Temat interpretacji

Czy w związku z planowanymi darowiznami, w ramach umów darowizny, gdzie brat Wnioskodawcy będzie darczyńcą, a żona brata wyrazi na te darowizny zgody, Wnioskodawca będzie mógł skorzystać ze zwolnienia wynikającego art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w stosunku do całej otrzymanej kwoty pieniężnej oraz akcji, biorąc pod uwagę, że darowizna będzie pochodziła z majątku wspólnego brata i żony? Czy też Wnioskodawca powinien każdą z planowanych darowizn potraktować jako dwie oddzielne darowizny od brata oraz od jego żony i zapłacić podatek od połowy otrzymanej kwoty oraz od połowy wartości akcji?

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 13 sierpnia 2018 r. (data wpływu 21 sierpnia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 sierpnia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn m.in. w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza zawrzeć z bratem dwie umowy darowizny, stanowiące dwa zdarzenia przyszłe.

W przypadku obu umów Wnioskodawca będzie obdarowanym, natomiast brat Wnioskodawcy darczyńcą. Przedmiotem pierwszej darowizny będą środki pieniężne w znacznej wysokości (1.5 2 milinów złotych), natomiast drugiej akcje spółki publicznej, notowane na GPW, również o znacznej wartości.

Brat Wnioskodawcy pozostaje w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój wspólności ustawowej i zarówno środki pieniężne jak i akcje pochodzić będą z jego majątku wspólnego. Żona brata wyraża zgodę na obie darowizny, co zostanie zapisane w obu umowach.

Środki pieniężne przekazane zostaną przelewem bankowym z rachunku wspólnego brata i jego żony na rachunek Wnioskodawcy, przy czym zleceniodawcą przelewu będzie brat Wnioskodawcy. Analogicznie w przypadku darowizny akcji zostaną one przeniesione z rachunku wspólnego brata i jego żony na rachunek Wnioskodawcy przez biuro maklerskie na podstawie dyspozycji wydanej przez brata.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w związku z planowanymi darowiznami, w ramach umów darowizny, gdzie brat Wnioskodawcy będzie darczyńcą, a żona brata wyrazi na te darowizny zgody, Wnioskodawca będzie mógł skorzystać ze zwolnienia wynikającego art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w stosunku do całej otrzymanej kwoty pieniężnej oraz akcji, biorąc pod uwagę, że darowizna będzie pochodziła z majątku wspólnego brata i żony?

Czy też Wnioskodawca powinien każdą z planowanych darowizn potraktować jako dwie oddzielne darowizny od brata oraz od jego żony i zapłacić podatek od połowy otrzymanej kwoty oraz od połowy wartości akcji?

Zdaniem Wnioskodawcy obie darowizny dokonane na podstawie umów zawartych pomiędzy Wnioskodawcą a jego bratem, za zgodą małżonki tego ostatniego, będą w całości objęte zwolnieniem z podatku, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy zachowaniu wymogów opisanych w ustawie, to jest zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych na formularzu SD-Z2 w ustawowym terminie oraz dokonania przelewu środków na rachunek bankowy oraz przeniesienia akcji na rachunek maklerski Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, na możliwość skorzystania ze zwolnienia nie wpływa fakt, że zarówno środki finansowe jak i akcje pochodzić będą z majątku wspólnego brata. Darczyńcą będzie jedynie brat Wnioskodawcy, a jego żona nie. Zgoda wyrażona przez żonę będzie miała znaczenie jedynie dla ważności czynności darowizny, na podstawie art. 37 § 1 pkt 4 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Z faktu udzielenia zgody przez żonę nie można jednak wywodzić, że automatycznie stanie się ona stroną umowy darowizny.

Analogiczna interpretacja przepisów prawa podatkowego została potwierdzona w podobnej sprawie w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 27 czerwca 2017 r., pod sygnaturą 0111- KDIB4.4015.67.2017.1.PB.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy dotyczącą nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny. W zakresie nabycia akcji tytułem darowizny wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r., poz. 644), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

W związku z tym, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł &− jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Należy zauważyć, że &− co do zasady &− darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać jednakże należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

Przy czym, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron (art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć z bratem umowę darowizny. Wnioskodawca będzie obdarowanym, natomiast brat Wnioskodawcy darczyńcą. Przedmiotem darowizny będą środki pieniężne w znacznej wysokości (1.5 2 milinów złotych). Brat Wnioskodawcy pozostaje w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój wspólności ustawowej i środki pieniężne pochodzić będą z jego majątku wspólnego. Żona brata wyrazi zgodę na darowiznę, co zostanie zapisane w umowie darowizny. Środki pieniężne przekazane zostaną przelewem bankowym z rachunku wspólnego brata i jego żony na rachunek Wnioskodawcy, przy czym zleceniodawcą przelewu będzie brat Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że nabycie środków pieniężnych tytułem darowizny od brata, tj. osoby wymienionej w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w powołanym wyżej przepisie.

Bez wpływu na niniejsze rozstrzygnięcie pozostaje fakt, że darowizna pochodzić będzie z majątku wspólnego brata i jego żony (przelew środków pieniężnych dokonany z ich rachunku wspólnego). Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2018 r., poz. 950), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Zatem, dokonanie planowanej darowizny środków pieniężnych przez brata na rzecz Wnioskodawcy z majątku wspólnego brata i jego żony (za zgodą żony) będzie podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przy spełnieniu przesłanek wskazanych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Natomiast fakt dokonania darowizny ze wspólnego rachunku bankowego małżonków będzie neutralny w kontekście opodatkowania takiej darowizny.

W przedmiotowej sprawie nie wystąpi więc obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn, gdyż nabycie środków pieniężnych nastąpi na podstawie darowizny otrzymanej w całości tylko od brata jako darczyńcy, pomimo, że nabycie nastąpi z majątku wspólnego brata i jego żony. Nabycie to skorzysta więc ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej