Temat interpretacji
W przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy, bowiem środki pieniężne przekazane tytułem darowizny zostały wpłacone na konto osoby sprzedającej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (mieszkanie), a nie na rachunek bankowy obdarowanego (Pana rachunek bankowy). W konsekwencji, otrzymana przez Pana darowizna podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego dotyczącego skutków podatkowych darowizny od ojca przekazanej bezpośrednio na konto sprzedającego Panu mieszkanie jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków darowizny od ojca przekazanej bezpośrednio na konto sprzedającego Panu mieszkanie. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 24 maja 2022 r. (data wpływu 24 maja 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu (...) 2022 r. zawarł Pan ze swoim ojcem pisemną umowę darowizny. Zgodnie z nią ojciec dokonał na Pana rzecz darowizny środków pieniężnych w kwocie (...) zł.
Umowa zawiera zapis, że darowizna zostanie przekazana przez darczyńcę bezpośrednio na konto zbywcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wymienionego w tej umowie, jako zapłata 1/2 umówionej ceny sprzedaży, a przekazanie tej kwoty nastąpi w dniu podpisania aktu notarialnego.
W dniu (...) 2022 r. podpisany został akt notarialny, na mocy którego nabył Pan wraz z ojcem, w udziałach po 1/2, prawo do lokalu spółdzielczo własnościowego wskazanego w umowie darowizny za łączną kwotę (...) zł. W tym samym dniu Pana ojciec dokonał przelewu środków pieniężnych w łącznej wysokości (...) zł na rachunek bankowy zbywcy, w tym środki w wysokości (...) zł, zgodnie z umową darowizny z (...) 2022 r.
W dniu (...) 2022 r. złożył Pan we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), w którym zgłosił Pan otrzymanie sumy (...) zł tytułem darowizny od ojca.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że opisane we wniosku spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabył Pan na rynku wtórnym (tj. od osoby trzeciej).
Pytanie
Czy prawidłowe jest stanowisko, że w przedstawionym stanie faktycznym może Pan skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, mimo że środki pieniężne nie zostały przelane przez darczyńcę na rachunek bankowy obdarowanego, lecz bezpośrednio na rachunek zbywcy prawa do lokalu?
Pana stanowisko w sprawie
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny uważa Pan, że może skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwagi na to, że zostały spełnione wszystkie warunki zwolnienia wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1-2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Art. 4a ust. 1 ww. ustawy przewiduje zwolnienie od podatku od spadków i darowizn w przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę pod warunkiem, że:
-zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
-w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Pierwszy z warunków został spełniony z uwagi na zawiadomienie właściwego urzędu skarbowego (...) 2022 r. o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), w którym zgłosił Pan otrzymanie sumy (...) zł tytułem darowizny od ojca, zaś drugi z warunków został spełniony oraz udokumentowany poprzez dokonanie przelewu na konto zbywcy prawa do lokalu w dniu podpisania aktu notarialnego, zgodnie z zapisem zawartym w umowie darowizny.
Na potwierdzenie stanowiska przywołał Pan wyroki sądów administracyjnych oraz interpretacje indywidualne.
Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony stan faktyczny, uważa Pan, że może skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ zostały spełnione wszystkie warunki zwolnienia wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1-2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny i polecenia darczyńcy.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).
W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarciu umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Zgodnie z art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1)9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2)7.276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3)4.902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 2 omawianej ustawy:
Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
Jak wynika z art. 14 ust. 1-3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2)do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3)do grupy III – innych nabywców.
Art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że:
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skali od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej:
-od kwoty do 10.278 zł – 3%,
-dla kwot w przedziale 10.278 a 20.556 zł – 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10.278 zł,
-dla kwot powyżej 20.556 zł – 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20.556 zł.
W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).
Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Z treści wniosku wynika, że (...) 2022 r. zawarł Pan ze swoim ojcem pisemną umowę darowizny, zgodnie z którą ojciec dokonał na Pana rzecz darowizny środków pieniężnych w kwocie (...) zł. Umowa zawiera zapis, że darowizna zostanie przekazana przez darczyńcę bezpośrednio na konto zbywcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, wymienionego w tej umowie, jako zapłata 1/2 umówionej ceny sprzedaży, a przekazanie tej kwoty nastąpi w dniu podpisania aktu notarialnego. W dniu (...) 2022 r. podpisany został akt notarialny, na mocy którego nabył Pan wraz z ojcem, w udziałach po 1/2, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu wskazanego w umowie darowizny za łączną kwotę (...) zł. W tym samym dniu Pana ojciec dokonał przelewu środków pieniężnych w łącznej wysokości (...) zł na rachunek bankowy zbywcy, w tym środki w wysokości (...)ł zgodnie z umową darowizny z (...) 2022 r.
Pana zdaniem, może Pan skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ zostały spełnione wszystkie warunki zwolnienia wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1-2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.
W przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, środki pieniężne muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Literalne brzmienie przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala natomiast skorzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku wpłaty na rzecz osoby trzeciej, gdyż nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli więc przedmiot darowizny zostanie przekazany bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej (w tym przypadku sprzedającego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu), zwolnienie określone w art. 4a ustawy od spadków i darowizn nie będzie miało zastosowania.
Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określony we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. W analizowanym przypadku taka sytuacja nie występuje. Z uzupełnienia wniosku wynika bowiem, że opisane we wniosku spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabył Pan na rynku wtórnym. Tym samym w ramach rachunku bankowego sprzedawcy (poprzedniego właściciela spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu mieszkalnego), brak jest stosownego subkonta. Takie subkonto występuje w przypadku rachunków bankowych prowadzonych dla dewelopera lub spółdzielni mieszkaniowych.
Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy, bowiem środki pieniężne przekazane tytułem darowizny zostały wpłacone na konto osoby sprzedającej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (mieszkanie), a nie na rachunek bankowy obdarowanego (Pana rachunek bankowy).
W konsekwencji, otrzymana przez Pana darowizna podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Zgodnie z art. 17a ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.
A zatem, skoro otrzymana darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, powinien Pan złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068) i wykazać w nim nabycie środków pieniężnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Końcowo wskazać należy, w odniesieniu do przywołanych przez Pana na potwierdzenie stanowiska orzeczeń sądów administracyjnych oraz interpretacji podatkowych, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach, w związku z czym nie znajdują one zastosowania w niniejszej sprawie. Zwracamy uwagę, że prawidłowość rozstrzygnięć zawartych w powołanych przez Pana interpretacjach jest weryfikowana w trybie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
- Zgodnie z art. 14e § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej
Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.