Temat interpretacji

w zakresie skutków podatkowych zaciągnięcia wraz z rodzicami i spłaty przez rodziców kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 października 2019 r. (data wpływu 22 października 2019 r.), uzupełnionym 7 stycznia 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zaciągnięcia wraz z rodzicami i spłaty przez rodziców kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zaciągnięcia wraz z rodzicami i spłaty przez rodziców kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 13 grudnia 2019 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.162.2019.1.PB wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 7 stycznia 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest studentem drugiego roku studiów stacjonarnych, w chwili obecnej nie ma stałej pracy (czasowe umowy zlecenia) i pozostaje na utrzymaniu rodziców. W związku z powyższym Wnioskodawca nie ma odpowiedniej zdolności finansowej, więc wspólnie z rodzicami zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup mieszkania, którego jest wyłącznym właścicielem. Razem z rodzicami jest współkredytobiorcą.

W dniu 11 czerwca 2019 r. Wnioskodawca podpisał umowę nabycia mieszkania (rynek pierwotny) wraz ze związanym z jego własnością udziałem w nieruchomości wspólnej oraz z prawem do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego. Środki (wpłata własna) na zakup przedmiotowego lokalu pochodziły z otrzymanej przez Wnioskodawcę od rodziców darowizny w wysokości 140 000,00 zł (przelane przez Wnioskodawcę na konto dewelopera). W lipcu 2019 r. Wnioskodawca zgłosił w urzędzie skarbowym na druku SD-Z2 otrzymanie ww. darowizny. Pozostała kwota pochodzić będzie z kredytu hipotecznego udzielonego przez bank na podstawie umowy o kredyt hipoteczny z 18 lipca 2019 r., ze spłatą do 5 sierpnia 2044 r., w tym okres karencji wynosi 12 miesięcy. Kredyt jest przeznaczony na częściowe sfinansowanie zakupu lokalu mieszkalnego, którego właścicielem jest Wnioskodawca. Zgodnie z umową o kredyt hipoteczny wypłata kredytu nastąpi bezgotówkowo na podstawie przedłożonego aktu notarialnego oraz dyspozycji Kredytobiorcy w 6 transzach w formie przelewu na rachunek dewelopera, po spełnieniu warunków określonych w umowie kredytowej. Kredyt jest kredytem mieszkaniowym, a więc bank musi przelewać pieniądze bezpośrednio na konto dewelopera, tak też jest zapisane w umowie kredytowej. Ponadto bank, zgodnie z warunkami umowy, kontroluje także czy odpowiednie prace zostały przez dewelopera wykonane (zapisane w umowie) i dopiero po takiej kontroli przelewa pieniądze. Warunkiem zawarcia umowy kredytowej było utworzenie wspólnego (właścicielami jest Wnioskodawca oraz jego rodzice) rachunku ROR, z którego bank będzie comiesięcznie pobierał środki na spłatę zaciągniętego kredytu.

Raty kredytu do momentu ukończenia przez Wnioskodawcę studiów i uzyskania stałego źródła dochodu będą spłacać rodzice.

Według pracowników Urzędu Skarbowego Wnioskodawca powinien każdą transzę kredytu przekazaną przez bank zgłosić jako otrzymaną darowiznę od rodziców, natomiast na Infolinii Krajowej Informacji Skarbowej Wnioskodawca otrzymał informację, iż zaciągnięty kredyt zgodnie z przepisami nie podlega obowiązkowi podatkowemu od darowizn. W związku z uzyskaniem rozbieżnych opinii Wnioskodawca postanowił wystąpić o uzyskanie indywidualnej interpretacji w przedmiotowej sprawie.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że do dnia dzisiejszego nie doszło do zawarcia pomiędzy Wnioskodawcą a jego rodzicami umowy darowizny w odniesieniu do środków przekazywanych przez bank na rachunek dewelopera, w części jaka przypada na rodziców Wnioskodawcy.

Powodem nie zawarcia ww. umowy było uzyskanie rozbieżnych opinii i interpretacji (sytuacja opisana w złożonym wniosku), co zmusiło Wnioskodawcę do wystąpienia z prośbą o wydanie indywidualnej interpretacji w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy spłata rat kredytu przez rodziców (którzy wspólnie z Wnioskodawcą są współkredytobiorcami) wiąże się dla Wnioskodawcy z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji gdy kredyt został przeznaczony na zakup lokalu mieszkalnego będącego własnością Wnioskodawcy?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad.1)

Spłata rat kredytu przez rodziców Wnioskodawcy jako współkredytobiorców, nie powoduje powstania u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Spłata rat kredytu przez rodziców dokonana na rzecz banku nie stanowi darowizny na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. Kredyt został zaciągnięty przez trzy osoby i wszystkie są zobowiązane do jego spłaty. Każdy z kredytobiorców spłacając ratę otrzymanego kredytu spełnia obowiązek, o którym mowa w umowie kredytowej.

W związku z powyższym do spłat rat kredytu, o którym mowa we wniosku, nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w szczególności art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz art. 6 ust. 1 pkt 4.

Ponadto zgodnie z art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Ad.2)

Jeżeli rodzice Wnioskodawcy będący współkredytobiorcami dokonują spłaty kredytu, to nie ciąży na Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn, gdyż rodzice spłacają zobowiązanie wynikające z zawartej umowy kredytu.

Co za tym idzie Wnioskodawca nie ma również obowiązku składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli jednak interpretacja Wnioskodawcy jest błędna i spłacone przez rodziców raty kredytu stanowią dla niego darowiznę, to w jaki sposób Wnioskodawca ma udokumentować otrzymaną darowiznę, jeżeli rachunek bankowy z którego bank pobiera pieniądze na spłatę raty kredytu, jest wspólny?

Ad.3)

Od transz kredytu wpłaconych przez bank do dewelopera Wnioskodawca nie powinien składać w urzędzie skarbowym zgłoszenia SD-Z2, gdyż zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2017 r., poz. 833) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej, renty, użytkowania oraz służebności.

Katalog tytułów opodatkowania wymieniony w powyższym przepisie art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie jedynie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a wypłacane przez bank transze do dewelopera nie mieszczą się w tym katalogu i nie ciąży na Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1813) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Katalog tytułów opodatkowania wymieniony w powyższym przepisie art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie jedynie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Jak stanowi art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jako, że Wnioskodawca odnosi się w swym stanowisku w szczególności do nabycia tytułem darowizny to koniecznym jest w interpretacji wskazanie kiedy z tytułu tego nabycia powstaje obowiązek podatkowy i przybliżenie definicji tegoż określenia.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia darowizna, dlatego w tym zakresie należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1145 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest studentem drugiego roku studiów stacjonarnych, w chwili obecnej nie ma stałej pracy (czasowe umowy zlecenia) i pozostaje na utrzymaniu rodziców. W związku z powyższym nie ma odpowiedniej zdolności finansowej, więc wspólnie z rodzicami zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup mieszkania, którego jest wyłącznym właścicielem. Razem z rodzicami jest współkredytobiorcą. Raty kredytu do momentu ukończenia przez Wnioskodawcę studiów i uzyskania stałego źródła dochodu będą spłacać rodzice.

Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że do dnia dzisiejszego nie doszło do zawarcia pomiędzy Wnioskodawcą a jego rodzicami umowy darowizny w odniesieniu do środków przekazywanych przez bank na rachunek dewelopera, w części jaka przypada na rodziców Wnioskodawcy.

Istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do kwestii czy w przedstawionym stanie faktycznym zaciągnięcie wraz z rodzicami i spłata przez rodziców kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego rodzi obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy skoro nie została zawarta umowa darowizny, a rodzice są dłużnikami solidarnymi.

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy wskazać, że zgodnie z art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).

W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

Zatem w sytuacji, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej uregulowania prawne należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że spłata przez rodziców (dłużników solidarnych) rat kredytu przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę, nie przesądza o darowiźnie oraz powstaniu obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn dla Wnioskodawcy. Również samo zaciągnięcie kredytu (solidarnego zobowiązania) przez współkredytobiorców nie może być postrzegane w kategorii darowizny czy też innego tytułu nabycia określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że powyższe nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy. Tym samym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2, które służy do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych.

Ponadto Organ stwierdza, że skoro jak wskazał Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku nie doszło do zawarcia pomiędzy Wnioskodawcą a jego rodzicami umowy darowizny w odniesieniu do środków przekazywanych przez bank na rachunek dewelopera, w części jaka przypada na rodziców Wnioskodawcy, to transze kredytu wypłacone przez bank na rachunek dewelopera nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym na Wnioskodawcy z ww. tytułu również nie ciąży obowiązek składania zgłoszenia SD-Z2.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w , za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej