Temat interpretacji

skutki podatkowe nabycia spadku po matce

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 listopada 2017 r. (data wpływu 16 listopada 2017 r.), uzupełnionym 14 i 28 grudnia 2017 r. oraz 9 stycznia 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2017 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 22 grudnia 2017 r. znak: 0111-KDIB4.4015.184.2017.1.MCZ wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie. Wniosek na wezwanie Organu uzupełniono 28 grudnia 2017 r.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniach przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W sądzie toczy się obecnie sprawa o nabycie spadku po zmarłej w 1959 r. babci Wnioskodawcy.

Przedmiotem spadku jest kamienica zamieszkała w większości przez lokatorów na podstawie umów najmu zawartych w latach 50-tych, do których jak przypuszcza Wnioskodawca miały zastosowanie przepisy (obowiązujące wówczas) o czynszu regulowanym.

Z tego co Wnioskodawca wie, aktualnie obowiązująca ustawa o podatku od spadków i darowizn ma zastosowanie do spadków nabytych po 2005 r. Podatek od spadków i darowizn nalicza się na dzień nabycia spadku (otwarcia spadku/śmierci spadkodawcy).

W uzupełnieniu wniosku z 14 grudnia 2017 r. Wnioskodawca wskazał, co następuje:

1. Przedmiotem spadku jest udział w 1/7 części kamienicy.
2. Jako współwłaścicielka kamienicy w księdze wieczystej wpisana jest babcia Wnioskodawcy.
3. Babcia Wnioskodawcy zmarła w 1959 r.
4. Postanowienie o nabyciu spadku przez matkę Wnioskodawcy po jej matce (babci Wnioskodawcy) stało się prawomocne 6 grudnia 2017 r.
5. Mama Wnioskodawcy zmarła 1998 r.
6. Postanowienie o nabyciu przez Wnioskodawcę spadku po matce stało się prawomocne 21września 2017 r.
7. Kamienica ta był administrowana przez gminę do 2000 r., po czym cała dokumentacja została przekazana w zarząd prywatny, który objął administrator (nabywca 1/7 części kamienicy od zstępnych brata babci Wnioskodawcy, wpisanego w księdze wieczystej jako współwłaściciel 1/7 udziału).
8. Informacje od administratora kamienicy w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca otrzyma za kilka dni.
9. Wnioskodawca przypuszcza, że w 1998 r., gdy kamienica była pod zarządem gminy lokatorzy powinni mieć umowy najmu z czynszem regulowanym na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najem lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.
10. Rejony obsługi najemców aktualnie nie posiadają akt, z których wynikałby rodzaj umów zawartych przez lokatorów przedmiotowej kamienicy w roku 1998 (rok śmierci matki Wnioskodawcy).
    
    

W uzupełnieniu wniosku z 28 grudnia 2017 r. w odpowiedzi na wezwanie Organu Wnioskodawca wskazał, co następuje:

1. Matka Wnioskodawcy zmarła 30 lipca 1998 r.
2. Wnioskodawca dziedziczy po matce jako jej jedyny spadkobierca.
3. Cały budynek będący przedmiotem spadku (wcześniej był własnością babci Wnioskodawcy zmarłej w 1959 r.) był zajmowany przez osoby trzecie na podstawie umów najmu z czynszem regulowanym na podstawie ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych; stroną umowy była Gmina jako jednostka budżetowa Administracji Nieruchomościami.
4. Wnioskodawca nie złożył zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3) w związku z uprawomocnieniem się postanowienia Sądu o nabyciu spadku po matce; 16 października 2017 r. złożył w Urzędzie Skarbowym informację o nabyciu spadku po matce o treści: Informuję że w chwili zgonu I.J. nie posiadała żadnego majątku w związku z czym wartość odziedziczonego spadku = 0 zł. Aktualnie w sądzie toczy się sprawa o nabyciu spadku przez I.J. po jej matce (mamie babci) K.W. z domu Z., która pozostawiła po sobie majątek i dopiero po zakończeniu tej sprawy ja będę miał cokolwiek do odziedziczenia po matce. Wnioskodawca nie wymienił udziału w kamienicy jako składnika masy spadkowej.
5. Wnioskodawca oczekuje interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce, która odziedziczyła ten udział po swojej matce (jego babci).
6. W wyroku o stwierdzenie nabycia spadku przez matkę Wnioskodawcy po jej matce (babci Wnioskodawcy) Sąd postanowił, że matka jej dziedziczy 3/4 tego spadku a pozostałą część 1/4 dziedziczy mąż babci Wnioskodawcy.
7. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po dziadku, zmarłym 23 lutego 1960 r., Wnioskodawca złożył 14 listopada 2017 r. (nie ma jeszcze wyznaczonego terminu posiedzenia Sądu w tej sprawie).
8. Zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3) Wnioskodawca zamierza złożyć do 6 stycznia 2018 r. (tj. w miesiąc po uprawomocnieniu się postanowienia Sądu o nabyciu spadku przez matkę po jej matce.
9. W przedmiotowej kamienicy wynajmowanych było przez osoby trzecie (z czynszem regulowanym) 13 lokali mieszkalnych o powierzchni 442,84 m2 oraz 3 lokale na działalność gospodarczą (z czynszem wolnym) o powierzchni 100,67 m2..
10. Wnioskodawca odziedziczy udziały w kamienicy również po rodzeństwie swojej babci (sprawy te są w Sądzie), tj. po: B.Z. zmarłym 7 czerwca 1936 r., J.Z. zmarłym 28 maja 1949 r., M.Z. zmarłej 22 grudnia 964 r., Mi.Z. zmarłym 1 lipca 1966 r. oraz C.Z. zmarłej 4 lutego 1987 r.
    
    

W uzupełnieniu wniosku z 9 stycznia 2018 r. Wnioskodawca wskazał, że 6 stycznia 2018 r. złożył w Urzędzie Skarbowym zeznanie podatkowe na druku SD-3; do uzupełnienia wniosku Wnioskodawca dołączył skan złożonego wniosku SD-3 z prośba o jego ocenę/interpretację.

Zdaniem Wnioskodawcy, wyrażonym w uzupełnieniu wniosku z 28 grudnia 2017 r., powierzchnie zajmowane przez osoby trzecie na podstawie umów najmu, do których mają zastosowanie przepisy o czynszu regulowanym, zwalnia się z podatku, na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn według stanu prawnego na 31 grudnia 2006 r. (art. 4 ust. 1 pkt 13 ustawy).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że zgodnie z wolą Wnioskodawcy wyrażoną w uzupełnieniu wniosku z 28 grudnia 2017 r. przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 222, poz. 1629, ze zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514, ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, ze zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca nabył spadek po zmarłej w 1998 r. matce, która z kolei nabyła spadek po swojej matce zmarłej w 1959 r (babci Wnioskodawcy). Przedmiotem spadku jest udział w 1/7 części kamienicy.

Zatem w przedmiotowej sprawie z uwagi na fakt nabycia przez Wnioskodawcę spadku przed wejściem w życie od 1 stycznia 2007 r. znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz.1514, ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (..).

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, zdanie pierwsze w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu.

Zatem obowiązek podatkowy dla Wnioskodawcy z tytułu nabycia spadku po matce powstał, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o nabyciu spadku po matce.

Stosownie do art. 17a ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru.

Podstawę opodatkowania zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 13 cyt. ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie m.in. w drodze spadku budynku, w części zajętej przez osoby trzecie na podstawie umów najmu, do których mają zastosowanie przepisy o czynszu regulowanym, określonym w ustawie o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.

Zwolnienia określone w art. 4 ust. 1 ww. ustawy stosuje się, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ust. 4 art. 4 cyt. Ustawy).

Oceny w kwestii spełnienia przez Wnioskodawcę warunków z art. 4 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn, uprawniających do zwolnienia, należy dokonać na moment nabycia spadku, czyli na dzień śmierci spadkodawczyni (matki Wnioskodawcy).

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że nabycie spadku co do zasady, podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uwagi na nabycie przez Wnioskodawcę spadku w 1998 r., nabycie to podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Ponieważ obowiązek podatkowy z tytułu ww. nabycia powstał w sposób określony w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn a więc z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu o nabyciu przez Wnioskodawcę spadku po matce, tj. z dniem 21 września 2017 r., to Wnioskodawca był zobowiązany, do złożenia w ciągu miesiąca zeznania podatkowego o nabyciu spadku (druk SD-3). Jak wykazano bowiem powyżej moment nabycia spadku i moment powstania obowiązku podatkowego nie są tożsame (spadek nabywa się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabyciu spadku). Zatem o przedawnieniu obowiązku podatkowego w analizowanej sprawie nie może być mowy.

W treści wniosku Wnioskodawca wskazał, że budynek (kamienica) będący w części przedmiotem spadku po matce zajmowany był w większości przez osoby trzecie na podstawie umów najmu zawartych w większości w latach 50-tych, osoby te zajmowały lokale mieszkalne na mocy tzw. przydziałów administracyjnych. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że kamienica ta była administrowana przez gminę do 2000 r., po czym cała dokumentacja została przekazana w zarząd prywatny, który objął administrator. Wnioskodawca wskazał także, że cały budynek będący przedmiotem spadku był zajmowany przez osoby trzecie na podstawie umów najmu z czynszem regulowanym, na podstawie ustawy z 20 lipca 1994 r. o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych.

Powołany wyżej przepis art. 4 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn mówiąc o zwolnieniu podatkowym odsyła do ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 1998 r., Nr 120, poz. 787, ze zm.), która weszła w życie 12 listopada 1994 r. Przepis art. 4 ust. 1 pkt 13 tejże ustawy dodano do ustawy o podatku od spadków i darowizn na mocy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 85, poz. 428), która weszła w życie, stosownie do jej art. 3, w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia, tj. w dniu 24 sierpnia 1995 r.

Skoro zatem ustawa o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych obowiązywała w dacie śmierci spadkodawczyni matki Wnioskodawcy (1998 r.), to zwolnieniem tym może być objęte nabycie budynku w części, która w dacie śmierci spadkodawczyni była zajęta przez osoby trzecie, do których istotnie miały zastosowanie przepisy o czynszu regulowanym, określone w ww. ustawie o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.

Fakt uchylenia ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych i zastąpienie jej ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów w mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego nie stanowi przeszkody do zastosowania zwolnienia z art. 4 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Trzeba jednakże mieć na względzie, że oceny w kwestii spełnienia warunków uprawniających do zwolnienia co do zasady należy dokonać na moment nabycia, czyli w przedmiotowej sprawie na dzień śmierci matki Wnioskodawcy, która miała miejsce w 1998 r.

Wobec tego, w omawianym przypadku, jeżeli rzeczywiście jak wskazał Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku z 28 grudnia 2017 r. w dacie śmierci spadkodawczyni (matki Wnioskodawcy) kamienica była pod zarządem gminy i lokatorzy zamieszkiwali w kamienicy w większości na podstawie umów najmu z czynszem regulowanym na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najem lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, to zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 13 zastosowanie znajdzie do nabycia po matce tej części nieruchomości (kamienicy), która była zajmowana na podstawie ww. ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych.

W zeznaniu podatkowym o nabyciu rzeczy i praw majątkowych tytułem spadku po matce (SD-3) należy wykazać składniki masy spadkowej znane spadkobiercy, których nabycie w spadku po matce Wnioskodawca może dowieść stosownymi dokumentami. Oceny prawidłowości wypełnienia zeznania podatkowego SD-3 dokona posiadający uprawnienia w tym zakresie właściwy naczelnik urzędu skarbowego.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jak wskazano powyżej, jako że Wnioskodawca zaznaczył, że oczekuje interpretacji w zakresie nabycia spadku po matce, to przedmiotem niniejszej interpretacji jest tylko i wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie skutków opodatkowania nabycia spadku po matce.

Do uzupełnienia wniosku Wnioskodawca dołączył kserokopię dokumentu. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Zatem treść dołączonego dokumentu pozostaje bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej