Temat interpretacji

podatek od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 27 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Umową darowizny z dnia 29 czerwca 2011 r. oraz oświadczeniem z dnia 29 czerwca 2011 r. darczyńcy (rodzice Wnioskodawczyni) przekazali na rzecz Wnioskodawczyni kwotę pieniężną w wysokości: 79.800,24 zł pochodzącą w całości ze zwrotu środków z rozliczenia lokalu mieszkalnego (zwrot wkładu mieszkaniowego). Przedmiotowe oświadczenie - polecenie wypłaty środków pieniężnych zostało sporządzone w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Zgodnie z potwierdzeniem transakcji wystawionym przez Bank w dniu 4 lipca 2011 r. Wnioskodawczyni otrzymała na swój rachunek bankowy wpłatę całości wkładu mieszkaniowego, dotyczącą lokalu mieszkalnego, która to była przedmiotem umowy darowizny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z opisu stanu faktycznego i dołączonych dokumentów, wynika iż Wnioskodawczyni zawarła umowę darowizny i podlega (po złożeniu w terminie dokumentów właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego) zwolnieniu określonemu w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn...

W ocenie Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę treść art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz art. 888 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 65 Kodeksu cywilnego, strony zawarły ważną umowę darowizny, która to podlega zwolnieniu od podatku, po spełnieniu pozostałych przesłanek określonych w art. 4a ww. ustawy.

Wnioskodawczyni wskazała również, iż zgodnie z treścią art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem przedmiotowej czynności prawnej jest nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści (wzbogacenie obdarowanego) kosztem majątku darczyńcy. Przepisy, a zwłaszcza art. 888 Kodeksu cywilnego nie określają, kto jest stroną umowy darowizny. Z unormowania zawartego w art. 888 wynika, że zobowiązanie się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku należy do istoty umowy darowizny. Z kolei art. 65 Kodeksu cywilnego wskazuje, iż: oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Z kolei treść § 2 ww. artykułu określa, że w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Przez zgodny zamiar stron należy rozumieć wspólne uzgodnienie istotnych dla danego typu czynności prawnej postanowień bądź w samej umowie, bądź poza nią. Cel umowy nie jest pojęciem tożsamym z podstawą prawną (causa) umowy, jest to natomiast cel gospodarczy lub inny, który strony chciały osiągnąć przez zawarcie umowy. Wnioskodawczyni wskazała, iż najpełniejszy wykład dotyczący podstawowych problemów wykładni w świetle art. 65 oraz aktualnego dorobku judykatury i doktryny zawiera uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 29 czerwca 1995 r., III CZP 66/95 (OSNC 1995, nr 12, poz. 168), gdzie podkreślono, że Wykładnia oświadczeń woli polega na ustaleniu ich znaczenia, czyli sensu. Ma ona na celu ustalenie właściwej treści regulacji zawartej w oświadczeniu woli. Ogólne reguły interpretacyjne prowadzące do osiągnięcia tego celu określone zostały w art. 65 Kodeksu cywilnego. Wyrażone w przytoczonym przepisie reguły interpretacyjne grupują się wokół dwóch respektowanych przez prawo cywilne wartości. Są nimi z jednej strony wola (intencja) osoby dokonującej czynności prawnej, z drugiej natomiast zaufanie, jakie budzi złożone oświadczenie woli u innych osób. Odpowiednio do tych wartości w doktrynie wyróżnia się subiektywną metodę wykładni zorientowaną na wolę osoby składającej oświadczenie woli oraz metodę obiektywną (normatywną) akceptującą punkt widzenia adresata. Możliwa jest również kombinowana metoda wykładni, uwzględniająca obie wspomniane wartości.

W ocenie Wnioskodawczyni, z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż spełnione zostały przesłanki do uznania przedmiotowej czynności prawnej za darowiznę (zgodnie z treścią art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r.) i co za tym idzie zwolnienia od podatku określonego w treści art. 4a ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia darowizna, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tj. dla I grupy podatkowej 9.637 zł) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

W myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

• wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
• gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż umową darowizny z dnia 29 czerwca 2011 r. oraz oświadczeniem z dnia 29 czerwca 2011 r. darczyńcy (rodzice Wnioskodawczyni) przekazali na jej rzecz kwotę pieniężną w wysokości: 79.800,24 zł pochodzącą w całości ze zwrotu środków z rozliczenia lokalu mieszkalnego (zwrot wkładu mieszkaniowego). Przedmiotowe oświadczenie - polecenie wypłaty środków pieniężnych zostało sporządzone w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Zgodnie z potwierdzeniem transakcji wystawionym przez Bank w dniu 4 lipca 2011 r. Wnioskodawczyni otrzymała na swój rachunek bankowy wpłatę całości wkładu mieszkaniowego, dotyczącą lokalu mieszkalnego, która to była przedmiotem umowy darowizny.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż strony zawarły ważną umowę darowizny, która to podlega zwolnieniu od podatku, po spełnieniu pozostałych przesłanek określonych w art. 4a ww. ustawy.

Odnosząc się do stanowiska Wnioskodawczyni podkreślić należy, iż upoważniony Organ udziela pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest rozstrzyganie z jaką instytucją prawa cywilnego mamy do czynienia lub jaka umowa została bądź zostanie zawarta między stronami. Kwestie te mogą stanowić domenę ewentualnego postępowania podatkowego prowadzonego przez uprawniony do tego Organ podatkowy. Jeżeli zatem w treści zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazuje, iż w dniu 29 czerwca 2011 r. zawarta została między nią a jej rodzicami umowa darowizny Organ przyjmuje powyższe stwierdzenie jako element stanu faktycznego. W odróżnieniu od procesu stosowania prawa organ dokonujący interpretacji nie ustala stanu faktycznego w sprawie (zgodnie z zasadami postępowania podatkowego wynikającymi z Ordynacji podatkowej), lecz odnosi przepisy prawa podatkowego do stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego we wniosku. Wskazuje zatem jakie skutki podatkowe wiążą się z zawarciem konkretnej umowy bądź dokonaniem konkretnej czynności.

Postępowanie w przedmiocie wydania pisemnej interpretacji indywidualnej opiera się zatem wyłącznie na stanie faktycznym przedstawionym przez wnioskodawcę, czyli na takim stanie, którego wszelkie elementy istotne podatnik przedstawił we wniosku. Przedstawiony stan faktyczny stanowi jedyną i wyłączną podstawę wydanej interpretacji, a tym samym wyznacza granice, w jakich wydana interpretacja będzie mogła wywołać określone w ustawie skutki prawne. Z tych przyczyn w postępowaniu w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji indywidualnej nie może toczyć się spór o stan faktyczny. Nie może być prowadzone postępowanie dowodowe zmierzające do zebrania materiałów dowodowych w rozumieniu art. 187 w związku z art. 122 Ordynacji podatkowej. Organ interpretacyjny ma obowiązek przyjąć do sformułowania oceny prawnej taki stan faktyczny, jaki podaje podatnik. Może co najwyżej żądać uszczegółowienia opisu stanu faktycznego, jeśli uzna, że jest to niezbędne do dokonania jego prawidłowej kwalifikacji prawnej.

Kwestia, czy opisana w stanie faktycznym czynność stanowi ważną umowę darowizny nie należy do zakresu przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, a w konsekwencji rozstrzygnięcie ww. kwestii nie należy do właściwości organu upoważnionego do wydania interpretacji indywidualnej.

Skoro zatem w treści zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazuje, iż umową darowizny z dnia 29 czerwca 2011 r. rodzice przekazali jej środki pieniężne Organ przyjmuje powyższe jako element stanu faktycznego, z którego wynikają określone skutki podatkowe.

Reasumując, stwierdzić należy, że darowizna środków pieniężnych dokonana w sposób opisany w stanie faktycznym korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile Wnioskodawczyni spełniła wszystkie wymienione w tym przepisie warunki, w szczególności jeżeli w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego złożyła we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenie SD-Z2, dokumentując nabycie środków pieniężnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach