Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 31 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni jest osobą, do której znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U.2024.poz.226).
Zainteresowana zawarła dwie umowy kredytowe:
1.umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych, waloryzowany kursem CHF, z dnia 10 grudnia 2003 roku, zawarta z Bankiem; wysokość kredytu wynosiła (…) zł; cel kredytu: zakup na rynku wtórnym udziału 4/5 w prawie własności lokalu mieszkalnego nr 2 w X przy ul. a (kwota (…) zł), remont lokali nr 1 i nr 2, położonych pod tym samym adresem (kwota (…) zł) oraz ustanowienie prawnego zabezpieczenia kredytu (kwota (…) zł).
2.umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych, waloryzowany kursem CHF, z dnia 27 czerwca 2008 roku, zawarta z Bankiem; wysokość kredytu wynosi (…) zł; cel kredytu: pokrycie kosztów prac remontowych w lokalach mieszkalnych nr 1 i nr 2, położonych w X przy ul. a oraz pokrycie składki na ubezpieczenie spłaty rat kredytu w razie poważnego zachorowania oraz pobytu w szpitalu w wyniku choroby i nieszczęśliwego wypadku.
Oba kredyty zostały zabezpieczone hipotekami, wpisanymi do ksiąg wieczystych, prowadzonych dla każdego z tych lokali (A oraz B).
Oba kredyty były udzielne przez Bank.
Wnioskodawczyni nie zawierała umów kredytu refinansującego ani umów kredytu konsolidacyjnego.
W dniu 10 grudnia 2023 roku Zainteresowana była już właścicielką lokalu nr 1, położonego przy ul. a w X (parter). Dla lokalu nr 1 prowadzona jest księga wieczysta numer A. Lokal mieszkalny numer 2, położny przy ul. a w X, jest położony w tym samym budynku (piętro). Dla lokalu nr 2 prowadzona jest księga wieczysta numer B. Oba te lokale są położne w jednym budynku mieszkalnym (lokal nr 1 to parter, lokal nr 2 to piętro). Celem inwestycji mieszkaniowej, o jakiej mowa w ww. umowie o kredyt hipoteczny z dnia 10 grudnia 2023 r., było umożliwienie zamieszkania w lokalu nr 2 rodzinie Wnioskodawczyni.
W lokalu nr 2 zamieszkiwali i byli zameldowani na pobyt stały aż do swojej śmierci: ojciec Zainteresowanej, jego druga żona, przyrodni brat Wnioskodawczyni .
Ojciec i Pani przyrodni brat to osoby, pozostające z Zainteresowaną w stosunku prawnorodzinnym, pozwalającym na zaliczenie ich do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843). Jest to istotne z uwagi na przepisy rozporządzenia, którego dotyczy niniejszy wniosek.
Wnioskodawczyni jest córką AA z pierwszego małżeństwa z BA. Po śmierci matki ojciec jako wdowiec ożenił się ponownie z CA i mieli jedno dziecko syna (w stosunku do Zainteresowanej przyrodniego brata). Celem zawarcia drugiej umowy, tj. umowy z dnia 27 czerwca 2008 r. o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych , waloryzowany kursem CHF, było kontynuowanie tej samej inwestycji mieszkaniowej, jaka była celem zawarcia umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych , waloryzowany kursem CHF, z dnia 10 grudnia 2003 roku, (tzw. „dobranie kredytu”).
Na tle tzw. „procesów frankowych” Bank zainicjował pertraktacje ugodowe, które zakończyły się pomyślnie.
Wnioskodawczyni zawarła z Bankiem dwie ugody pozasądowe:
§jako pierwsza została zawarta ugoda, dotycząca drugiego kredytu (niższego),
§jako druga została zawarta ugoda, dotycząca pierwszego kredytu (wyższego).
Pierwszy kredyt był bowiem znacznie wyższy niż drugi i z tego powodu pertraktacje ugodowe znacznie się przeciągnęły.
Kredytodawca Bank nie wyraził zgody na zawarcie jednej ugody, dotyczącej obu kredytów.
Od przychodu, wynikającego z umorzenia zobowiązania wobec banku z tytułu kredytu i odsetek na mocy ugody z dnia 31 maja 2023 r., nie pobrano od Zainteresowanej podatku (nie dotyczy to umorzonej składki na ubezpieczenie, w części, w jakiej została umorzona – ta część przychodu, powstałego na skutek umorzenia, była opodatkowana).
Z tytułu kapitału i odsetek od kapitału umorzono Wnioskodawczyni zobowiązanie na mocy ugody z dnia 31 maja 2023 r. w sumie w kwocie (…) zł.
Co do tej ugody, Bank stał na stanowisku, że ewidentnie stosuje się przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów), związanych z kredytem hipotecznym, udzielonym na cele mieszkaniowe. Wnioskodawczyni podkreśla, że była to ugoda, dotycząca drugiego kredytu, zaciągniętego na kontynuację tej samej inwestycji mieszkaniowej, na realizację której zaciągnęła pierwszy kredyt (tzw. „dobranie kredytu”).
Z tytułu kapitału i odsetek od kapitału na mocy ugody z dnia 21 lutego 2024 r. umorzono zobowiązanie Zainteresowanej wobec Banku w sumie w kwocie (…) zł.
Ta druga ugoda dotyczyła pierwszego kredytu z dnia 10 grudnia 2003 roku.
Żadnej innej inwestycji mieszkaniowej Zainteresowana nie dokonała.
Umorzenie zobowiązania jest zdarzeniem, tworzącym przychód dłużnika, zwalnianego z długu.
Tego rodzaju przychód został wprost wymieniony tylko w art. 14 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej u.p.d.o.f. (czyli przepisie, dotyczącym przychodów z działalności gospodarczej). W praktyce podatkowej przyjmuje się jednak, że wartość umorzonego zobowiązania jest przychodem z innych źródeł (art. 20 u.p.d.o.f.). Z uwagi na szczególny charakter zawieranych ugód (powszechność zjawiska, liczne wyroki sądów, uznających wadliwość prawną kredytów denominowanych) Minister Finansów wydał rozporządzenie z 11.03.2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów), związanych kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe – dalej rozporządzenie.
W razie spełnienia przesłanek, warunkujących zastosowanie powyższego rozporządzenia, przychód, powstały na skutek umorzenia kredytu, nie podlega opodatkowaniu.
W niniejszej sprawie (w ocenie Wnioskodawczyni) rozporządzenie to znajduje zastosowanie w brzemieniu sprzed ostatniej nowelizacji – według jego brzmienia na dzień zawarcia drugiej ugody z Bankiem, to jest na dzień 21 lutego 2024 r.
Żaden przepis rozporządzenia Ministra Finansów dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów), związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) ani tym bardziej żaden przepis Ordynacji Podatkowej ani ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi, że zaniechania poboru podatku w rozumieniu ww. rozporządzenia można dokonać tylko co do jednej umowy kredytowej albo co do jednej ugody pozasądowej.
Nie ma takiego przepisu w żądnym z obowiązujących aktów prawnych.
Obowiązujące przepisy mówią jedynie o jednej inwestycji mieszkaniowej, a nie o jednej umowie kredytowej lub umorzeniu jednego kredytu w drodze ugody pozasądowej.
Sensem społecznym wydania ww. rozporządzenia było zrównanie statusu prawnego (w postaci braku obowiązku uiszczenia podatku) osób, które wygrały procesy „frankowe” z bankiem i osób, które zawarły w tej sprawie ugody pozasądowe z bankiem. W tej kwestii Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie III SA/Wa 1474/23 (LEX pozycja 3745173) w uzasadnieniu wyroku z dnia 14.04.2023 roku trafnie powołał uzasadnienie projektu tego rozporządzenia.
Pytanie
Czy od przychodu, wynikającego z umorzenia zobowiązania wobec banku z tytułu kredytu i odsetek na mocy ugody z dnia 21 lutego 2024 r. (tu nie było umorzenia składki na ubezpieczenie), Wnioskodawczyni zobowiązana będzie do dnia 30.04.2025 r. zapłacić podatek, a jeśli tak, to w jakiej wysokości?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, od przychodu, powstałego na skutek umorzenia zobowiązania wobec Banku na mocy drugiej ugody (z dnia 21 lutego 2024 r.), dotyczącej pierwszego kredytu z dnia 10 grudnia 2023 r., należy zaniechać poboru podatku. Był to pierwszy, podstawowy kredyt, zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej, tej samej, która była kontynuowana ze środków, uzyskanych z drugiego kredytu.
W przeciwnym razie – w przedstawionym wyżej stanie faktycznym – doszłoby do paradoksu, polegającego na tym, że przychód, powstały na skutek umorzenia kapitału i odsetek z umowy kredytowej, zawartej celem rozpoczęcia inwestycji mieszkaniowej (z dnia 10 grudnia 2023 roku), byłby uznany za niespełniający warunków rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 102), a przychód, powstały na skutek umorzenia kapitału i odsetek z umowy kredytowej, zawartej celem kontynuowania dokładnie tej samej inwestycji mieszkaniowej (z dnia 27 czerwca 2008 roku) – za spełniający warunki zaniechania poboru podatku, przewidziane w tym rozporządzeniu.
Pojęcie „Jedna inwestycja mieszkaniowa” oznacza zaś zakup, którego celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn.
Nie ma przy tym znaczenia, czy kredytobiorca zamieszka osobiście w tej inwestycji.
Wnioskodawczyni nadmienia, że nie kupiła dwóch mieszkań – wykupiła udziały jedynie w lokalu nr 2.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez Panią, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1) jednego gospodarstwa domowego albo
2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:
-do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,
-do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,
-do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz
-w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).
Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W literze a) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym lokalem, natomiast w literze d) wskazano budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego.
W opisie wniosku wskazała Pani, że celem kredytu było m.in. finansowanie zakupu na rynku wtórnym udziału 4/5 w prawie własności lokalu mieszkalnego nr 2 w X przy ul. a (kwota (…) zł), oraz remont lokali nr 1 i nr 2, położonych pod tym samym adresem (kwota (…) zł). Każdy z lokali ma osobną księgę wieczystą. Lokale te położone są w jednym budynku mieszkalnym.
Tymczasem, z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wynika, że kredyt mieszkaniowy winien zostać zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego kredyty mieszkaniowe powinny zostać zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.
Przy czym, przez jedną inwestycję mieszkaniową, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych: jednego gospodarstwa domowego albo więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Natomiast, przez jedno gospodarstwo domowe, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
Zatem, z ww. rozporządzenia wynika wprost, że aby kwota umorzona osobom fizycznym wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe mogła skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie tego rozporządzenia, kredyt hipoteczny powinien zostać zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową – tj. w przedmiotowej sprawie powinien dotyczyć jednego lokalu mieszkalnego. Natomiast kredyt hipoteczny, zaciągnięty przez Panią, dotyczył dwóch lokali mieszkalnych, gdyż jego celem było finansowanie:
§zakupuudziału 4/5 w prawie własności lokalu mieszkalnego nr 2 w X przy ul. a (kwota (…) zł), oraz
§remont lokali nr 1 i nr 2, położonych pod tym samym adresem.
Zatem, udzielony Pani kredyt nie wypełnia przesłanek do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu.
Dlatego, umorzenie przez bank kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2003 r. – na podstawie ugody zawartej 21 lutego 2024 r. – będzie dla Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Skoro kredyt ten finansował dwie różne inwestycje mieszkaniowe (nabycie udziału w jednym lokalu oraz remont innego lokalu), zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe nie znajdzie zastosowania do przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego. W konsekwencji, nie spełnia Pani warunków określonych w ww. rozporządzeniu i będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty umorzonego zobowiązania.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Z uwagi na fakt, że Pani pytanie dotyczyło ugody zawartej 21 lutego 2024 r. w niniejszej interpretacji nie analizowałem skutków podatkowych zawarcia ugody w dniu 31 maja 2023 r.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.