Dokonanie darowizny 1/2 udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego przez siostrę z majątku wspólnego siostry i jej męża, za zgodą jej męża, będzie w całości podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 6 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny od siostry z jej majątku małżeńskiego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wraz ze swoim mężem (…) jest Pani właścicielką – we wspólności ustawowej małżeńskiej – wynoszącego 1/2 udziału w prawie własności położonego w (…) lokalu mieszkalnego, dla którego prowadzona jest księga wieczysta (…).

Właścicielami pozostałego udziału we własności tego lokalu wynoszącego 1/2 są małżonkowie (…) i (…) – również we wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. (…) jest Pani siostrą.

Wraz z siostrą planuje Pani w przyszłości zawrzeć w formie aktu notarialnego umowę darowizny, na podstawie której siostra daruje Pani wynoszący 1/2 udział w prawie własności tego lokalu, który obecnie wchodzi w skład wspólnego majątku Pani siostry i jej męża. Stronami umowy darowizny będą wyłącznie Pani i siostra; natomiast mąż siostry, zgodnie z przepisem art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, udzieli odrębnym oświadczeniem w formie aktu notarialnego zgody na dokonanie tej darowizny. Darowizna zostanie dokonana do Pani odrębnego majątku, a nie do wspólnego majątku, jaki posiada Pani z mężem. Zgodnie bowiem z art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez darowiznę.

Pytanie

Czy nabycie przez Panią 1/2 udziału w prawie własności lokalu, który to udział należy do majątku wspólnego objętego wspólnością ustawową majątkową małżeńską Pani siostry oraz jej męża, na podstawie umowy darowizny tego udziału zawartej w formie aktu notarialnego, której stronami będą wyłącznie siostra jako darczyńca i Pani jako obdarowana, a która to umowa darowizny zostanie zawarta za zgodą męża siostry, będzie zwolnione z podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy. Jednak w myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 tej ustawy zwolnieniu podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych między innymi przez rodzeństwo. W opisanym zdarzeniu przyszłym darowizna ma zostać dokonana między siostrami, zatem w Pani ocenie spełnione zostanie kryterium zwolnienia podmiotowego ujętego w tym artykule ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Udział w lokalu, który ma stanowić przedmiot darowizny, jest co prawda własnością wspólną małżonków – Pani siostry i jej męża, a zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgoda drugiego małżonka na dokonanie darowizny z majątku wspólnego jest wymagana za wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W przypadku, gdy siostra dokona darowizny na Pani rzecz za zgodą jej męża wyrażoną w formie aktu notarialnego i będzie ona (Pani siostra) jedyną stroną umowy darowizny jako darczyńca, to zgoda wyrażona przez jej męża w myśl powołanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi jedynie element konieczny dla ważności tej czynności prawnej.

W związku z powyższym, w opisywanym zdarzeniu przyszłym, dojdzie do zawarcia umowy darowizny, której wyłącznymi stronami będą siostry (…) (darczyńca) i (…) (obdarowana), a zatem nabycie przedmiotu darowizny przez Panią będzie w całości zwolnione z podatku od spadków i darowizn, stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponadto, w związku z faktem, że umowa darowizny będzie zawierana w formie aktu notarialnego, dla powyższego zwolnienia nie będzie wymagane zgłoszenie nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego – stosownie do postanowienia art. 4a ust. 4 pkt 2 tej ustawy.

Na potwierdzenie swojego stanowiska powołała się Pani na interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do art. 158 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Ustawodawca określając elementy konstrukcyjne podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania tego rodzaju umów określił moment powstania obowiązku podatkowego na moment nabycia darowizny, który w przypadku umowy zawartej w formie aktu notarialnego następuje w momencie jego sporządzenia.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planuje Pani zawrzeć w formie aktu notarialnego umowę darowizny, na podstawie której siostra daruje Pani wynoszący 1/2 udział w prawie własności lokalu, który obecnie wchodzi w skład wspólnego majątku Pani siostry i jej męża. Stronami umowy darowizny będą wyłącznie Pani i siostra natomiast mąż siostry, zgodnie z przepisem art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, udzieli odrębnym oświadczeniem w formie aktu notarialnego zgody na dokonanie tej darowizny. Darowizna zostanie dokonana do Pani odrębnego majątku, a nie do wspólnego majątku, jaki posiada Pani z mężem.

Należy zauważyć, że – co do zasady – stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – nabytych tytułem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na obdarowanym.

Niezależnie od powyższego, w ww. ustawie przewidziano sytuacje, w których nabycie własności rzeczy i praw majątkowych jest zwolnione z opodatkowania, jeżeli zostaną spełnione określone warunki.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest:

-otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

-złożenie w terminie 6 miesięcy zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (obowiązek zgłoszenia nie jest konieczny wówczas, gdy nabycie następuje na podstawie dokumentu sporządzonego w formie aktu notarialnego).

Zgłoszenie powinno zostać złożone – co do zasady na formularzu SD-Z2 – w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jednakże – zgodnie z zacytowanym powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy – obowiązek zgłoszenia nie obejmuje m.in. przypadku, gdy w formie aktu notarialnego została zawarta umowa darowizny.

Z opisu zdarzenia wynika, że siostra dokona darowizny na Pani rzecz z majątku wspólnego za zgodą jej męża.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

Na podstawie art. 37 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda wyrażona przez męża siostry będzie neutralna podatkowo; w żaden sposób nie powodując, iż stanie się on stroną umowy darowizny zawartej między Panią a Pani siostrą. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Podsumowując, dokonanie darowizny 1/2 udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego przez Pani siostrę na Pani rzecz z majątku wspólnego Pani siostry i jej męża, za zgodą jej męża, będzie w całości podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Ponadto, w związku z tym, że umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, dla spełnienia warunków do zwolnienia w takiej sytuacji nie będzie konieczne zgłoszenie nabycia udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, co wynika z treści przywołanego powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.