Temat interpretacji

Skutki podatkowe nabycia spadku po ojcu.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 900) &− Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 1 kwietnia 2019 r. (data wpływu 2 kwietnia 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po ojcu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2019 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po ojcu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 21 marca 2019 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni.

W jego posiadaniu była nieruchomość rolna (13,88 ha), którą nabył w następujący sposób: 1/2 w drodze dziedziczenia po zmarłych rodzicach (postanowienie Sądu Rejonowego z 8 kwietnia 1993 r.) oraz 1/2 w drodze darowizny z 20 listopada 2002 r. (akt notarialny).

Spadkodawca w 2015 r. zawarł umowę dzierżawy ww. nieruchomości z X. , a następnie wypowiedział ww. umowę ze skutkiem zwrotu nieruchomości we wrześniu 2020 r.

Po zmarłym spadkodawcy jest dwóch spadkobierców: Wnioskodawczyni i jej siostra (zstępni spadkodawcy zaliczający się do I grupy podatkowej).

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy zatem mimo, że nieruchomość rolna będąca przedmiotem spadkobrania, pozostaje w dzierżawie możliwe jest nabycie spadku z zastosowaniem zwolnienia od podatku od spadków i darowizn?
2. Czy w przypadku nabycia spadku w postaci ziemi rolnej a następnie jego zbycia przed upływem 5 lat od daty nabycia, będzie to wiązało się z zapłatą podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w związku z przynależnością do I grupy podatkowej (zstępni Wnioskodawcy) winno się zastosować zwolnienie z podatku od spadków i darowizn art. 4 i 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Według znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych () podatek od spadków i darowizn nie powinien być pobrany z uwagi na fakt, że spadkodawca nabył nieruchomość w okresie 5 lat przed datą zgonu i teoretycznego przejęcia spadku przez córki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni wyłącznie w zakresie podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 644 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera regulacji dotyczących spadku, w związku z tym należy odwołać się do uregulowań zawartych w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Zgodnie z art. 924 ww. ustawy spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy (spadkodawców) ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Prawomocne postanowienie sądu lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (spadkobierców). Ich wydanie ma wpływ na określenie daty powstania obowiązku podatkowego.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje &− przy nabyciu w drodze dziedziczenia z chwilą przyjęcia spadku.

Art. 6 ust. 4 cyt. ustawy stanowi natomiast, że jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 cyt. ustawy).

Natomiast w myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III innych nabywców.

Jednakże stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

Na podstawie art. 4a ust. 1a ww. ustawy jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 tejże ustawy).

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła spadek po ojcu zmarłym 21 marca 2019 r. We wniosku nie wskazano, czy i kiedy w rozpatrywanej sprawie powstał obowiązek podatkowy z tytułu dziedziczenia po ojcu Wnioskodawczyni nie podała bowiem, czy nabycie spadku zostało potwierdzone prawomocnym postanowieniem Sądu lub zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia i kiedy to nastąpiło. Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą możliwości zwolnienia od podatku od spadków i darowizn nabycia nieruchomości w drodze spadku po ojcu, w sytuacji, w której nabyta nieruchomość jest przedmiotem zawartej przez ojca, przed jego śmiercią, umowy dzierżawy.

Przenosząc zatem przywołane powyżej przepisy na grunt analizowanej sprawy należy wskazać, że nabycie przez Wnioskodawczynię (córkę) tytułem dziedziczenia po ojcu po spełnieniu przesłanek określonych w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Oznacza to, że Wnioskodawczyni (jeśli spełnia również warunki określone w art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn) może zostać zwolniona z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy, jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (czyli od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza) zgłosi nabycie w spadku po ojcu własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Pytanie Wnioskodawczyni odnosi się co prawda wyłącznie do wydzierżawionej nieruchomości, którą zamierza sprzedać, jednakże w zgłoszeniu SD-Z2 Wnioskodawczyni winna wykazać wszystkie rzeczy lub prawa majątkowe nabyte tytułem dziedziczenia po ojcu.

Istotne jest również, że jeżeli 6 miesięczny termin na zgłoszenie nie zostanie przez Wnioskodawczynię dotrzymany, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych po zmarłym ojcu podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Podkreślenia wymaga bowiem, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Natomiast sam fakt zawarcia przez zmarłego ojca Wnioskodawczyni umowy dzierżawy nieruchomości nie wpływa w żaden sposób na możliwość skorzystania przez Wnioskodawczynię z omawianego zwolnienia.

Organ w tym miejscu wskazuje również, że art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn normujący zwolnienie z podatku zawiera inny (węższy) katalog osób niż art. 14 ust. 3 pkt 1 tej ustawy określający wykaz osób zaliczonych do I grupy podatkowej. W art. 4a jest mowa o małżonku, zstępnych, wstępnych, pasierbie, rodzeństwu, ojczymie i macosze, w art. 14 ust. 3 pkt 1 natomiast o małżonku, zstępnych, wstępnych, pasierbie, zięciu, synowej, rodzeństwu, ojczymie, macosze i teściach. Oznacza to, że zwolnienie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn może odnosić się wyłącznie do osób wymienionych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie może się natomiast odnosić do wszystkich osób zaliczonych do I grupy podatkowej.

Odnosząc się natomiast do drugiego z zadanych we wniosku pytań zaznaczyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie na podstawie tytułów ściśle w ustawie wymienionych. Tym samym sprzedaż przedmiotu nabytego na podstawie tychże tytułów (np. dziedziczenia) nie powoduje powstania obowiązku w podatku od spadków i darowizn.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznaje się zatem za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo Organ podkreśla, że zgodnie ze złożonym wnioskiem ORD-IN niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. W myśl bowiem art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem w przypadku, gdyby siostra Wnioskodawczyni była zainteresowana uzyskaniem interpretacji indywidualnej w swojej sprawie, powinna złożyć odrębny wniosek i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej