Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lutego 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 5 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 17 marca 2025 r. (wpływ: 21 marca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani rolnikiem indywidualnym prowadzącym działalność rolniczą zgodnie z przepisami ustawy art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przeszłości osoba trzecia nielegalnie przywłaszczyła sobie Pani grunty rolne, co uniemożliwiło Pani ich użytkowanie w działalności rolniczej przez pewien czas. W związku z tym sąd przyznał Pani zadośćuczynienie [powinno być: odszkodowanie – dopisek organu] za utracony dochód z tej działalności.

Kwota zadośćuczynienia [powinno być: odszkodowania – dopisek organu] została wyliczona w oparciu o potencjalny dochód, jaki mogłaby Pani uzyskać, gdyby mogła Pani użytkować swoje grunty zgodnie z ich przeznaczeniem.

Otrzymała Pani już zadośćuczynienie [powinno być: odszkodowanie – dopisek organu], które stanowi rekompensatę za brak możliwości osiągania dochodów z działalności rolniczej w danym okresie.

Uzupełnienie wniosku

Jest Pani rolnikiem indywidualnym prowadzącym działalność rolniczą w rozumieniu ustawy z 24 października 2013 r. o podatku rolnym. Powierzchnia Pani gospodarstwa jest większa niż 1 ha przeliczeniowy i jest Pani własnością.

Odszkodowanie wypłacono Pani 15 kwietnia 2024r.

Otrzymana przez Panią kwota stanowi zadośćuczynienie [powinno być: odszkodowanie – dopisek organu] za wyrządzone szkody, odsetki ustawowe za opóźnienie oraz koszty sądowe.

Sąd przyznał zadośćuczynienie [powinno być: odszkodowanie – dopisek organu] na podstawie art. 415 kc.

Odszkodowanie jakie otrzymała Pani to kwota rzeczywistych korzyści, które mogłaby Pani uzyskać przy uprawie gruntów gdyby pozwany nie pozbawił Pani takiej możliwości lekceważąc orzeczenia sądu i szkody nie wyrządził. Świadczenie zostało wypłacone, gdyż prowadzi Pani gospodarstwo rolne i taki przychód mogłaby Pani uzyskać.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy otrzymane zadośćuczynienie [powinno być: odszkodowanie – dopisek organu] za utracony dochód wynikający z braku możliwości korzystania z działki podlega opodatkowaniem od osób fizycznych ? W przypadku prowadzenia gospodarstwa rolnego, dochody z działalności rolniczej, które mogłabym uzyskać w normalnych okolicznościach korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Uważa Pani, że otrzymane zadośćuczynienie [powinno być: odszkodowanie – dopisek organu] nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Rekompensata to uszczerbek majątkowy, który mogła Pani uzyskać prowadząc gospodarstwo rolne, która byłaby zwolniona z opodatkowania. Poza tym w tym okresie opłacała Pani za wyżej wymienione grunty podatek rolny i w sytuacji ponownego opodatkowania zmuszona by Pani była do dwukrotnego wykazania dochodu z tego samego gospodarstwa co nie jest zgodne z prawem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie wyjaśniam, że w opisie sprawy, pytaniu oraz własnym stanowisku błędnie nazywa Pani kwotę uzyskanego świadczenia zadośćuczynieniem, a nie odszkodowaniem. W opisie sprawy pojęć tych używa Pani wymiennie.

Dlatego też wyjaśniam, że zadośćuczynienie służy rekompensacie krzywdy niemajątkowej, takiej jak cierpienia fizyczne i psychiczne. Jego celem jest łagodzenie negatywnych przeżyć poszkodowanego Zadośćuczynienie dotyczy szkód niemajątkowych, takich jak krzywda moralna, cierpienia fizyczne i psychiczne.

Natomiast odszkodowanie ma na celu wyrównanie szkody majątkowej, która wynika z uszkodzenia mienia lub utraty dochodów. Jego rolą jest przywrócenie stanu majątkowego poszkodowanego do poziomu, jaki istniałby, gdyby do szkody nie doszło. Może m.in. dotyczyć szkody majątkowej za utracone dochody.

Przedstawione przez Panią błędne nazewnictwo nie ma jednak wpływu na merytoryczne rozpatrzenie Pani wniosku oraz dokonane przeze mnie rozstrzygnięcie.

Przechodząc do wykładnie przepisów wskazuję, że na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Stosownie do art. 2 ust. 2 tej ustawy:

Działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

1)miesiąc - w przypadku roślin,

2)16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,

3)6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,

4)2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt

- licząc od dnia nabycia.

Wyjaśniam, że ustawodawca precyzyjnie określa, co w kontekście podatku dochodowego od osób fizycznych rozumie się przez działalność rolniczą. Wyliczenie zawarte w art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma charakter wyczerpujący. Definicja działalności rolniczej wskazuje, że jej podstawową cechą jest produkcja produktów roślinnych i zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z upraw, chowu lub hodowli. Ta definicja określa rodzaje działalności uznawane za rolnicze. Przyjmując działalność rolniczą jako źródło przychodu, wszystkie przychody z tego źródła powinny być traktowane jako jego integralna część.

Pojęcie działalności rolniczej zostało również wyjaśnione zostało w orzecznictwie sądów administracyjnych i tak przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 listopada 2024 r., sygn. akt II FSK 3738/17 odnosząc się do art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (który zawiera tożsamą treść co art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) wskazał, że:

z definicji zawartej w art. 2 ust. 2 ustawy o CIT wynika, że działalność rolnicza to działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym), w tym również produkcja. Zatem elementami istotnymi definicji są nie tylko określenia „wytwarzanie”, ale i „produkt roślinny”, „produkt zwierzęcy” i „stan nieprzetworzony (naturalny)” oraz „produkcja”. Jeżeli chodzi o określenie „wytwarzanie” to oznacza ono: produkować, wyrabiać coś, powodować powstanie czegoś, tworzyć, kształtować (Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996, s. 1292); spowodować powstanie czegoś, zrobić coś, wyprodukować coś (Słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2008, s. 704). Z kolei słowo „produkt” oznacza: dobro materialne powstałe w wyniku procesu produkcji (Słownik języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996, s. 854); to co powstało w wyniku procesu produkcji, co zostało wytworzone w procesie produkcji (Słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2008, s. 564). Określenie zaś „produkcja” to: zorganizowana działalność ludzka mająca na celu seryjne wytwarzanie określonych dóbr materialnych (Słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2008, s. 563); wytwarzanie dóbr materialnych, zajmowanie się produkcją czegoś (Słownik języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996, s. 854). Zatem określenie „działalność rolnicza” to działalność polegająca na produkcji - a więc zorganizowanej działalności ludzkiej - dóbr materialnych o charakterze roślinnym lub zwierzęcym.

W opisie sprawy wprost wskazała Pani, że:

·Jest Pani rolniczką i prowadzi Pani gospodarstwo rolne;

·Osoba trzecia przywłaszczyła Pani grunty i nie mogła Pani ich wykorzystywać w ramach swojego gospodarstwa rolnego;

·Sąd przyznał Pani odszkodowanie na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego;

·Otrzymane przez Panią odszkodowanie stanowi kwotę rzeczywistych korzyści, które mogłaby Pani uzyskać przy uprawie gruntów, gdyby pozwany nie pozbawił Pani takiej możliwości.

Wątpliwości Pani sprowadzają się do ustalenia, czy kwota otrzymanego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych skoro dochody z działalności rolniczej jakie mogłaby Pani uzyskać w tym czasie korzystałyby ze zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem.

Przechodząc do wyjaśnienia okoliczności sprawy zaznaczam, że zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 2 ust. 1 pkt 1), przychody z działalności rolniczej są zwolnione z podatku.

Do tych przychodów zaliczamy odszkodowania za szkody w uprawach i płodach rolnych, które są bezpośrednim efektem pracy rolniczej.

Natomiast inne odszkodowanie – tak jak w Pani przypadku – za utracony dochód wynikający z braku możliwości korzystania z działki nie może zostać uznane za przychód z działalności rolniczej.

Tym samym otrzymana przez Panią kwota odszkodowania nie stanowi przychodu z działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sama bowiem Pani wskazała, że otrzymane przez Panią odszkodowanie to kwota rzeczywistych korzyści, które mogłaby Pani uzyskać przy uprawie gruntów, gdyby osoba trzecia ich sobie nie przywłaszczyła.

Zatem nie można uznać, że otrzymane przez Panią odszkodowanie jest związane ze szkodami powstałymi w uprawach rolnych lub plonach. Dlatego też przyznane Pani odszkodowanie nie stanowi przychodu z działalności rolniczej, o której mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy:

Źródłem przychodów są inne źródła.

Z kolei art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Jak już wcześniej wyjaśniłem - opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Mając na uwadze opisane zdarzenie stwierdzam, że odszkodowanie, które zostało Pani zasądzone wyrokiem sądu stanowi dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Kwotę otrzymanego odszkodowania powinna Pani wykazać – jako przychód z innych źródeł – w zeznaniu podatkowym składanych za rok, w którym zostało one Pani wypłacone.

Dlatego też stanowisko Pani uznałem za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zastrzegam, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście własnego stanowiska i przedstawionego pytania, które wyznacza zakres wniosku. Niniejsza interpretacja nie rozstrzyga w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnień przedmiotowych, wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Henryka Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.