Zwrotne otrzymanie nieruchomości, na skutek odwołania darowizny – jako nieobjęte zakresem ustawy – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 sierpnia 2024  r. wpłynął Pani wniosek z 12 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych odwołania darowizny.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni kilka lat temu przekazała w drodze darowizny obdarowanemu nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem w postaci domu jednorodzinnego.

Wnioskodawczyni może taką darowiznę odwołać, co też Wnioskodawczyni ma zamiar uczynić w związku ze spełnieniem się ustawowych przesłanek. Na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego w związku z ewentualnym przyszłym oświadczeniem Wnioskodawczyni o odwołaniu darowizny, obdarowany zostanie zobowiązany do zwrotu na jego (winno być: jej) rzecz nieruchomości. Odwołanie darowizny może nastąpić na podstawie art. 898 Kodeksu cywilnego, tj. w związku z rażącą niewdzięcznością obdarowanego.

Pytanie

Czy Wnioskodawczyni na skutek zwrotnego otrzymania nieruchomości, związanego z przyszłym złożeniem przez nią oświadczenia o odwołaniu darowizny na rzecz obdarowanego, jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774):

Podatkowi od spadków i darowizn, (zwanemu dalej „podatkiem”), podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Zgodnie z art. 898 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu.

Z zacytowanych przepisów wynika uprawnienie darczyńcy do odwołania wykonanej już darowizny. Treść przepisu art. 898 § 2 Kodeksu cywilnego daje jasny wyraz temu, że przez odwołanie korzyść uzyskana z darowizny staje się od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie bezpodstawna i właśnie dlatego rodzi obowiązek zwrotu. Przyjęta w ww. przepisie konstrukcja wiążąca odwołanie z bezpodstawnym wzbogaceniem, wyłącza przypisanie skutku rzeczowego, a mianowicie tego skutku, że obdarowany przestaje być właścicielem, staje się zaś nim z powrotem darczyńca.

Wnioskodawczyni w drodze darowizny przekazała obdarowanemu nieruchomość gruntową.

Wnioskodawczyni zamierza złożyć oświadczenie o odwołaniu darowizny, które nastąpi na podstawie art. 898 Kodeksu cywilnego, tj. w związku z rażącą niewdzięcznością obdarowanego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż skoro zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem enumeratywnie wymienionym w tym przepisie, to odwołanie darowizny - jako nieobjęte zakresem ustawy - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zatem po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w związku ze zwrotem przedmiotu darowizny, skoro nastąpi on na podstawie art. 898 Kodeksu cywilnego.

W ocenie Wnioskodawczyni, w przypadku złożenia oświadczenia o odwołaniu darowizny, nie będzie ona zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni otrzymując zwrot darowizny nie będzie w żadnym zakresie przysporzona, a jedynie przywracany jest jej oryginalny stan posiadania. Nie jest więc tak, że Wnioskodawczyni nabędzie dodatkowy majątek, którego wcześniej nie miała oraz że różnica wartości owego majątku przez okres posiadania go przez obdarowanego powoduje wzbogacenie Wnioskodawczyni. Nie uzyska ona bowiem w żadnym zakresie przysporzenia rozumianego jako zwiększenie swojego majątkowego stanu posiadania. Nie wystąpi również żadna odpłatność związana z przywróceniem stanu posiadania nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Końcowo wskazuje się, że aktualny tekst jednolity ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn został opublikowany w Dz. U. z 2024 r. poz. 596, natomiast aktualny tekst jednolity ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny został opublikowany w Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.