Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

·nieprawidłowe – w zakresie skutków zwolnienia z długu wynikającego z ugody;

·prawidłowe – w zakresie braku powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu w związku z otrzymaniem dodatkowej kwoty z tytułu zawarcia ugody z bankiem.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 10 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego oraz otrzymania dodatkowej kwoty z tytułu zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnił go Pan pismem z 5 marca 2025 r. (wpływ 5 marca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu 7 lipca 2006 r. … (dalej: „Wnioskodawca”) zawarł z bankiem …. z siedzibą w … (dalej: „Bank”) umowę kredytu mieszkalnego „...” o numerze … we frankach szwajcarskich na kwotę 122 469,62 CHF. Kredyt przeznaczony był na sfinansowanie kosztów nabycia nieruchomości − lokalu mieszkalnego, którego celem nie było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy. Kredyt wypłacony został w walucie PLN (290 741,06 PLN).

W okresie od 1 września 2006 r. do 1 września 2023 r. bank pobrał z rachunku Wnioskodawcy z tytułu należności z umowy kredytu łączną kwotę 322 729,17 PLN (spłata kapitału i odsetek). Wnioskodawca pozwał Bank do Sądu Okręgowego w …, wnosząc o unieważnienie umowy w związku z zawartymi w niej klauzulami abuzywnymi. Sąd udzielił zabezpieczenia i wstrzymał obowiązek dokonywania spłat kredytu. Jeszcze przed wyznaczonym przez Sąd terminem rozprawy strony uzgodniły ugodowe rozwiązanie sporu. Strony dążą do zawarcia ugody sądowej, w wyniku której Bank będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy uzgodnionej kwoty 29 000 PLN (zwanej w ugodzie kwotą dodatkową). Jednocześnie, w treści ugody z inicjatywy Banku zawarta została informacja, że w związku z wypłatą ww. kwoty dodatkowej 29 000 PLN po stronie kredytobiorcy powstaje przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11). Ponadto, Bank nie wyraża zgody na zmianę kształtu zapisów ugody zredagowanej przez Bank, to znaczy Bank narzuca jednostronnie treść ugody, zgodnie z którą:

a)Bank wskaże w ugodzie wysokość zadłużenia kredytobiorcy w księgach rachunkowych Banku na dzień zawarcia ugody w walucie CHF oraz po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody;

b)przedmiotem ugody jest zakończenie sporu, między innymi poprzez zmianę umowy kredytu w zakresie waluty na walutę polską na zasadach określonych w ugodzie, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy kredytu;

c)za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie umowy kredytu zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia stanowił kredyt złotowy udzielony na zmienionych warunkach wynikających z ugody, z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy kredytu;

d)po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, strony uzgadniają, iż pozostałe do spłaty zadłużenie kredytobiorcy wobec Banku z tytułu umowy kredytu na dzień zawarcia ugody wynosi 0,00 (słownie: zero) złotych. Tym samym strony uznają, iż kredyt został spłacony w całości;

e)Bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie kredytobiorcy) w kwocie złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w pkt a) powyżej, a kwotą zadłużenia wskazaną w pkt d) powyżej, a kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Dodatkowo Bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie kredytobiorcy) w kwocie stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w pkt a) powyżej, a kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

W uzupełnieniu wniosku wskazano:

W umowie wskazanego we wniosku kredytu mieszkaniowego „...” został wskazany następujący cel: „na budowę lokalu mieszkalnego … położonego w … przy ul. …, kwartał …, działka ew. …”.

Przedmiotowe mieszkanie zostało zakupione przez Wnioskodawcę w celu inwestycyjnym, z możliwością wynajmowania. Było ono okresowo wynajmowane i nadal stanowi lokatę kapitału ze względu na ciągły wzrost cen nieruchomości w ….

Lokal mieszkalny został nabyty na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży sporządzonej w dniu 16 listopada 2007 r. przez … − notariusza w … za Rep. A nr …. Lokal nr … znajduje się w budynku przy ul. … w ….

Do zakupionego z kredytu lokalu mieszkalnego Wnioskodawcy przysługuje prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego.

Wnioskodawca jest jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego, którego dotyczyła umowa kredytu.

Na pytanie Organu o treści: „Co składa się na kwotę, w stosunku do której zostanie Pan zwolniony z długu, tj. czy jest to kwota kapitału, kwota odsetek skapitalizowanych, kwota tzw. odsetek karnych (odsetek od zadłużenia przeterminowanego) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorców było niezbędne do zawarcia umowy kredytu, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń”, Wnioskodawca wskazał: „Zgodnie z treścią projektu ugody przedłożoną przez Bank: „§ 1

1. Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.

2. Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

3. W księgach rachunkowych Banku na dzień «ZAWARCIA UGODY» wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła «KWOTA» CHF:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» CHF,

- odsetki skapitalizowane: «KWOTA» CHF,

- odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» CHF,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <<KWOTA>> CHF,

- odsetki zawieszone: «KWOTA» CHF,

- odsetki bieżące: «KWOTA» CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi «KWOTA» złotych:

- kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): «KWOTA» złotych,

- odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,

- odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: <<KWOTA» złotych,

- odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,

- odsetki bieżące: « KWOTA » złotych,

a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi «KWOTA» złotych.

4. Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.

5. Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 07.07.2006 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy tj. okresu kredytowania − 358 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

6. Warunki udzielenia kredytu zlotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1) kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 290 741,08 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2) oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,55 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 5,74 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 4,19 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,

3) wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR- od 2005 r” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych ” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),

4) informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez GPW Benchmark S.A. na stronie internetowej: https://gpwbenchmark.pl/dane-opoznione.

7. Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w§ 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2). Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę rozliczenia Umowy, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

8. Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, w wyniku przeprowadzonych negocjacji Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 0,00/słownie: zero) złotych. Bank nie będzie zgłaszał roszczeń w stosunku do Kredytobiorcy w związku z Umową. Jednocześnie Bank odstępuje od naliczania odsetek bieżących należnych z tytułu spłaty ostatniej raty. Tym samym Strony uznają, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy został spłacony w całości.

9. Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «KWOTA» złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

- kapitał: «KWOTA» złotych,

- odsetki skapitalizowane: «KWOTA» złotych,

- odsetki zapadłe niespłacone: «KWOTA» złotych,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego: «KWOTA» złotych,

- odsetki zawieszone: «KWOTA» złotych,

- odsetki bieżące: «KWOTA» złotych.

Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie «kwota» PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.”

Z informacji przekazanej przez pełnomocnika banku, kwoty zaznaczone na żółto w projekcie ugody, w tym kwota w stosunku do której zostanie Pan zwolniony z długu, zostaną uzupełnione przez bank na dzień poprzedzający zawarcie ugody.

Należy jednak zwrócić uwagę, że kwota zwolnienia z długu jest kwotą sztucznie wykreowaną przez bank w ugodzie, ponieważ w rzeczywistości następuje rozliczenie nadpłaconych kwot. Potwierdza to sam bank, który we własnym imieniu wystąpił z wnioskiem i otrzymał interpretację indywidualną znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR. W przytoczonych w treści interpretacji wyjaśnieniach Banku czytamy: „W wyniku takiej zmiany waluty zadłużenia Bank, co do zasady, dokonuje zwrotu Klientowi części wpłaconych przez niego kwot (dokonuje niejako zwrotu nadpłaconego przez niego kapitału/odsetek w porównaniu do sytuacji, w której finansowanie byłoby od początku udzielone w złotym polskim). Dodatkowo w odpowiedzi na pytanie „Czy w sytuacji umorzenia całości/części długu kredytu nie dojdzie do sytuacji, gdy Klient uiści do banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania?” bank wskazuje wprost, że „Klient nie uiści do Banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania (tj. zwróci co najmniej cały udostępniony mu kapitał)”.

Powyższe potwierdza, że w wyniku przewalutowania i zwolnienia z długu opisanego w ugodzie nie powstanie po stronie Wnioskodawcy żadne przysporzenie podlegające opodatkowaniu.”.

Na pytanie Organu o treści: „Wobec wskazania w opisie sprawy: „Dodatkowo bank zwalnia kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie kredytobiorcy) w kwocie stanowiącej wysokość kosztów i opłat (…)”, proszę wskazać, co należy rozumieć pod pojęciem „kosztów i opłat” − należy konkretnie wskazać jakie koszty i opłaty składają się na kwotę, w stosunku do której zostanie Pan zwolniony z długu, oraz czy poniesienie ww. opłat było niezbędne do zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej”, Wnioskodawca wskazał: „Zgodnie z treścią projektu ugody wskazaną powyżej, chodzi o niezapłacone koszty i opłaty związane z Umową. Według wiedzy wnioskodawcy nie ma żadnych takich kosztów i opłat w odniesieniu do przedmiotowej umowy kredytu, zatem kwota zwolnienia w tym przypadku wynosi 0 złotych.”.

Wskazana we wniosku ugoda z Bankiem zostanie zawarta w 2025 r. (pod warunkiem wyznaczenia przez sąd rozpoznający sprawę terminu w tym roku) na podstawie obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, w szczególności art. 223 K.p.c.

Na pytanie Organu o treści: „Na jakiej podstawie (w oparciu o jakie wartości lub wskaźniki) bank ustalił wysokość wskazanej we wniosku „dodatkowej kwoty”, którą wypłaci Panu po podpisaniu ugody, tj. kwotę 29 000 zł? Z czego wynika wysokość zaproponowanej Panu „dodatkowej kwoty” przez bank?”, Wnioskodawca wskazał: „Bank nie ujawnia takich informacji kredytobiorcy. Jest to kwota wypracowana w toku negocjacji z bankiem w rozmowach przedugodowych.”.

Wskazana we wniosku „dodatkowa kwota” jest to zwrot części nienależnie pobranych świadczeń.

Na pytanie Organu o treści: „Czy „dodatkowa kwota” jest zwrotem przez bank kwot, które w wyniku ugody uznano Panu za nadpłatę ponad należną bankowi spłatę zadłużenia kredytu?”, Wnioskodawca wskazał: „Tak, stanowi częściowy zwrot kwot przekraczających należną bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu. Potwierdza to również przywołana powyżej interpretacja indywidualna znak 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR, w której czytamy: „wypłata świadczenia z tytułu Dodatkowej Kwoty jest zwrotem na rzecz Klienta środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego, Klient przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania. Jak zostało to zaznaczone we wniosku i powyżej, wypłata Dodatkowej Kwoty nigdy nie doprowadzi do sytuacji, w której na skutek zmiany waluty zadłużenia i przeprowadzonych opisanych wyżej operacji (tj. wynikającego ze zmiany waluty zadłużenia zwrotu Klientowi wpłaconych przez niego kwot i/lub zwolnienia z długu w stosunku do całości/części istniejącego zadłużenia oraz Dodatkowej Kwoty) Klient uiściłby do Banku mniej, niż pierwotna wartość wypłaconego mu finansowania.”.

Na pytanie Organu o treści: „Czy „dodatkowa kwota”, która zostanie Panu wypłacona przez bank w wysokości 29 000 zł stanowi przysporzenie ponad kwoty uiszczane przez Pana tytułem spłaty kredytu zaciągniętego w 2006 r., tj. dodatkowe przysporzenie wynikające z ugody?”, Wnioskodawca wskazał: „Nie, jest mniejsza niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz banku tytułem spłaty kredytu a kwotą uzyskaną przeze mnie w związku z zaciągnięciem kredytu.”.

Kwota dodatkowa nie stanowi wynagrodzenia za odstąpienie przez Wnioskodawcę od dochodzenia roszczeń wobec Banku na drodze sądowej. Kwota dodatkowa jest świadczeniem stanowiącym zwrot części nienależnie pobranych przez Bank świadczeń, zaproponowanym przez Bank w celu zachęcenia Wnioskodawcę do zawarcia ugody, zamiast dalszego postępowania sądowego. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku gdyby postępowanie sądowe miało zakończyć się wyrokiem sądowym (zgodnie z dominującą linią orzeczniczą) kwota zasądzona na rzecz Wnioskodawcy przewyższałaby kwotę dodatkową. Cytując za interpretacją indywidualną nr 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR: „przepisy wewnętrzne przewidują, że Bank może dokonać wypłaty dodatkowej kwoty w wysokości nie wyższej niż kwota stanowiąca nadwyżkę zapłaconych przez Klienta rat kapitałowo-odsetkowych ponad kwotę wypłaconego przez Bank kapitału. Bank pilnuje by kwoty wypłacane Klientom w wyniku rozliczenia ugodowego nie przekroczyły różnicy między sumą spłat a kwotą wypłaconą.”.

Wobec tego, w wyniku ugody to Wnioskodawca rezygnuje z części przysługującego Mu roszczenia, a nie na odwrót.

Podsumowując, należy powtórzyć za przywołaną interpretacją indywidualną nr 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR, że „Dodatkowa Kwota − bez względu na to, jak jest określana w przepisach wewnętrznych Banku, czy Ugodzie − jest w swej istocie zwrotem wpłat dokonanych przez Klienta, podobnie jak takim zwrotem są świadczenia wynikające ze zmiany waluty zadłużenia.”. W konsekwencji należy uznać, że kwoty te nie powodują powstania przychodu, a stanowisko Wnioskodawcy zaprezentowane we wniosku o wydanie interpretacji jest prawidłowe.

Pytania

1.Czy przewidziane ugodą zwolnienie kredytobiorcy z długu (umorzenie kredytu) będzie stanowiło po stronie Wnioskodawcy przychód/dochód podlegający opodatkowaniu?

2.Czy zwrócona Wnioskodawcy przez Bank na podstawie ugody sądowej kwota, zwana „kwotą dodatkową”, stanowi przychód Wnioskodawcy opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1

W opinii Wnioskodawcy, mając na uwadze, iż zwolnienie z długu (umorzenie kredytu) nie będzie miało charakteru nieodpłatnego, lecz będzie dokonane ekwiwalentnie w zamian za rezygnację Wnioskodawcy z roszczeń do zwrotu kwot nadpłaconego kredytu/odsetek, w związku z powyższym nie będzie skutkowało powstaniem przychodu/dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Ad 2

W opinii Wnioskodawcy, kwota dodatkowa, która ma być wypłacona przez Bank na podstawie ugody w zakresie, w jakim będzie kompensowała Wnioskodawcy kwoty nadpłaconego kredytu/odsetek od kredytu hipotecznego, nie będzie stanowiła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż będzie wyłącznie zwrotem uprzednio nienależnie wpłaconych do Banku własnych środków pieniężnych.

Uzasadnienie:

Ad 1

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „updof”), przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z cytowanym powyżej przepisem updof za przychody uznaje:

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika − tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

-pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika − tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z ściśle z faktem powstania przysporzenia majątkowego po stronie podatnika w związku z wartością wchodzącą do jego majątku. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 updof, uzyskiwane przez podatników przychody/dochody zostały sklasyfikowane w oparciu o ich specyfikę do różnych źródeł przychodów, w szczególności art. 10 ust. 1 pkt 9 updof, jako źródło przychodu, obejmujące uprzednio niesklasyfikowane (w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b updof) źródła, uznaje kategorię przychodu „inne źródła”. Tym samym katalog źródeł przychodów jest katalogiem zamkniętym, co zapewnia realizację zasady powszechności opodatkowania.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 updof, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wy płaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, przychód podatkowy z innych źródeł wystąpi w każdym przypadku, gdy podatnik uzyska realne korzyści majątkowe. W świetle powyższego przepisu uzyskanie przychodu w rozumieniu updof następuje w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe. W analizowanym przypadku, zwolnienie z długu (umorzenie kredytu) przewidziane ugodą nie będzie miało charakteru nieodpłatnego świadczenia, gdyż Wnioskodawca zrezygnuje z wszelkich roszczeń wobec Banku w zakresie przysługującego mu zwrotu nienależnie pobranych przez Bank kwot spłaty kapitału i odsetek od kredytu hipotecznego obciążonych wadą abuzywności, odsetek za opóźnienie od tych kwot oraz kosztów postępowania. W przedmiotowym przypadku w ramach zawartej umowy kredytowej Bank udostępnił Wnioskodawcy kwotę 290 741,06 PLN. Następnie Wnioskodawca spłacił do Banku kwotę 322 729,17 PLN. Mając na uwadze zawarte w umowie kredytowej klauzule abuzywne, stanowiące, zgodnie z dominującym obecnie orzecznictwem sądowym, o nieważności umowy kredytowej, w konsekwencji strony umowy powinny zwrócić sobie wzajemnie wszystko to, co uprzednio świadczyły. Porównanie kwoty uzyskanej przez Wnioskodawcę w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego z kwotą spłaconą na rzecz Banku bezsprzecznie dowodzi, iż po stronie Wnioskodawcy nie doszło do uzyskania jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, sposób dokonania rozliczenia umowy kredytowej łączącej Wnioskodawcę z Bankiem i w tym zakresie wybór różnych instytucji prawa cywilnego (wyrok albo ugoda) nie może stanowić o powstaniu po stronie Wnioskodawcy przychodu/dochodu do opodatkowania. Z perspektywy przepisów updof kluczowe jest bowiem rozstrzygnięcie, czy w rezultacie rozliczenia umowy kredytu hipotecznego wystąpiło po stronie podatnika przysporzenie majątkowe.

Ad 2

Natomiast w zakresie kwoty dodatkowej przewidzianej ugodą z Bankiem, która w zasadzie stanowi zwrot części nienależnie pobranych przez Bank kwot w ramach harmonogramu spłaty kredytu, nie będzie ona stanowiła dla Wnioskodawcy przychodu/dochodu podlegającego opodatkowaniu na gruncie updof. Należy zwrócić uwagę, że kwota dodatkowa w wysokości 29 000 PLN jest mniejsza, niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu a kwotą uzyskaną przez Wnioskodawcę w związku z zaciągnięciem kredytu (31 988,11 PLN). Wynika to z istoty ugody, która polega na czynieniu przez strony wzajemnych ustępstw. W takim przypadku kwota dodatkowa nie stanowi przysporzenia po stronie kredytobiorcy, a zatem nie mieści się w żadnym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 updof. Zdaniem Wnioskodawcy, dla celów podatkowych zwrot taki jest neutralny podatkowo. W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zapłaty przez Bank kwoty dodatkowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłami przychodów są: inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Przystępując do oceny skutków podatkowych planowanego umorzenia Panu przez Bank wierzytelności od zaciągniętego w 2006 r. kredytu hipotecznego, wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Istota zwolnienia z długu sprowadza się do tego, że skoro wierzytelność jest prawem wierzyciela, nie ma przeszkód, aby wierzyciel zrzekł się tego prawa, tj. by umorzył zobowiązanie bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Zwolnienie z długu należy do czynności prawnych rozporządzających, bowiem skutkuje ono wygaśnięciem zobowiązania. Samo zrzeczenie się wierzyciela aktem jednostronnym nie wystarcza do zwolnienia z długu.

Dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, zawartego układu, czy też poprzez oświadczenie, umowę). Wierzytelność będzie umorzona wówczas, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że przyjął on (dłużnik) zwolnienie z długu.

Konsekwencją rozporządzeniowego charakteru umowy o zwolnienie jest przysporzenie po stronie dłużnika, które następuje przez zmniejszenie pasywów jego majątku. Skoro zatem dłużnik godzi się na zawarcie zwolnienia z długu to osiąga on przychód, bowiem uzyskuje on przysporzenie.

Wobec tego na skuteczne zwolnienie z długu, w myśl art. 508 Kodeksu cywilnego, składają się dwa elementy:

1)oświadczenie woli wierzyciela o umorzeniu zobowiązania,

2)akceptacja tego oświadczenia przez dłużnika.

Przy czym wskazuje się, że zwolnienie z długu może odnosić się do wierzytelności istniejących. Dopuszczalne jest także zwolnienie z długu przyszłego.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Jak przedstawił Pan w opisie sprawy, Bank wystąpił z propozycją ugody, w której na dzień poprzedzający podpisanie ugody wskaże kwotę, w stosunku do której zwolni Pana z długu.

Podpisując ugodę z Bankiem oświadczy Pan, że przyjmuje opisane powyżej zwolnienie z długu w zakresie pozostałego do spłaty salda kredytu (umorzenie Pana zadłużenia z tytułu kredytu).

Skoro zatem, w wyniku ugody z Bankiem nastąpi zwolnienie Pana z długu (umorzenie Pana zadłużenia z tytułu kredytu), tj. wszelkich wierzytelności Banku wynikających z umowy kredytu i Pan to zwolnienie z długu przyjmie, to wskutek zmniejszenia Pana zobowiązań wobec Banku (umorzenia zadłużenia w zakresie pozostałego do spłaty salda kredytu), po Pana stronie nastąpi przysporzenie majątkowe.

Przy czym, zauważyć należy, że zgodnie z art. 199a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111):

§ 1. Organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności.

§ 2. Jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.

§ 3. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa.

W odniesieniu do ww. przepisu prawa wskazuję, że organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych ugód i przyjęte w nich ustalenia, chyba że postanowienia ugód naruszają przepisy podatkowe, a to może być stwierdzone jedynie w trakcie przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji postępowania podatkowego. Zgodnie bowiem z art. 199a § 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności, a jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.

Natomiast organ uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej nie ma prawnej możliwości ingerencji w treść tych ugód. Z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa wynika bowiem, iż powołany art. 199a ww. ustawy nie ma zastosowania w postępowaniu w przedmiocie wydawania interpretacji indywidualnej.

Zatem, Organ uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej nie jest właściwy do stwierdzenia czy kwota zwolnienia z długu – jak Pan wskazuje – jest kwotą sztucznie wykreowaną przez bank w ugodzie, oraz ewentualnie ustalenia czy w rzeczywistości zwolnienie z długu (umorzenie kredytu) na podstawie zawartej ugody będzie dokonane ekwiwalentnie w zamian za rezygnację Pana z roszczeń do zwrotu kwot nadpłaconego kredytu/odsetek – lecz jest właściwy do oceny skutków tej ugody na gruncie prawa podatkowego, tj. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, stwierdzić należy, że kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2006 r. we frankach szwajcarskich kredytu hipotecznego, która zostanie Panu umorzona przez Bank, będzie stanowić dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w tej części Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Skutki podatkowe otrzymania dodatkowej kwoty z tytułu zawarcia ugody z bankiem

Powziął Pan wątpliwość, czy w konsekwencji otrzymania dodatkowej kwoty w wysokości 29 000 zł z tytułu zawarcia ugody z Bankiem, po Pana stronie powstanie przychód zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak stanowi art. 917 ustawy Kodeks cywilny:

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania kwoty ustalonej w ugodzie, którą planuje Pan zawrzeć z Bankiem zauważyć należy, że w analizowanej sprawie wskazał Pan, iż „dodatkowa kwota” jest świadczeniem stanowiącym zwrot części nienależnie pobranych przez Bank świadczeń. Przedmiotowa kwota jest to zwrot kwot przekraczających należną Bankowi spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego kredytu. Ponadto wskazał Pan, że ww. kwota nie stanowi dla Pana przysporzenia, ponieważ jest mniejsza niż różnica pomiędzy kwotą spłaconą na rzecz Banku tytułem spłaty kredytu a kwotą uzyskaną przez Pana w związku z zaciągniętym w 2006 r. kredytem. Nie stanowi ona również wynagrodzenia za odstąpienie przez Pana od dochodzenia roszczeń wobec Banku na drodze sądowej. Podkreślił Pan, że w przypadku gdyby postępowanie sądowe miało zakończyć się wyrokiem sądowym (zgodnie z dominującą linią orzeczniczą) kwota zasądzona na Pana rzecz przewyższałaby kwotę dodatkową.

Zatem, otrzymanie ww. kwoty w ramach przysługującego Panu od Banku roszczenia w związku z ugodą, którą planuje Pan zawrzeć z Bankiem, nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.

Podsumowując, w analizowanej sprawie wypłata przez Bank ww. kwoty nie spowoduje u Pana powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie będzie miał Pan obowiązku zapłaty podatku dochodowego od wypłaconej przez Bank ww. kwoty.

Zatem w tej części Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.