Interpretacja indywidualna z dnia 22 listopada 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.239.2024.2.BD
Temat interpretacji
Otrzymanie w gotówce darowizny od ojca i wpłata własna na konto.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego dotyczącego podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 20 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania w gotówce darowizny od ojca.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
25 września 2023 r. Pani tata (…), przekazał Pani środki pieniężne w gotówce w wysokości 350.000 zł tytułem darowizny. Powyższą kwotę wpłaciła Pani tego samego dnia na rachunek bankowy w banku (…), a następnie niezwłocznie przelała je Pani na konto dewelopera (…) w celu uiszczenia opłaty za mieszkanie stanowiące odrębną własność (…). Fakt otrzymania darowizny zgłosiła Pani na formularzu SD-Z2 w terminie na to przysługującym. Została Pani wezwana do złożenia wyjaśnień, a następnie do złożenia formularza SD-Z3 (powinno być SD-3) i opłacenia podatku od darowizny.
Pani stanowisko do przedstawionego powyżej opisu stanu faktycznego
Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn zwolnienie z opodatkowania przysługuje, jeśli zostaną spełnione warunki:- darowiznę musi otrzymać zstępny,- musi zostać złożony formularz SD-Z2,- otrzymanie środków musi zostać udokumentowane dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy. W Pani ocenie, wszystkie te warunki Pani spełnia, ponieważ:- darowiznę otrzymała Pani od swojego taty,- złożyła Pani odpowiedni formularz,- otrzymanie środków jest udokumentowane potwierdzeniem wpłaty na Pani rachunek bankowy, a także umową darowizny.Co więcej, ostatnie wyroki sądów administracyjnych, w podobnych sprawach powołują się na art. 18 Konstytucji RP, zgodnie z którym rodzina powinna być objęta ochroną i opieką RP oraz art. 71 Konstytucji RP, zgodnie z którym Państwo ma nakaz prowadzenia polityki społecznej i gospodarczej z uwzględnieniem dobra rodziny. Pani zdaniem, zwolnienie z opodatkowania powinno zapewniać bezpieczeństwo systemu podatkowego, ale powinno także służyć celom prorodzinnym. Pani tata prowadzi działalność gospodarczą i handel detaliczny. Z tego powodu dysponuje on gotówką w tej wysokości. Przekazanie środków w gotówce było przypadkowe (równie dobrze mogło nastąpić przelewem) i wynikało z nieznajomości przepisów prawnych. W związku z powyższym prosi Pani o uwzględnienie potwierdzenia wpłaty gotówki na rachunek bankowy oraz umowy darowizny jako dowodu przekazania środków, który zwolni Panią z opodatkowania tej darowizny. Na potwierdzenie swojej argumentacji powołała się Pani na wyroki sądów administracyjnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.
Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
W myśl art. 14 ust. 1, 2 i ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Niezależnie od powyższego, ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje w swojej treści zwolnienie podmiotowo-przedmiotowe, dla członków najbliższej rodziny.
Stosownie do art. 4a ust. 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.
Zgodnie z art. 4a ust. 3 cyt. ustawy:
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Z treści wniosku wynika, że 25 września 2023 r. Pani tata, przekazał Pani środki pieniężne w gotówce w wysokości 350.000 zł tytułem darowizny. Powyższą kwotę wpłaciła Pani tego samego dnia na rachunek bankowy w banku, a następnie niezwłocznie przelała je Pani na konto dewelopera w celu uiszczenia opłaty za mieszkanie stanowiące odrębną własność. Fakt otrzymania darowizny zgłosiła Pani na formularzu SD-Z2 w terminie na to przysługującym.
W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
- złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy);
- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że warunkiem wystarczającym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest udokumentowanie przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Tym samym, podejmowanie innych czynności w celu udokumentowania otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny jest niewystarczające albo zbędne.
W opisanej we wniosku sytuacji nie można uznać udokumentowania otrzymania przez Panią środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Jak wynika z opisu sprawy środki pieniężne zostały Pani przekazane w gotówce, które następnie wpłaciła Pani na swoje konto, tym samym dokonała Pani wpłaty własnej. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu. Z opisu stanu faktycznego wprost wynika, że darowiznę otrzymała Pani „do ręki” w gotówce, a nie w sposób wskazany w ww. przepisie.
Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
W konsekwencji, otrzymana od taty darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Odnosząc się do powołanych przez Panią wyroków sądów administracyjnego wskazać należy, że orzeczenia dotyczą konkretnych spraw osadzonych w określonym stanie faktycznym/ zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcie w nich zawarte jest wiążące. Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami organów podatkowych oraz sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.
W kwestii opodatkowania darowizny środków pieniężnych powzięta została uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 marca 2023 r. sygn. akt III FPS 3/22, która jest zbieżna ze stanowiskiem zajętym w przedmiotowym rozstrzygnięciu. Stanowisko Organu zostało również potwierdzone w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 27 marca 2020 r. sygn. akt I SA/Gl 1570/19 oraz w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 lipca 2023 r. sygn. akt III FSK 2270/21 oraz z 28 listopada 2023 r. sygn. akt III FSK 3172/21.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej jako organ wydający interpretację – w ramach danych mu uprawnień – może jedynie wyjaśnić brzmienie przepisu podatkowego mającego zastosowanie w sytuacji opisanej przez osobę zainteresowaną składającą wniosek o interpretację i wskazać jakie prawa i obowiązki płyną dla zainteresowanej z tego przepisu. Tym samym, dokumenty, które dołączyła Pani do wniosku nie były w ogóle brane pod uwagę na etapie wydawania interpretacji. Wskazujemy, że jesteśmy związani wyłącznie opisem stanu faktycznego, przedstawionym przez Panią we wniosku i Pani stanowiskiem.
Ustosunkowanie się do Pani prośby, dotyczącej potwierdzenia wpłaty przez Panią gotówki na swój rachunek bankowy oraz umowy darowizny jako dowodu przekazania środków dającej Pani uprawnienie do zwolnienia z opodatkowania otrzymanej od ojca darowizny – nie leży w naszych kompetencjach. W celu uwzględnienia podjętych przez Panią kroków, pozwalających na zwolnienie Pani z opodatkowania otrzymanej od ojca darowizny, konieczne byłoby przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego czy dowodowego. Do takich działań Organ interpretacyjny nie jest jednak uprawniony w świetle przepisów regulujących wydawanie interpretacji.
Jak już wyżej wskazano, rolą organu interpretacyjnego wynikającą z zapisu art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej jest wyjaśnienie, wytłumaczenie przepisu prawa podatkowego oraz wskazanie, jakie z analizowanego przepisu płyną prawa i obowiązki dla podatnika. Tym samym, analizując przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wyjaśniłem, że otrzymana przez Panią darowizna środków pieniężnych w gotówce (czyli „do ręki”) – nie spełnia przesłanki dającej uprawnienie do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.