Temat interpretacji

Czy Wnioskodawczyni powinna uiścić jakikolwiek podatek z tytułu zmiany powierzchni nieruchomości w wyniku dokonanego rozgraniczenia?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 28 marca 2018 r. (data wpływu 5 kwietnia 2018 r.), uzupełnionym 25 i 30 maja 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych rozgraniczenia nieruchomości jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 kwietnia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych rozgraniczenia nieruchomości. W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 14 maja 2018 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.24.2018.1.MZ, 0111-KDIB2-2.4014.40.2018.1.MZ wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 25 maja 2018 r. (data wpływu dodatkowej opłaty) oraz 30 maja 2018 r. (data wpływu pisma).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 30 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy na mocy postanowienia dokonał rozgraniczenia nieruchomości, stanowiących działkę nr 1571 władność K. K. i G. K. oraz działkę o nr 1575/3 własność M. G. (Wnioskodawczyni). Rozgraniczenie nastąpiło zgodnie z linią czerwoną, według punktów, zgodnie z mapą dla celów prawnych sporządzoną przez biegłą, z dnia 6 marca 2017 r., odcinek sporny to 89 m2. Na skutek dokonanego rozgraniczenia, zmieniła się powierzchnia nieruchomości Wnioskodawczyni, tj. działki 1575/3. Rozgraniczenie zostało dokonane zgodnie z ostatnim spokojnym stanem posiadania, który trwał ponad 50 lat.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni powinna uiścić jakikolwiek podatek z tytułu zmiany powierzchni nieruchomości w wyniku dokonanego rozgraniczenia?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, podatkowi podlega nabycie rzeczy lub praw majątkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. zasiedzenia czy nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego doszło jedynie do zmiany granic nieruchomości i zmiany powierzchni działki Wnioskodawczyni.

W ocenie Wnioskodawczyni, chociaż rozgraniczenie zostało dokonane według ostatniego spokojnego stanu posiadania, nie można stwierdzić, iż zmiana powierzchni nieruchomości Wnioskodawczyni nastąpiła na skutek zasiedzenia, a wynikała ona raczej z błędów, jakie ujawniły się w mapach. Taki stan przebiegu granicy istniał bowiem od kilkudziesięciu lat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wskazać również należy, że jako przepisy prawa podatkowego, będące przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Wnioskodawczyni wskazała ustawę o podatku od spadków i darowizn oraz ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wobec uzupełnienia wniosku przez Wnioskodawczynię poprzez uiszczenie dodatkowej opłaty w kwocie 40 zł i niewskazania innego podatku (podatków), w zakresie którego (których) Wnioskodawczyni ewentualnie oczekiwałaby wydania interpretacji indywidualnej, uznano, że przedmiotowy wniosek dotyczy wyłącznie podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 644) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

W myśl art. 1 ust. 2 ww. ustawy podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Na podstawie art. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:

1. nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność;
2. wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.

Stosownie do postanowień art. 5 powołanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Z powyższego wynika, że ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Powyższy katalog czynności ujęty w art. 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że 30 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy na mocy postanowienia dokonał rozgraniczenia nieruchomości, stanowiących działkę nr 1571 władność K. K. i G. K. oraz działkę o nr 1575/3 własność M. G. (Wnioskodawczyni). Rozgraniczenie nastąpiło zgodnie z linią czerwoną, według punktów, zgodnie z mapą dla celów prawnych sporządzoną przez biegłą E. M., z dnia 16 marca 2017 r., odcinek sporny to 89 m2. Na skutek dokonanego rozgraniczenia, zmieniła się powierzchnia nieruchomości Wnioskodawczyni, tj. działki 1575/3. Rozgraniczenie zostało dokonane zgodnie z ostatnim spokojnym stanem posiadania, który trwał ponad 50 lat.

Należy zauważyć, że termin rozgraniczenie występuje w dwóch znaczeniach oznacza zarówno wytyczenie granicy na gruncie mimo jej bezsporności, jak też sytuację, gdy granica jest kwestią sporną, bądź też nie została dokładnie wytyczona lub ustalona. Podobnie E. Skowrońska-Bocian (Kodeks cywilny, Komentarz, T. 1, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 1999, s. 40) określa, że rozgraniczenie gruntów może nastąpić w dwóch sytuacjach. Pierwsza zachodzi, gdy granice nie są w ogóle wytyczone a druga, gdy uprzednio istniejące stały się sporne.

Za podstawowe przepisy materialnoprawne, dotyczące obowiązków właścicieli gruntów sąsiadujących, uznaje się art. 152 i art. 153 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.). Regulują one współdziałanie przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych i rozgraniczeniu, a także określają kryteria, według których należy przeprowadzić postępowanie rozgraniczające w przypadku sytuacji spornych.

Przepis art. 152 Kodeksu cywilnego stanowi, że właściciele gruntów sąsiadujących obowiązani są do współdziałania przy rozgraniczeniu gruntów oraz przy utrzymywaniu stałych znaków granicznych; koszty rozgraniczenia oraz koszty urządzenia i utrzymywania stałych znaków granicznych ponoszą po połowie.

Pomimo jednak istnienia zapisu art. 152 Kodeksu cywilnego, mają miejsce spory o granice pomiędzy nieruchomościami sąsiadującymi, których właściciele nie dopełniają wcześniej wymienionych obowiązków. W takich sytuacjach istnieje potrzeba wszczęcia postępowania administracyjnego, mającego na celu rozstrzygnięcie sporu.

Zgodnie z art. 153 Kodeksu cywilnego jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między zainteresowanymi, sąd ustali granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności; może przy tym przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę pieniężną.

W tym miejscu trzeba nadmienić, że osoby zainteresowane rozgraniczeniem nieruchomości nie mają możliwości wyboru trybu postępowania. Rozgraniczenie nieruchomości może nastąpić w trybie postępowania administracyjnego lub też w postępowaniu sądowym. Zgodnie z przepisami prawa, pierwszeństwo ma postępowanie rozgraniczeniowe przed organami administracji samorządowej, a sąd powszechny staje się właściwy tylko wtedy, kiedy taką możliwość przewiduje ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2101 ze zm.), regulująca problematykę rozgraniczenia nieruchomości w postępowaniu administracyjnym.

W myśl art. 29 ust. 1-3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów. Rozgraniczeniu podlegają, w miarę potrzeby, wszystkie albo niektóre granice określonej nieruchomości z przyległymi nieruchomościami lub innymi gruntami. Rozgraniczenia nieruchomości dokonują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) oraz, w wypadkach określonych w ustawie, sądy.

Zgodnie z art. 30 ust. 1-4 ww. ustawy wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) przeprowadzają rozgraniczenie nieruchomości z urzędu lub na wniosek strony. Postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości przeprowadza się z urzędu przy scaleniu gruntów, a także jeżeli jest brak wniosku strony, a potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny uzasadniają przeprowadzenie rozgraniczenia. Postanowienie o wszczęciu postępowania w sprawie scalenia gruntów zastępuje postanowienie o wszczęciu postępowania o rozgraniczenie nieruchomości. Na postanowienie o wszczęciu postępowania o rozgraniczenie nieruchomości nie służy zażalenie.

Z art. 31 ust. 1-2 i ust. 4 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne wynika, że czynności ustalania przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Przy ustalaniu przebiegu granic bierze się pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. W razie sporu co do przebiegu linii granicznych, geodeta nakłania strony do zawarcia ugody. Ugoda zawarta przed geodetą posiada moc ugody sądowej.

Z kolei art. 33 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne stanowi, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, jeżeli zainteresowani właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granicy nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron.

Zgodnie z przepisem art. 33 ust. 2 ww. ustawy wydanie decyzji poprzedza:

1. dokonanie przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta) oceny prawidłowości wykonania czynności ustalenia przebiegu granic nieruchomości przez upoważnionego geodetę oraz zgodności sporządzonych dokumentów z przepisami; w wypadku stwierdzenia wadliwego wykonania czynności upoważnionemu geodecie zwraca się dokumentację do poprawy i uzupełnienia;
2. włączenie dokumentacji technicznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy sądowi.

Jak stanowi art. 34 ust. 1 ww. ustawy jeżeli w razie sporu co do przebiegu linii granicznych nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji, o której mowa w art. 33 ust. 1, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta).

Na podstawie art. 34 ust. 2 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne Organ, o którym mowa w ust. 1, umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi. Sąd rozpatruje sprawy o rozgraniczenie nieruchomości w trybie postępowania nieprocesowego (art. 34 ust. 3 ww. ustawy).

Należy również wskazać, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia ,,zasiedzenia. Należy zatem odnieść się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego, z których wynika, że nabycie własności może nastąpić m.in. poprzez zasiedzenie.

Stosownie do art. 172 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego posiadacz nieruchomości niebędący właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie), w takim przypadku nabycie nieruchomości następuje po upływie trzydziestu lat.

Zasiedzenie jest zatem instytucją, która sankcjonuje trwający od dłuższego czasu stan faktyczny posiadania i jest sposobem nabywania własności. Warunkami niezbędnymi do zasiedzenia jest posiadanie samoistne i nieprzerwane oraz odpowiedni upływ czasu. Przy spełnieniu powyższych przesłanek posiadacz nabywa prawo własności. Warunkiem nabycia własności nie jest natomiast orzeczenie sądu stwierdzające nabycie własności. Orzeczenie takie stanowi dowód nabycia własności i jest orzeczeniem deklaratywnym, czyli stwierdzającym zaistnienie pewnych faktów, na które można się powołać w celu np. dokonania wpisu prawa własności do księgi wieczystej. Orzeczenie natomiast nie ma charakteru konstytutywnego czyli nabycie prawa własności nie jest uzależnione od jego wydania. Skutek zasiedzenia w postaci nabycia własności wynika z mocy samego prawa i następuje z upływem ostatniego dnia przewidzianego ustawą okresu posiadania.

Jak wskazano powyżej opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają wyłącznie tytuły nabycia, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 1 tej ustawy, tj. tytuły prawne, których skutkiem jest nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne. Wnioskodawczyni w opisie stanu faktycznego wprost wskazała, że Sąd na mocy postanowienia dokonał rozgraniczenia nieruchomości, a więc nie mamy do czynienia w omawianej sprawie z zasiedzeniem. Nabycie tytułem rozgraniczenia nieruchomości nie stanowi któregokolwiek z tytułów nabycia wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Powyższe oznacza więc, że w analizowanej sprawie, w związku ze zwiększeniem powierzchni nieruchomości Wnioskodawczyni w wyniku dokonania rozgraniczenia nieruchomości na podstawie orzeczenia Sądu, po stronie Wnioskodawczyni nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Uzyskanie części nieruchomości tytułem rozgraniczenia nieruchomości na podstawie orzeczenia Sądu nie podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn z ww. tytułu.

Stanowisko Wnioskodawczyni należało zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię, i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej