Temat interpretacji

Czy nieodpłatna cesja praw wynikających z umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego realizowana przez Miejskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 1 września 2019 r. (data wpływu 3 września 2019 r.), uzupełnionym 10 października 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnej cesji praw i obowiązków wynikających z umowy partycypacji jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 września 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnej cesji praw i obowiązków wynikających z umowy partycypacji.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku w tym w piśmie z 27 września 2019 r. znak: 0111-KDIB4.4015.101.2019.1.DK wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 10 października 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 5 sierpnia 2005 r. brat Wnioskodawczyni G.J. zawarł umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego z Miejskim Towarzystwem Budownictwa Społecznego, zgodnie z którą wskazał Wnioskodawczynię jako osobę mającą wstąpić w stosunek najmu ww. lokalu.

W dniu 19 września 2006 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę najmu wymienionego lokalu mieszkalnego, w którym Wnioskodawczyni zamieszkuje do chwili obecnej.

W dniu 1 sierpnia 2019 r. G.J. dokonał nieodpłatnej cesji praw i obowiązków wynikających z umowy partycypacyjnej na rzecz Wnioskodawczyni. Umowa cesji spisana została w Kancelarii Notarialnej (Repertorium A nr ()). Umowa cesji stanowi, że G.J. ceduje nieodpłatnie z dniem 1 sierpnia 2019 r. (prawa i obowiązki wynikające z powyższej umowy) na rzecz Wnioskodawczyni siostry B.J. najemcę wymienionego lokalu mieszkalnego.

Jednocześnie Wnioskodawczyni w dniu 1 sierpnia 2019 r. złożyła w Miejskim Towarzystwie Budownictwa Społecznego oświadczenie, że cesję przyjmuje i wstępuje w miejsce brata w obowiązki partycypanta.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni oświadczyła, iż powyższa umowa cesji partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego realizowanego przez Miejskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego jest umową darowizny na jej rzecz, dokonaną przez brata G.J., potwierdzoną w dniu 1 sierpnia 2019 r. w Kancelarii Notarialnej, w związku z umową nr ()w sprawie partycypacji w kosztach budowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy nieodpłatna cesja praw wynikających z umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego realizowana przez Miejskie Towarzystwo Budownictwa społecznego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie ma podstaw do zastosowania opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, gdyż umowa cesji nie została wymieniona w ustawie o podatku od spadków i darowizn jako tytuł prawny nabycia praw majątkowych. Tym samym prawa nabyte w drodze nieodpłatnej cesji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2019 r., poz. 1813) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Z kolei instytucję przeniesienia (cesji) praw majątkowych regulują przepisy art. 509-518 Kodeksu cywilnego.

Stosownie do art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przeniesienie wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność.

Z treści ww. art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności praw majątkowych.

Jak wynika z powyższych przepisów, umowa cesji może przyjąć formę darowizny, jeśli posiada cechy darowizny, tzn. oświadczenie darczyńcy (darczyńców) o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny oraz cesja dokonywana jest bezpłatnie, tzn. kosztem majątku cedenta (darczyńcy), a cesjonariusz (obdarowany) nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za dokonaną cesję.

Mając zatem na uwadze, że wymienione w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, to nabycie wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn jedynie wówczas gdy przyjmie formę darowizny.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 1 sierpnia 2019 r. została zawarta pomiędzy Wnioskodawczynią a jej bratem nieodpłatna umowa cesji praw i obowiązków wynikających z umowy partycypacji. Umowa cesji spisana została w Kancelarii Notarialnej. W wyniku zawartej umowy, Wnioskodawczyni została partycypantem w kosztach związanych z wybudowaniem lokalu mieszkalnego.

W uzupełnieniu wniosku z 10 października 2019 r. Wnioskodawczyni ostatecznie wskazała, że umowa cesji partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego realizowanego przez Miejskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego przybrała postać umowy darowizny. Tytułem tejże umowy (umowy cesji) Wnioskodawczyni nabyła określone prawa majątkowe w stosunku do Miejskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego.

W związku z opisanym we wniosku stanem faktycznym oraz z przedstawionym powyżej stanem prawnym, należy stwierdzić, że skoro jak ostatecznie stwierdziła Wnioskodawczyni zawarła przed notariuszem umowę cesji partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, która to umowa przybrała formę darowizny, to umowa ta podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolna o wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 cyt. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jednakże, w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn przewidziano zwolnienie od tego podatku.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycia spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Natomiast, z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Należy zauważyć, że zwolnienie przewidziane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczy nabycia przez konkretnie wskazane w tym przepisie osoby.

Zwolnienie obejmuje więc nabycie przez rodzeństwo (siostrę, w stosunku do brata), przy spełnieniu pozostałych warunków zwolnienia.

Skoro więc, jak ostatecznie stwierdziła Wnioskodawczyni w uzupełnieniu wniosku z 10 października 2019 r. zawarła z bratem umowę cesji praw, która to umowa przybrała formę umowy darowizny, to nabycie to podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Nabycie to korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie cyt. art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zaznaczyć należy, że dla zastosowania zwolnienia nie ma wymogu, aby Wnioskodawczyni zgłaszała nabycie prawa majątkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, ponieważ nabycie nastąpiło na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej