Skutki podatkowe comiesięcznych wpłat od rodziców i dziadków.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 sierpnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 16 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania środków pieniężnych wpłacanych przez ojca i dziadków na Pani rachunek bankowy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A.A. (Wnioskodawczyni) jest córką B. i C. oraz wnuczką D. (ojciec ojca) i E. (matka matki). Co miesiąc B. (ojciec), D. (dziadek) i E. (babcia) przelewają na rachunek bankowy Wnioskodawczyni określoną kwotę pieniędzy. Wnioskodawczyni wypełnia dla każdej wpłaty SD-Z2 w terminach ustawowych traktując te wpłaty jak darowizny. SD-Z2 wypełniane są w zgodzie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn. 

Wnioskodawczyni uważa, że na linii rodzice-córka takie wpłaty nie są objęte podatkiem od spadków i darowizn. Natomiast, na linii dziadkowie-wnuczka Wnioskodawczyni chciałaby, aby przed mediatorem sądowym zostały podpisane ugody mediacyjne, na podstawie których dziadkowie będą zobowiązani do realizowania obowiązku alimentacyjnego względem wnuczki.

Z uzupełnienia wniosku wynika, że zdaniem Wnioskodawczyni wpłaty od rodziców na jej rzecz mają zawsze charakter realizacji obowiązku alimentacyjnego w związku z faktem, że na zasadzie art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Wnioskodawczyni (uczennica 3 klasy Liceum Ogólnokształcącego) nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Nie ma własnych dochodów. Co ważne, uprawnienie do otrzymania świadczeń alimentacyjnych jest niezbywalne i nie można się go zrzec, a jako że jest to roszczenie cywilnoprawne, to może być przedmiotem powództwa o ustalenie/zapłatę. Nie ma przy tym znaczenia czy obowiązek alimentacyjny realizowany jest poprzez kupowanie rzeczy, czy poprzez przelewy na rachunek bankowy dziecka, czy też dawanie dziecku gotówki. Forma ma znaczenie dla edukacji finansowej dziecka o tym jak zarządzać pieniędzmi. Rachunek bankowy to taka forma skarbonki, tyle że elektronicznej.

Ergo, aby zakwalifikować daną wpłatę od rodziców jako darowiznę, to dana wyświadczona kwota winna być pozbawiona causy (podstawy). W przypadku płatności od rodziców zawsze jest to podstawa opierająca się na alimentacji.

Odnośnie wpłat od dziadków, to co do zasady, dziadkowie nie są zobowiązani do alimentacji (to oczywiste - stąd rozróżniono ich sytuację prawną opisując ją odrębnie od tej dotyczącej rodziców). Natomiast, w sytuacji, w której dziadkowie zobowiążą się − np. zawierając ugodę mediacyjną, sądową, czy jakkolwiek inaczej − do alimentacji wnuczki, to causa donandi (darowizna) zmieni się w istniejącą podstawę do alimentacji. Stąd, aktualnie Wnioskodawczyni musi rozliczać każdą wpłatę od dziadków. Natomiast, w momencie, w którym Wnioskodawczyni zawrze ugodę mediacyjną (itp.) z dziadkiem/babcią, to każda wpłata w wykonaniu takiej ugody będzie wpłatą wolną od podatku jako realizującą obowiązek alimentacyjny dziadka/babci wobec wnuczki.

Pytania 

  1. Czy wpłaty dokonywane przez rodziców na rzecz Wnioskodawczyni będą podlegały podatkowi od spadków i darowizn?

  2. Czy w przypadku zawarcia ugody mediacyjnej pomiędzy A.A., a D. oraz A.A., a E., na podstawie której dziadkowie będą zobowiązani do realizowania obowiązku alimentacyjnego względem wnuczki, wpłaty dokonywane w wykonaniu tych ugód będą podlegały podatkowi od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, wpłaty na linii rodzice-córka nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn z tego powodu, że (1) art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawiera takiego przedmiotu podatku, (2) art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi podstawę prawną świadczeń rodziców na rzecz dzieci inną niż darowizna i inną niż te podstawy wskazane w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (alimentacja).

Wpłaty na linii dziadkowie-wnuczka, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, o ile nie mają innej causa niż wynikająca z darowizny causa donandi. Do momentu, gdy nie zostaną podpisane ugody mediacyjne pomiędzy A.A. a D. (z jednej strony) oraz A.A. a E. (z drugiej strony), to takie wpłaty D. i E. są darowiznami opodatkowanymi lub zwolnionymi (w przypadku złożenia SD-Z2).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn   (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem” podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2) darowizny, polecenia darczyńcy;

3) zasiedzenia;

4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

W myśl art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Powyższy katalog ujęty w art. 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że jest Pani córką B. i C. oraz wnuczką D. (ojciec ojca) i E. (matka matki). Co miesiąc B. (ojciec), D. (dziadek) i E. (babcia) przelewają na Pani rachunek bankowy określoną kwotę pieniędzy. Wypełnia Pani dla każdej wpłaty SD-Z2 w terminach ustawowych traktując te wpłaty jak darowizny. Na linii dziadkowie-wnuczka chciałaby Pani, aby przed mediatorem sądowym zostały podpisane ugody mediacyjne, na podstawie których dziadkowie będą zobowiązani do realizowania obowiązku alimentacyjnego względem wnuczki. Wskazała Pani, że wpłaty od rodziców na jej rzecz mają zawsze charakter realizacji obowiązku alimentacyjnego w związku z faktem, że na zasadzie art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast, w sytuacji, w której dziadkowie zobowiążą się − np. zawierając ugodę mediacyjną, sądową, czy jakkolwiek inaczej − do alimentacji wnuczki, to causa donandi (darowizna) zmieni się w istniejącą podstawę do alimentacji.

Uważa Pani, że na linii rodzice-córka takie wpłaty nie są objęte podatkiem od spadków i darowizn. W momencie, w którym zawrze Pani ugodę mediacyjną z dziadkiem/babcią, to każda wpłata w wykonaniu takiej ugody będzie wpłatą wolną od podatku jako realizującą obowiązek alimentacyjny dziadka/babci wobec wnuczki.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). 

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Zgodnie natomiast z art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy   (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

Obowiązek alimentacyjny jest to obowiązek zabezpieczenia egzystencji, obowiązek dostarczania środków utrzymania i środków wychowania, który dotyczy krewnych w linii prostej oraz rodzeństwa. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka został zaś zapisany w art. 133 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zgodnie z art. 133 § 1 ww. ustawy:

Na podstawie ww. przepisu, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jak wskazano powyżej istotą darowizny jest, że darczyńca, zgodnie ze swoją wolą i bez istnienia jakiegokolwiek obowiązku prawnego, nieodpłatnie obdarowuje inną osobę. Skoro zaś obowiązek alimentacyjny jest przewidziany w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, to jego wykonanie nie może być dobrowolnym świadczeniem.

Zatem w przypadku świadczeń alimentacyjnych od rodziców na rzecz dzieci żaden ze wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn tytułów nabycia własności nie ma miejsca. Ustawa o podatku od spadków i darowizn w części dotyczącej przedmiotu opodatkowania nie przewiduje opodatkowania świadczeń o charakterze alimentacyjnym.

Skoro przelewy pieniężne dokonywane będą tytułem realizacji obowiązku alimentacyjnego, wynikającego z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i nie będą one przekazywane tytułem umowy darowizny, to należy zgodzić się z Panią, że wpłaty środków pieniężnych dokonywane przez Pani rodziców na Pani rachunek bankowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika również, że Pani dziadek   i babcia przelewają na Pani rachunek bankowy określoną kwotę pieniędzy. Chciałaby Pani, aby przed mediatorem sądowym zostały podpisane ugody mediacyjne, na podstawie których dziadek i babcia będą zobowiązani do realizowania obowiązku alimentacyjnego względem Pani (wnuczki).

Stosownie do art. 129 § 1 i 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

W myśl art. 132 cyt. ustawy:

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy uznać, że jeżeli przelewy pieniężne od Pani dziadka i babci dokonywane będą tytułem realizacji obowiązku alimentacyjnego, wynikającego z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, to ww. wpłaty środków pieniężnych przez dziadka i babcię na Pani rachunek bankowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Reasumując, opisane we wniosku wpłaty środków pieniężnych przez Pani rodziców na Pani konto jako, że będą dokonywane – jak wskazano – tytułem obowiązku alimentacyjnego, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Natomiast w przypadku zawarcia ugód mediacyjnych pomiędzy Panią a Pani dziadkiem oraz Panią a Pani babcią, na podstawie których dziadkowie będą zobowiązani do realizowania obowiązku alimentacyjnego względem Pani, wpłaty dokonywane w wykonaniu tych ugód również nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W interpretacji przyjęliśmy za Panią, że opisane we wniosku wpłaty będą dokonywane tytułem realizacji obowiązku alimentacyjnego i jeśli czynność opisana we wniosku będzie prawnie skuteczna.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   -Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy    z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

  - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.