W zakresie skutków podatkowych zasiedzenia służebności gruntowej. - Interpretacja - 0111-KDIB2-2.4015.127.2024.1.DR
Temat interpretacji
Temat interpretacji
W zakresie skutków podatkowych zasiedzenia służebności gruntowej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
2 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 30 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zasiedzenia służebności gruntowej.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan właścicielem działki o numerze (…) zlokalizowanej (…). Działka zabudowana jest budynkiem zlokalizowanym tuż obok jednej z jej granic. Droga dojazdowa prowadząca do wejścia do wspomnianego budynku w części przebiega przez działkę sąsiednią. Taki stan rzeczy utrzymuje się nieprzerwanie od kilkudziesięciu lat, w związku z czym zamierza Pan złożyć do sądu wniosek o zasiedzenie służebności gruntowej polegającej na prawie do korzystania z opisanej powyżej części drogi znajdującej się na sąsiedniej działce (wszystkie przesłanki do zasiedzenia zostały spełnione).
Pytanie
Czy opisane we wniosku, potwierdzone orzeczeniem sądowym zasiedzenie służebności gruntowej, która zostanie wpisana do księgi wieczystej, będzie objęte podatkiem od spadków i darowizn?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej opisanej we wniosku nie spowoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn.
Nabycie służebności gruntowej tytułem zasiedzenia znajduje się poza zakresem regulacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Służebność gruntowa nie odnosi się bowiem do Pana, jako konkretnej osoby fizycznej, a do każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej.
Zatem Pan, jako właściciel działki wskazanej we wniosku, nabywając tytułem zasiedzenia prawo majątkowe w postaci służebności gruntowej objętej zapytaniem, nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem” podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zasiedzenia.
Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Z przywołanego powyżej art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika wprost, że podatkiem od spadków i darowizn opodatkowane jest nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej tytułem zasiedzenia, wyłącznie przez osoby fizyczne.
Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami działu III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Przepisy prawa cywilnego, z uwagi na odrębność charakteru jak i funkcji, rozróżniają służebność osobistą i gruntową oraz służebność przesyłu.
Na podstawie art. 285 § 1 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).
§ 2. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.
Zgodnie z art. 292 Kodeksu cywilnego:
Służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.
W myśl art. 172 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).
§ 2. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Natomiast w myśl art. 296 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista).
Na podstawie art. 304 Kodeksu cywilnego:
Służebności osobistej nie można nabyć przez zasiedzenie.
Służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości, niemniej ustanawiana jest na rzecz oznaczonej osoby fizycznej. Służebność gruntowa, zgodnie z art. 285 § 2 Kodeksu cywilnego służy jedynie zwiększeniu użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części. Tylko służebność osobista ma charakter podmiotowy, a zatem jedynie nabycie takiej służebności przez zindywidualizowaną osobę powodować może konsekwencje w zakresie podatku od spadków i darowizn. Natomiast nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem nieodpłatnej służebności gruntowej (prawo do korzystania z części drogi) na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że jest Pan właścicielem działki zabudowanej budynkiem zlokalizowanym tuż obok jednej z jej granic. Droga dojazdowa prowadząca do wejścia do budynku w części przebiega przez działkę sąsiednią. Taki stan rzeczy utrzymuje się nieprzerwanie od kilkudziesięciu lat, w związku z czym zamierza Pan złożyć do sądu wniosek o zasiedzenie służebności gruntowej polegającej na prawie do korzystania z opisanej powyżej części drogi znajdującej się na sąsiedniej działce (wszystkie przesłanki do zasiedzenia zostały spełnione).
Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że jeżeli istotnie na podstawie postanowienia sądu nabędzie Pan opisaną we wniosku służebność gruntową, wtedy to nabycie (tj. nabycie służebności gruntowej polegającej na prawie do korzystania z opisanej części drogi znajdującej się na sąsiedniej działce) nie będzie objęte ustawą o podatku od spadków i darowizn, a tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem. W przedmiotowej sprawie mimo, że nabycie służebności gruntowej nastąpi tytułem zasiedzenia, to jednak z uwagi na wskazany powyżej brak charakteru podmiotowego takiej służebności, nie można stwierdzić, że nabycie będzie odnosiło się do Pana jako osoby fizycznej i tym samym pozostanie poza zakresem przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zatem w przypadku gdy Pan jako właściciel działki nr (…), nabędzie tytułem zasiedzenia prawo majątkowe w postaci służebności gruntowej (prawo do korzystania z opisanej części drogi znajdującej się na sąsiedniej działce), nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).