Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowego od osób fizycznych jest:

–prawidłowe w zakresie Pana twierdzenia, że przepis art. 10 ust. 4 ustawy nie ma w tej sprawie zastosowania,

–nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 24 marca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest obywatelem polskim i rezydentem podatkowym w Polsce.

Wnioskodawca jest jedynym wspólnikiem w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej jako: „Spółka”), która w sierpniu 2023 r. zawarła z amerykańską spółką, zarejestrowaną zgodnie z prawem stanu (...), działającą w formie prawnej korporacji (ang. „Corporation” skrót „Inc.”) – dalej Spółka USA, umowę o współpracy (ze skutkiem od 1 lipca 2023 r.) na dostarczanie usług informatycznych („software design consulting”).

Z zawartej umowy wynika, że Spółka w zamian za świadczenie usług opisanych w umowie otrzymywać ma wynagrodzenie w wysokości ustalonej między stronami. Dodatkowo Wnioskodawcy (jako jedynemu wspólnikowi Spółki, niezwiązanemu węzłem obligacyjnym ze Spółką USA) przyznane zostało prawo opcji na objęcie (nabycie) udziałów Spółki USA po z góry określonej cenie.

Opcje na udziały zostały przyznawane Wnioskodawcy na podstawie stworzonego przez Spółkę USA programu motywacyjnego pod nazwą „(...)” (dalej: „Plan” lub „Program”). Plan został przyjęty przez Spółkę USA w celu zapewnienia jej pracownikom, dyrektorom oraz konsultantom możliwości nabycia udziału w Spółce poprzez posiadanie udziałów zwykłych Spółki, co ma wpłynąć na ściślejsze związanie ww. osób ze Spółką USA oraz zwiększenie ich motywacji i efektywności w świadczeniu pracy/usług na rzecz Spółki USA.

Jednym z elementów Planu jest nieodpłatne przyznawanie jego uczestnikom opcji (dalej: Opcje) dających prawo do objęcia udziałów w Spółce USA (dalej: „Udziały”) na zasadach określonych w Planie, po cenie ustalonej na moment otrzymania Opcji (ang. Exercise Price, dalej: Cena Wykonania). Każdy uczestnik Programu, który posiada opcje i zdecyduje się (po spełnieniu dodatkowych warunków) je zrealizować, a tym samym objąć (nabyć) udziały Spółki USA, może to zrobić płacąc Cenę Wykonania. W związku z tym, że celem Programu jest m.in. wzrost wartości Spółki USA Cena Wykonania jest z założenia niższa niż wartość rynkowa Udziałów na moment ich objęcia.

Opcje nie są zbywalne, tj. Wnioskodawca nie ma możliwości zbycia Opcji na rzecz podmiotu trzeciego (z zastrzeżeniem regulacji dotyczących wykonania Opcji). Ich posiadanie jest nierozerwalnie związane z uczestnictwem w Planie. Opcje nie są związane z prawem do dywidend, prawami głosu w organach stanowiących, ani innymi prawami korporacyjnymi wobec Spółki.

1/2 przypisanych Wnioskodawcy opcji na Udziały „uwolniła się” (options vesting) w październiku 2023 r., a w marcu 2024 roku Wnioskodawca zrealizował te opcje (options exercising) płacąc Cenę Wykonania, stając się tym samym właścicielem części udziałów Spółki USA.

Zgodnie z otrzymanym Certyfikatem potwierdzającym prawo własności udziałów (dalej jako: „Certyfikat”) możliwość rozporządzenia przez Wnioskodawcę udziałami jest ograniczona poprzez zagwarantowanie Spółce USA pewnych praw pierwszeństwa nabycia przedmiotowych udziałów w przypadku zamiaru ich sprzedaży, a ponadto prawa wykupu w przypadku zakończenia świadczenia przez Spółkę usług na jej rzecz. Ponadto z Certyfikatu wynika, że Udziały nie zostały zarejestrowane zgodnie z amerykańską ustawą o papierach wartościowych z 1933 r. wraz z jej poprawkami, ani przepisami stanowymi, i – co do zasady – nie mogą być zbywane (ani obciążane) bez tej rejestracji.

Ponadto, zgodnie z warunkami opcji określonymi w Planie, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do wypłaty dywidendy, ani też prawo głosu w związku z posiadanymi udziałami.

Ponadto Wnioskodawca otrzymał zestaw dodatkowych informacji (Q&A Summary), z których wynika, że do czasu IPO (czyli do czasu, w którym Spółka USA nie stanie się spółką publiczną, czyli w praktyce dopóki nie wejdzie na giełdę) Wnioskodawca – co do zasady – nie może sprzedać tych udziałów, gdyż nie ma rynku na te Udziały.

Tym samym Wnioskodawca nie ma możliwości realizacji żadnych zysków lub uzyskania realnego przychodu z tytułu posiadanych Udziałów.

Na ten moment posiadane Udziały nie przedstawiają zatem dla Wnioskodawcy wymiernej wartości. Niemniej zaznaczyć należy, że z Certyfikatu wynika, że wartość rynkowa udziałów na moment wykonania opcji („Fair Market Value” – dalej FMV) jest wyższa od ceny zapłaconej przez Wnioskodawcę w momencie wykonania opcji. Wnioskodawca nabył (objął) (...) udziałów po Cenie Wykonania (...) USD za udział, natomiast z Certyfikatu wynika, że wartość rynkowa 1 udziału na moment wykonania opcji (określona w sposób dyskrecjonalny przez zarząd Spółki) wynosi (...) USD.

Uzupełnienie wniosku

Wniosek dotyczy podatkowych skutków realizacji opcji poprzez nabycie/objęcie udziałów w spółce amerykańskiej. W konsekwencji wniosek dotyczy jednego zdarzenia (stanu faktycznego).

Opcje na udziały zostały przyznane przez Spółkę amerykańską bezpośrednio Wnioskodawcy.

Wnioskodawca, poza byciem jedynym wspólnikiem spółki z o.o., pełni w tej spółce funkcję (...). Funkcję tę wykonuje na bazie powołania. Oprócz tego Wnioskodawca na bazie notarialnej umowy o świadczenie usług zawartej ze spółką z o.o. wykonuje na rzecz tej spółki za wynagrodzeniem prace programistyczne. Prace te obejmują projektowanie, implementację, testowanie i uruchamianie oprogramowania na zlecenie, optymalizację stworzonego oprogramowania pod kątem wydajności, tworzenie dokumentacji do dostarczanego oprogramowania.

Opcje zostały przyznane Wnioskodawcy w związku z faktem bycia przez Wnioskodawcę jedynym wspólnikiem spółki z o.o., tj. właścicielem tej spółki w sensie ekonomicznym.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że otrzymane przez Niego w ramach Programu Opcje od Spółki amerykańskiej na jej udziały nie są papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. a) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ani też nie stanowią papierów wartościowych w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) tej ustawy. Nie powstają one w wyniku emisji i nie odnoszą się do papierów wartościowych (nie inkorporują uprawnienia do nabycia lub objęcia papierów wartościowych), gdyż udziały w spółce działającej w formie Corporation, będącej odpowiednikiem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie są papierami wartościowymi – w przeciwieństwie do np. akcji.

W ocenie Wnioskodawcy opcje nie stanowią również instrumentów finansowych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c)-i) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Opcje, z którymi mamy do czynienia w niniejszej sprawie, pozwalają Wnioskodawcy na objęcie udziałów po z góry ustalonej cenie w określonym momencie lub w określonych przedziałach czasowych. Mogą być zrealizowane, jeżeli zostaną spełnione określone warunki (przedstawione w opisie stanu faktycznego).

Opcje zawierają zatem pewne elementy konstrukcyjne charakterystyczne dla instrumentów pochodnych, w związku z czym czysto potencjalnie może do nich znaleźć zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. i ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zgodnie z którym do instrumentów finansowych zaliczają się niebędące papierami wartościowymi: opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Ostatni fragment cytowanej powyżej definicji wskazuje na szerokie rozumienie pojęcia instrumentów pochodnych. W treści art. 8 rozporządzenia 2017/565 znajduje się bowiem odesłanie do sekcji C pkt 10 – załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE. Z kolei w treści pkt 10 tej sekcji wskazano m.in. na: (...) wszelkiego rodzaju inne kontrakty pochodne dotyczące aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz środków niewymienionych gdzie indziej w tej sekcji, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych (...).

Niemniej należy wskazać, że cechą wspólną instrumentów pochodnych jest to, iż ich wartość uzależniona jest od instrumentów bazowych. Jak wynika to z definicji zawartej w art. 3 pkt 28a ustawy, przez instrumenty pochodne należy rozumieć opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena lub wartość zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników, oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Tymczasem w przypadku opcji na udziały, które Wnioskodawca otrzymał od spółki amerykańskiej, taka zależność nie istnieje. Jak już bowiem wskazano, otrzymane opcje pozwalają Wnioskodawcy na objęcie udziałów po z góry ustalonej cenie w określonym momencie. Ponadto należy mieć na uwadze, iż opcje, które uzyskał Wnioskodawca, zostały przyznane na gruncie umowy opcyjnej zawartej zgodnie z prawem stanu (...). Umowa ta w swej terminologii wskazuje na przyznanie "opcji", jednakże nie rozstrzyga ona wprost, czy otrzymane Opcje są instrumentami pochodnymi. Nie odsyła ona również do stosownych przepisów prawa polskiego (ustawy o obrocie instrumentami finansowymi).

W wyniku nabycia przez Wnioskodawcę udziałów w spółce amerykańskiej Wnioskodawca stał się formalnie udziałowcem tej spółki, niemniej jego status jako udziałowca doznaje licznych ograniczeń. Udziały nie zostały zarejestrowane zgodnie z amerykańską ustawą o papierach wartościowych z 1933 r. wraz z jej poprawkami, ani przepisami stanowymi, i – co do zasady – nie mogą być zbywane (ani obciążane) bez tej rejestracji. Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do wypłaty dywidendy, ani też prawo głosu w związku z posiadanymi udziałami. Ponadto Wnioskodawca – wg jego najlepszej wiedzy – nie ma na ten moment możliwości realizacji żadnych zysków lub uzyskania realnego przychodu z tytułu posiadanych Udziałów, w tym poprzez udział w majątku spółki amerykańskiej lub prawo do uzyskania majątku likwidacyjnego tej spółki.

Wnioskodawca wyjaśnia, że otrzymane udziały nie stanowią papierów wartościowych, ani pochodnych instrumentów finansowych. Stanowią inne prawa majątkowe.

Pytanie

Czy objęcie przez Wnioskodawcę udziałów w ramach przyznanych opcji w Spółce USA po cenie niższej niż wartość rynkowa tych udziałów na moment wykonania opcji skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawcy będącego polskim rezydentem podatkowym przychodu podatkowego już w momencie objęcia (nabycia) tych udziałów?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedstawionym stanie faktycznym objęcie przez niego udziałów w Spółce USA – w wykonaniu przyznanych wcześniej opcji nabycia tych udziałów – za Cenę Wykonania niższą niż wartość rynkowa tych udziałów na moment wykonania opcji nie skutkuje dla niego powstaniem przychodu podatkowego już w momencie objęcia (nabycia) tych udziałów.

Wnioskodawca uważa, że ewentualny przychód może powstać dla niego dopiero w momencie, w którym dojdzie do zbycia tych udziałów.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie natomiast do art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają zasadniczo zatem wszelkie dochody rozumiane jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania. Jednocześnie, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłami przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c, oraz zgodnie z art. 10 ust 1 pkt 9 analizowanej ustawy – inne źródła.

Szczegółowy katalog przychodów ze źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne, zawiera art. 17 ust. 1 cytowanej ustawy, w którym znajdziemy w szczególności art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a, który dotyczy przychodów z odpłatnego zbycia udziałów lub akcji, a także art. 17 ust. 1 pkt 9, który dotyczy przychodu związanego z wniesieniem do spółki wkładu niepieniężnego.

Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 analizowanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z kolei w myśl art. 10 ust. 4 analizowanej ustawy, przychody z realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, lub z pochodnych instrumentów finansowych, uzyskane w następstwie objęcia lub nabycia tych praw jako świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie, są zaliczane do tego źródła przychodów, w ramach którego to świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie zostało uzyskane.

Dyspozycja powyższej regulacji wskazuje wprost źródło, do którego należy zakwalifikować wskazane przychody. Przepis ten stanowi bowiem, że przychód taki zaliczany jest do tego źródła przychodów, w ramach którego to świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie zostało uzyskane. Na podstawie art. 10 ust. 4 ww. ustawy konieczne jest zatem przypisanie nieodpłatnego świadczenia – o ile takie świadczenie w danym przypadku występuje – do stosownego źródła przychodów. Kwalifikacji takiej należy dokonać na podstawie wszelkich okoliczności związanych z tak uzyskiwanym przychodem, w tym relacji i stosunku prawnego jaki łączy podatnika z podmiotem, który jest źródłem takiego przychodu (tutaj: Wnioskodawcę oraz Spółkę USA jako organizatora Programu). Przepis ten nie wyjaśnia jednakże kluczowej kwestii, tj. kiedy dochodzi do uzyskania takiego przychodu.

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, pojęcie nieodpłatnego świadczenia obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lutego 2020 r. sygn. akt II FSK 1527/18).

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie można jednakże mówić o otrzymaniu tak rozumianego nieodpłatnego świadczenia ani w momencie przyznania opcji na Udziały ani też nabycia udziałów w ramach przyznanych opcji. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że w związku z realizacją Opcji Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty Ceny Wykonania i taką cenę Wnioskodawca faktycznie już uiścił w zakresie części opcji już zrealizowanej. Tym samym, skoro warunki Programu zakładają, że Wnioskodawca obowiązany jest do zapłaty ceny za Udziały, to otrzymane świadczenie nie może mieć charakteru nieodpłatnego.

W konsekwencji, jeżeli otrzymane przez Wnioskodawcę Opcje nie są przyznawane jako świadczenie nieodpłatne lub świadczenie w naturze, to tym samym nie jest spełniona hipoteza normy prawnej z art. 10 ust. 4 cytowanej ustawy.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 stycznia 2024 r., 0114-KDIP3-1.4011.987.2023.2.MS2, wydanej w zbliżonym stanie faktycznym, w której czytamy:

Opisanych opcji nie objął Pan, ani nie nabył, jako świadczenie w naturze, ani jako świadczenie nieodpłatne – albowiem jak Pan wskazał, regulamin Programu przewiduje, że na moment realizacji Opcji będzie Pan zobowiązany do poniesienia kosztu Ceny Wykonania za każdą akcję Spółki (...) w przypadku rozliczenia pieniężnego (środki otrzymane przez Pana ulegają w tym przypadku pomniejszeniu o Cenę Wykonania). Tym samym zastosowanie mechanizmu rozliczenia pieniężnego wiąże się z odpłatnością po Pana stronie (odroczoną w czasie do momentu realizacji Opcji). Cena Wykonania stanowi zatem ciężar ekonomiczny jaki Pan ponosi otrzymując zmniejszone rozliczenie z tytułu realizacji Opcji. W związku z powyższym przywołany przez Pana cyt. przepis art. 10 ust. 4 ww. ustawy nie znajdzie zastosowania w niniejszej sprawie.

Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone także w interpretacji indywidualnej tutejszego Organu z 23 stycznia 2024 r., 0114-KDIP3-1.4011.1059.2023.2.MS2.

Ponadto trudno tu mówić o uzyskaniu przez Wnioskodawcę jakiegokolwiek realnego przysporzenia. W przypadku przyznania prawa opcji stanowi ono jedynie obietnicę, że w przypadku spełnienia określonych warunków Wnioskodawca będzie miał prawo nabycia określonej ilości udziałów po z góry ustalonej cenie.

Trudno też uznać, że takie przysporzenie zostaje uzyskane przez Wnioskodawcę w następstwie realizacji opcji. Z uwagi na ustawowe i umowne ograniczenia uniemożliwiające swobodne i wolnorynkowe dysponowanie objętymi udziałami przez Wnioskodawcę, a także fakt, że Udziały nie inkorporują po stronie Wnioskodawcy typowych dla udziałów praw majątkowych i korporacyjnych (jak prawo do wypłaty dywidendy oraz prawo głosu) Udziały nie przedstawiają dla Wnioskodawcy w momencie ich objęcia żadnej wymiernej wartości. Udziały te mogą przedstawić realną wartość dopiero w przyszłości, tj. po spełnieniu określonych warunków (np. gdy spółka amerykańska wejdzie na giełdę, Udziały zostaną zarejestrowane i tym samym możliwe będzie swobodne rozporządzanie tymi udziałami).

Trudno tu zatem mówić o uzyskaniu przez Wnioskodawcę w wyniku objęcia tych udziałów na skutek realizacji zastrzeżonej na jego rzecz opcji jakiegokolwiek realnego przysporzenia, z którym można byłoby wiązać powstanie przychodu dla celów podatkowych.

Powyższe oznacza, że samo nabycie udziałów przez Wnioskodawcę po preferencyjnej cenie, na tle przedstawionego stanu faktycznego, nie generuje przychodu po jego stronie, ponieważ na ten moment korzyść z posiadanych udziałów jest jedynie potencjalna, tj. może (ale wcale nie musi) zrealizować się w przyszłości.

Godzi się tu podkreślić, że tak w doktrynie, jak i orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, że za przychód mogą zostać uznane tylko takie przysporzenia majątkowe, które mają charakter trwały, definitywny i bezzwrotny, prowadząc do zwiększenia aktywów podatnika (lub zmniejszenia jego pasywów). W przypadku objętych przez Wnioskodawcę Udziałów nie sposób uznać, że te warunki są spełnione już na moment ich objęcia.

Stanowisko Wnioskodawcy co do braku uzyskania przysporzenia w momencie objęcia Udziałów znajduje potwierdzenie na gruncie orzecznictwa sądów administracyjnych. WSA we Wrocławiu w wyroku z 24 października 2024 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Wr 460/24 podkreślił, że jedną z charakterystycznych cech papierów wartościowych, jakimi są akcje, jest to, że generują dochód w przyszłości w postaci dywidendy, a w przypadku ich odpłatnego zbycia – w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztami poniesionymi na nabycie akcji.

W momencie otrzymania akcji przysporzenie, jakie z tego tytułu uzyskuje dana osoba, niezależnie od źródła i przyczyny uzyskania tego przysporzenia, jest jedynie potencjalne. Co ważne, nie powstało prawo do dochodzenia ich od spółki. Zatem moment uzyskania dochodu z akcji nie jest tożsamy z momentem ich nabycia, bez względu na formę tego nabycia (w tym przypadku w wyniku nieodpłatnego przekazania akcji w ramach programu motywacyjnego). Należy zgodzić się z poglądami wyrażonymi w orzecznictwie sądów administracyjnych, które niniejszy skład przyjmuje za własne (por. wyrok NSA z dnia 22 czerwca 2019 r., sygn. akt II FSK 2701/19 i powołane tam orzecznictwo), że co do zasady, uznanie, że przychód powstaje w momencie nieodpłatnego nabycia akcji w ramach programu motywacyjnego oraz że dochodem z tej czynności jest wartość rynkowa akcji, prowadziłoby do opodatkowania wartości wyrażonej w pieniądzu, której podatnik w momencie uzyskania akcji nie osiągnął. Otrzymanie akcji nie daje żadnych korzyści, ponieważ akcje są takim składnikiem majątku, który przychód może dać dopiero w momencie ich zbycia w drodze sprzedaży lub zamiany, ewentualnie innych czynności. Nabycie akcji samo przez się nie daje żadnego przychodu. Dopiero zbycie akcji pozwala ustalić, jaki dochód podatnik osiągnął przez to, że nabył akcje w drodze programu motywacyjnego, a następnie zbył te akcje.

Podobna sytuacja, jak prezentowana w powyżej przywołanym orzeczeniu, ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Wnioskodawca objął (nabył) Udziały po cenie niższej niż określona przez zarząd Spółki USA cena rynkowa (FMV), w ramach przyznanego prawa opcji. Udziały te jednak podlegają szeregu ograniczeniom na moment ich objęcia (nabycia):

·brak możliwości zbycia udziałów;

·brak prawa do wypłaty dywidendy;

·brak prawa głosu.

W konsekwencji Udziały nie przedstawiają realnej i wymiernej wartości rynkowej na moment ich objęcia, jak również nie zwiększają majątku Wnioskodawcy. Udziały mają jedynie potencjalną wartość w przyszłości, bez jednakże gwarancji jej realnego uzyskania (zwiększenia majątku Wnioskodawcy).

Podsumowując, skoro norma art. 10 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie miała zastosowania w niniejszej sprawie, to tym samym brak jest podstaw do kwalifikacji źródła przychodu w myśl zasady wyrażonej w tej regulacji. Należy zatem przejść do analizy możliwości zaliczenia przychodu (dochodu) związanego z udziałem w Programie do źródła, jakim są kapitały pieniężne.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze – w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego. Jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego.

Przepis ten nie odnosi się do powstania obowiązku podatkowego w związku z objęciem udziałów w zamian za wkład pieniężny. Należy również podkreślić, że żadna z innych regulacji zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych także nie przewiduje powstania przychodu w przypadku, gdy udziały obejmowane są za wkład pieniężny. W przedmiotowej sprawie doszło do objęcia udziałów w Spółce USA w związku realizacją Programu w zamian za Cenę Wykonania, która jest niższa od wartości rynkowej tych udziałów.

Mając na uwadze powyższe, objęcie Udziałów nie będzie generować przychodu po stronie Wnioskodawcy, nawet w sytuacji, gdy nastąpiło ono po cenie niższej niż rynkowa.

Zwrócić należy również uwagę na fakt, że przyjęcie odmiennego stanowiska, tj. uznania, że po stronie Wnioskodawcy powstaje przychód w momencie objęcia przez niego udziałów w wykonaniu prawa opcji, prowadziłoby do podwójnego opodatkowania tego samego przychodu – pierwszy raz w momencie nabycia udziałów w wykonaniu przyznanego prawa opcji na udziały oraz drugi raz w momencie sprzedaży otrzymanych udziałów spółki. Zasada zakazu podwójnego opodatkowania na tle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie.

W wyroku z dnia 11 czerwca 2010 roku w sprawie o sygn. akt I FSK 972/09 NSA wskazał, że:

Podwójne opodatkowanie stoi w sprzeczności z konstytucyjną zasadą równości i powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 84 oraz w art. 217 Konstytucji RP(…).

Podkreślić należy, że w wyroku WSA we Wrocławiu z 24 października 2024 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Wr 460/24 wyjaśniono, że:

(…) obowiązujące przepisy nie pozwalają w takim przypadku ustalić kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 2 uPDOF. Z kolei w art. 30b ust. 2 uPDOF (stanowiącym lex specialis) zdefiniowano dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (a takim są akcje, stosownie do art. 5a pkt 1 uPDOF) jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 uPDOF. Artykuł 22 ust. 1f lub 1g uPDOF dotyczące nabycia akcji w zamian za wkład niepieniężny nie miałyby zatem zastosowania we wskazanym we wniosku stanie faktycznym. Z kolei przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 uPDOF pozwala na odliczenie jedynie wydatków poniesionych na nabycie akcji. Skoro ustawodawca używa w tym przypadku określenia "wydatki", a nie koszty, to znaczy, że pozwala na uznanie za koszt uzyskania przychodów jedynie rozchód środków pieniężnych, stanowiący faktyczne zmniejszenie aktywów podatnika. Tym samym nie jest możliwe uwzględnienie jako kosztu uzyskania przychodów wartości przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 22 ust. 1d uPDOF, do którego to przepisu ani art. 30b ust. 2, ani art. 23 ust. 1 pkt 38 uPDOF nie odsyłają (por. ww. wyrok NSA, jak i wyrok NSA z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. akt II FSK 96/13, CBOSA).

W świetle przedstawionej analizy oraz mając na uwadze stan faktyczny niniejszej sprawy nie sposób uznać, że objęcie przez Wnioskodawcę udziałów Spółki USA w wykonaniu przyznanych wcześniej opcji skutkowało po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu już w momencie objęcia (nabycia) tych udziałów. Abstrahując od tego, że Udziały zostały objęte odpłatnie, Udziały nie przedstawiają na ten moment dla Wnioskodawcy realnej wartości. Tym samym trudno uznać, że w wyniku objęcia (nabycia) tych Udziałów doszło do zwiększenia majątku Wnioskodawcy i uzyskania przez niego realnego przysporzenia, stanowiącego przychód podatkowy.

Uzupełnieniu własnego stanowiska

Wnioskodawca zwraca uwagę, że regulacja art. 10 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – niezależnie od powodów wskazanych we wniosku – nie może znaleźć zastosowania w niniejszej sprawie także z tej przyczyny, że przyznane Wnioskodawcy opcje nie mieszczą się w zakresie praw, o których mowa w tym przepisie.

W tym zakresie Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przyznane mu opcje nie stanowią papierów wartościowych w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, jak również nie można ich zakwalifikować do pochodnych instrumentów finansowych. Ich cena/wartość nie jest bowiem zależna od ceny lub wartości jakiegokolwiek instrumentu bazowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 poz. 163) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają:

wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są:

otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;

3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4)w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. (art. 11 ust. 2 ww. ustawy).

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne – zgodnie z art. 11 ust. 2b cytowanej ustawy – przychodem podatnika jest:

różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z opisu okoliczności faktycznych wynika, że nabył Pan – w ramach programu motywacyjnego – za Cenę wykonania udziały w spółce amerykańskiej, przy czym:

–udziały te nie są papierami wartościowymi,

–udziały te są prawami majątkowymi;

–pomimo, że ich nabycie przyznaje Panu status udziałowca spółki, to jednak bez uprawnień korporacyjnych, tj. bez prawa głosu, do wypłaty dywidendy, prawa do ich sprzedaży;

–cena wykonania, którą Pan zapłacił jest niższa niż wartość rynkowa udziałów.

W związku z tym, że jest Pan uczestnikiem programu motywacyjnego należy rozważyć możliwość zastosowania regulacji wskazanych w art. 24 ust. 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do tego przepisu przez program motywacyjny, o którym mowa w ust. 11, rozumie się system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez:

1)spółkę akcyjną, dla osób uzyskujących od niej świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13, albo

2)spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania uzyskują świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13

- w wyniku którego osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania bezpośrednio lub w wyniku realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji innych praw majątkowych, nabywają prawo do faktycznego objęcia lub nabycia akcji spółki określonej w pkt 1 lub 2.

W myśl art. 24 ust. 11 ww. ustawy jeżeli w wyniku realizacji programu motywacyjnego utworzonego przez:

1)spółkę akcyjną, od której podatnik uzyskuje świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13,

2)spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której podatnik uzyskuje świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13

– podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje tej spółki lub akcje spółki w stosunku do niej dominującej, przychód z tego tytułu powstaje w momencie odpłatnego zbycia tych akcji.

Z przedstawionego opisu okoliczności faktycznych sprawy wynika jednak, że nie jest Pan uczestnikiem programu motywacyjnego w rozumieniu ww. przepisów. To spółka z o.o., której jest Pan jedynym udziałowcem i na rzecz której świadczy Pan usługi, współpracuje ze spółką amerykańską, która organizuje program o charakterze motywacyjnym. Poza tym, w ramach tego programy nabywa Pan prawa majątkowe, nie zaś akcje jak stanowi ww. przepis.

Jednak w świetle obowiązujących przepisów prawa nabycie udziałów będących prawami majątkowymi po cenie niższej niż ich wartość rynkowa niewątpliwie jest dla Pana przysporzeniem majątkowym skutkującym powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Osiąga Pan bowiem korzyść majątkową w postaci nabycia statusu udziałowca w spółce amerykańskiej – chcąc nabyć taki status poza organizowanym programem motywacyjnym byłby Pan zobowiązany do poniesienia pełnego kosztu nabycia udziałów według ich wartości rynkowej. Zatem Pana przychodem jest różnica między ceną wykonania, którą Pan uiścił, a ceną rynkową udziałów, które Pan nabył.

Katalog źródeł przychodów zawarty jest w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich wyróżniamy m.in.:

·kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (pkt 7),

·inne źródła (pkt 9).

Podział ten ma istotny wpływ nie tylko na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej, ustalenie podstaw opodatkowania, ale także na sposób opodatkowania i jego wysokość.

Z opisu sprawy wynika, że uczestnictwo w programie o charakterze motywacyjnym, w konsekwencji nabycie udziałów Spółki USA, wynika z faktu bycia przez Pana jedynym wspólnikiem spółki z o.o., która świadczy usługi na jej rzecz. To Pan nabył te udziały, nie zaś spółka, której jest Pan wspólnikiem i na rzecz której świadczy Pan usługi programistyczne. Nabycie tych udziałów nie wynika również z jakichkolwiek relacji łączących bezpośrednio Pana ze spółką amerykańską. Tym samym przychód, który Pan uzyskał w wyniku nabycia po cenie preferencyjnej udziałów będących prawami majątkowymi, należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Za ww. przychody z innych źródeł uważa się – stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy – w szczególności:

kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jednocześnie, opierając się na Pana wskazaniu w opisie okoliczności faktycznych sprawy, że opcje, które zostały Panu nieodpłatnie przyznane w ramach programu o charakterze motywacyjnym, a w wyniku realizacji których nabył Pan udziały będące prawami majątkowymi po cenie niższej niż ich wartość rynkowa:

·nie są papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. a) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ani też nie stanowią papierów wartościowych w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) tej ustawy;

·nie stanowią instrumentów finansowych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c)-i) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,

należy potwierdzić Pana stanowisko, że w opisanej sprawie art. 10 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ta interpretacja dotyczy – zgodnie z przedstawionym zakresem wniosku – wyłącznie kwestii powstania przychodu w momencie nabycia udziałów (praw majątkowych) w wyniku realizacji nieodpłatnie przyznanych opcji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.