Interpretacja indywidualna - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna - Interpretacja - 0114-KDIP3-2.4011.149.2025.2.AC

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

  • prawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych zwrotu przez bank kwot tytułem: spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, składek na poczet ubezpieczenia, opłat i prowizji związanych z kredytem;
  • nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lutego 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 marca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 13 listopada 2006 roku zawarła Pani umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (…) waloryzowany kursem CHF. Celem kredytu było finansowanie zakupu na rynku wtórnym prawa do odrębnej własności lokalu mieszkalnego (…) położonego w (...) przy ulicy (…). Kwota kredytu z umowy: 187 775,00 zł. Waluta waloryzacji kredytu CHF. Kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na koniec dnia 8 listopada 2006 roku według kursu kupna waluty z tabeli kursowej Bank 1 wynosiła 79 972,31 CHF. Kwota wypłaconego kredytu w dniu 24 listopada 2006 roku na podstawie ww. umowy wyniosła 187 775,02 zł, co stanowiło 79 316,98 CHF. Okres kredytowania: 420 miesięcy, tj. od dnia 13 listopada 2006 roku do dnia 3 grudnia 2041 roku. Warunki spłaty kredytu: równe raty kapitałowo-odsetkowe.

Kredyt był spłacany w złotówkach. W 2024 roku, w związku ze stosowaniem przez Bank 2 w umowie kredytowej klauzul niedozwolonych wniosła Pani przeciwko Bankowi 2 przy pomocy Kancelarii, która Panią reprezentuje, do Sądu Okręgowego pozew indywidualny o ustalenie nieważności (trwałej bezskuteczności) umowy kredytowej. Sprawa toczy się przed Sądem Okręgowym (…).

Bank 2 złożył pozew wzajemny w sprawie o zapłatę kwoty 187 775,02 zł, która odpowiada wypłaconemu przez Bank 2 kapitałowi na podstawie umowy kredytowej. Postępowanie zainicjowane pozwem toczy się przed Sądem Okręgowym (…).

W toku postępowania Bank 2 zwrócił się do Pani z propozycją zawarcia ugody, w wyniku którego polubownie zostałby rozstrzygnięty spór pomiędzy stronami w zakresie wzajemnie przysługującym Stronom roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego. Zgodnie z § 1 ugody, przysługiwałyby Pani następujące roszczenia w stosunku do Banku 2 wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy:

  • 194 444,12 zł tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;
  • 11 755,58 zł tytułem składek na poczet ubezpieczenia;
  • 375,55 zł tytułem opłat i prowizji związanych z kredytem;
  • 3 277,49 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku 2, tj. 28 października 2024 r. do dnia 21 stycznia 2025 r.

Tym samym przysługują Pani w stosunku do Banku 2 roszczenia o zapłatę kwoty w wysokości 209 852,74 zł. Natomiast Bankowi 2 przysługują od Pani w związku z wypłatą kapitału kredytu roszczenia o zapłatę kwoty w wysokości 187 775,02 zł.

Po potrąceniu wzajemnych roszczeń, Bank 2 zobowiązany jest do zapłaty na Pani rzecz pozostałej kwoty przysługującego Pani roszczenia, tj. kwoty 22 077,72 zł, oraz dodatkowo kwoty 18 900,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, która to zostanie przekazana na konto wymienione w ugodzie, a które należy do Kancelarii reprezentującej Panią w sporze sądowym. Informacja, że koszty w wysokości 18 900,00 zł przysługują Kancelarii została przekazana Pani przez Kancelarię w osobnej informacji mailowej. Ponadto Bank 2 zawarł w § 4 ugody informację, iż w związku z zawieraną ugodą wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

W zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawieranej ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Klienta nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11.

Zawarty przez Panią ww. kredyt hipoteczny został zaciągnięty na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej - zakupu prawa do odrębnej własności lokalu mieszkalnego (...). Umowa kredytowa zabezpieczona została hipoteką kaucyjną w wysokości 281 662,50 zł ustanowioną na kredytowanej nieruchomości. Mieszkanie było zamieszkane przez Panią od momentu zakupu mieszkania w listopadzie 2006 roku do października 2018 roku.

Od października 2018 roku wynajmowane jest przez Panią z przerwami osobom prywatnym. Nie prowadzi Pani działalności gospodarczej.

Posiada Pani również inny kredyt hipoteczny zaciągnięty wraz z mężem w walucie PLN w dniu 12 lutego 2018 roku na realizację zakupu innego lokalu mieszkalnego.

Nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Kredyt został udzielony przed 15 stycznia 2015 r. przez Bank 2, który jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Zamiarem Pani i Banku 2 jest polubowne zakończenie sporu w zakresie przysługujących wspólnie roszczeń, w związku z powyższym chce Pani podpisać ugodę do 30 czerwca 2025 roku.

Była Pani jedynym kredytobiorcą

W odpowiedzi na pytanie: „czy kwota 22 077,72 zł jest zwrotem na Pani rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego przekazała Pani na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo - odsetkowych od otrzymanego finansowania, czy jest to inna kwota – jaka (czego dotyczy)?”, poinformowała Pani, że przysługują Pani w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę kwoty w wysokości 209 852,74 zł, wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu umowy kredytowej. Natomiast Bankowi 2 przysługują w stosunku do Pani w wyniku wykonania umowy (wypłaty kapitału kredytu) roszczenia o zapłatę kwoty w wysokości 187 775,02 zł.

Po potrąceniu wzajemnych roszczeń, Bank 2 zobowiązany jest do zapłaty na Pani rzecz pozostałej kwoty przysługującego Pani roszczenia, tj. kwoty 22 077,72 zł.

Na kwotę 22 077,72 zł składa się:

  • 6 669,10 zł tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych;
  • 11 755,58 zł tytułem składek na poczet ubezpieczenia;
  • 375,55 zł tytułem opłat i prowizji związanych z kredytem;
  • 3 277,49 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku 2, tj. 28 października 2024 r. do dnia 21 stycznia 2025 r.

Pytania

1.Czy w Pani przypadku po zawarciu ugody z Bankiem 2 kwota roszczenia w wysokości 187 775,02 zł przysługującego Pani od Banku 2, a wynikającego ze świadczeń spełnionych przez Panią w wykonaniu umowy kredytowej podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2.Czy w Pani przypadku po zawarciu ugody z Bankiem 2 kwota w wysokości 22 077,72 zł, stanowiąca równowartość pozostałego przysługującego Pani od Banku 2 roszczenia, będzie dla Pani neutralna podatkowo, gdyż nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani opinii, w odniesieniu do pytania 1 w zakresie kwoty roszczenia w wysokości 187 775,02 zł przysługującego Pani od Banku 2, a wynikającego ze świadczeń spełnionych przez Panią w wykonaniu umowy kredytowej, spełnia Pani wszystkie kryteria do objęcia Pani zaniechaniem poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Jednocześnie w Pani opinii, w odniesieniu do pytania 2, wyliczone w ugodzie proponowanej przez Bank 2 pozostałe przysługujące Pani od Banku 2 roszczenie w wysokości 22 077,72 zł, powstałe po potrąceniu wzajemnych roszczeń przysługujących Pani oraz Bankowi 2 jest dla Pani neutralne podatkowo, bowiem ww. kwota nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, nie stanowi dla Pani w Pani opinii przysporzenia majątkowego. W przypadku zawarcia ugody otrzyma Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytowej przekazała Pani na rzecz banku 2, a zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione przez Panią z własnych środków.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
  • pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się – pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie – powoduje, że zobowiązanie wygasa. Zgodnie bowiem z art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

W związku z tym, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, kredytobiorca uzyskuje przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczany do „innych źródeł”.

Skutki podatkowe potrącenia wzajemnych roszczeń

Potrącenie wzajemnych roszczeń jest jednym ze sposobów dokonywania rozliczeń, które polega na wzajemnym umorzeniu dwóch wierzytelności. W myśl art. 498 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

§ 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia, wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.

Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).

W sytuacji, gdy dojdzie do potrącenia wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy.

Z wniosku wynika, że 13 listopada 2006 r. zawarła Pani z bankiem 1 umowę o kredyt hipoteczny waloryzowany kursem CHF, którego celem było finansowanie zakupu prawa do odrębnej własności lokalu mieszkalnego. W 2024 roku, w związku ze stosowaniem przez Bank 1 w umowie kredytowej klauzul niedozwolonych wniosła Pani przeciwko Bankowi przy pomocy Kancelarii, która Panią reprezentuje, do Sądu Okręgowego pozew indywidualny o ustalenie nieważności umowy kredytowej. Sprawa toczy się przed sądem. Bank złożył pozew wzajemny w sprawie o zapłatę kwoty 187 775,02 zł, która odpowiada wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie umowy kredytowej. W toku postępowania Bank zwrócił się do Pani z propozycją zawarcia ugody, w wyniku którego polubownie zostałby rozstrzygnięty spór pomiędzy stronami w zakresie wzajemnie przysługującym Stronom roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego.

Pani zdaniem, spełnia Pani wszystkie kryteria do objęcia Pani zaniechaniem poboru podatku dochodowego w zakresie wypłaty przez Bank kwoty 187 775,02 zł na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że uregulowanie przez Bank kwoty w sposób wynikający z zawartej ugody, tj. w drodze potrącenia wzajemnych roszczeń, nie będzie powodowało powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie neutralne podatkowo.

Skoro kwota roszczenia nie będzie Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jej uzyskanie nie będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego, to nie będzie miało zastosowanie rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Zatem, Pani stanowisko w powyższym zakresie uznałem za nieprawidłowe.

Skutki podatkowe zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych, składek na poczet ubezpieczenia oraz opłat i prowizji związanych z kredytem

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie z art. 69 ust. 2 pkt 2 i 4 ustawy Prawo bankowe:

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

2) kwotę i walutę kredytu;

4) zasady i termin spłaty kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W Pani przypadku – otrzyma Pani od banku zwrot tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, tytułem składek na poczet ubezpieczenia, opłat i prowizji związanych z kredytem. Otrzymana przez Panią kwota będzie zatem stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani do banku. Wobec powyższego, wypłata przez bank na Pani rzecz tych kwot będzie dla Pani neutralna podatkowo. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko w powyższym zakresie należy więc uznać za prawidłowe.

Skutki podatkowe wypłaty odsetek

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zgodnie z którym:

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Kwota otrzymanych odsetek stanowi przychód, ale nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach, w odniesieniu do odsetek, możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje wyłącznie wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Ustawą z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono art. 21 ust. 1 pkt 95b, który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.

Zgodnie z ww. przepisem:

Wolne od podatku dochodowego są: odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia zatem z opodatkowania wszelkie odsetki za opóźnienie wypłacone w związku ze świadczeniami, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro proponowany przez bank na Pani rzecz zwrot kwot nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone z tego tytułu odsetki nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko w powyższym zakresie uznałem za nieprawidłowe, gdyż odsetki ustawowe stanowią dla Pani przychód, ale zgodnie z ww. przepisem korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, a nie tak jak Pani wskazała we własnym stanowisku, że otrzymane od banku odsetki ustawowe są dla Pani neutralne podatkowo.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wydając interpretacje indywidualne nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek określenia podstawy opodatkowania, a prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a,

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.