Nabycie od sióstr środków pieniężnych tytułem darowizny. - Interpretacja - 0111-KDIB2-3.4015.224.2024.1.BD
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Nabycie od sióstr środków pieniężnych tytułem darowizny.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia od sióstr środków pieniężnych tytułem darowizny jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 11 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia od sióstr środków pieniężnych tytułem darowizny.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wraz z 2-oma siostrami nabyła Pani w drodze dziedziczenia po swoim ojcu własność nieruchomości, w udziale po 1/3 każda. Po upływie 5 lat od nabycia postanowiły Panie sprzedać nieruchomość, a środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości siostry planują przekazać Pani w drodze darowizny. Dysponuje Pani pełnomocnictwem sióstr do zawarcia umowy sprzedaży i wskazania numer rachunku bankowego właściwego do zapłaty ceny sprzedaży przez nabywcę. W związku z tym, iż zamiarem sióstr jest przekazanie Pani w drodze darowizny środków pochodzących ze sprzedaży nieruchomości na Pani rzecz, zamierza Pani w umowie sprzedaży wskazać swój numer rachunku bankowego.
Nabywca nieruchomości wykona trzy oddzielne przelewy ze wskazaniem w tytule transakcji, iż jest to zapłata z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości i podmiotu, od którego ten udział nabył (tj. odpowiednio „cena sprzedaży udziału 1/3 w nieruchomości na podstawie aktu notarialnego (...) – dla siostra 1; cena sprzedaży udziału 1/3 w nieruchomości na podstawie aktu notarialnego (...) – dla siostra 2; cena sprzedaży udziału 1/3 w nieruchomości na podstawie aktu notarialnego (...) – dla siostra 3”).
W tym samym dniu zostanie zawarta pisemna umowa darowizny pomiędzy Panią a siostrami, w której zostanie wskazane, że środki przeznaczone na darowiznę pochodzą z transakcji sprzedaży udziałów w nieruchomości i zostaną przekazane przez nabywcę na Pani rachunek bankowy.
Pytania
Czy będzie mogła Pani skorzystać z wyłączenia w podatku od spadków i darowizn przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeśli nabywca nieruchomości dokona zapłaty ceny sprzedaży z tytułu nabycia udziałów w nieruchomości Pani sióstr na wskazany przez Panią i należący do Pani rachunek bankowy (z zastrzeżeniem, iż każdy z przelewów zostanie opisany w sposób wskazany powyżej)? Czy też środki pochodzące ze sprzedaży udziałów Pani sióstr powinny trafić najpierw na ich rachunki bankowe, a następnie dopiero siostry powinny dokonać przelewu na Pani rachunek wskazując, iż jest to darowizna na Pani rzecz?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, wystarczające jest, jeśli nabywca nieruchomości przekaże środki pieniężne z tytułu nabycia udziałów w nieruchomości należne Pani siostrom na Pani rachunek bankowy, z zastrzeżeniem, że każdy przelew będzie oznaczony w sposób opisany powyżej. Art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy od podatku od spadków i darowizn, nie wymaga aby środki pieniężne przeznaczone na darowiznę zostały przekazane z rachunku darczyńcy. W opisie sprawy, nabywca niewątpliwie przekaże środki pieniężne stanowiące własność darczyńców. Wskazany art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy wymaga jedynie udokumentowania ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy (obdarowanego).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.
Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarciu umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy :
Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 14 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Stosownie do art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1)wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
-otrzymania darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
-złożenia zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);
-udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Ponadto, warunkiem do zastosowania ww. zwolnienia jest także spełnienie postanowień zawartych w art. 4 ust. 4 cyt. ustawy. Zgodnie z tym przepisem:
Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wraz z siostrami nabyła Pani w drodze dziedziczenia po swoim ojcu własność nieruchomości, w udziale po 1/3 każda. Po upływie 5 lat od nabycia postanowiły Panie sprzedać nieruchomość, a środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości siostry planują przekazać Pani w drodze darowizny. W związku z tym, iż zamiarem sióstr jest przekazanie Pani w drodze darowizny środków pochodzących ze sprzedaży nieruchomości na Pani rzecz, zamierza Pani w umowie sprzedaży wskazać swój numer rachunku bankowego. Nabywca nieruchomości wykona trzy oddzielne przelewy ze wskazaniem w tytule transakcji, iż jest to zapłata z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości i podmiotu, od którego ten udział nabył. W tym samym dniu zostanie zawarta pisemna umowa darowizny pomiędzy Panią a siostrami, w której zostanie wskazane, że środki przeznaczone na darowiznę pochodzą z transakcji sprzedaży udziałów w nieruchomości i zostaną przekazane przez nabywcę na Pani rachunek bankowy.
Z wniosku wynika więc, że darowizna środków pieniężnych zostanie dokonana na Pani rzecz od Pani sióstr. Przedmiotem darowizny, będą środki pieniężne przypadające w odpowiednim udziale siostrom ze sprzedaży nieruchomości odziedziczonej przez Panią i Pani siostry po ojcu. Nabywca nieruchomości wykona trzy oddzielne przelewy na Pani rachunek bankowy ze wskazaniem w tytule transakcji, iż jest to zapłata z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości i podmiotu, od którego ten udział nabył. Zawarta zostanie również umowa darowizny pomiędzy Panią i siostrami, w której będzie wskazane, że środki przeznaczone na darowiznę będą pochodzić z transakcji sprzedaży udziałów w nieruchomości i zostaną przekazane przez nabywcę nieruchomości na Pani rachunek bankowy jako obdarowanej.
Tym samym, skoro:
-otrzyma Pani darowiznę od swoich sióstr, czyli osób zaliczonych do grona wymienionego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn,
-darowane środki pieniężne zostaną przelane przez nabywcę nieruchomości na Pani rachunek bankowy, a ich otrzymanie udokumentuje Pani wpływem na swój rachunek bankowy
to będzie miała Pani prawo do skorzystania ze zwolnienia (a nie jak Pani twierdzi z wyłączenia) otrzymanej od sióstr darowizny środków pieniężnych na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Przy czym zwolnienie to będzie miało miejsce, jeżeli złoży Pani zgłoszenie o nabyciu środków pieniężnych do organu podatkowego we właściwym terminie od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Zatem, jeżeli wszystkie warunki, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn zostaną przez Panią spełnione, to po Pani stronie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn. Jak słusznie Pani wskazała, dla zastosowania ww. zwolnienia bez znaczenia pozostaje kwestia, iż środki pieniężne przeznaczone na darowiznę, zostaną przelane przez nabywcę nieruchomości na Pani (jako obdarowanej) rachunek bankowy, a nie bezpośrednio z rachunków darujących sióstr.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Zgodnie z wyrażoną we wniosku ORD-IN Pani wolą, tj. rezygnacją z doręczana pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej ePUAP – pomimo że taki adres Pani posiada – interpretacja indywidualna zostanie wysłana drogą tradycyjną czyli za pośrednictwem Poczty Polskiej. Powyższe zostało również potwierdzone w przeprowadzonej z Panią 6 listopada 2024 r. rozmowie telefonicznej.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm., dalej jako: Ordynacja podatkowa). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.