Prawo do rekompensaty za mienie zabużańskie podlega PSD, ale jest zwolnione z tego podatku uwagi na art. 4 ust. 1 pkt 16. Realizacja prawa do rekompensaty nie podlega PSD.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

19 stycznia 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 6 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m. in. podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania rekompensaty za mienie pozostawione za granicą. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

W latach 90-tych ubiegłego wieku Pani poprzednik prawny, Pani J. M. złożyła wniosek o rekompensatę za mienie pozostawione na kresach (w L., obecna Ukraina). Na podstawie (sądowego) postanowienia spadkowego, spadek po J. M. nabyła m.in. Pani. Na podstawie art. 5 ust. 3 i art. 8 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, 5 września 2022 r. Wojewoda wydał decyzję, w której potwierdził Pani uprawnienie do rekompensaty w wysokości udziału w spadku po J. M. oraz wskazał wysokość świadczenia pieniężnego, które ma zostać Pani wypłacone tytułem rekompensaty za tzw. mienie zabużańskie.

Pytania

1.  Czy w związku z nabyciem (potwierdzeniem nabycia) przez Panią prawa do rekompensaty (decyzja Wojewody z 5 września 2022 r.) powstał obowiązek po stronie Pani w zakresie zapłaty podatku od spadków i darowizn oraz czy w związku z opisanym nabyciem ma Pani obowiązek złożenia zeznania lub dopełnienia innych formalności wobec Naczelnika Urzędu Skarbowego?

2.  Czy w związku z przyszłą wypłatą rekompensaty będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn; czy po otrzymaniu świadczenia pieniężnego (rekompensaty) będzie Pani zobowiązana do złożenia zeznania lub dopełnienia innych formalności wobec służb skarbowych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem:

Ad. 1) W związku z potwierdzeniem nabycia prawa do rekompensaty nie obciąża Panią obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 r., ze względu na bezwarunkowe zwolnienie, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie są wymagane od Pani jakiekolwiek czynności formalne wobec Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Ad. 2) Wypłata tytułem rekompensaty świadczenia pieniężnego stanowi realizację uprawnienia i jest zdarzeniem odrębnym od nabycia uprawnienia. W konsekwencji nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie ma Pani obowiązku złożenia zeznania lub dopełnienia innych formalności wobec służb skarbowych.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołaliśmy powyżej tylko tę część Pani stanowiska, która odnosi się wyłącznie do zagadnienia dotyczącego podatku od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku w zakresie podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, że Pani spadkodawczyni – Pani J. M. w latach 90-tych ubiegłego wieku złożyła wniosek o rekompensatę za mienie pozostawione na kresach (obecnie Ukraina). Wojewoda wydał (...) września 2022 r. decyzję, w której potwierdził Pani uprawnienie do rekompensaty w wysokości udziału w spadku po Pani J. M., jednocześnie wskazując wysokość świadczenia pieniężnego, które ma zostać Pani wypłacone tytułem rekompensaty za tzw. mienie zabużańskie.

Na podstawie art. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2097):

Prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełnia on łącznie następujące wymogi:

1)był w dniu 1 września 1939 r. obywatelem polskim i miał miejsce zamieszkania na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów:

a)art. 3 ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o prawie właściwym dla stosunków prywatnych wewnętrznych (Dz.U. poz. 580) lub

b)art. 24 Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz.U. z 1932 r. poz. 934), lub

c)§ 3-10 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 maja 1934 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Skarbu co do § 2 ust. 3-5, z Ministrem Spraw Wojskowych co do §§ 20, 21, 22, 24 ust. 3, § 49 ust. 1 i 2, § 55 i § 56 oraz z Ministrem Spraw Zagranicznych co do § 18 ust. 1 i 2, § 51 i § 55, o meldunkach i księgach ludności (Dz.U. poz. 489)

− oraz opuścił byłe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z przyczyn, o których mowa w art. 1, lub z tych przyczyn nie mógł na nie powrócić;

2)posiada obywatelstwo polskie.

Natomiast art. 3 ust. 2 tej ustawy stanowi, że:

W przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełniają wymóg określony w art. 2 pkt 2. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej.

Z uregulowań zawartych w art. 5 ww. ustawy wynika, że prawo do rekompensaty potwierdza, w drodze decyzji, właściwy wojewoda.

Prawo do rekompensaty jest prawem majątkowym wchodzącym w skład spadku, którego nabycie co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Jednakże zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zwalnia się od podatku nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2097).

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że skoro skorzystała Pani jako spadkobierczyni z prawa do rekompensaty na podstawie przepisów ww. ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (jak wynika z treści wniosku – prawo to zostało potwierdzone decyzją wojewody), to nabycie tego prawa tytułem dziedziczenia stanowi składnik masy spadkowej i podlega opodatkowaniu wg zasad zawartych w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Tym samym, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 16 tej ustawy nabycie to zwolnione jest z opodatkowania. To oznacza, że z tego tytułu nie jest Pani zobowiązana do zapłacenia podatku.

Wskazać także należy, że prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości (mienia) poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej korzysta bezwarunkowo z opisanego zwolnienia wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn, w rezultacie czego nie spoczywa na Pani obowiązek złożenia zeznania podatkowego (zeznania o nabyciu tytułem spadku), czy też zgłoszenia w związku z omawianym nabyciem prawa do rekompensaty, gdyż przepisy ustawy nie nakładają takiego obowiązku.

Ponadto należy zaznaczyć, że skoro, jak wskazano wyżej opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, podlega jedynie nabycie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, to realizacja prawa do rekompensaty w formie otrzymania przez Panią świadczenia pieniężnego, jako zdarzenie odrębne od nabycia tego prawa nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

To oznacza, że i z tego tytułu (tj. z tytułu realizacji prawa otrzymania środków pieniężnych) nie będzie Pani zobowiązana do zapłacenia podatku. A zatem, z tytułu otrzymania świadczenia pieniężnego na Pani również nie będzie spoczywał obowiązek złożenia zeznania podatkowego lub zgłoszenia w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Pani stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja indywidualna znak: 0115-KDIT2.4011.36.2023.2.ŁS.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: