W zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu przez pozostałych kredytobiorców.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 24 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu przez pozostałych kredytobiorców.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca – A.A., PESEL: (…), adres do korespondencji: (…), podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP w myśl art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.).

Wnioskodawca zakupił w 2021 roku mieszkanie przy ul. (…) za cenę (…) i zaciągnął w tym celu kredyt hipoteczny. W związku z niewystarczającą zdolnością kredytową Wnioskodawcy, kredyt został udzielony solidarnie trzem osobom: Wnioskodawcy oraz rodzicom Wnioskodawcy, tj. B.B., PESEL: (…), zamieszkałej przy ul. (…) oraz C.C. PESEL: (…) zamieszkałemu przy ul. (…) Wnioskodawca oraz rodzice Wnioskodawcy są współkredytobiorcami i odpowiadają solidarnie za spłatę zaciągniętego kredytu hipotecznego. Zarówno Wnioskodawca jak i rodzice Wnioskodawcy jako współkredytobiorcy spłacają raty kredytu hipotecznego, a w przypadku posiadania dodatkowych środków pieniężnych nadpłacają kredyt. Bank pobiera raty spłaty za pośrednictwem rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w banku, w którym został udzielony kredyt. Między rodzicami Wnioskodawcy istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej w rozumieniu art. 31 Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.). Mieszkanie od dnia zakupu jest wyłącznie własnością Wnioskodawcy.

Przy spłacaniu rat kredytu, zamiarem rodziców Wnioskodawcy jest spłacenie własnego długu względem banku.

Pytanie

Czy w opisanym wyżej stanie faktycznym nie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu podatku od spadków i darowizn w zakresie spłacanych przez rodziców Wnioskodawcy rat kredytu bankowego, a co za tym idzie Wnioskodawca nie ma obowiązku składania do właściwego urzędu skarbowego formularza SD-Z2 w celu uzyskania zwolnienia od podatku od spadków i darowizn ze względu na to, że rodzice Wnioskodawcy, jako współkredytobiorcy spłacają swój dług, za który odpowiadają solidarnie?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, w zakresie spłacanych przez jego rodziców rat kredytu bankowego nie powstaje po jego stronie obowiązek podatkowy z tytułu podatku od spadków i darowizn, a w efekcie Wnioskodawca nie ma obowiązku składania formularza SD-Z2 do właściwego urzędu skarbowego w celu uzyskania zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, ponieważ rodzice Wnioskodawcy, jako współkredytobiorcy spłacają swój dług, za który odpowiadają solidarnie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596, dalej również: „ustawa o PSiD”) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jak stanowi art. 5 ustawy o PSiD, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy - przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o PSiD nie zawiera pojęcia "darowizna", dlatego w tym zakresie odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061, dalej: „KC”).

Zgodnie z art. 888 § 1 KC poprzez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Jak wskazuje art. 366 § 1 KC, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 ww. przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

Zatem w sytuacji, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata kredytu przez rodziców mogłaby być rozważana w kategorii darowizny jedynie w przypadku, gdyby w umowie kredytowej byłyby wprost wyszczególnione konkretne kwoty do spłaty przez każdego z kredytobiorców, a rodzice dokonaliby spłaty w części przekraczającej przypisane do nich zobowiązanie.

Na gruncie niniejszego stanu faktycznego oznacza to zdaniem Wnioskodawcy, że spłata przez rodziców Wnioskodawcy (dłużników solidarnych) całości lub części rat kredytu, nie powinna być postrzegana w kategorii darowizny. Źródłem spłaty przez rodziców Wnioskodawcy rat kredytu zaciągniętego wspólnie z synem jest bowiem umowa kredytu. Taka umowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy. Samej spłaty kredytu przez niektórych współkredytobiorców (rodziców Wnioskodawcy), tj. dłużników solidarnych z umowy kredytu, nie można zakwalifikować, jako darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. A ponieważ czynność taka nie jest umową darowizny, lecz zwolnieniem z długu, to jako taka nie podlega zgłoszeniu na formularzu SD-Z2, gdyż nie mieści się w katalogu określającym przedmiot opodatkowania zawartym w art. 1 ustawy o PSiD. Tym samym, czynność ta nie powinna skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego określonego w ustawie o PSiD oraz składania zgłoszenia SD-Z2, które służy do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych.

Stanowisko to zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych w zbliżonych stanach faktycznych. Można przywołać tutaj chociażby interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 7 czerwca 2021 r., Znak: 0111-KDIB2-3.4015.73.2021.2.BB, gdzie wskazano, iż: „spłata rat kredytu (zaciągniętego solidarnie przez Wnioskodawczynię wraz z rodzicami) przez rodziców Wnioskodawczyni nie rodzi po jej stronie skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż czynność ta nie przesądza o darowiźnie. Tym samym po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek w podatku od spadków i darowizn z tego tytułu, co oznacza, że nie jest także zobowiązana do składania zgłoszenia SD-Z2”.

Podobne stanowisko przedstawiono w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS  z 30 listopada 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4015.101.2018.1.BFP. Organ podatkowy potwierdził w interpretacji, że „[...] źródłem spłaty rat kredytu przez rodziców Wnioskodawcy jest umowa kredytu hipotecznego. Taka umowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy. Spłaty kredytu przez współkredytobiorcę, tj. dłużnika solidarnego z umowy kredytu, nie można zakwalifikować jako darowizny. Oznacza to, że powyższe nie będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Tym samym z tytułu spłaty rat kredytu przez rodziców na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2, które służy do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych”. Podobnie, w interpretacji indywidualnej z dnia 20 maja 2021 r., Znak: 0111- KDIB2-3.4015.47.2021.2.BD Dyrektor KIS wskazał, że „Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powołane wyżej uregulowania prawne należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że spłata przez rodziców (dłużników solidarnych) całości lub części rat kredytu, nie możne być postrzegana w kategorii darowizny. Oznacza to, że powyższe nie będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Tym samym z tytułu spłaty rat kredytu przez rodziców na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2, które służy do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych.”

Biorąc pod uwagę również stanowisko wyrażone przez Dyrektora KIS w przywołanych interpretacjach indywidualnych, Wnioskodawca jest zdania, iż w zakresie spłacanych przez jego rodziców rat kredytu bankowego nie powstaje po jego stronie obowiązek podatkowy z tytułu podatku od spadków i darowizn, a w efekcie Wnioskodawca nie ma obowiązku składania formularza SD-Z2 do właściwego urzędu skarbowego w celu uzyskania zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, ponieważ rodzice Wnioskodawcy, jako współkredytobiorcy spłacają swój dług, za który odpowiadają solidarnie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…)  Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.