Otrzymanie środków pieniężnych zebranych przez współpracowników męża w ramach zorganizowanej dla niego zbiórki, przekazanych żonie przez pracodawcę zmarłego męża.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 17 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczył podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych zebranych przez współpracowników Pani męża w ramach zorganizowanej dla niego zbiórki, przekazanych Pani przez pracodawcę Pani męża.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Była Pani żoną M. B. od 7 października 2006 r. Mąż zachorował w sierpniu 2023 r. Pracownicy przedsiębiorstwa (…) sp. z o.o. KRS (…), w którym pracował Pani mąż, zorganizowali zbiórkę pieniędzy dla swojego kolegi. Pracownicy nie chcieli by ich kolega wiedział, który z nich i jaką kwotę wpłacił na jego rzecz, dlatego każdy z pracowników przekazał określoną kwotę pieniędzy swojemu pracodawcy, który z kolei przelał 13 października 2023 r. kwotę 8.750 zł oraz 16 października 2023 r. kwotę 38.456,25 zł na rachunek bankowy Pani i Pani męża. Żadna z kwot przekazanych przez pracowników (…) sp. z o.o. (około 150 osób) dla Pani męża, za pośrednictwem swojego pracodawcy, nie przekraczała kwoty 5.733 zł. Pani Mąż zmarł 8 września 2023 r.

Pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn

Czy przelew kwoty 8.750 zł z 13 października 2023 r. oraz kwoty 38.456,25 zł z 16 października 2023 r. na wspólny rachunek małżonków należy traktować jako darowizny od jednego podmiotu, tj. (…) sp. z o.o., czy też Spółka ta nie była darczyńcą a jedynie przekazanym w rozumieniu art. 921¹ Kodeksu cywilnego a w konsekwencji darczyńcami byli pracownicy tej Spółki?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny. Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy lub praw majątkowych (art. 7 ust. 1 ustawy) z zastrzeżeniem, że przekracza ona wartość 5.733 zł jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej (art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Uważa Pani, że chociaż to pracodawca przelał na rachunek bankowy Pani i Pani zmarłego męża 13 oraz 16 października 2023 r. kwoty odpowiednio 8.750 zł i 38.456,25 zł to czynność ta nie była darowizną lecz przekazaniem świadczeń-darowizn, których dokonali pracownicy (…) sp. z o.o. na rzecz Pani męża i Pani.

Z uwagi na to, że żadna z darowizn dokonanych przez poszczególnych pracowników nie przekraczała kwoty 5.733 zł, to darowizny te nie podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spodków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia darowizny. W tym zakresie konieczne jest sięgnięcie do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U.  z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Jak stanowi art. 888 § 1 ww. Kodeksu:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest zatem dobrowolnym świadczeniem na rzecz obdarowanego pod tytułem darmym, nie wynika z żadnego stosunku zobowiązaniowego czy z ustawy. Jej istotną cechą jest to, że powstaje stosunek pomiędzy darczyńcą i obdarowanym. Zatem, żeby stwierdzić, że w danej sytuacji miała miejsce umowa darowizny, to z treści umowy wiążącej jej strony musi wynikać:

- czy czynność prawna ma charakter nieodpłatny,

- czy występuje obdarowany oraz darczyńca,

- jaki był charakter przekazanych środków.

Zgodnie ze wskazanym przez Panią art. 921¹ Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że na rzecz Pani męża zorganizowana została zbiórka środków pieniężnych. Organizatorami zbiórki byli pracownicy spółki, w której pracował Pani mąż. Pracownicy nie chcieli, by ich kolega, tj. Pani mąż wiedział, który z nich i jaką kwotę wpłacił na jego rzecz. Dlatego każdy z pracowników przekazał określoną kwotę pieniędzy swojemu pracodawcy, który następnie przelał 13 i 16 października 2023 r. kolejno kwotę 8.750 zł oraz 38.456,25 zł na rachunek bankowy Pani i Pani męża. Żadna z kwot przekazanych przez pracowników (około 150 osób) na rzecz Pani męża za pośrednictwem pracodawcy nie przekraczała kwoty 5.733 zł. Beneficjentem zbiórki miał być Pani mąż, który zmarł 8 września 2023 r.

Jeżeli zbiórka środków pieniężnych zostanie zorganizowana w taki sposób, że tytułem prawnym nabytym przez ostatecznego beneficjenta tej zbiórki, jest darowizna, wówczas skutki prawne otrzymanej darowizny należy rozpatrywać na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Aby tak było, to forma zbiórki musi umożliwić identyfikację darczyńców i wysokość dokonanych wpłat. W przypadku braku takiej identyfikacji trudno kwalifikować je jako umowy darowizny. Przy braku takich informacji nie sposób bowiem określić podmiot umowy, jej dokładną treść oraz wysokość datku od konkretnej osoby, a przecież elementy te są nieodzowne dla zweryfikowania charakteru umowy w kontekście możliwości opodatkowania jej podatkiem od spadków i darowizn.

Jak wynika z przywołanego już wyżej art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciążą na obdarowanym czyli osobie (beneficjencie), na rzecz której zbiórka została zorganizowana i do której ostatecznie trafiły zebrane pieniądze.

W opisie sprawy wskazała Pani, że beneficjentem zbiórki czyli obdarowanym miał być Pani mąż. Jednakże Pani mąż zmarł przed datą, kiedy na konto bankowe wpłynęły środki pieniężne zebrane w ramach zbiórki. Zatem w analizowanej sprawie Pani mąż nie otrzymał zebranych środków pieniężnych tytułem darowizny, bowiem na dzień ich przekazania Pani mąż jako beneficjent tych środków już nie żył. Wobec tego nie możemy w analizowanej sprawie mówić o darowiźnie na rzecz Pani męża, bowiem do niej nie doszło.

Pani również nie otrzymała darowizny, bowiem, to nie Pani była beneficjentem środków pieniężnych zebranych przez organizatorów zbiórki i nie na Pani cel środki te zostały zebrane. Z opisu sprawy nie wynika, by w wyniku śmierci Pani męża, darczyńcy zmienili swoją wolę i chcieli obdarować zebranymi środkami Panią.

Zorganizowana zbiórka pieniędzy na rzecz Pani męża nie rodzi zarówno dla Pani jaki dla Pani zmarłego męża skutków podatkowych w podatku od spadków i darowizn, gdyż jak wynika z opisu sprawy pieniądze nie były zbierane na Pani rzecz tylko dla Pani męża, który ze względu na śmierć nie został ich beneficjentem. Celem wpłacających środki pieniężne w ramach zbiórki było obdarowanie Pani męża a nie Pani. Nie można zatem uznać by otrzymane przelewy w kwocie 8.750 zł z 13 października 2023 r. oraz 38.456,25 zł z 16 października 2023 r. na wspólny rachunek małżonków (de facto na Pani rzecz, bowiem Pani mąż w tych datach nie mógł już być posiadaczem konta bankowego) traktować jako środki pieniężne otrzymane przez Panią tytułem darowizny.

Wobec tego, nie mogę zgodzić się z Pani stanowiskiem, że otrzymane darowizny nie podlegają opodatkowaniu ze względu na to, że mieszczą się w kwocie wolnej określonej w art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nabycie tych środków nie podlega opodatkowaniu w ramach uregulowań zawartych w ustawie o podatku od spadków i darowizn, bowiem do otrzymania darowizny w ogóle nie doszło. Z treści opisu sprawy nie wynika by to Pani miała być obdarowaną (obdarowanym miał być Pani mąż). Zatem środków, które wpłynęły na wspólny rachunek małżonków (de facto na Pani rzecz, bo Pani mąż w datach wypłaty środków nie mógł być już posiadaczem konta bankowego) nie można traktować jako środków pieniężnych otrzymanych przez Panią tytułem darowizny.

Tym samym, biorąc pod uwagę przedstawione rozstrzygnięcie, część zadanego przez Panią pytania [„(…), czy też Spółka ta nie była darczyńcą a jedynie przekazanym w rozumieniu art. 921 Kodeksu cywilnego a w konsekwencji darczyńcami byli pracownicy tej Spółki?”] nie poddano analizie, skoro nie doszło do otrzymania darowizny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383  ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.