Darowizna środków pieniężnych zgromadzonych na książeczce oszczędnościowej. - Interpretacja - null

fot. Shutterstock

Darowizna środków pieniężnych zgromadzonych na książeczce oszczędnościowej. - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Darowizna środków pieniężnych zgromadzonych na książeczce oszczędnościowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że stanowisko zajęte we wniosku w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 30 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny w postaci środków pieniężnych zgromadzonych na książeczce oszczędnościowej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

6 lutego 2024 r. Pani mama przekazała Pani w formie darowizny książeczkę oszczędnościową, którą założyła w Banku (…) w 2014 r. na Pani imię i nazwisko (bez informowania Pani o tym). Od tamtego czasu Pani mama systematycznie wpłacała na nią środki pieniężne. Książeczka była oprocentowana. Na ten czas była Pani osobą niepełnoletnią.

Pani mama, 6 lutego 2024 r. poinformowała Panią, że odkładała dla Pani na tą książeczkę pieniądze i tego samego dnia przekazała ją Pani w formie darowizny. Na książeczce znajdowała się zgromadzona kwota łącznie z odsetkami. W tym samym dniu, udała się Pani wraz z mamą do banku i zlikwidowała Pani książeczkę, a zgromadzone na niej środki łącznie w kwocie 24.520,80 euro przelała Pani na swój rachunek bankowy prowadzony przez (…). 7 lutego 2024 r. środki pieniężne z Pani rachunku zostały przewalutowane i na rachunku znalazła się kwota w wysokości 106.582 zł.

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, darowizna wierzytelności w postaci środków zgromadzonych na książeczce oszczędnościowej, darowanej Pani przez Pani mamę 6 lutego 2024 r., może korzystać ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 4a, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pani przedstawiła jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Stosownie do art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarciu umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy :

Obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1)    36 120 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2)    27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3)    5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

W myśl natomiast art. 4a ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)  zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)  w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1  – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

Zgodnie z art. 4a ust. 2 i 3 ww. ustawy:

Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1)  wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2)  nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że 6 lutego 2024 r. Pani mama przekazała Pani w formie darowizny książeczkę oszczędnościową, założoną na Pani imię i nazwisko w 2014 r., na którą Pani mama systematycznie wpłacała środki pieniężne. Pani była na ten czas osobą niepełnoletnią i nic nie wiedziała o tym fakcie. Książeczka była oprocentowana. Dopiero w dniu darowizny, tj. 6 lutego 2024 r. dowiedziała się Pani, że Pani mama założyła na Pani imię i nazwisko książeczkę oszczędnościową i dokonywała na nią regularnych wpłat. Na książeczce znajdowała się zgromadzona kwota wraz z odsetkami. Tego samego dnia (6 lutego 2024 r.) udała się Pani wraz z mamą do banku i zlikwidowała ww. książeczkę. Zgromadzone na niej środki łącznie w kwocie 24.520,80 euro, przelała Pani na swój rachunek bankowy prowadzony przez bank. 7 lutego 2024 r. środki pieniężne z Pani rachunku zostały przewalutowane i na rachunku znalazła się kwota w wysokości 106.582 zł.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

-otrzymania darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

-złożenia zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);

-udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Jak wynika z opisu sprawy, 6 lutego 2024 r., Pani matka poinformowała Panią, że od 2014 r. wpłacała środki pieniężne na książeczkę oszczędnościową, założoną na Pani imię i nazwisko. W tym samym dniu, Pani matka przekazała Pani – w formie darowizny – książeczkę oszczędnościową. Zgromadzone na książeczce oszczędnościowej środki zostały przelane przez Panią na Pani rachunek bankowy w innym banku, niż gromadzone były oszczędności.

Z treści wniosku wynika więc, że przedmiotem darowizny są środki pieniężne, które regularnie od 2014 r. były wpłacane na rachunek założony przez Pani matkę na Pani imię i nazwisko. Książeczka oszczędnościowa, którą Pani matka przekazała Pani, jest dokumentem potwierdzającym założenie takiego rachunku. Zatem dopiero w momencie, kiedy Pani matka przekazała Pani książeczkę oszczędnościową, dowiedziała się Pani o nabyciu przekazywanych przez matkę środków pieniężnych.

Przenosząc powołane wyżej przepisy na grunt analizowanej sprawy, należy zgodzić się z Panią, że do otrzymanej przez Panią darowizny środków pieniężnych ma zastosowanie zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn zawarte w art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż jej dokonanie nastąpiło – zgodnie z wymogami ustawodawcy – między najbliższą rodziną oraz darowizna została udokumentowana wpływem środków pieniężnych na Pani rachunek bankowy (książeczka była założona na Pani imię i nazwisko). Przy czym, by zwolnienie miało miejsce, musi być spełniona jeszcze pozostała przesłanka wskazana w art. 4a ustawy o podatku od spadków  i darowizn. Zgodnie z tym artykułem, wymagane jest także dokonanie zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ustawowym 6 miesięcznym terminie od dnia powstania obowiązku podatkowego, powstałego – w przypadku opisanym we wniosku – przy każdej wpłacie przez Pani matkę środków na rachunek oszczędnościowy prowadzony na Pani imię i nazwisko. Jednakże w opisanym przez Panią przypadku, z uwagi na fakt, że dowiedziała się Pani o darowiźnie dopiero 6 lutego 2024 r., to ten termin 6 miesięczny – zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 4a ust. 2 cyt. ustawy – należy liczyć od tego dnia, w którym dowiedziała się Pani o środkach pieniężnych zgromadzonych na Pani rachunku bankowym – tj. od 6 lutego 2024 r. Przy czym, Organ zwraca uwagę, że zwolnienie, o którym mowa powyżej będzie miało zastosowanie jeżeli uprawdopodobni Pani Organowi podatkowemu fakt, że nie posiadała Pani wcześniej (tj. przed 6 lutym 2024 r.) wiedzy o tym, że Pani mama założyła na Pani imię i nazwisko książeczkę oszczędnościową, na którą dokonywała regularnych wpłat.

Tym samym Pani stanowisko, że środki pieniężne zgromadzone na książeczce oszczędnościowej, o darowiźnie których – według informacji zawartej we wniosku – dowiedziała się Pani dopiero 6 lutego 2024 r., będą mogły korzystać ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, uznaliśmy za prawidłowe, jednakże z nieco inną argumentacją, niż wskazaną  przez Panią w swoim stanowisku. Z treści wniosku wynika bowiem, że przedmiotem darowizny nie jest prawo majątkowe – wierzytelności, lecz środki pieniężne.

Reasumując, opisane we wniosku nabycie środków pieniężnych (zgromadzonych na książeczce oszczędnościowej) tytułem darowizny od Pani mamy, będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, pod warunkiem, że spełnione zostały łącznie warunki wymienione w powołanych przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn, czyli że złożyła Pani zgłoszenie o nabyciu ww. środków na druku SD-Z2 w wyżej wskazanym terminie i jest Pani w stanie uprawdopodobnić, że wiedzę o darowiźnie powzięła Pani dopiero 6 lutego 2024 r.

Końcowo Organ wskazuje, że regulacją ustawy o podatku od spadków i darowizn, objęte jest tylko nabycie środków pieniężnych wpłacanych przez Pani matkę. Natomiast do odsetek naliczonych od tych środków ustawa ta nie ma zastosowania. Odsetki te były bowiem naliczone od środków, które w momencie wpłaty przez matką na konto oszczędnościowe (książeczkę oszczędnościową) prowadzone na Pani imię i nazwisko stały się Pani własnością. Tym samym, odsetki nie były nabywane na podstawie żadnego z tytułów wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będzie mogła Pani skorzystać, jeżeli zastosuje się Pani do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy  Ordynacja podatkowa.