Temat interpretacji
Skutki podatkowe nabycia w spadku dodatkowych składników majątku a zachowanie 6 miesięcznego terminu do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 1 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w spadku dodatkowych składników majątku. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 maja 2023 r. (wpływ 9 maja 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu … 2020 r., zmarła Pana matka I.C. W skład spadku po niej wchodziło:
- 1/2 nieruchomości, położonej na działce … o szacowanej wartości 300.000 zł,
- nieruchomość położona w P. nr gruntu …, akt własności ziemi …, o szacowanej wartości 30.000 zł,
- 1/2 ruchomości, tj. pojazd marki (…) o szacowanej wartości 1.000 zł.
Natomiast w dniu … 2021 r., zmarł Pana ojciec J.C. W skład spadku po nim weszło:
- 5/8 nieruchomości, położonej na działce … o szacowanej wartości 300.000 zł,
- 5/8 ruchomości, tj. pojazd marki (…) o szacowanej wartości 1.000 zł,
- środki finansowe zgromadzone na koncie w banku (…) w wysokości 69.210,53 zł.
Na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w ( …), z dnia … 2022 r., sygn. akt …/21, o stwierdzeniu nabycia spadku, podziału majątku wspólnego i dział spadku ustanowiono, że spadek po I.C. na podstawie ustawowego porządku dziedziczenia nabyli po 1/4: mąż J.C., syn P.C. (tj. Pan), syn T.C. oraz córka B.M.
Natomiast spadek po J.C. na podstawie ustawowego porządku dziedziczenia nabyli po 1/3: syn P.C. (tj. Pan), syn T.C. oraz córka B.M.
W ww. wyroku Sąd, po rozpatrzeniu wniosku stron, tj. syna P.C. (tj. Pana), syna T.C. oraz córki B.M. w zakresie działu spadku majątku (wspólnoty małżeńskiej) po I. i J.C. oraz działu spadku majątku osobistego po I.C. i J.C., podzielił majątek w ten sposób że:
- nieruchomość w postaci budynku mieszkalnego, położonego na działce … o szacowanej wartości 300.000 zł, przyznał na wyłączną własność B.M.,
- ruchomość, tj. pojazd marki (…) o szacowanej wartości 1.000 zł, przyznał na Pana wyłączną własność,
- nieruchomość, położoną w P. nr gruntu …, akt własności ziemi …, o szacowanej wartości 30.000 zł, przyznał na współwłasność po 1/2: Panu i T.C.,
- środki finansowe, w kwocie 69.210,53 zł, przyznał na współwłasność po 1/2: Panu i T.C.
W dniu 1 lipca 2022 r., prawidłowo poinformował Pan Urząd Skarbowy w (…) składając druk SD-Z2 o fakcie otrzymania spadku po rodzicach. Powyższym dopełnił Pan wszelakich obowiązków podatkowych.
Jednakże w dniu 19 września 2022 r., otrzymał Pan informację z Urzędu Gminy w (…), o konieczności opłacenia podatku od nieruchomości, które miał otrzymać Pana ojciec J.C. w spadku po swoich rodzicach. Pan i Pana rodzeństwo otrzymaliście je na mocy ustawowego dziedziczenia. Do tej chwili ani Pan, ani żadne z Pana rodzeństwa, nie miało świadomości posiadania tych nieruchomości przez Pana zmarłego ojca J.C. Według Pana szczątkowej wiedzy, toczyła się kilkuletnia sprawa sądowa, o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłych rodzicach J.C. Jednak jako spadkobierca nie miał Pan rzeczowej świadomości o zapadłych wyrokach, czy kierunkach przedmiotowego postępowania. Nie miał Pan i nadal nie ma nawet informacji w zakresie sygnatury pod jaką prowadzony jest przewód sądowy.
Chcąc uzyskać informacje w zakresie etapu przedmiotowego postępowania, czy przypuszczalnego zakończenia, a co najważniejsze o tym kto i w jakiej części dziedziczy majątek po rodzicach J.C., a w następnej kolejności na mocy cytowanego wyroku Sądu, Pan i Pana rodzeństwo, w dniu 18 października 2022 r., Pana brat, tj. T.C., wystąpił do Sądu Rejonowego w (…) o odpis powyższego wyroku z podziałem ustanowionym przez Sąd. Jednakże pomimo monitowania i ponawiania zapytania, do dnia dzisiejszego, nie otrzymał Pan rzeczowej odpowiedzi.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że uprawomocnienie postanowienia Sądu z dnia … 2022 r. o sygn. akt. …/21, stwierdzającego nabycie spadku po Pana ojcu J.C., nastąpiło z dniem 15 marca 2022 r.
Pismem z 19 września 2022 r. z Urzędu Gminy w (…) (odebranym przez Pana w późniejszym terminie), został Pan poinformowany o konieczności opłacenia podatku od nieruchomości, które otrzymał Pana zmarły ojciec J.C. w spadku po swoich rodzicach. Do dnia odebrania ww. pisma ani Pan, ani żadne z Pana rodzeństwa, nie miało świadomości nabycia tej części składników majątkowych przez Pana ojca. Zatem powyższa data jest pierwszą datą w jakiej dowiedział się Pan o tej części masy spadkowej. Natomiast następną informację, o nabyciu dalszych składników majątkowych z tego samego tytułu, uzyskał Pan za kolejnym pismem, tym razem datowanym na dzień 6 października 2022 r. z Urzędu Gminy w (…). To wskazuje, iż pismo z 19 września 2022 r., informowało tylko o części nabycia spadku.
W dniu 25 lutego 2023 r. złożył Pan kolejne zgłoszenie SD-Z2. Obejmowało ono wyszczególnienie uzupełniające o oba zakresy majątków opisanych powyżej.
Pytania
1) Czy półroczny termin na powiadomienie Urzędu Skarbowego w (…) o nabyciu spadku w drodze dziedziczenia ustawowego po rodzicach Pana zmarłego ojca J.C., tak aby ustawowo być zwolnionym z podatku od spadków i darowizn, liczyć należy od momentu uzyskania takiej informacji, czy od chwili potwierdzenia tego faktu przez Sąd?
2) Czy do powyższego wymagane jest uzupełnienie już uprzednio złożonego lub sporządzenie odrębnego zeznania SD-Z2? A jeśli tak, to czy należy go złożyć po uzyskaniu potwierdzenia z Sądu o faktycznym stanie prawnym?
Pana stanowisko w sprawie
Ad. 1 Pana zdaniem, termin 6 miesięcy na powiadomienie Urzędu Skarbowego w (…) o nabyciu spadku, aby ustawowo być zwolnionym z podatku od spadków i darowizn liczyć powinien Pan od dnia, w którym uzyskał Pan informację o posiadaniu takiego spadku, tj. dzień odebrania powiadomienia z Urzędu Gminy.
Ad. 2 Pana zdaniem, może Pan złożyć odrębne oświadczenie w terminie do 6 miesięcy po uzyskaniu informacji o posiadanym spadku.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.
Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Jak wynika z treści art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzi ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Innymi słowy spadkobierca nabywa spadek w stanie istniejącym w chwili jego otwarcia (a zatem w chwili śmierci spadkodawcy). Masę spadkową stanowi zatem majątek, który spadkodawca posiadał w chwili śmierci.
Prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę. Nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.
Należy zaznaczyć, że termin nabycia spadku określony przez przepisy Kodeksu cywilnego nie jest tożsamy z datą powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Wynika to z poniższych uregulowań.
W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie zaś do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.
W myśl art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Zatem datą nabycia majątku w drodze dziedziczenia jest data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy, natomiast obowiązek podatkowy powstaje – co do zasady – z datą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Niezależnie od powyższego, ustawodawca przewidział zwolnienie podmiotowe w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z ww. art. 4a ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. poz. 2060).
Zgodnie z art. 4a ust. 2 ww. ustawy:
Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.
W myśl natomiast art. 4a ust. 3 ww. ustawy:
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Użycie w omawianych przepisach przez ustawodawcę sformułowań: „w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku” i „w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu” wskazuje, iż jego przekroczenie skutkuje – zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy – opodatkowaniem na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu składania pierwotnego zgłoszenia SD-Z2, tj. w dniu 1 lipca 2022 r., nie posiadał Pan żadnych informacji o tym, że poza wskazanym majątkiem Pana ojciec posiadał majątek nabyty w spadku po swoich rodzicach, który jako spadkobierca ojca powinien Pan także wykazać w powyższym zgłoszeniu.
W opisanej sytuacji istotne znaczenie ma zatem art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten dotyczy bowiem przypadku kiedy nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy. Omawiane zwolnienia stosuje się wówczas, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu (nie wiąże się z nowym tytułem nabycia).
Podkreślenia przy tym wymaga fakt, że w takiej sytuacji ustawodawca nakłada obowiązek złożenia nowego zgłoszenia (SD-Z2), a nie korekty zgłoszenia złożonego wcześniej.
Źródłem nabycia przez Pana majątku należącego do Pana dziadków, jest dziedziczenie po ojcu, to samo na podstawie którego nabył Pan składniki majątku wykazane w zgłoszeniu SD-Z2 złożonym do Urzędu Skarbowego 1 lipca 2022 r. Postanowienie stwierdzające nabycie spadku po ojcu uprawomocniło się 15 marca 2022 r.
Informację o nabyciu udziału w nieruchomościach należących pierwotnie do Pana dziadków otrzymał Pan pismem z 19 września 2022 r. (odebranym przez Pana w późniejszym terminie), czyli po upływie 6 miesięcznego terminu, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, który upłynął 15 września 2022 r. Natomiast informację o nabyciu dalszych składników majątkowych należących pierwotnie do Pana dziadków uzyskał Pan pismem z 6 października 2022 r. Termin na zgłoszenie nabycia w spadku udziału w nieruchomościach oraz dalszych składników majątkowych należących do Pana dziadków, należy liczyć w Pana przypadku od momentu uzyskania przez Pana informacji o ich nabyciu.
Mając zatem na uwadze przytoczone powyżej uregulowania prawne oraz przedstawione we wniosku okoliczności faktyczne należy stwierdzić, że skoro dowiedział się Pan o nabyciu udziału w nieruchomościach oraz dalszych składników majątkowych po upływie terminu określonego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w celu skorzystania ze zwolnienia określonego w tym przepisie, powinien Pan dokonać zgłoszenia nabycia dodatkowego majątku naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się Pan o jego nabyciu oraz uprawdopodobnić fakt późniejszego powzięcia wiadomości o tym nabyciu.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że zgłoszenie SD-Z2, w którym wykazał Pan nowe składniki masy spadkowej, złożył Pan 25 lutego 2023 r. Zatem zgłoszenie przez Pana do urzędu skarbowego składników masy spadkowej, o istnieniu których dowiedział się Pan po 15 września 2022 r., nastąpiło w terminie określonym w art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Reasumując, 6 miesięczny termin na powiadomienie urzędu skarbowego o nabyciu dodatkowych składników majątku, które Pana zmarły ojciec nabył w drodze dziedziczenia po swoich rodzicach, tak aby ustawowo być zwolnionym z podatku od spadków i darowizn, w Pana przypadku należy liczyć od momentu uzyskania przez Pana informacji o tym nabyciu, tj. od dnia odebrania powiadomień z Urzędu Gminy. Dodatkowe składniki masy spadkowej należało wykazać w nowym zgłoszeniu SD-Z2, co też Pan uczynił 25 lutego 2023 r.
Pana stanowisko uznano za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.