Temat interpretacji

w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 1 sierpnia 2018 r. (data wpływu 1 października 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 października 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce, przesłany przy piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego xxxx z 25 września 2018 r. Znak: xxxxxxxxxx do Krajowej Informacji Skarbowej celem załatwienia zgodnie z właściwością.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 21 kwietnia 1941 r. przed Notariuszem w W. stawili się F. i H. K. jako sprzedający oraz Z. i M. M. jako kupujący. Sprzedający oświadczyli i Notariusz potwierdził, że są właścicielami nieruchomości o powierzchni 665,12 m² w W. przy ulicy Ż. 93 - obecnie przy ulicy M. 93 w W. zabudowaną domem mieszkalnym. Stawający zawarli umowę kupna połowy tej nieruchomości, mocą której kupujący mają prawo posiadać niepodzielną połowę domu mieszkalnego oraz niepodzielną połowę wszelkiej własności tej nieruchomości, na zasadzie współwłasności małżeńskiej w równych częściach.

Tytułem wykonawczym Sądu Grodzkiego w W. właściciele Z. i M. M. zostali wprowadzeni w posiadanie tej nieruchomości. Jednak nieruchomość powyższa została zabrana właścicielom na podstawie tzw. Dekretu Bieruta. Obecnie nieruchomość ta znajduje się w posiadaniu Miasta W. i trwa proces jej odzyskania na rzecz właścicieli, obecnie spadkobierców.

Współwłaściciel Z.M. zmarł 13 stycznia 1986 r., prawomocnym postanowieniem z dnia 23 stycznia 1992 r. Sądu Rejonowego - o stwierdzeniu nabycia spadku, z mocy ustawy nabyli po nim: żona M.M. oraz dzieci: A.K. (Wnioskodawczyni), I.L., M.M. po 1/4 każde z nich.

Współwłaścicielka M.M. zmarła 14 czerwca 2012 r., postanowieniem z dnia 6 lutego 2018 r. (prawomocnym dnia 28 lutego 2018 r.) Sądu Rejonowego - o stwierdzeniu nabycia spadku na podstawie ustawy nabyli po niej wprost: syn M.M. w 1/3 części, córka A.K. w 1/3 części, wnuk P.N. w 1/6 części, wnuczka A.C. w 1/6 części.

Tym samym postanowieniem Sąd stwierdził, że spadek po I.L. zmarłej dnia 26 października 1997 r. na podstawie ustawy nabyli po niej wprost: mąż L.L. w 1/3 części, córka A.C. w 1/3 części i syn P.N. w 1/3 części.

Wszyscy spadkobiercy, zamieszkali są w USA (z wyj. P.N., zamieszkałego w Polsce) złożyli w Urzędzie Skarbowym - zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2. Zgłoszenia te są niekompletnie wypełnione, brak danych wynika z tego, że spadkobiercy nie weszli w posiadanie majątku spadkowego, albowiem przed Biurem Spraw Dekretowych w W. od 1992 r. toczy się postępowanie o zwrot i odzyskanie tego majątku, lub odszkodowanie. Obecnie do Biura Spraw Dekretowych zostały przesłane kolejne dokumenty, między innymi ostatnie postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Niekompletność w wypełnieniu dokumentów wynika z braku wiedzy o ewentualnym terminie odzyskania mienia, niemożności z tego powodu ustalenia wartości mienia spadkowego oraz w jakiej części nieruchomość powyższa zostanie zwrócona. Brak decyzji zwrotowej powoduje to, że nieruchomość ta jest w dalszym ciągu we władaniu Miasta W., a spadkobiercy w żaden sposób nie są w stanie wykazać, że są współwłaścicielami tej nieruchomości. Po uzyskaniu prawomocnej decyzji zwrotowej współwłaściciele będą mogli np. uzupełnić wniosek SD-Z2 lub sporządzić nowy. Z ostrożności spadkobiercy złożyli do Urzędu Skarbowego w W. zgłoszenia SD-Z2, ze względu na upływ z dniem 28 sierpnia 2018 r. 6-cio miesięcznego terminu od prawomocności postanowienia spadkowego na dokonanie tych czynności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w opisanym stanie faktycznym i prawnym w wyniku wydania prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, bez ostatecznej decyzji zwrotowej nieruchomości i wejścia we współposiadanie i przyjęcia własności nieruchomości lub odszkodowania za nią spadkobiercy zobowiązani są złożyć zeznanie podatkowe (winno być: zgłoszenie) SD-Z2, o nabyciu w drodze dziedziczenia, a następnie korektę tego zeznania po prawomocnej decyzji zwrotowej, czy też powyższe zeznanie (winno być: zgłoszenie) SD-Z2 należy złożyć po wejściu we współwłasność tej nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w opisanym stanie faktycznym i prawnym nie jest ona jeszcze zobowiązana do składania zeznania podatkowego (winno być: zgłoszenia) SD-Z2, albowiem zarówno ona jak i pozostali spadkobiercy nie weszli we władanie ani też nie uzyskali własności nieruchomości, czy też odszkodowania za nie. W przypadku uznania, że Wnioskodawczyni, jak również spadkobiercy byli zobowiązani do złożenia zeznania podatkowego (winno być: zgłoszenia) SD-Z2 w terminie do 6-ciu miesięcy od prawomocnego postanowienia spadkowego, to czy istnieje obowiązek dokonania korekty tego zeznania po otrzymaniu prawomocnej decyzji zwrotowej. Zdaniem Wnioskodawczyni, 6-cio miesięczny termin na złożenia zeznania podatkowego (winno być: zgłoszenia) SD-Z2 należy liczyć od dnia prawomocnej decyzji zwrotowej.

Podobne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji indywidualnej IBPBII/1/436-248/14/AŻ przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w podobnym stanie prawnym, ale dotyczącym zwrotu majątku ziemskiego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji zgodnie z treścią zapytania jest kwestia skutków podatkowych nabycia przez Wnioskodawczynię spadku wyłącznie po matce, w związku z postanowieniem sądu z 6 lutego 2018 r., które uprawomocniło się 28 lutego 2018 r. Ponadto, zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja indywidualna wydana została wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Natomiast pozostali spadkobiercy winni zwrócić się z odrębnymi wnioskami o wydanie interpretacji w swoich indywidualnych sprawach, jeżeli są zainteresowani jej uzyskaniem. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 644) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Jako, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawierają definicji pojęcia dziedziczenia, przy jego interpretacji odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do art. 925 tej ustawy, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że spadkobiercy z mocy prawa wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. Roszczenie o zwrot nieruchomości jest więc prawem majątkowym.

W myśl art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy, przy nabyciu w drodze dziedziczenia, ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych oraz powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Wskazać jednakże należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

W myśl art. 4a ust. 2 ww. ustawy jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni z uwagi na upływ z dniem 28 sierpnia 2018 r. 6-cio miesięcznego terminu od prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku po matce, złożyła w urzędzie skarbowym zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2). Matka była współwłaścicielką nieruchomości o powierzchni 665,12 m² położonej przy ulicy M. 93 w W. Obecnie nieruchomość ta w związku z tzw. Dekretem Bieruta znajduje się w posiadaniu miasta W. i trwa proces jej odzyskania przez spadkobierców. Złożone zgłoszenia są niekompletnie wypełnione, brak danych wynika z tego, że spadkobiercy nie weszli w posiadanie majątku spadkowego, albowiem przed Biurem Spraw Dekretowych w W. od 1992 r. toczy się postępowanie o zwrot i odzyskanie tego majątku lub odszkodowanie. W związku z powyższym, spadkobiercy w żaden sposób nie są w stanie wykazać, że są współwłaścicielami tej nieruchomości. Po uzyskaniu prawomocnej decyzji zwrotowej współwłaściciele będą mogli np. uzupełnić wniosek SD-Z2 lub sporządzić nowy.

Mając powyższe na względzie wskazać należy, że przedmiotem spadku, który Wnioskodawczyni nabyła po zmarłej matce było prawo majątkowe w postaci roszczenia o zwrot nieruchomości (wypłatę odszkodowania). Niezaspokojone ww. roszczenia są prawem majątkowym, które nabyte tytułem dziedziczenia (spadku) wchodzą do masy spadkowej i podlegają przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni chcąc skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ww. ustawy, w ustawowym terminie, tj. w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku winna złożyć zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), wykazując w jego treści prawo majątkowe w postaci roszczenia o zwrot nieruchomości (wypłatę odszkodowania).

Natomiast wydanie ostatecznej decyzji stwierdzającej zwrot nieruchomości na rzecz m.in. Wnioskodawczyni bądź przyznanie odszkodowania, nie będzie stanowić dla Wnioskodawczyni nabycia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, a wynikać będzie jedynie z realizacji prawa majątkowego nabytego w spadku, a tym samym nie będzie rodziło obowiązku ponownego złożenia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, bądź dokonania korekty już złożonego zgłoszenia.

Powyższe wnioski wypływają również z treści przywołanej przez Wnioskodawczynię we własnym stanowisku interpretacji indywidualnej z 17 października 2014 r. Znak: IBPBII/1/436-248/14/AŻ.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, iż nie jest ona jeszcze zobowiązana do składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), z uwagi na nie uzyskanie tytułu własności nieruchomości, czy też odszkodowania należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej