Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 24 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny środków pieniężnych od matki. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 23 stycznia 2025 r. (wpływ 23 stycznia 2025 r.) oraz w odpowiedzi na drugie wezwanie – pismem z 5 lutego 2025 r. (wpływ 5 lutego 2025 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani obywatelką Ukrainy, posiadającą zezwolenie na pobyt stały w Polsce. Pani Matka, obywatelka Ukrainy, która posiada w Polsce zezwolenie na pobyt czasowy, planuje przekazać Pani darowiznę.

W związku z tym, że darowizna miałaby zostać dokonana w linii prostej (od matki do córki), zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1626 z późn. zm.) istnieje możliwość zwolnienia darowizny od podatku, pod warunkiem zgłoszenia jej przez obdarowaną w terminie 6 miesięcy od dnia jej otrzymania na formularzu SD-Z2.

W uzupełnieniach wniosku wskazała Pani, że w chwili nabycia planowanej darowizny od matki będzie miała Pani miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotem planowanej darowizny będzie gotówka. W chwili zawarcia umowy darowizny gotówka będzie znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Darowizna (środki pieniężne) zostanie przekazana poprzez wykonanie przelewu bankowego z konta Pani matki na Pani konto. Zarówno Pani, jaki i Pani matka posiadają Panie konta w polskich bankach, więc będzie to przelew krajowy.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) darowizna od matki (obywatelki Ukrainy, posiadającej w Polsce zezwolenie na pobyt czasowy) na rzecz córki (obywatelki Ukrainy, posiadającej w Polsce zezwolenie na pobyt stały) będzie zwolniona z podatku od darowizny, pod warunkiem złożenia formularza SD-Z2 w ustawowym terminie?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, osoba obdarowana (córka) będzie zwolniona z uiszczenia podatku pod warunkiem złożenia formularza SD-Z2 w ustawowym terminie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

W myśl art. 2 ww. ustawy:

Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Podatkowi nie podlega: nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak z powyższych przepisów wynika, nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

-nabywane rzeczy znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub

-nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą; jednakże w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny nie podlega podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

-nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą, jednakże w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca nie jest obywatelem polskim lub nie ma miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub,

-nabywane rzeczy ruchome znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale w dniu nabycia zarówno darczyńca jak i obdarowany nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Uogólniając, należy stwierdzić, że ustawodawca w ustawie o podatku od spadków i darowizn określił dwa samoistne stany prawne – normujące odmienne zdarzenia – w zakresie przysporzenia majątkowego, z którymi prawo wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Pierwszy, określony w treści art. 1 ww. ustawy, odnosi się do nabycia rzeczy lub praw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od obywatelstwa czy też miejsca zamieszkania uprawnionej osoby fizycznej. Drugi stan prawny, określony w art. 2 cyt. ustawy, odnosi się do posiadania obywatelstwa polskiego lub miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawodawca jako wiodącą przyjął zasadę domicylu, zgodnie z którą obowiązek podatkowy ciąży na osobie mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, nawet gdy chodzi o nabycie rzeczy lub praw majątkowych za granicą. Drugą zaś z zasad w zakresie przedmiotu opodatkowania jest zasada obywatelstwa i miejsca stałego pobytu, stosownie do której obowiązek podatkowy powstaje z momentem otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W świetle powyższych wyjaśnień stwierdzić należy, że nabycie przez Panią w drodze darowizny środków pieniężnych od matki podlegać będzie – co do zasady – opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W sprawie nie znajdzie zastosowania wyłączenie z opodatkowania określone w art. 3 pkt 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy:

Do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W myśl art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1)wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ww. ustawy:

Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2060).

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Należy podkreślić, że zgodnie z wolą ustawodawcy pewność prawnopodatkowa nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny jest zachowana wówczas, gdy ponad wszelką wątpliwość zostanie stwierdzone, że wpłacone pieniądze pochodzą od darczyńcy. Element podmiotowy posiada w tym wypadku fundamentalne znaczenie dlatego udokumentowanie nabycia środków pieniężnych dowodem przekazania ich przez darczyńcę na rachunek nabywcy (obdarowanego) powinno się odbyć w sposób zapewniający identyfikację stron umowy. Tylko wtedy bowiem można mieć pewność, że korzystniejszy model opodatkowania (zwolnienie podatkowe) znalazł zastosowanie w sytuacji odpowiadającej woli ustawodawcy.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że jest Pani obywatelką Ukrainy, posiadającą zezwolenie na pobyt stały w Polsce. Pani Matka, obywatelka Ukrainy, która posiada w Polsce zezwolenie na pobyt czasowy, planuje przekazać Pani darowiznę. W chwili nabycia planowanej darowizny od matki będzie miała Pani miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotem planowanej darowizny będzie gotówka. W chwili zawarcia umowy darowizny gotówka będzie znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Darowizna (środki pieniężne) zostanie przekazana poprzez wykonanie przelewu bankowego z konta Pani matki na Pani konto. Zarówno Pani, jaki i Pani matka posiadają Panie konta w polskich bankach, więc będzie to przelew krajowy.

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione będą warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

-otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

-złożenie – w terminie określonym w ustawie – zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);

-udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

A zatem, skoro posiada Pani kartę stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nabycie środków pieniężnych tytułem darowizny – jak wyjaśniono powyżej - będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Z uwagi na fakt, że w chwili nabycia planowanej darowizny od Pani matki będzie Pani miała miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to w powyższej sprawie będzie Pani mogła skorzystać ze zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Darowizna środków pieniężnych będzie dokonana przez Pani matkę na Pani rzecz, czyli pomiędzy osobami należącymi do grupy osób wymienionych w art. 4a ustawy. Przelew środków nastąpi z konta Pani matki na Pani konto, jako osoby obdarowanej. Tym samym, darowizna ta będzie w całości zwolniona od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ jej dokonanie nastąpi zgodnie z wymogami ustawodawcy – udokumentowana będzie wpływem na Pani rachunek bankowy.

Reasumując, jeżeli spełni Pani warunek dokonania zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego – w ustawowym terminie 6 miesięcy – od otrzymania darowizny nabycia środków pieniężnych, to wypełni Pani swoje ustawowe obowiązki celem zwolnienia z opodatkowania otrzymanej darowizny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.