Temat interpretacji

Skutki podatkowe nabycia spadku po matce.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 29 czerwca 2018 r. (data wpływu 10 lipca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lipca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spadkodawczyni A.K zmarła 9 grudnia 1980 r. Spadek po niej na podstawie ustawy nabyły jej dzieci L.W. (Wnioskodawczyni) oraz synowie: S.K. i M.K. wszyscy po 1/3. Wnioskodawczyni nie odprowadziła podatku od spadków i darowizn od nabytego przez siebie udziału w majątku spadkowym. W dniu 6 czerwca 2018 r. Sąd Rejonowy postanowieniem wydanym w sprawie stwierdził, że spadek po A.K. na podstawie ustawy nabyli L.W. (Wnioskodawczyni) oraz synowie: S.K. i M.K. wszyscy po 1/3. Orzeczenie uprawomocniło się 28 czerwca 2018 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w rozpatrywanej sprawie doszło do przedawnienia obowiązku podatkowego w związku z nabyciem przez Wnioskodawczynię spadku po matce?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w rozpatrywanej sprawie doszło do przedawnienia obowiązku podatkowego w związku z nabyciem spadku po jej zmarłej matce.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych zobowiązania podatkowe przedawniają się z upływem pięciu lat licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku.

Z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o podatku od spadków i darowizn wynika zaś, że w wypadku dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otwarcia spadku. W niniejszej sprawie obowiązek ten powstał 9 grudnia 1980 r., tj. w dniu śmierci A.K. Podkreślenia wymaga, że 1 stycznia 1981 r. w życie weszła ustawa z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych. Zgodnie z art. 54 tej ustawy zaległości podatkowe powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy (tj. przed 1 stycznia 1981 r.) przedawniają się w terminie określonym w art. 30 tej ustawy (tj. w terminie 5 lat) liczonym od końca 1980 r.

Mając na uwadze powyższe przepisy, dojść należy do wniosku, że zobowiązanie podatkowe Wnioskodawczyni uległo przedawnieniu, czego nie zmienia postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydane w 2018 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629 ze zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. 1 stycznia 2007 r.), z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r., podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 6 czerwca 2018 r. wydane zostało przez Sąd Rejonowy postanowienie (prawomocne z dniem 28 czerwca 2018 r.), na mocy którego spadek po zmarłej 9 grudnia 1980 r. matce Wnioskodawczyni nabyły dzieci, w tym Wnioskodawczyni, wszyscy w udziale wynoszącym 1/3. Zdaniem Wnioskodawczyni, zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu, czego nie zmienia postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydane w 2018 r.

Spadek jest instytucją regulowana przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.). Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy Kodeks cywilny prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Art. 924 ww. ustawy stanowi, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast w myśl art. 925 spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie Sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

W rozpatrywanej sprawie z uwagi na fakt nabycia spadku przed wejściem w życie od dnia 1 stycznia 2007 r. znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Jednakże jak stanowi art. 6 ust. 4 ustawy jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

Podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn określona została w art. 7 ustawy. Zgodnie z treścią ust. 1 tego przepisu stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Jak z kolei stanowi art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że przy nabyciu w drodze spadku, które zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego, obowiązek podatkowy powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (co wynika z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn). W opisanej sytuacji ma miejsce tzw. odnowienie obowiązku podatkowego (ponowne jego powstanie). Według brzmienia art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Ponieważ w analizowanej sprawie postanowienie Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku wydane zostało 6 czerwca 2018 r. i uprawomocniło się 28 czerwca 2018 r., obowiązek podatkowy z tytułu ww. nabycia spadku powstał właśnie w 2018 r.

Zgodnie z art. 4 Ordynacji podatkowej obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach, zaś zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego (art. 5 Ordynacji podatkowej).

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia.

Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

Zgodnie bowiem z art. 21 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym (art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej).

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Natomiast, gdy podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Jak wynika z przywołanych przepisów, zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn co do zasady powstaje na skutek doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. Powinna być ona poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego. Z kolei okres przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej wysokość podatku od spadków i darowizn liczy się od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, tj. od końca roku, w którym uprawomocniło się postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. O tym, czy sprawa uległa przedawnieniu decyduje data powstania obowiązku podatkowego, a nie data nabycia spadku.

Ponieważ w sytuacji Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w związku z nabyciem w drodze spadku powstał dopiero w 2018 r. z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego, zatem nie upłynął przewidziany w przywołanym powyżej przepisie art. 68 § 1 lub § 2 Ordynacji podatkowej termin, w którym zobowiązanie podatkowe nie powstałoby. Oznacza to, że w żadnym razie nie uległo przedawnieniu prawo do ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu nabycia w drodze spadku.

W sytuacji Wnioskodawczyni zobowiązanie z tytułu podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej powstanie, gdyż nie upłynął termin do wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania z tytułu nabycia opisanego we wniosku.

Podsumowując, w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy ciążący na Wnioskodawczyni w związku z nabyciem spadku po matce powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego, czyli w 2018 r. Oznacza to, że prawo do ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu nabycia przez Wnioskodawczynię spadku po matce nie uległo przedawnieniu. Wnioskodawczyni jest zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych i uiszczenia po wydaniu decyzji ustalającej podatku od spadków i darowizn.

Końcowo Organ wyjaśnia, że zupełnie bezzasadne jest powoływanie się przez Wnioskodawczynię na ustawę z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (t.j. Dz.U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 ze zm.), ponieważ ustawa ta straciła moc z dniem 1 stycznia 1998 r., jak również na uchyloną z dniem 11 sierpnia 1983 r. ustawę z dnia 19 grudnia 1975 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 1975 r. Nr 45 , poz. 228).

Wyłącznie celem wyjaśnienia Organ nadmienia, że również ustawa z dnia 19 grudnia 1975 r. o podatku od spadków i darowizn w art. 6 ust. 5 wskazywała, że jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Nieprawdą jest zatem jakoby obowiązek podatkowy w sytuacji Wnioskodawczyni powstał w chwili otwarcia spadku.

Stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej