Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lutego 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 19 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Jest Pan osobą fizyczną prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dalej: CEIDG). Głównym przedmiotem Pana działalności jest działalność związana z przedstawicielstwem operatora sieci komórkowej.

W roku 2018 rozszerzył Pan działalność gospodarczą poprzez podjęcie działalności gospodarczej w zakresie obrotu pochodnymi instrumentami finansowymi, m.in. opcjami, kontraktami terminowymi, swapami, umowami forward na stopę procentową i innymi instrumentami pochodnymi (dalej: Instrumenty finansowe). Z tytułu obrotu Instrumentami finansowymi uzyskiwał, uzyskuje Pan i będzie uzyskiwał przychody z ich sprzedaży oraz w formie odsetek lub dyskonta. Nabywa i zbywa Pan Instrumenty finansowe w sposób ciągły i zorganizowany oraz na własny rachunek.

Przed rozpoczęciem tej działalności dokonał Pan stosownego rozszerzenia działalności w CEIDG. Po rozszerzeniu przedmiotem działalności, zgodnie z wpisem do CEIDG, jest dodatkowo działalność określona w PKD 64.99.Z, tj. „pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych”.

Zgodnie z komentarzem do PKD podklasa 64.99.Z obejmuje działalność inwestycyjną na własny rachunek dokonywaną poprzez lokatę kapitału za pośrednictwem przedsiębiorstw wysokiego ryzyka, klubów inwestycyjnych itp. Działalność związaną z przedstawicielstwem sieci komórkowej i działalność finansową prowadzi Pan we własnym imieniu, w sposób umożliwiający rozwijanie obu przedmiotów działalności. Pana działalność gospodarcza jest opodatkowana podatkiem liniowym.

Pytanie

Czy przychody i koszty uzyskiwane w związku z zakupem i sprzedażą Instrumentów finansowych na własny rachunek są przychodami i kosztami zaliczanymi do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie – przychody i także koszty uzyskania tych przychodów z tytułu sprzedaży i zakupu Instrumentów finansowych są przychodami i kosztami zaliczanymi do źródła przychodów – pozarolnicza działalność gospodarcza.

Co do zasady obrót instrumentami finansowymi, o których mowa w art. 17 ust. 6 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.; dalej: Ustawa PIT), podlega opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 1 ww. ustawy, a dochód z tego tytułu zalicza się do źródła przychodów: kapitały pieniężne.

Równocześnie jednak zgodnie z art. 30b ust. 4 Ustawy PIT „przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej”.

Oznacza to, że zgodnie z art. 30b ust. 4 Ustawy PIT przychody z odpłatnego zbycia Instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających łączy się z pozostałymi przychodami z działalności gospodarczej, jeżeli takie odpłatne zbycia następują w wykonywaniu działalności gospodarczej, a przychody z realizacji praw z nich wynikających są uzyskiwane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Aby działalność mogła być traktowana jako działalność gospodarcza, musi spełniać przesłanki wskazane w art. 5a pkt 6 Ustawy PIT. Zgodnie z tym przepisem działalność musi być wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Ponadto wskazać należy, że skutkiem wskazanego wcześniej przepisu art. 30b ust. 4 Ustawy PIT jest konieczność wyłączenia ze źródła przychodów, określonego jako kapitały pieniężne, przedmiotu związanego z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą. Dla uznania, iż do przedmiotu działalności gospodarczej należy m.in. obrót instrumentami finansowymi, konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków:

·wpis do CEIDG potwierdzający, że zakres działalności gospodarczej Wnioskodawcy obejmuje m.in. działalność gospodarczą określoną w PKD 64.99.Z oraz

·faktyczne wykonywanie przez Wnioskodawcę czynności z zakresu obrotu Instrumentami finansowymi.

Oba warunki zostały spełnione: dokonanie odpowiednich zmian w CEIDG, tj. przedmiotem działalności jest pozostała finansowa działalność usługowa (PKD 64.99.Z) oraz faktycznie dokonywanie zakupy i zbycia Instrumentów finansowych na własny rachunek.

Zgodnie z komentarzem do PKD podklasa 64.99.Z obejmuje działalność inwestycyjną na własny rachunek dokonywaną poprzez lokatę kapitału za pośrednictwem przedsiębiorstw wysokiego ryzyka, klubów inwestycyjnych itp. Zatem niewątpliwie podklasa 64.99.Z obejmuje obrót papierami wartościowymi i instrumentami pochodnymi oraz uzyskiwanie dochodów w formie odsetek lub dyskonta.

Należy w tym miejscu przywołać wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2013 r., sygn. II FSK 1364/11, w którym Sąd potwierdził, że jeżeli przychody są uzyskiwane z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających w wykonywaniu działalności gospodarczej (art. 30b ust. 4 u.p.d.o.f.), to jest w realizacji określonego w umowie spółki przedmiotu jej działalności, dla wspólnika spółki niemającej osobowości prawnej stanowią przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Powyższe orzeczenie dotyczy spółki cywilnej i jej wspólnika, ale cytowana teza w całej rozciągłości znajdzie zastosowanie również w przypadku Wnioskodawcy prowadzącego indywidualną działalność gospodarczą. Ponadto, Sąd potwierdził, że do zakwalifikowania przychodów z odpłatnego zbycia akcji do przychodów z działalności gospodarczej konieczne jest spełnienie dwóch warunków, tj. (I) faktycznego prowadzenia działalności polegającej na odpłatnym zbyciu akcji i udziałów oraz (II) że jest ona realizowana zgodnie z zapisami umowy spółki ujawnionymi w KRS-ie.

W przypadku Wnioskodawcy odpowiednikiem zapisu w umowie spółki i wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego jest wpis do CEIDG.

Należy wskazać, że przychody z działalności gospodarczej zostały zdefiniowane w art. 14 Ustawy PIT.

Należą do nich wszystkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem przychodów wymienionych w art. 14 ust. 3 ww. ustawy.

Odrębne źródło przychodów stanowią kapitały pieniężne, wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy PIT.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych.

Za przychody z kapitałów pieniężnych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT, uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Stosownie do treści art. 5a pkt 13 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

W sytuacji, gdy przedmiotem działalności gospodarczej jest zatem zbywanie i nabywanie pochodnych Instrumentów finansowych i jako podatnik dokonuje Pan takiej transakcji, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, uzyskany przychód (dochód) traktuje Pan jako przychód z wykonywanej działalności gospodarczej. Tak uzyskany przychód (dochód) podlega łącznemu opodatkowaniu z pozostałymi przychodami, w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.

Pojęcie kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, do których odwołuje się przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy, jest zdefiniowane odpowiednio w art. 17 ust. 1 oraz w art. 18 ustawy. Nie ulega wątpliwości, że nabywanie i zbywanie pochodnych instrumentów finansowych na własny rachunek może być przedmiotem działalności gospodarczej.

Nabywanie Instrumentów finansowych oraz obrót nimi będą następowały w wykonywaniu działalności gospodarczej. W konsekwencji, przychód uzyskany w związku z odpłatnym zbyciem oraz odsetki (dyskonto) od Instrumentów finansowych będą stanowiły przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust 1 pkt 3 Ustawy PIT, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Art. 22 ust. 1 Ustawy PIT określa, co do zasady, jakie wydatki stanowią koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z jego postanowieniami kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Łączne spełnienie tych warunków jest konieczne, aby dany wydatek uznać za koszt uzyskania przychodów. Z treści art. 22 ust. 1 ww. ustawy wynika jednocześnie, że koszty uzyskania przychodów należy odnosić do tego źródła przychodów, z którymi dane wydatki są związane.

Mając na uwadze stan faktyczny oraz przywołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy przedmiotem działalności gospodarczej będzie nabywanie i zbywanie Instrumentów finansowych na własny rachunek, to uzyskany przychód z odpłatnego zbycia oraz odsetek lub dyskonta od takich Instrumentów finansowych, a także koszty uzyskania tych przychodów stanowić będą przychody oraz koszty uzyskania przychodów ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Sygnatura wydanej już interpretacji w takiej sprawie 0112-KDIL3-1.4011.62.2018.1.AG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza różne źródła przychodów oraz właściwe dla nich sposoby opodatkowania.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podział ten ma istotny wpływ nie tylko na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej, ustalanie podstawy opodatkowania, ale także na sposób opodatkowania i jego wysokość.

Klasyfikacja osiągniętych przychodów do odpowiedniego źródła przychodów ma znaczenie z punktu widzenia prawidłowości ustalenia sposobu opodatkowania dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera definicję działalności gospodarczej.

W myśl art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Tak więc działalność gospodarcza to taka działalność, która:

·jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu, przy czym nawet ewentualna strata będąca wynikiem tej działalności nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej, ponieważ istotny jest sam zamiar osiągnięcia dochodu,

·wykonywana jest w sposób ciągły; jednak przesłanki tej nie należy rozumieć jako konieczność wykonywania działalności bez przerwy. Istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu, np. powtarzalna sprzedaż przedmiotów własności posiadających tożsamy charakter; przy czym o ciągłości nie przesądza kupno np. papieru wartościowego i jego sprzedaż za kilka lat, lecz powtarzalność podejmowanych działań,

·prowadzona jest w sposób zorganizowany, co oznacza, że podejmowane działania są podporządkowane obowiązującym regułom, normom i służą osiągnięciu celu, mają wpływ na racjonalność gospodarowania posiadanymi środkami, a tym samym uczestnictwa w obrocie gospodarczym.

Stąd, aby określoną działalność uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, musi ona mieć charakter zarobkowy. Działalność jest zarobkowa wtedy, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej przeznaczeniem jest zapewnienie określonego dochodu. Zarobkowego charakteru nie mają działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby działalność gospodarcza wykonywana była w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność tę ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych.

Na pojęcie „zorganizowanie” w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych składa się zespół celowych, uporządkowanych czynności o charakterze profesjonalnym, realizowanych w ramach mniej lub bardziej wyodrębnionej struktury, mieszczących się zarówno w tzw. fazie przygotowawczej, związanej z uruchomieniem określonych działalności, jak i w fazie realizacji.

Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza on jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Odrębne źródło przychodów stanowią kapitały pieniężne, wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, których poszczególne kategorie wymieniono w art. 17 tej ustawy.

W myśl art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Natomiast z brzmienia art. 30b ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:

W świetle powyższych regulacji przychód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych, w tym realizacja praw wynikających z tych pochodnych instrumentów finansowych, uznawany jest, co do zasady, za przychód z kapitałów pieniężnych. Wyjątek stanowią jednak przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), papierów wartościowych czy pochodnych instrumentów finansowych, a także z realizacji praw z nich wynikających, w sytuacji, gdy takie zbycie czy realizacja praw następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego – zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Pod pojęciem przychodu należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienione zostały szczególne kategorie przychodów, które – w przypadku uzyskania ich przez podatnika – stanowią przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Natomiast w art. 14 ust. 3 tej ustawy ustawodawca wymienił te przysporzenia, które nie są przychodami podatkowymi.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodów” zawarte we wskazanym powyżej przepisie oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z osiąganiem przychodów z tytułu działalności gospodarczej podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Zauważam, że przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodów), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”, jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie stwierdzić, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychody).

Dlatego kosztem uzyskania przychodów są wszelkie wydatki, których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodów z tego źródła bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów i nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do działalności gospodarczej kosztami uzyskania przychodów są racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia (zwiększenia) przychodów z tego źródła.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, powinien – w myśl powołanego przepisu – spełniać łącznie następujące warunki:

-pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub źródłem przychodów i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

-nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

-być właściwie udokumentowany.

Z opisu Pana sprawy wynika, że przedmiotem Pana działalności gospodarczej, na podstawie wpisu do CEIDG z kodem PKD 64.99.Z, jest m.in. obrót pochodnymi instrumentami finansowymi, m.in. opcjami, kontraktami terminowymi, swapami, umowami forward na stopę procentową i innymi instrumentami pochodnymi (dalej: Instrumenty finansowe). Z tytułu obrotu Instrumentami finansowymi uzyskiwał, uzyskuje Pan i będzie uzyskiwać przychody z ich sprzedaży oraz w formie odsetek lub dyskonta. Nabywa i zbywa Pan Instrumenty finansowe w sposób ciągły i zorganizowany oraz na własny rachunek. Zgodnie z komentarzem do PKD podklasa 64.99.Z obejmuje działalność inwestycyjną na własny rachunek dokonywaną przez lokatę kapitału za pośrednictwem przedsiębiorstw wysokiego ryzyka, klubów inwestycyjnych itp.

Wskazuję, że w sytuacji, gdy przedmiotem Pana działalności gospodarczej jest obrót pochodnymi instrumentami finansowymi i innymi instrumentami pochodnymi i dokonuje Pan takich transakcji w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, uzyskany z tego tytułu przychód stanowi przychód z wykonywanej działalności gospodarczej, a koszty w związku z nim poniesione – koszty uzyskania przychodów tej działalności.