Interpretacja indywidualna

  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lutego 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 marca 2025 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, podlega opodatkowaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

W 2024 r. jedynym źródłem uzyskiwania przez Panią dochodu była umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony oraz umowa zlecenie zawarta z tym samym pracodawcą.

Nie mają wobec Pani i Pani dzieci zastosowania przepisy:

-dotyczące 19% podatku liniowego lub przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyłączeniem przychodów z najmu prywatnego), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

-dotyczące opodatkowania dochodów na zasadach określonych w ustawie o podatku tonażowym lub ustawie o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Jest Pani osobą rozwiedzioną na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w A z 8 kwietnia 2024 r. bez orzekania o winie. Wyrok Sądu rozwiązujący Pani małżeństwo, uprawomocnił się 25 kwietnia 2024 r.

Sąd przyznał wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką (...) urodzoną (...) 2018 r. oraz małoletnim synem (...) urodzonym (...) 2017 r., obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu dzieci przy Pani, bez opieki naprzemiennej.

Na zgodny wniosek rodziców, nie ustalono konkretnych terminów kontaktów ojca z dziećmi. Orzeczono wysokość alimentów płaconych miesięczne przez ojca dzieci, w wysokości po 750 zł na każde dziecko. Ponadto, otrzymuje Pani również świadczenie wychowawcze w wysokości 800 zł miesięcznie na każde dziecko.

Od września 2023 r. mieszka Pani sama z dziećmi w mieszkaniu, którego jest współwłaścicielką.

Dzieci utrzymują kontakty z ojcem. Widują się z nim kilka razy w tygodniu, spędzając głównie czas na zabawie, wychodzeniu na place zabaw, bądź w inne miejsca. Bardzo rzadko zabierane są do miejsca zamieszkania ojca. Nigdy też nie były zabierane przez ojca na noc. Jako matka zabezpiecza Pani w pełni potrzeby materialne dzieci, dba o to, aby niczego im nie brakowało, ale przede wszystkim ze względu na łączącą więź Pani z dziećmi, zabezpiecza Pani ich potrzeby emocjonalne i pełni podstawową rolę w wychowaniu dzieci. Dzieci uczą się w pierwszej klasie Szkoły Podstawowej(...). Jako osoba wychowująca dzieci ma Pani stały kontakt z nauczycielami, jest Pani obecna na zebraniach szkolnych, usprawiedliwia nieobecności dzieci, dzieci przekazują Pani informacje dotyczące swojej sytuacji w szkole. Korzysta Pani z dziennika elektronicznego, gdzie śledzi wyniki dzieci w nauce oraz wszelkie wiadomości od nauczycieli, na które na bieżąco Pani odpowiada. Należy Pani również do grupy rodziców z klasy Pani dzieci (w mediach społecznościowych), aby na bieżąco być w kontakcie i wymieniać się informacjami. Ojciec dzieci nie ma dostępu do dziennika elektronicznego, pomimo poinformowania go o takiej możliwości. Codziennie odwozi Pani dzieci do szkoły. Pani dba o stan zdrowia dzieci, uczestniczy w wizytach lekarskich. Wspólnie z dziećmi – kilka razy w roku – odwiedza Pani rodzinę, która mieszka ok. 250 km od miejsca zamieszkania Pani i dzieci. Dba Pani o to, aby dzieci miały kontakt i zacieśniały więzi ze swoim kuzynostwem, babcią oraz wujkami i ciociami, którzy nie mieszkają w pobliżu. Jako matka tylko Pani jest odpowiedzialna za przygotowywanie dzieciom posiłków, odrabia Pani z nimi lekcje, pilnuje, aby zawsze były przygotowane do zajęć. Pani dba o ich wygląd zewnętrzny. Stara się Pani dużo rozmawiać z dziećmi, pomagać w rozwiązywaniu problemów oraz spędzać wspólnie czas na różnych aktywnościach. Wszystkie te czynności wykonuje Pani sama, bez udziału drugiego rodzica, czyli ojca dziecka. Oczywiście ojciec dziecka wypełnia postanowienia Sądu w aspekcie alimentacyjnym oraz utrzymuje kontakty z dziećmi – ograniczając je głównie do wspólnej zabawy.

Biorąc pod uwagę powyższe, z uwagi na to, że dzieci od września 2023 r. mieszkają tylko z Panią, jest Pani rozwódką, a ciężar wychowania dzieci spoczywa na Pani, to w Pani ocenie ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia za 2024 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto informuje Pani, że w roku podatkowym objętym wnioskiem, Pani córka oraz syn nie otrzymywali zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego ani renty socjalnej.

Zaświadcza Pani również, że nie jest matką ani opiekunem prawnym innych dzieci/dziecka, oprócz dzieci, o których mowa we wniosku. Nie wykonywała Pani władzy rodzicielskiej w roku podatkowym objętym wnioskiem względem innych dzieci/dziecka, za wyjątkiem dzieci wskazanych we wniosku.

Pytanie

Czy ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia za 2024 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia za 2024 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Z jego treści wynika, że:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Na podstawie art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4e omawianej ustawy, stanowi, że:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2024 r. poz. 1576).

W świetle art. 6 ust. 8 ww. ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Uwzględniając cytowane uregulowania prawne wskazać należy, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

Przy czym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje dla potrzeb jej wykładni i stosowania samotnego wychowywania, ani nie odsyła w tym zakresie do odrębnych regulacji.

Dla ustalenia znaczenia „samotnie” oraz „wychowywać” należy zatem odwołać się w pierwszej kolejności do językowych reguł interpretacyjnych.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN „wychować — wychowywać” to: (1) «zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności», (2) «przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie».

Zatem, „wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Natomiast, „samotny” to: (1) «żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół», (2) «znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam», (3) «spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa», (4) «znajdujący się na odludziu».

Przez osobę samotnie wychowującą dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy więc rozumieć osobę, która faktycznie w pojedynkę w pełni lub w przeważającej mierze wychowuje dziecko bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym, stale, na co dzień troszcząc się nie tylko o byt materialny ale także rozwój emocjonalny dziecka.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie, status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Rodzic, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Dodatkowo podkreślenia wymaga, że dla preferencyjnego opodatkowania dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. istotne znaczenie ma regulacja zawarta w treści art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wynika, że nie ma ono zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

Zatem od 2022 r. osoba, która wspólnie z drugim rodzicem wychowuje co najmniej jedno dziecko, co przejawia się między innymi dzieleniem się wszelkimi obowiązkami związanymi z procesem wychowawczym dziecka, niezależnie od tego u kogo, pod czyją w danym momencie roku podatkowego opieką dziecko przebywa nie może skorzystać z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Co więcej, aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej nie jest konieczne posiadanie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (określonej ww. przepisem) przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Odnosząc przedstawione uregulowania prawne na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że spełniła Pani warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W opisie zdarzenia wskazała Pani w szczególności, że jest Pani osobą rozwiedzioną na podstawie wyroku Sądu Okręgowego (prawomocny od 25 kwietnia 2024 r.) bez orzekania o winie. Sąd przyznał wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, obojgu rodzicom, ustalając miejsce pobytu dzieci przy Pani, bez opieki naprzemiennej. Na zgodny wniosek rodziców, nie ustalono konkretnych terminów kontaktów ojca z dziećmi. Od września 2023 r. mieszka Pani sama z dziećmi. Ciężar wychowania dzieci spoczywa na Pani. Dzieci utrzymują kontakty z ojcem, które są ograniczone głównie do wspólnej zabawy. Widują się z nim kilka razy w tygodniu, spędzając głównie czas na zabawie, wychodzeniu na place zabaw, bądź w inne miejsca. Bardzo rzadko zabierane są do miejsca zamieszkania ojca (nigdy nie były zabierane przez ojca na noc). Jako matka zabezpiecza Pani w pełni potrzeby materialne dzieci, emocjonalne, dba o stan zdrowia i wygląd zewnętrzny, codziennie odwozi do szkoły, odrabia lekcje, przygotowuje posiłki i o to, aby dzieci miały kontakt i zacieśniały więzi z rodziną. Pełni podstawową rolę w wychowaniu. Ma Pani stały kontakt z nauczycielami, jest Pani obecna na zebraniach szkolnych, usprawiedliwia nieobecności dzieci. Korzysta Pani z dziennika elektronicznego, gdzie śledzi wyniki dzieci w nauce oraz wszelkie wiadomości od nauczycieli, na które na bieżąco Pani odpowiada (ojciec dzieci nie ma dostępu do dziennika elektronicznego). Wszystkie te czynności wykonuje Pani sama, bez udziału drugiego rodzica, czyli ojca dziecka. Nie jest Pani matką ani opiekunem prawnym innych dzieci/dziecka, oprócz dzieci, o których mowa we wniosku. Nie wykonywała Pani władzy rodzicielskiej w 2024 r. względem innych dzieci/dziecka, za wyjątkiem dzieci wskazanych we wniosku.

W konsekwencji, ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia za 2024 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.