Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 16 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od siostry. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismami z 31 stycznia 2025 r. i 7 lutego 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pana siostra, (…) z domu (…) zamierza przekazać Panu (urodzonemu jako (…)) darowiznę środków pieniężnych w kwocie 420 000 złotych (słownie: czterysta dwadzieścia tysięcy złotych). Siostra pozostaje w związku małżeńskim w ustroju wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej (nie posiada rozdzielności majątkowej), a darowizna przekazana przez siostrę pochodzić ma z majątku wspólnego małżeństwa Pana siostry i jej męża (…). Pozostaje Pan w związku małżeńskim z Panią (…), ale w ustroju rozdzielności majątkowej.

Darowizna przekazana zostanie na Pana rachunek bankowy w ramach pisemnej umowy darowizny zawartej pomiędzy Panem i Pana siostrą (darczyńcą). Do umowy darowizny dołączone będzie pisemne oświadczenie podpisane własnoręcznie przez męża Pana siostry, który nie będąc stroną umowy darowizny, oświadczy, że wyraża zgodę na przekazanie przez żonę darowizny pieniężnej pochodzącej z ich majątku wspólnego małżeństwa. Jednocześnie oświadczy, że darowana kwota stanowić będzie taką, którą żona (darczyńca), może dysponować samodzielnie w ramach wydatków indywidualnych.

Pytanie

Czy darowizna środków pieniężnych dla Pana od Pana siostry (…), a pochodząca z majątku wspólnego małżeństwa Pana siostry i jej męża będzie w całości zwolniona z podatku, jeśli nabycie zgłosi Pan właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego składając formularz SD-Z2 w terminie do 6 miesięcy od wystąpienia faktu dokonania darowizny?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, darowizna środków pieniężnych dla Pana od Pana siostry pochodząca z majątku wspólnego małżeństwa Pana siostry i jej męża będzie w całości zwolniona z podatku, jeśli w terminie do 6 miesięcy nabycie jej zgłosi Pan właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego składając formularz SD-Z2. Mąż Pana siostry nie jest stroną umowy darowizny, równocześnie wyraża zgodę na przekazanie darowizny z majątku wspólnego ich małżeństwa, a sama darowizna przekazana będzie pomiędzy Pana siostrą i Panem, czyli rodzeństwem, co zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, który mówi, że darowizna od siostry (rodzeństwa), która znajduje się w I grupie podatkowej jest zwolniona z opodatkowania bez względu na jej wartość przy spełnieniu poszczególnych warunków.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 z późn. zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w związku z § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz. U. z 2023 r. poz. 1226):

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 11095 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast w myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).

W myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Pana siostra zamierza przekazać Panu darowiznę środków pieniężnych w kwocie 420 000 zł. Pana siostra pozostaje w związku małżeńskim w ustroju wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej (nie posiada rozdzielności majątkowej), a darowizna przekazana Panu przez siostrę pochodzić ma z majątku wspólnego małżeństwa Pana siostry i jej męża. Darowizna przekazana zostanie Panu na rachunek bankowy w ramach pisemnej umowy darowizny zawartej pomiędzy obdarowanym i darczyńcą. Do umowy darowizny dołączone będzie pisemne oświadczenie podpisane własnoręcznie przez męża Pani (…), który nie będąc stroną umowy darowizny, oświadczy, że wyraża zgodę na przekazanie przez żonę darowizny pieniężnej pochodzącej z ich majątku wspólnego małżeństwa.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1359):

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Na podstawie art. 37 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.

Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo; w żaden sposób nie powodując, iż Pana szwagier stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Panem a Pana siostrą. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Podsumowując, dokonanie opisanej we wniosku darowizny środków pieniężnych przez (…) (siostrę) na Pana rzecz (udokumentowanej dowodem przekazania na Pana rachunek bankowy), będzie w całości podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podkreślić przy tym należy, że jeżeli umowa darowizny nie zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to będzie Pan miał obowiązek zgłoszenia darowizny na formularzu SD-Z2 w terminie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy do naczelnika urzędu skarbowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Natomiast w myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

W myśl postanowień ww. art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn koniecznym jest terminowe zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

W myśl art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi jest to rodzeństwo.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Pana siostra chce przekazać Panu w formie darowizny środki pieniężne w kwocie 420 000 zł. Siostra pozostaje w związku małżeńskim w ustroju wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej (nie posiada rozdzielności majątkowej), a darowizna przekazana przez siostrę pochodzić będzie z majątku wspólnego małżeństwa Pana siostry i jej męża. Darowizna przekazana zostanie na Pana rachunek bankowy w ramach pisemnej umowy darowizny zawartej pomiędzy Panem i Pana siostrą (darczyńcą). Do umowy darowizny dołączone będzie pisemne oświadczenie podpisane przez męża Pana siostry, który nie będąc stroną umowy darowizny, oświadczy, że wyraża zgodę na przekazanie przez żonę darowizny pieniężnej pochodzącej z ich majątku wspólnego małżeństwa.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

Na podstawie art. 37 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo; w żaden sposób nie powodując, iż mąż Pana siostry stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Panem, a Pana siostrą. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Podsumowując, dokonanie opisanej we wniosku darowizny środków pieniężnych przez Pana siostrę na Pana rzecz, będzie w całości podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione wszystkie przesłanki wskazane w ww. przepisie.

Podkreślić przy tym należy, że jeżeli umowa darowizny nie zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, to będzie Pan miał obowiązek zgłoszenia darowizny na formularzu SD-Z2 w terminie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy do naczelnika urzędu skarbowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.