Darowizna nieruchomości gruntowej.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 13 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny nieruchomości gruntowej. Uzupełnił go Pan samoistnie w piśmie z 13 września 2024 (wpływ 13 września 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pana brat pozostaje w związku małżeńskim i nie posiada rozdzielności majątkowej. Pan pozostaje w związku małżeńskim i nie posiada Pan rozdzielności majątkowej. Pana brat zamierza podarować Panu nieruchomość gruntową, objętą ustawową współwłasnością majątkową Pana brata i jego żony (szwagierki). Nieruchomość ta została nabyta, w drodze zakupu, przez Pana brata i jego żonę w roku 2018. Przekazanie nieruchomości nastąpiłoby w drodze darowizny, w formie aktu notarialnego, wskazującego, że brat daruje nieruchomość wyłącznie Panu (do jego majątku osobistego), a żona Pana brata wcześniej wyrazi zgodę na rozporządzenie tym składnikiem majątku wspólnego, na piśmie, także w formie aktu notarialnego (zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). W okresie ostatnich 5 lat nie otrzymał Pan żadnej darowizny od brata ani jego żony.

Pytanie

Czy zwolnienie z podatku od spadków i darowizn, przy zgodzie szwagierki na darowiznę (wyrażonej w formie pisemnej kwalifikowanej aktu notarialnego), obejmuje darowiznę nieruchomości gruntowej (dokonanej w formie spisanego aktu notarialnego pomiędzy Pana bratem i Panem), która to nieruchomość objęta jest wspólnością majątkową występującą pomiędzy Pana bratem a jego żoną?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, darowizna nieruchomości gruntowej powinna zostać w całości zwolniona z podatku od spadków i darowizn, na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż ze względu na pisemne wyrażenie zgody na dokonanie darowizny, przez żonę Pana brata, zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, jedynym darczyńcą nieruchomości będzie Pana brat, zaś wyłącznym i jedynym obdarowanym Pan (darowizna do Pana majątku osobistego). Co za tym idzie, darowizna nie będzie podlegała podatkowi od spadków i darowizn. Biorąc pod uwagę osobisty Pana stosunek do osoby, od której pozyska Pan, w drodze darowizny, przedmiotową nieruchomość (tj. najbliższa rodzina – rodzeństwo), kwalifikacja właściwej korelacji grupy podatkowej powinna zostać ustalona, w oparciu o art. 14 ust. 1-3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, na I grupę podatkową. Grupa ta, zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn korzysta z podmiotowego, warunkowego, zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, bez względu na wartość przysporzenia majątkowego. Nadto wskazuje Pan, że warunki, o których mowa powyżej będą spełnione w stanie faktycznym. Darowizna będzie dokonywana na podstawie uprzednio wyrażonej, w kwalifikowanej formie pisemnej aktu notarialnego, zgody żony Pana brata, na dokonanie darowizny z majątku wspólnego, która zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest niezbędna dla ważności planowanej czynności prawnej. W efekcie powyższego Pana szwagierka nie będzie przystępowała do umowy darowizny w roli darczyńcy, a czynność prawna będzie dokonywana wyłącznie pomiędzy Panem a bratem, przy zachowaniu formy wymaganej przepisami prawa, tj. formy aktu notarialnego. Konsekwencją powyższego, wyrażona przez żonę Pana brata zgoda, będzie neutralna podatkowo. Co więcej, z uwagi na dochowanie formy aktu notarialnego, zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 2 w zw. z art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie będzie Pan miał obowiązku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego nabycia rzeczonej nieruchomości tytułem darowizny, ponieważ zgłoszenia tego dokona notariusz.

Na potwierdzenie swojego stanowiska przywołał Pan wydaną interpretacje.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn :

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej: 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do  grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy: 

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:  zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

W myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. 

Z opisu wniosku wynika, że nabędzie Pan  – tytułem darowizny – nieruchomość gruntową. Nieruchomość gruntowa, objęta jest wspólnością małżeńską. Jednak darowizny dokona tylko Pana brat. Pana szwagierka wyrazi zgodę na to, aby jej mąż przekazała Panu ww. nieruchomość gruntową w formie darowizny. Umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809):

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Na podstawie art. 37 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.

Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo. W żaden sposób nie spowoduje, iż Pana szwagierka stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Panem a Pana bratem. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Podsumowując, nabycie przez Pana – w drodze darowizny – nieruchomości gruntowej przekazanej przez Pana brata na Pana rzecz, z majątku wspólnego Pana brata i jego żony, za zgodą żony, będzie w całości podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Ponadto, dla celów skorzystania ze zwolnienia, nie będzie ciążył na Panu obowiązek zgłoszenia do urzędu skarbowego nabycia nieruchomości gruntowej tytułem darowizny, ponieważ darowizna – jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego (oraz obowiązujących przepisów dotyczących nabycia nieruchomości) – będzie dokonana w formie aktu notarialnego. Brak obowiązku zgłoszenia darowizny wynika z treści art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W przesłanym przez Pana wniosku w poz. 32 (Wniosek o doręczenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej) wskazał Pan adres email. Na ten adres korespondencja w sprawie nie może być wysłana, gdyż przez pojęcie „adres elektroniczny” należy rozumieć adres elektroniczny w systemie teleinformatycznym, służącym do obsługi doręczeń, za pomocą którego organ podatkowy może doręczyć dokumenty elektroniczne i otrzymać wymagane przepisami elektroniczne urzędowe potwierdzenie doręczenia. Adres e-mail nie wypełnia definicji adresu elektronicznego i nie może służyć do przesyłania pism urzędowych.

W związku z powyższym, w celu zachowania należytej ochrony Pana danych osobowych korespondencja zostanie przesłana drogą elektroniczną na adres e-PUAP, z którego wpłynął wniosek.

Jeżeli jednak będzie Pan użytkownikiem e-Urzędu Skarbowego i wyrazi zgodę na doręczanie korespondencji przez ten system, to zobowiązani będziemy całą korespondencję kierować na Pana konto w e-US.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.