Interpretacja indywidualna z dnia 27 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.15.2024.1.DR
Temat interpretacji
W zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od brata.
Interpretacja indywidualna –
stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
26 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 25 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od brata.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Otrzymał Pan od swojego brata darowiznę środków pieniężnych w kwocie 500 tys. zł na podstawie podpisanej umowy darowizny (październik 2023 r.). Otrzymał Pan środki pieniężne (jako obdarowany) przelewem na rachunek bankowy 31 października 2023 r. Żona darczyńcy wyraziła zgodę na dokonaną przez swojego męża darowiznę składając w tym zakresie odpowiednie pisemne oświadczenie 30 października 2023 r.
Darczyńca wraz z żoną mają ustawową wspólność majątkową małżeńską.
W terminie 6 miesięcy od otrzymania darowizny złoży Pan do właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego zgłoszenie – druk SD-Z2.
Pytania
1)Czy jako obdarowany jest Pan zwolniony z obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn od całości otrzymanej od brata darowizny?
2)Czy jako obdarowany powinien Pan złożyć do właściwego urzędu skarbowego wyłącznie zgłoszenie SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania pieniędzy na konto?
3)Czy jako obdarowany nie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn od połowy darowizny (jak za darowiznę od bratowej) ze względu na wspólność majątkową pomiędzy Pana bratem a jego żoną?
4)Czy jako obdarowany nie jest Pan zobowiązany do złożenia do właściwego urzędu skarbowego dodatkowego zgłoszenia na druku SD-Z3 ze względu na wspólność majątkową małżeńską pomiędzy Pana bratem a jego żoną?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, otrzymana od Pana brata darowizna jest w całości objęta zwolnieniem podatkowym pomimo wspólności majątkowej w małżeństwie Pana brata. Pana brat stanowi dla Pana najbliższą rodzinę, a Pana bratowa nie była stroną podpisanej umowy darowizny, aczkolwiek zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wyraziła zgodę na dokonaną przez swojego męża darowiznę.
Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, darowizna od brata, który znajduje się w I grupie podatkowej jest zwolniona od opodatkowania bez względu na jej wartość, przy spełnieniu poszczególnych warunków. W przypadku darowizny środków pieniężnych należy udokumentować ich otrzymanie na rachunek bankowy i zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od daty jej otrzymania.
Uważa Pan, iż jako obdarowany jest Pan zwolniony z obowiązku zapłaty (pod warunkiem zgłoszenia darowizny w odpowiednim terminie do właściwego urzędu skarbowego, tj. w ciągu 6 miesięcy od otrzymania przelewu środków pieniężnych od brata wraz z dowodem otrzymania tych środków na rachunek, tj. w postaci odpowiedniego wydruku z konta bankowego obdarowanego) podatku od spadków i darowizn od całości otrzymanej darowizny i nie musi Pan płacić podatku od spadków i darowizn od połowy wartości otrzymanej darowizny z uwagi na wspólność majątkową pomiędzy Pana bratem a jego żoną.
Uważa Pan również, że jest Pan zobowiązany do złożenia do urzędu skarbowego zgłoszenia wyłącznie na formularzu SD-Z2 i nie jest Pan zobowiązany do składania formularza SD-Z3 ze względu na wspólność majątkową pomiędzy Pana bratem a jego żoną.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.
Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1)36 120 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2)27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3)5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1)do grupy I − małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2)do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3)do grupy III − innych nabywców.
Natomiast w myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W myśl postanowień ww. art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn koniecznym jest terminowe zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. poz. 2060).
W myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi jest to rodzeństwo.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że otrzymał Pan od swojego brata darowiznę środków pieniężnych w kwocie 500 tys. zł na podstawie podpisanej przez braci umowy darowizny (październik 2023 r.). Otrzymał Pan środki pieniężne przelewem na rachunek bankowy 31 października 2023 r. Żona darczyńcy wyraziła zgodę na dokonaną przez swojego męża darowiznę składając w tym zakresie odpowiednie pisemne oświadczenie 30 października 2023 r. Darczyńca wraz z żoną mają ustawową wspólność majątkową małżeńską.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809):
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
Na podstawie art. 37 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.
Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.
Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka jest neutralna podatkowo; w żaden sposób nie powodując, iż Pana bratowa stała się stroną umowy darowizny zawartej między Panem a Pana bratem. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.
Podsumowując, dokonanie opisanej we wniosku darowizny środków pieniężnych przez Pana brata na Pana rzecz (udokumentowanej dowodem przekazania na Pana rachunek bankowy), będzie w całości podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłacenia podatku od spadków i darowizn od połowy darowizny w związku z istniejącą w małżeństwie Pana brata wspólnością ustawową małżeńską.
Podkreślić przy tym należy, że jeżeli umowa darowizny nie została sporządzona w formie aktu notarialnego, to będzie Pan miał obowiązek zgłoszenia darowizny na formularzu SD-Z2 w terminie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy do naczelnika urzędu skarbowego.
Ma Pan rację twierdząc, że nie jest Pan zobowiązany do składania formularza SD-3.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),
albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).