Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 października 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 18 października 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia z mężem umowy darowizny. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni B.S (z domu Z.) jest polskim rezydentem podatkowym, opodatkowanym od całości uzyskanych dochodów w Polsce i posiada obywatelstwo polskie. Mąż Wnioskodawczyni – T.S., również jest polskim rezydentem podatkowym, opodatkowanym od całości uzyskanych dochodów w Polsce i także posiada obywatelstwo polskie.

T.S. udzielił Wnioskodawczyni pożyczki (…) 2024 roku, poprzez zawarcie z nią umowy pożyczki w kwocie (…) zł (słownie (...)). Po zawarciu umowy pożyczki, strony umowy pożyczki nabyły, na podstawie aktu notarialnego z (…) 2024 roku, lokal mieszkalny wspólnie stając się jego współwłaścicielami w częściach równych po 50%, przy czym T.S. dokonał zapłaty za lokal mieszkalny z posiadanych środków, a Wnioskodawczyni dokonała zapłaty częściowo z posiadanych środków, a częściowo w ramach umowy pożyczki, którą uzyskała od męża T.S.

Udzielenie pożyczki w dacie wskazanej we wniosku nie miało miejsca w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, a sama pożyczka nie była zaciągana przez Pożyczkobiorcę na cele związane z działalnością gospodarczą. Zarówno Pożyczkobiorca, jak i Pożyczkodawca nie prowadzą działalności gospodarczej o charakterze finansowym i nie udzielają pożyczek w sposób profesjonalny. Sama umowa pożyczki została przedłożona do urzędu skarbowego, a od złożonej deklaracji PCC-3 został zapłacony podatek od czynności cywilnoprawnych.

(…) 2024 roku Wnioskodawczyni i T.S. zawarli związek małżeński, w związku z powyższym mąż Wnioskodawczyni ma zamiar w przyszłości dokonać na jej rzecz darowizny pieniężnej w kwocie (…) zł (słownie (…)). Ponieważ Wnioskodawczyni posiada wobec męża zobowiązanie z tytułu wyżej wskazanej umowy pożyczki, którą zawarła z nim jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, jej mąż zamierza przekazaną kwotę darowizny skompensować kwotą pożyczki, którą udzielił Wnioskodawczyni przed zawarciem z nią związku małżeńskiego. Kwoty te są równe, więc kompensata zobowiązania będzie zupełna.

Wobec faktu jednak, że umowa darowizny zostanie zrealizowana w ten sposób, że zostanie sporządzona umowa darowizny, a następnie zostanie sporządzony dokument dotyczący kompensaty, więc fizycznie środki nie zostaną przelane przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Ponadto, z uwagi na fakt, że będziemy mieli do czynienia z kompensatą istniejącej należności, to czynność ta zostanie wykonana bezgotówkowo.

Pytanie

Czy jeżeli mąż Wnioskodawczyni dokona w przyszłości darowizny na jej rzecz kwoty pieniężnej, która zostanie skompensowana istniejącym zobowiązaniem obdarowanej żony wobec darczyńcy (męża), stanowiącym umowę pożyczki, to czynność darowizny, z uwagi na bliski stosunek stron, to jest związek małżeński, będzie zwolniona od podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, kompensata dokonanej przez męża darowizny na rzecz kwoty pożyczki, w której Pani mąż był pożyczkodawcą, a Pani była pożyczkobiorcą, korzysta z ochrony w zakresie zwolnienia określonej w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zatem, w opisanej we wniosku sytuacji można uznać, że kompensata zastąpiła obowiązek udokumentowania otrzymania przez pożyczkobiorcę środków pieniężnych, w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to znaczy, że zastąpiła przekazanie kwoty pieniężnej na rachunek bankowy nabywcy.

W konsekwencji, w Pani ocenie, darowizna przekazana przez Pani męża na Pani rzecz korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4 ust. 1 ustawy od podatku od spadków i darowizn.

Pani zdaniem, darowizna dokonana przez męża na Pani rzecz mieści się w ramach czynności zwolnionych z podatku od spadków i darowizn, jako dla części I grupy podatkowej. Mąż i żona mieszczą się w tej grupie podatkowej.

Pani zdaniem, wykonanie takiej czynności nie pozbawia Pani prawa do skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, bowiem mamy do czynienia z darowizną pomiędzy członkami najbliższej rodziny i mamy spełnione wszystkie wymogi ustawowe z zastrzeżeniem bezgotówkowej transakcji, która nie będzie polegała na przelewie, ale na kompensacie należności.

To, w Pani ocenie, nie pozbawia tej czynności przesłanek, które wymagane są dla zwolnienia tej umowy darowizny z podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, jeżeli zgłosi on, w sytuacji, gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny są środki pieniężne, w terminie 6 miesięcy informację o tym fakcie do organu podatkowego dokumentując ich otrzymanie dowodem przekazania na ich rachunek płatniczy nabywcy.

Obowiązek podatkowy, stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia. Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Z okoliczności sprawy wynika, że przedmiotem sprawy jest kwota pieniężna, a pieniądze są również wartością majątkową, która podlega podatkowi od spadków i darowizn. Zatem uwzględniając okoliczności sprawy, charakter darowizny, przedmiot darowizny i sposób realizacji umowy, czynność ta podlega zwolnieniu w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Należy więc podkreślić, że bezpłatny charakter darowizny jest jej immanentną cechą. Sama zaś umowa darowizny ma charakter umowy jednostronnej i zobowiązującej, a do zawarcia jej dochodzi z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia woli.

Zapisy ustawy od spadków i darowizn należy rozumieć w ten sposób, że aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego, uregulowanego w art. 4 (winno być: art. 4a) ustawy o podatku od spadków i darowizn, wymagane jest udokumentowanie przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób, przez darczyńcę, na rzecz obdarowanego. Jest to w Pani ocenie warunek wystarczający do uznania, że mamy do czynienia z czynnością zwolnioną od podatku na podstawie art. 3 (winno być: art. 4a) ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Należy podkreślić, że – jak wspomniano powyżej – ustawa od podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia darowizna, z tego względu celem ustalenia tej definicji należy sięgnąć do ustawy Kodeks Cywilny, a konkretnie art. 888 § 1 tej ustawy.

Należy też zwrócić uwagę, że zgodnie z Kodeksem cywilnym umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny, co w przedmiotowej sprawie nastąpiło. Dlatego, biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) oraz przywołane wyżej przepisy prawa, twierdzi Pani, że w przedmiotowej sprawie mamy spełnione warunki zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o których mowa w art. 4 (winno być: art. 4a) ust. 1 pkt 2 ustawy, bowiem pomimo faktu, że środki pieniężne nie zostały przekazane tytułem darowizny na rzecz obdarowanego, to jednak mieliśmy do czynienia z umową pożyczki, a ta umowa pożyczki została skompensowana z umową darowizny.

Zatem, skoro otrzymana darowizna środków pieniężnych korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4 (winno być: art. 4a) ust. 1 ustawy, powinna Pani złożyć zeznanie o nabyciu środków finansowych na formularzu SD-3, określonym przez Ministra Finansów.

Należy podkreślić, że w ustawie od spadków i darowizn nie ma również definicji kompensaty, ani definicji potrącenia należności. W sensie prawnym kompensata jest tożsama z potrąceniem należności. Kompensata jest formą czynności prawnej stosowaną stosunkowo często w obrocie pomiędzy osobami fizycznymi oraz pomiędzy podmiotami gospodarczymi.

Należy więc tu odnieść się do art. 503 Kodeksu cywilnego, gdzie mowa jest o tym, że potrącenie jest formą wykonania zobowiązania, do którego stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty. Tym samym kompensata następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, to jest ma zarówno wierzytelność i zobowiązanie wobec drugiej strony. Potrącenie prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. W rezultacie, na skutek potrącenia, wierzytelności obu stron umarzają się do wysokości wierzytelności niższej. Ponieważ instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się ze zobowiązania, wobec powyższego skutki tego potrącenia mogą być stosowane także na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zatem kompensata należności, jako czynność zrównana w skutkach podatkowych z zapłatą, nie będzie odrębnym zdarzeniem podatkowym, w związku z którym po Pani stronie powstanie przychód podlegający podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, a z punktu widzenia podatku od spadków i darowizn, darowizna ta w rezultacie będzie zwolniona od podatku od darowizn.

Uważa Pani, że wykładnie przepisów, jak również pozostałe normy prawa podatkowego powinny dokonywać się zgodnie z zasadą racjonalnego ustawodawcy i zasadą zupełności unormowania, zwracając uwagę na to, aby zastosowana wykładnia nie pozbawiała sensu części wprowadzonych uregulowań. Celem wyłączenia spod opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn członków najbliższej rodziny, tak jak mamy do czynienia w przedmiotowej sytuacji z mężem i żoną, jest uniknięcie opodatkowania tych kwot z uwagi na sytuację rodzinną, zatem darowizna dokonana przez T.S. dla jego żony B.S. powinna być rozpatrywana w reżimie ustawy o podatku od spadków i darowizn i powinno być oczywiste, że przekazanie darowizny oraz kompensata pożyczki, czyli zaspokojenie darowanej wierzytelności jest spełnieniem celu określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn przewidzianego dla członków najbliższej rodziny. Nie mamy więc do czynienia z dwoma różnymi czynnościami prawnymi, do których zastosowanie mają inne reżimy prawne, ale z umową darowizny, która jedynie jest rozliczana z innymi wierzytelnościami.

Uważa Pani także, że skoro wolą ustawodawcy było usytuowanie czynności darowizny w reżimie odpowiedzialności podatkowej, regulowanej podatkiem od spadków i darowizn, to unormowanie to odnosi się nie tylko do samej konsensualnej czynności prawnej, ale obejmuje również jej skutki w postaci przeniesienia prawa, czyli zawiera w sobie także późniejszy etap egzekwowania otrzymanego prawa, w tym również wykonanie wierzytelności, a zatem kompensata umowy pożyczki z umową darowizny jest jak najbardziej prawidłowa w istniejącym reżimie prawnym. Ponieważ darowizna dokonana przez męża dla żony, w sposób pełny korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, to należy równocześnie przeanalizować skutki podatkowe spłaty pożyczki.

W analizowanym zdarzeniu przyszłym, darowana wierzytelność, to jest darowizna przekazana przez męża, będzie skompensowana z niespłaconą pożyczką. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a, art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisu Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatków. Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14, art. 15, art. 17 ust. 1 punkt 6, 9, 10, w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Umowa pożyczki uregulowana została w ustawie Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 720 §1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy lub rzeczy, oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Mając na uwadze powołane przepisy, należy stwierdzić, że zarówno samo udzielenie pożyczki, jak i jej późniejsza spłata, oczywiście w części dotyczących kwoty głównej, nie uwzględniając odsetek, pozostają neutralne podatkowo i nie stanowią źródła przychodu dla pożyczkodawcy, ponieważ umowa pożyczki nakłada na pożyczkobiorcę obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy. Inaczej rzecz ujmując, kwota przeniesiona na drugą stronę w wykonaniu takiej umowy ma charakter zwrotny, nie stanowi dla niej definitywnego przysporzenia majątkowego i z tego powodu jest zdarzeniem obojętnym pod względem podatkowym.

W analizowanym zdarzeniu przyszłym bez znaczenia pozostaje, czy darowana wierzytelność wywołuje jakiekolwiek dodatkowe skutki w zakresie prawa cywilnego, w zakresie odsetek, gdyż sama umowa pożyczki jest umową neutralną podatkowo.

Zatem w sytuacji, gdy zgodnie z art. 498 §1 Kodeksu cywilnego, dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami (a tak mamy w przedmiotowej sytuacji skoro mąż ma dokonać darowizny na rzecz żony, a żona jest zobowiązana do spłaty pożyczki na rzecz męża a więc każda z tych dwóch osób jest równocześnie względem siebie wierzycielem i dłużnikiem), każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczonej tylko co do gatunku, obie wierzytelności są wymagane i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym.

W przedmiotowej sprawie mamy właśnie do czynienia z takimi okolicznościami. Zatem zgodnie z art. 498 § 2 Kodeksu cywilnego, wskutek potrącenia, obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Ponieważ w przedmiotowej sprawie umowa pożyczki jest równa umowie darowizny, więc można uznać, że obie wierzytelności umarzają się nawzajem w pełnej wysokość. Oczywiście potrącenie jest jedną z form regulowania zobowiązań, w efekcie dokonania potrącenia, strony dokonujące potrącenia znajdują się w takiej sytuacji prawnej, w jakiej znalazłyby się, gdyby doszło do zapłaty zobowiązań. Skutki podatkowe potrącenia należy więc rozpoznać w taki sam sposób, jak gdyby zobowiązania te zostały uregulowane w sposób tradycyjny, to jest poprzez zapłatę. Skoro zatem możemy uznać, że skutki podatkowe potrącenia należy rozpoznać w taki sposób, jak gdyby zobowiązania uregulowane zostały w sposób tradycyjny, wobec powyższego należy uznać, że spełnione zostały ustawowe wymogi zwolnienia z opodatkowania umowy darowizny, pomimo iż sama darowizna nie została przekazana w formie bezgotówkowej, ale nastąpiła kompensata z istniejącą umową pożyczki.

W konsekwencji, dokonanie potrącenia wierzytelności pożyczkowej, jako czynności zrównanej w skutkach podatkowych z zapłatą, również nie będzie zdarzeniem podatkowym, w związku z którym powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a dokonanie darowizny przez męża dla żony, która zostanie skompensowana z umową pożyczki, będzie spełniało wszelkie wymogi ustawowe przewidziane dla umowy darowizny dokonywanej między członkami najbliższej rodziny. Zatem w konsekwencji należy uznać, że spłata pożyczki przez pożyczkobiorcę poprzez kompensatę darowizny udzielonej przez pożyczkodawcę pożyczkobiorcy będzie w całości kompensowała wzajemne zobowiązania, a uzyskana przez obdarowaną, a w rozumieniu pożyczki, pożyczkobiorcę – żonę, kwota będzie zwolniona z podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, w związku z tym należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Jak wynika z art. 889 Kodeksu cywilnego:

Zatem, daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. poz. 2060).

W myśl art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 4a ust. 4 omawianej ustawy:

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia wynika, że T.S. udzielił Pani pożyczki (…) 2024 r. (…) 2024 roku zawarła Pani związek małżeński z T.S., w związku z powyższym mąż ma zamiar w przyszłości dokonać na Pani rzecz darowizny pieniężnej. Ponieważ posiada Pani wobec męża zobowiązanie z tytułu wyżej wskazanej umowy pożyczki, którą zawarła z nim jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego, mąż zamierza przekazaną kwotę darowizny skompensować kwotą pożyczki, którą Pani udzielił przed zawarciem związku małżeńskiego. Wobec faktu, że kwoty te są równe, kompensata zobowiązania będzie zupełna. Wobec faktu jednak, że umowa darowizny zostanie zrealizowana w ten sposób, że zostanie sporządzona umowa darowizny, a następnie zostanie sporządzony dokument dotyczący kompensaty, więc fizycznie środki nie zostaną przelane przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Ponadto, z uwagi na fakt, że będziemy mieli do czynienia z kompensatą istniejącej należności, czynność ta zostanie wykonana bezgotówkowo.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że zawarła Pani ze swoim mężem umowę darowizny, w efekcie której doszło do nieodpłatnego zwolnienia Pani z długu tytułem wcześniej otrzymanej pożyczki. W tej sytuacji zatem przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi, bowiem zwolnienie z długu dokonane zostało poprzez zawarcie umowy darowizny, w wyniku której została Pani zwolniona z obowiązku zwrotu pożyczki. Przedmiotem tejże umowy było prawo majątkowe darczyńcy do żądania zwrotu pożyczonych środków pieniężnych.

Instytucja zwolnienia z długu została uregulowana w części ogólnej zobowiązań – art. 508 Kodeksu cywilnego; nie stanowi ona typu umowy. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika.

Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego:

Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem a dłużnikiem.

Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne.

Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 i następne Kodeksu cywilnego.

Jeżeli w istocie opisana we wniosku czynność cywilnoprawna dokonana została w formie darowizny, to nabycie prawa majątkowego wynikającego z umowy pożyczki podlega – co do zasady – opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn z możliwością zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie zacytowanego art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostały spełnione przewidziane tym przepisem warunki.

Zatem, aby w przedmiotowej sprawie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn będzie Pani zobowiązana złożyć zgłoszenie o ww. nabyciu do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego na formularzu SD-Z2.

W przedmiotowej sprawie nie doszło do darowizny środków pieniężnych. Środki pieniężne zostały bowiem przekazane tytułem umowy pożyczki. Obecnie przedmiotem darowizny jest prawo majątkowe w postaci zwolnienia z długu. Jego wartość będzie w istocie stanowiła niespłacona pożyczka.

A więc dla spełnienia warunku koniecznego do zwolnienia nie wystąpił obowiązek udokumentowania nabycia – o którym to obowiązku mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Podsumowując, jeżeli złoży Pani zgłoszenie o ww. nabyciu na formularzu SD-Z2, to będzie przysługiwało Pani prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przy czym, w omawianej sprawie nie ma konieczności udokumentowania nabycia potwierdzeniem przelewu, ponieważ przedmiotem nabycia tytułem darowizny nie były środki pieniężne lecz prawo majątkowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotowe rozstrzygniecie dotyczy – zgodnie z przedmiotem wniosku – wyłącznie podatku od spadków i darowizn. W związku z odniesieniem się we własnym stanowisku do kwestii obejmujących podatek dochodowy od osób fizycznych przyjęliśmy je jako element stanowiska niepodlegający ocenie, gdyż – jak sama Pani oznaczyła – wniosek dotyczy tylko podatku od spadków i darowizn. Wskazujemy, że w tym zakresie, jeśli oczekiwałaby Pani interpretacji, powinna Pani złożyć odrębny wniosek.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.