Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
16 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 3 lutego 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Po spełnieniu warunków określonych w umowie sprzeda Pan inwestorowi udział ułamkowy wynoszący (…) w swojej nieruchomości o powierzchni (…) m2, na której znajduje się jeden budynek mieszkalny oraz dwa budynki gospodarcze (wejście we współwłasność).
Po spełnieniu kolejnych warunków z umowy uzyska Pan wraz z inwestorem administracyjną zgodę Urzędu Miasta na dokonanie podziału nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności.
Strony uznały, że elementami nieruchomości podlegającymi podziałowi są:
a)działka o powierzchni (…) m2 oraz
b)budynek mieszkalny.
Dwa budynki gospodarcze, przed zniesieniem współwłasności, ulegną rozbiórce (w tym okresie współwłasności stanowić będą majątek wspólny).
Zniesienie współwłasności nastąpi w ten sposób, że:
- nabędzie Pan na swoją wyłączną własność część działki, na której posadowiony jest zamieszkiwany przez Pana budynek mieszkalny;
- inwestor nabędzie na swoją wyłączność część działki, na której znajduje się budynek gospodarczy, na miejscu którego (po wyburzeniu) planuje zbudować swój nowy budynek mieszkalny;
- udział (…) przypadający inwestorowi w budynku mieszkalnym zostanie przez Pana nabyty od inwestora w sposób ekwiwalentny, tzn. inwestor uzyska od Pana na wyłączną własność dodatkową powierzchnię działki w metrach kwadratowych będącą ekwiwalentem rynkowym wartości udziału (…) w budynku mieszkalnym.
Powyższy ekwiwalent za udział w budynku mieszkalnym powiększy przypadającą na inwestora liczbę metrów kwadratowych działki ((…) m2 x (…)) jaką uzyska on w efekcie wyjścia ze współwłasności. W trakcie wyżej opisanej operacji ekwiwalentnego zniesienia współwłasności żadna ze stron nie zrzeknie się elementów majątku na rzecz drugiej ani nie dokona darowizny.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że Pana zamiarem jest przeprowadzenie nieodpłatnego zniesieni współwłasności. Zniesienie współwłasności nie będzie powiązane z jakąkolwiek spłatą w formie pieniężnej, gdyż w jego trakcie nie dojdzie pomiędzy stronami do żadnej darowizny przedmiotu majątku.
Metoda podziału zapewni, że w jego efekcie żadna ze stron umowy nie zostanie wzbogacona/zubożona. Opisana metoda podziału uwzględnia fakt, że budynek mieszkalny jest niepodzielny a działka jest podzielna.
Ze względu na podzielność działki zniesienie współwłasności będzie przeprowadzone w taki sposób, żeby nie zachodziła konieczność dokonywania spłaty na rzecz drugiej strony.
Pomimo przeprowadzenia rozbiórek budynków gospodarczych, zdarzenie przyszłe nie będzie wiązało się z nabyciem przez Pana korzyści majątkowej – nieruchomości (udziału w niej), która będzie miała wyższą wartość pieniężną niż wartość udziału (wartość pieniężna) przypadająca na Pana bezpośrednio przed planowanym zniesieniem współwłasności.
Rozbiórka dwóch nieużywanych starych budynków gospodarczych będzie zdarzeniem neutralnym z punktu widzenia wyceny rynkowej dzielonej nieruchomości. Z jednej strony nastąpi rozbiórka tych budynków (zniszczenie wartości), ale z drugiej strony będzie możliwe bardziej efektywne użycie powierzchni działki i postawienie na niej nowego budynku mieszkalnego w miejsce rozbiórki. Obecnie budynki zajmują cenną przestrzeń na terenie (…), która będzie lepiej wykorzystywana po przeprowadzeniu całej operacji.
Pytanie
Czy zniesienie współwłasności nieruchomości pomiędzy Panem a inwestorem w sytuacji, gdy nie dojdzie do nieodpłatnego transferu majątku (zrzeczenie się, darowizna) wywołuje skutek prawny w postaci obowiązku uiszczenia podatku od darowizn na mocy art. art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, powyżej opisane ekwiwalentne zniesienie współwłasności nie podlega obowiązkowi uiszczenia podatku od darowizn na mocy art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy, gdyż w efekcie wyżej opisanego „wyjścia ze współwłasności” żadna ze stron nie będzie ani wzbogacona ani zubożona.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.
Na podstawie art. 1a pkt 1 ww. ustawy:
Przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność.
W związku z tym, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego;
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Zgodnie z art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
W myśl art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.
W świetle wyżej powołanych przepisów, zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.
W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:
1)podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2)przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3)sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
Zgodnie natomiast z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Z przepisu tego wynika wprost, że budynki i ich części znajdujące się na nieruchomościach co do zasady dzielą los gruntu, na którym są posadowione. W przypadku więc, gdy dochodzi do zniesienia współwłasności nieruchomości, czynność ta dotyczy zarówno gruntu, jak i wszelkich budynków i budowli trwale z nim związanych oraz innych naniesień na nim się znajdujących. Z tego też względu skutki podatkowe dokonanego zniesienia współwłasności oceniać należy łącznie dla gruntu oraz budynków na nim posadowionych.
Zniesienie współwłasności mające charakter nieodpłatny, tj. bez spłat i dopłat, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Stosownie do postanowień art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:
Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.
Jak wynika z art. 7 ust. 1 przedmiotowej ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
W myśl art. 7 ust. 6 cyt. ustawy:
Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.
Stosownie do treści art. 8 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy:
Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów.
Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Z powołanych powyżej przepisów wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega jedynie takie zniesienie współwłasności, w następstwie którego podatnik nabywa rzeczy lub prawa w części przekraczającej wartość udziału, który pierwotnie (przed zniesieniem współwłasności nieruchomości) mu przysługiwał. Innymi słowy, podatkowi podlega nabycie własności rzeczy (praw majątkowych) lub ich części w zakresie, w jakim nastąpił przyrost wartości nabytych rzeczy (praw majątkowych) w stosunku do wartości posiadanych uprzednio (tj. przed zniesieniem współwłasności) udziałów w tych rzeczach (prawach majątkowych). Jeśli wskutek ww. czynności zniesienia współwłasności nie ulega zmianie wartość nabytych rzeczy (praw majątkowych), tj. nie zwiększa się ta wartość, opodatkowanie nie ma miejsca.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że sprzeda Pan inwestorowi udział w swojej nieruchomości, na której znajduje się jeden budynek mieszkalny oraz dwa budynki gospodarcze (wejście we współwłasność). Następnie, wraz z inwestorem uzyska Pan administracyjną zgodę Urzędu Miasta na dokonanie podziału nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności. Elementami nieruchomości podlegającymi podziałowi będzie działka oraz budynek mieszkalny. Dwa budynki gospodarcze przed zniesieniem współwłasności ulegną rozbiórce (w tym okresie współwłasności stanowić będą majątek wspólny). Zniesienie współwłasności nastąpi w ten sposób, że:
- nabędzie Pan na swoją wyłączną własność część działki, na której posadowiony jest zamieszkiwany przez Pana budynek mieszkalny;
- inwestor nabędzie na swoją wyłączność część działki, na której znajduje się budynek gospodarczy,
- udział przypadający inwestorowi w budynku mieszkalnym zostanie przez Pana nabyty od inwestora w sposób ekwiwalentny, tzn. inwestor uzyska od Pana na wyłączną własność dodatkową powierzchnię działki w metrach kwadratowych będącą ekwiwalentem rynkowym wartości udziału w budynku mieszkalnym.
Powyższy ekwiwalent za udział w budynku mieszkalnym powiększy przypadającą na inwestora liczbę metrów kwadratowych działki jaką uzyska on w efekcie wyjścia ze współwłasności. Zniesienie współwłasności nie będzie powiązane z jakąkolwiek spłatą w formie pieniężnej. Metoda podziału zapewni, że w jego efekcie żadna ze stron umowy nie zostanie wzbogacona/zubożona. Pomimo przeprowadzenia rozbiórek budynków gospodarczych, zdarzenie przyszłe nie będzie wiązało się z nabyciem przez Pana korzyści majątkowej – nieruchomości (udziału w niej), która będzie miała wyższą wartość pieniężną niż wartość udziału przypadająca na Pana bezpośrednio przed planowanym zniesieniem współwłasności.
Jak już wyżej to wyjaśniono, przy stosowaniu przepisów dotyczących zniesienia współwłasności konieczne jest każdorazowo zbadanie, czy dochodzi do przysporzenia majątkowego wskutek zawarcia umowy. Jeżeli następuje nabycie własności rzeczy (praw majątkowych), których wartość nie przekracza wartości udziałów współwłaściciela przed zniesieniem współwłasności rzeczy (wspólności praw), wówczas nie wystąpi nadwyżka stanowiąca podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Wskazał Pan w opisie zdarzenia, że w wyniku opisanych działań nie nastąpi przyrost wartości nabytej nieruchomości w stosunku do wartości posiadanego uprzednio udziału w tej nieruchomości.
Zatem, skoro istotnie w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości − wartość majątku nabytego przez Pana w wyniku tej czynności będzie taka sama jak przed zniesieniem współwłasności (nie nastąpi przyrost wartości majątku w wyniku opisanej we wniosku czynności w stosunku do tego jaka była wartość przed tą czynnością), to w takiej sytuacji nie powstanie po Pana stronie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.
Jak już bowiem wyżej podkreślono, obowiązek podatkowy powstaje wówczas, gdy w wyniku zniesienia współwłasności następuje nabycie rzeczy lub prawa o wartości wyższej niż wartość udziału przysługująca przed zniesieniem współwłasności.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem i stosownie do uregulowania zawartego w art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – została wydana wyłącznie dla Pana i tylko Pan może czerpać z niej ochronę. Interpretacja ta nie dotyczy zatem drugiej strony czynności, tj. inwestora. Gdyby chciał on skorzystać z ochrony jaką daje interpretacja, winien wystąpić z odrębnym wnioskiem o wydanie interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywa się z opisem zdarzenia podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. Jeżeli zatem zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.