Temat interpretacji

w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie zawarte w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn po spełnieniu wszystkich warunków określonych w omawianym przepisie

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 kwietnia 2019 r. (data wpływu 11 kwietnia 2019 r.), uzupełnionym 05 maja 2019 r. oraz 01 czerwca 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania spłaty kredytu:

• w części dotyczącej podlegania obowiązkowi podatkowemu jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej zwolnienia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania spłaty kredytu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 30 kwietnia 2019 r., znak: 0111-KDIB4.4015.52.2019.1.BB wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 08 maja 2019 r. oraz 01 czerwca 2019 r.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca posiada indywidualny kredyt hipoteczny zaciągnięty w czerwcu 2014 r., celem zakupu lokalu mieszkalnego. Kwota pozostała do spłaty to około 213.000,00 złotych. We wrześniu 2018 r. Wnioskodawca przekazał notarialnie, w formie darowizny 100% własności tego mieszkania swojej żonie, z którą ma ustaloną rozdzielność majątkową. Żona rozważa sprzedaż tego mieszkania za kwotę 400.000,00 zł. Potencjalny Kupujący uwarunkowuje zakup mieszkania możliwością bezpośredniej spłaty kredytu hipotecznego Wnioskodawcy (na podstawie aktualnej promesy z banku) na wskazany przez bank numer rachunku, a nadwyżkę wpłaciłby na indywidualny rachunek żony Wnioskodawcy.

Środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży mieszkania nalężącego do żony Wnioskodawcy, zostaną przekazane na spłatę kredytu hipotecznego Wnioskodawcy w formie darowizny pomiędzy małżonkami.

Stroną obdarowaną będzie Wnioskodawca, a stroną darującą będzie jego żona. Przedmiotem darowizny będą środki pieniężne.

Pomiędzy małżonkami zostanie spisana umowa darowizny. Będzie ona zawierać następujące elementy:

• miejsce i datę sporządzenia umowy,
• oznaczenie stron (imię i nazwisko oraz adres darczyńcy i obdarowanego oraz numery seryjne dowodów tożsamości),
• oznaczenie przedmiotu darowizny oraz oświadczenie darczyńcy, że przedmiot jest jego własnością i nie jest przedmiotem, zastawu, zabezpieczenia etc.,
• oświadczenie o darowiźnie i przyjęciu darowizny darczyńca oświadcza, że przekazuje darowiznę, natomiast obdarowany, że ją przyjmuje,
• określenie daty wykonania darowizny, jeśli nie została przekazana jednocześnie z podpisaniem umowy,
• określenie strony, która ponosi koszty zawarcia umowy,
• standardowe postanowienia końcowe ilość sporządzonych egzemplarzy, regulacja umowy przepisami kodeksu cywilnego,
• podpisy stron.

Rachunek, na który mają być wpłacone środki pieniężne to specjalny rachunek kredytowy określony przez bank z wyliczoną dokładną kwotą należności niezbędnej do spłaty kredytu hipotecznego Wnioskodawcy.

Darowizna zostanie zgłoszona do Urzędu Skarbowego na formularzu SD-Z2, w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od momentu otrzymania darowizny.

W związku z powyższym opisem po przeformułowaniu zadano następujące pytanie:

Czy spełniając wszystkie warunki Wnioskodawca, jako osoba obdarowana, będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu, zgodnie z ustawą o podatkach od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, spełniając wszystkie warunki, jako osoba obdarowana nie będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu, zgodnie z ustawą o podatkach od spadków i darowizn, gdyż będzie się zaliczał do I grupy podatkowej (w tym przypadku małżonka).

Grupa I małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie. Wymienione osoby są zwolnione z podatku od spadków i darowizn, nawet jeśli przedmiot darowizny przekracza kwotę wolną od podatku (9637 zł).

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 4 ustawy Ordynacja podatkowa obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

W myśl art. 5 ww. ustawy zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

W przypadku nabycia na podstawie (tytułem) darowizny obowiązek podatkowy określony jest w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r. poz. 644, ze zm.).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia darowizna należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać jednakże należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych z dnia 20 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem, za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4, nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z treści wniosku wynika, że żona Wnioskodawcy zamierza sprzedać mieszkanie, a środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży tego mieszkania, zostaną przekazane na spłatę kredytu hipotecznego Wnioskodawcy w formie darowizny pomiędzy małżonkami. Środki pieniężne zostaną przekazane bezpośrednio z rachunku bankowego kupującego mieszkanie na rachunek przeznaczony do spłaty ww. kredytu Wnioskodawcy.

Stroną obdarowaną będzie Wnioskodawca, a stroną darującą będzie jego żona. Przedmiotem darowizny będą środki pieniężne. Rachunek, na który mają być wpłacone środki pieniężne to specjalny rachunek kredytowy określony przez bank z wyliczoną dokładną kwotą należności niezbędnej do spłaty kredytu hipotecznego Wnioskodawcy.

Darowizna zostanie zgłoszona do Urzędu Skarbowego na formularzu SD-Z2, w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od momentu otrzymania darowizny.

Przenosząc przywołane przepisy na grunt analizowanej sprawy należy stwierdzić, iż wbrew stanowisku Wnioskodawcy będzie on podlegał obowiązkowi podatkowemu w podatku od spadów i darowizn.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego otrzyma on tytułem darowizny środki pieniężne. Takie otrzymanie (nabycie) w świetle przywołanego art. 4 Ordynacji podatkowej oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Z tytułu tegoż nabycia Wnioskodawca podlega obowiązkowi podatkowemu w podatku od spadków i darowizn (art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Zatem stanowisko w tej części należy uznać za nieprawidłowe.

Drugą kwestią, która wymaga rozstrzygnięcia w analizowanej sprawie jest skorzystanie ze zwolnienia. Rozstrzygnięcia więc wymaga, czy warunek określony w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczący udokumentowania otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy jest spełniony także w przypadku, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rzecz Wnioskodawcy, lecz na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu (np. banku).

W sytuacji, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy podmiotu trzeciego (np. wierzyciela), lecz na rzecz obdarowanego, należy uwzględnić linię orzeczniczą w takich sprawach wyznaczoną przez Naczelny Sąd Administracyjny (NSA). Zgodnie z poglądem NSA, zwolnieniu od podatku podlega nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, jeżeli nabycie to zostało zgłoszone organowi podatkowemu we właściwym czasie i udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu, ale na rzecz osoby obdarowanej. W konsekwencji przyjętej przez NSA interpretacji przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy stwierdzić, że w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek podmiotu trzeciego, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tego podmiotu trzeciego.

Skoro zatem istotnie w przedstawionym zdarzeniu przyszłym będzie miała miejsce darowizna od żony na rzecz męża (Wnioskodawcy) a środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostaną przelane z rachunku osoby trzeciej (kupującego mieszkanie od darczyńcy), to jej skutki podatkowe należy rozpatrywać w oparciu o art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, jeżeli opisana darowizna w odpowiednim terminie zostanie zgłoszona właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego to spełniony zostanie pkt 1 art. 4a ust. 1 ww. ustawy. Odnośnie warunku określonego w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy wskazać, iż warunek przekazania na rachunek bankowy spełniony jest także wtedy, gdy nabywca (obdarowany) udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek podmiotu trzeciego, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tego podmiotu trzeciego. Skoro zatem jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostaną przekazane na rzecz Wnioskodawcy bezpośrednio na rachunek służący do spłaty zadłużenia Wnioskodawcy, to należy stwierdzić, iż również warunek udokumentowania nabycia określony w pkt 2 art. 4a ust. 1 ww. ustawy zostanie spełniony.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że darowizna środków pieniężnych co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jednakże w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie zawarte w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn po spełnieniu wszystkich warunków określonych w omawianym przepisie. Tym samym Wnioskodawca będzie zwolniony z zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

w części prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej