Temat interpretacji

Czy nieodpłatne przekazanie udziału w nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni przez córkę, który córka nabędzie w wyniku częściowego działu spadku po ojcu zobowiązuje Wnioskodawczynię do zapłaty podatku od spadków i darowizn?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 28 stycznia 2019 r. (data wpływu 30 stycznia 2019 r.), uzupełnionym 22 i 26 marca 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w gospodarstwie rolnym w drodze częściowego działu spadku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 stycznia 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w gospodarstwie rolnym w drodze częściowego działu spadku. W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 13 marca 2019 r. Znak: 0113-KDIPT2-2.4011.62.2019.1.MK, 0111-KDIB2-2.4015.17.2019.4.MZ wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 22 marca 2019 r. (data wpływu dodatkowej opłaty) oraz 26 marca 2019 r. (data uzupełnienia pozostałych braków formalnych).

We wniosku, po jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni wraz z mężem była współwłaścicielem majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. W skład majątku wchodzą nieruchomości stanowiące gospodarstwo rolne z gruntami ornymi o łącznej powierzchni 31,534 ha. Gospodarstwo składa się z działek wpisanych do 9 ksiąg wieczystych. Na jednej z nich znajduje się budynek mieszkalny oraz budynki gospodarcze. Część nieruchomości nabyta została w drodze darowizny od rodziców męża Wnioskodawczyni (umowa przekazania własności posiadania gospodarstwa rolnego z 11 września 1980 r.) (umowa darowizny z 7 czerwca 1994 r.) oraz zakupiona na podstawie aktu notarialnego w dniu 27 sierpnia 1991 r. i aktu notarialnego w dniu 11 września 2011 r. Między Wnioskodawczynią i jej mężem nie została orzeczona separacja oraz nie został złożony w Sądzie pozew o unieważnienie małżeństwa.

W dniu 15 kwietnia 2016 r. mąż Wnioskodawczyni zmarł. W dniu 18 maja 2016 r. sporządzony został akt poświadczenia dziedziczenia oraz akt notarialny. Spadkobiercami po zmarłym zostały: żona Wnioskodawczyni oraz trzy córki, dziedzicząc spadek po &¼ części każda. Spadek stanowi &½ gospodarstwa rolnego. Udział Wnioskodawczyni we współwłasności gospodarstwa wynosi 5/8, a córek po 1/8.

Spadkodawca i wszyscy spadkobiercy są obywatelami polskimi mającymi miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W terminie nie przekraczającym 6 miesięcy Wnioskodawczyni i jej córki złożyły do Urzędu Skarbowego zgłoszenie o nabyciu spadku po zmarłym, na formularzu SD-Z2. Ze względu na przynależność do pierwszej grupy spadkobierców i spełnienie wymogów formalnych Wnioskodawczyni i jej córki zostały zwolnione z podatku od nabycia spadku.

Wnioskodawczyni wraz z córkami zamierza przeprowadzić w Sądzie zniesienie współwłasności i częściowy dział spadku. Jedna z córek mieszkająca w znacznej odległości od gospodarstwa (180 km) zamierza przekazać nieodpłatnie swój udział w spadku na rzecz Wnioskodawczyni. Nastąpi to w ramach częściowego działu spadku po zmarłym mężu Wnioskodawczyni i będzie dotyczyło udziału w nieruchomościach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, który przypadł córce Wnioskodawczyni w spadku po ojcu. Nabyte przez Wnioskodawczynię udziały w nieruchomości będą dalej stanowiły gospodarstwo rolne, które będzie prowadzone przez okres co najmniej 5 lat.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku i przedstawione jako drugie):

Czy nieodpłatne przekazanie udziału w nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni przez córkę, który nabędzie w wyniku częściowego działu spadku po zmarłym ojcu zobowiązuje Wnioskodawczynię do zapłaty podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie nieruchomości w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie to następuje przez osoby zaliczone do pierwszej grupy podatkowej określonej w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nabywane nieruchomości stanowią część gospodarstwa rolnego, które będzie prowadzone co najmniej przez 5 lat od dnia nabycia art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 644 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego,
2. darowizny, polecenia darczyńcy,
3. zasiedzenia,
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu,
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

W myśl ust. 2 tegoż przepisu podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 cyt. ustawy jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek, dział spadku oraz zniesienie współwłasności, należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 art. 1038 wskazuje, że umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), który mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku.

Jak już wskazano powyżej, katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem była współwłaścicielem majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. W skład majątku wchodzą nieruchomości stanowiące gospodarstwo rolne z gruntami ornymi o łącznej powierzchni 31,534 ha. W dniu 15 kwietnia 2016 r. mąż Wnioskodawczyni zmarł. Spadkobiercami po zmarłym zostały: żona Wnioskodawczyni oraz trzy córki, dziedzicząc spadek po 1/4 części każda. Spadek stanowi 1/2 gospodarstwa rolnego. Udział Wnioskodawczyni we współwłasności gospodarstwa wynosi 5/8, a córek po 1/8. W terminie nie przekraczającym 6 miesięcy Wnioskodawczyni i jej córki złożyły do Urzędu Skarbowego zgłoszenie o nabyciu spadku po zmarłym, na formularzu SD-Z2. Ze względu na przynależność do pierwszej grupy spadkobierców i spełnienie wymogów formalnych Wnioskodawczyni i jej córki zostały zwolnione z podatku od nabycia spadku. Wnioskodawczyni wraz z córkami zamierza przeprowadzić w Sądzie zniesienie współwłasności i częściowy dział spadku. Jedna z córek zamierza przekazać nieodpłatnie swój udział w spadku na rzecz Wnioskodawczyni. Nastąpi to w ramach częściowego działu spadku i będzie dotyczyło udziału w nieruchomościach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, który przypadł córce Wnioskodawczyni w spadku po ojcu. Nabyte przez Wnioskodawczynię udziały w nieruchomości będą dalej stanowiły gospodarstwo rolne, które będzie prowadzone przez okres co najmniej 5 lat.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że częściowy dział spadku, jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. A zatem nabycie przez Wnioskodawczynię od córki opisanego we wniosku udziału w nieruchomości, które nastąpi w wyniku częściowego działu spadku nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawczyni obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483, ze zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność tytuł nabycia nie został wskazany w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to nabycie na jego podstawie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Nie można zatem zgodzić się z przedstawionym w odniesieniu do przedmiotowej sprawy stanowiskiem Wnioskodawczyni, w myśl którego nabycie nieruchomości w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie to następuje przez osoby zaliczone do pierwszej grupy podatkowej określonej w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz, że nabywane nieruchomości stanowią część gospodarstwa rolnego, które będzie prowadzone co najmniej przez 5 lat od dnia nabycia art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Skoro bowiem w przedmiotowej sprawie tytuł nabycia w ogóle nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to nie będzie czego zwalniać z opodatkowania wymienionym podatkiem.

Stanowisko Wnioskodawczyni, należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni i tylko w stosunku do niej wywołuje skutki prawne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej