Temat interpretacji
Będzie miał Pan prawo do skorzystania z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem własności lokalu mieszkalnego tytułem darowizny, nawet jeżeli w postępowaniu spadkowym będzie potwierdzone, że jest Pan współwłaścicielem innego budynku mieszkalnego (bo nabył Pan spadek).
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn (darowizny od synowej) jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 13 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny od synowej w postaci udziału w mieszkaniu. Uzupełnił go Pan w odpowiedzi na wezwanie – 13 września 2022 r. (wpływ 13 września 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Przedmiotem darowizny ma być mieszkanie … m2. Darczyńcami będą Pana syn z synową mający wspólnotę majątkową. Obdarowanymi będą Pan i Pana żona (mają Państwo wspólnotę majątkową). Wraz z żoną: nie posiadają Państwo żadnego mieszkania/domu, ani spółdzielczego prawa do lokalu, ani niczego nie wynajmują; mieszkają Państwo i już są zameldowani w mieszkaniu, które ma być przedmiotem darowizny; nie mają Państwo zamiaru zbywać, wymeldowywać się z mieszkania, ani go zmieniać przez 5 lat; posiadają Państwo obywatelstwo polskie; mają wspólnotę majątkową. Umowa darowizny zostanie spisana u notariusza.
Dodatkowo jest Pan wskazany w testamencie jako spadkobierca połowy gospodarstwa po rodzinie. Testament po śmierci spadkodawcy został otwarty i dlatego wie Pan o tym spadku. Jednak, jak na razie żadne postępowanie spadkowe się jeszcze nie odbyło i nie zostało ogłoszone stwierdzenie nabycia spadku.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że:
-darowizna dokonana będzie w przeciągu miesiąca po uzyskaniu interpretacji;
-w skład (w ramach) gospodarstwa wchodzi budynek mieszkalny i budynki gospodarcze;
-w spadku ma Pan teoretyczne odziedziczyć … całości i ewentualną kolejną … po decyzji sądu; na pewno nie będzie Pan jedynym właścicielem budynku mieszkalnego po odziedziczeniu spadku;
-na chwilę obecną nie został Pan współwłaścicielem gospodarstwa, bo nie odbyło się jeszcze postępowanie spadkowe. Wg uzyskanej informacji – ktoś planuje podważyć testament – a Pan jestem spadkobiercą testamentowym, a nie ustawowym. Więc na chwilę obecną, jak również na chwilę darowizny mieszkania nie będzie Pan współwłaścicielem gospodarstwa ani właścicielem ani współwłaścicielem budynku mieszkalnego. Po przeprowadzeniu postępowania spadkowego w najlepszym wypadku może Pan zostać współwłaścicielem gospodarstwa – w tym współwłaścicielem budynku mieszkalnego w … %. Postępowanie spadkowe będzie miało miejsce po darowiźnie mieszkania;
-data śmierci spadkodawcy – … 2017 r.
Pytania po przeformułowaniu
Czy w przypadku otrzymania darowizny mieszkania od synowej będzie musiał Pan zapłacić jakiś podatek? Jeśli tak to jakiej wysokości? Czy po ewentualnym otrzymaniu w spadku połowy gospodarstwa przestanie Pan spełniać wymagania ulgi i będzie musiał Pan zapłacić podatek od opisanej darowizny mieszkania. Jeśli tak to w jakiej wysokości? Czy moment otrzymania spadku ma znaczenie? Jeśli tak to jakie?
Pana stanowisko po przeformułowaniu
Pana zdaniem, zgodnie z Pana interpretacją art. 16 oraz 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, po otrzymaniu darowizny mieszkania od syna i synowej nie będzie musiał Pan zapłacić podatku od tej części, która będzie darowana przez synową. Fakt ewentualnego otrzymania przez Pana spadku również nie będzie miał wpływu na wysokość podatku – tym bardziej, że jeśli ewentualnie otrzyma Pan spadek, to nastąpi to już po otrzymaniu darowizny od syna i synowej oraz nie będzie Pan jedynym właścicielem budynku mieszkalnego będącego częścią spadku (otrzyma Pan ewentualnie tylko jego część). W Pana opinii brak konieczności zapłacenia podatku wynika z art. 16 w przypadku darowizny, która zostanie przekazana przez synową. W przypadku darowizny od synowej spełnia Pan wymagania ulgi określone w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn czyli: nie posiada Pan żadnego mieszkania/domu, ani spółdzielczego prawa do lokalu ani niczego Pan nie wynajmuje; mieszka i już jest Pan zameldowany w mieszkaniu, które ma być przedmiotem darowizny; nie ma Pan zamiaru zbywać, wymeldowywać się z mieszkania ani go zmieniać przez 5 lat; ma Pan obywatelstwo polskie; mieszkanie jest mniejsze niż … m2. Po ewentualnym otrzymaniu spadku będzie Pan współwłaścicielem gospodarstwa, co nie wyklucza ulgi. Poza tym zgodnie z Pana interpretacją warunki ulgi są weryfikowane na moment przekazywania darowizny, a po fakcie umowy darowizny weryfikowane jest tylko czy przez 5 lat mieszkanie nie zostanie zbyte oraz czy obdarowani mieszkają w nim na pobyt stały.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.
Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Na podstawie art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy:
Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Jak wynika z przywołanych przepisów darowizna podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca, jak również i uwzględnienie przysługujących ulg i zwolnień. Taka ulga zawarta jest w art. 16 cyt. ustawy.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
W przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie: w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W `
Stosownie do art. 16 ust. 2 ww. ustawy:
Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:
1)spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2)nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3)nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4)nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5)będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynkui nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
a)od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
b)od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że nie wynika z nich, aby prawa do ulgi pozbawieni byli ci, którzy są współwłaścicielami innego budynku mieszkalnego bądź współwłaścicielami lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo współwłaścicielami spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do budynku w zasobach spółdzielni. Skoro ustawodawca pozbawił prawa do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jedynie właścicieli takich nieruchomości (ust. 2 pkt 2) lub praw (ust. 2 pkt 3), to współwłaściciele takich nieruchomości lub praw spełniają warunki do skorzystania z ulgi.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że przedmiotem darowizny ma być mieszkanie … m2. Darczyńcami będą Pana syn z synową mający wspólnotę majątkową. Obdarowanymi będą Pan i Pana żona. Wraz z żoną: nie posiadają Państwo żadnego mieszkania/domu, ani spółdzielczego prawa do lokalu, ani niczego nie wynajmują; mieszkają Państwo i już są zameldowani w mieszkaniu, które ma być przedmiotem darowizny; nie mają Państwo zamiaru zbywać, wymeldowywać się z mieszkania, ani go zmieniać przez 5 lat; posiadają Państwo obywatelstwo polskie; mają wspólnotę majątkową. Umowa darowizny zostanie spisana u notariusza. Darowizna dokonana będzie w przeciągu miesiąca po uzyskaniu interpretacji. Jest Pan również wskazany w testamencie jako spadkobierca połowy gospodarstwa. Testament po śmierci spadkodawcy został otwarty. Żadne postępowanie spadkowe się jeszcze nie odbyło i nie zostało ogłoszone stwierdzenie nabycia spadku. W skład gospodarstwa wchodzi m.in. budynek mieszkalny. Ma Pan teoretyczne odziedziczyć ¼ całości i ewentualną kolejną … po decyzji sądu. Na pewno nie będzie Pan jedynym właścicielem budynku mieszkalnego po odziedziczeniu spadku. Data śmierci spadkodawcy – … 2017 r.
Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, należy w tym zakresie odwołać się do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.). W myśl art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Natomiast, stosownie do przepisu art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Stosownie do art. 1025 § 1 i 2 ww. ustawy:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest spadkobiercą.
Z powołanych powyżej przepisów wynika, że datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy. Prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie przez spadkobiercę spadku, które nastąpiło z chwilą śmierci spadkodawcy.
Tym, samym nie można potwierdzić na ten moment Pana stwierdzenia, że nie nabył Pan spadku w związku z tym , że żadne postępowanie spadkowe jeszcze nie zostało przeprowadzone i nie zostało ogłoszone stwierdzenie nabycia spadku. Skoro spadkodawca zmarł – jak Pan wskazał – … 2017 r., to – jeżeli nastąpi potwierdzenie przez Sąd, że jest Pan spadkobiercą – to wtedy właśnie, tj. z datą śmierci spadkodawcy, doszło do nabycia przez Pana spadku.
W związku z powyższym należy rozważyć czy jako współwłaściciel budynku mieszkalnego – na moment otrzymania darowizny – może Pan skorzystać z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Jak wynika z przywołanych przepisów wyłączenie zastosowania ulgi z art. 16 cytowanej ustawy odnosi się tylko do osób, które są właścicielami lokalu lub budynku mieszkalnego, czy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Zatem, przepis ten nie dotyczy osób, które są współwłaścicielami tych lokali lub budynków.
Reasumując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz przywołane przepisy prawa stwierdzić należy, że będzie miał Pan prawo do skorzystania z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem własności lokalu mieszkalnego tytułem darowizny, nawet jeżeli w postępowaniu spadkowym będzie potwierdzone, że jest Pan współwłaścicielem innego budynku mieszkalnego (bo nabył Pan spadek). Prawo do skorzystania z ulgi przysługuje jednakże pod warunkiem, że wszystkie pozostałe warunki zawarte w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn będą przez Pana spełnione.
Wobec powyższego, Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe, jednakże z nieco inną arumentacją niż zawarł Pan we własnym stanowisku.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ta interpretacja stanowi ocenę stanowiska wyłącznie w zakresie skutków podatkowych otrzymania od synowej darowizny w postaci udziału w mieszkaniu. W zakresie skutków podatkowych otrzymania od syna darowizny w postaci udziału w mieszkaniu zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r., poz. 329, ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.