Temat interpretacji

Należy stwierdzić, że w przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym nie powstał obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn w powyższej sprawie. Taki obowiązek powstanie dopiero z chwilą uzyskania i uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu praw do spadku lub też z chwilą zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia po zmarłej matce. Zatem, w powyższej sprawie zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku od spadku nie mogło ulec przedawnieniu, gdyż jeszcze nie powstało. Zobowiązanie takie powstanie zgodnie z art. 21 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa na skutek doręczenia Wnioskodawcy decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 6 sierpnia 2015 r. (data wpływu 10 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia spadku - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Matka Wnioskodawcy zmarła 17.02.1990 r. Wnioskodawca jest jednym ze spadkobierców ustawowych. Postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku Wnioskodawca nie przeprowadził.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy po przeprowadzeniu przez Wnioskodawcę postępowania o stwierdzenie nabycia spadku powstanie obowiązek podatkowy względem niego, czy też nastąpi jego przedawnienie...

Zdaniem Wnioskodawcy, moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku stwierdzenia nabycia spadku w postępowaniu sądowym określa art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Jednakże dokonując wykładni tego przepisu nie można pominąć art. 6 ust. 1 ustawy stanowiącego, iż obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

W wyroku Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2009 r. (sygn. akt WSA/Łd 1352/08) trafnie podniesiono, iż regulację art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy traktować jako swoiste odnowienie obowiązku podatkowego, które w istocie zmierza do przerwania biegu przedawnienia. Nie może jednak powodować powstania obowiązku podatkowego ponownie, gdy od dnia powstania obowiązku podatkowego na podstawie art. 6 ust. 1 upłynął już okres przedawnienia. Podobne stanowisko zostało zawarte w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2008 r.

Stosownie do art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe będące przedmiotem niniejszej interpretacji nie powstanie pod warunkiem, że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

W przedmiotowej sprawie zobowiązanie podatkowe w przekonaniu wnioskodawcy nie powstało i z dniem 31 grudnia 1995 r. nastąpiło przedawnienie tego zobowiązania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. wymienia nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) stanowi, że do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

Należy wskazać, że spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Ponieważ w przedmiotowej sytuacji nabycie w drodze spadku nastąpiło z dniem śmierci matki w 1990 roku, zatem dokonując oceny skutków prawnych nabycia spadku należy stosować przepisy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 roku, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. W przypadku, gdy nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem (orzeczeniem Sądu) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje z datą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia.

Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego.

Art. 21 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) reguluje sposób powstawania zobowiązań podatkowych i określa moment powstania takiego zobowiązania.

Zobowiązanie podatkowe powstaje więc z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

§ 3. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

§ 3a. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że kwota zwrotu podatku lub kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

§ 4. Przepisy § 3 i art. 53a stosuje się odpowiednio, gdy podatnik obowiązany jest do zapłaty podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie wykonał w całości lub w części.

§ 5. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, gdy podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że matka Wnioskodawcy zmarła w dniu 17.02.1990 r. Wnioskodawca jest jednym ze spadkobierców ustawowych. Postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku Wnioskodawca nie przeprowadził.

Biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, należy wskazać, że obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w przedmiotowej sprawie jeszcze nie powstał. Obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu praw do spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.

Zobowiązanie podatkowe w zakresie podatku od spadków i darowizn nie powstało ze względu na to, że Wnioskodawca nie przeprowadził postępowania spadkowego i nie uzyskał stwierdzenia nabycia spadku po zmarłej matce. Zobowiązanie podatkowe zgodnie z art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej w podatku od spadków i darowizn powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie uzyskał stwierdzenia nabycia spadku po zmarłej matce i nie złożył zeznania podatkowego.

W niniejszej sprawie nie ma także zastosowania przepis art. 68 § 2 bowiem przepis ten stanowi:

Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Organ podatkowy wydaje w przypadku podatku od spadków i darowizn obligatoryjnie decyzję wymiarową. Powinna ona być poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego. Jednak w niniejszej sprawie organ podatkowy nie wydał decyzji ustalającej, bowiem Wnioskodawca nie uzyskał jeszcze formalnego (sądowego lub notarialnego) stwierdzenia nabycia spadku po matce i nie złożył zeznania podatkowego o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca nie przeprowadził postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej matce. Tym samym zastosowanie tego przepisu nie jest możliwe.

Reasumując należy stwierdzić, że w przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym nie powstał obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn w powyższej sprawie. Taki obowiązek powstanie dopiero z chwilą uzyskania i uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu praw do spadku lub też z chwilą zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia po zmarłej matce. Zatem, w powyższej sprawie zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku od spadku nie mogło ulec przedawnieniu, gdyż jeszcze nie powstało. Zobowiązanie takie powstanie zgodnie z art. 21 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa na skutek doręczenia Wnioskodawcy decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 167 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie