Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 2 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej z tytułu zawarcia ugody z bankiem. Uzupełniła go Pani pismem z 12 marca 2025 r. (data wpływu 14 marca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu … stycznia 2006 r. Pani wraz z mężem zawarła z bankiem … (dalej: „Bank”) umowę kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej we franku szwajcarskim w kwocie 81 702,68 CHF na okres 20 lat.

Kwota całego kredytu została przeznaczona na budowę domu, zgodnie z określonym w umowie celem kredytowym.

W związku z wnioskiem skierowanym do Banku o zwrot znacznie nadpłaconego kredytu, w dniu … października 2024 r. została zawarta z Bankiem ugoda, w wyniku mediacji przeprowadzonych w Sądzie …, zmieniająca wcześniejszą umowę z Bankiem.

Na podstawie ww. ugody przyjęto, że:

-kredyt pozostający do spłaty zostanie przewalutowany na PLN,

-całość aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu po przewalutowaniu zostanie umorzona oraz

-Bank dokona wypłaty na rzecz Kredytobiorcy.

Zgodnie z zawartą ugodą Bank:

-umorzył pozostałe zadłużenie w kwocie 7 324,92 CHF, co dało po przewalutowaniu kwotę 33 533,48 PLN,

-dodatkowo Bank wypłacił kwotę 116 000 PLN w związku z rozliczeniem umowy.

W uzupełnieniu wniosku wskazano:

Pomiędzy Panią a Pani mężem … istnieje ustawowa wspólność majątkowa małżeńska od dnia zawarcia związku małżeńskiego, tj. od … 1999 r.

Zgodnie z zawartą w dniu … stycznia 2006 r. umową o kredyt hipoteczny zarówno Pani, jak i Pani mąż, jako kredytobiorcy wskazani w umowie odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości.

Ugoda zawarta w wyniku mediacji przeprowadzonych w Sądzie … (sygn. nr …, zmieniona Aneksem nr … do Ugody na sygn. nr …) zmieniająca umowę nr … zawartą w dniu … października 2024 r. pomiędzy:

-… z siedzibą w …, ul. …, …, wpisanym do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy …, …, pod numerem …, NIP …, REGON …, kapitał zakładowy w wysokości … zł w całości wpłacony, reprezentowany przez: … - starszy doradca klienta oraz … − młodszy doradca klienta

oraz

-…, …, ul. …,

-…, …, ul. ….

W ugodzie nie zostały przywołane żadne przepisy prawa.

Po podpisanej ugodzie otrzymała Pani wraz z mężem, adresowany do Pani męża odpis postanowienia wydanego w dniu … stycznia 2025 r. w sprawie z wniosku Banku przy udziale Pani i Pani męża − o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem.

Bank kwotę zaciągniętego kredytu w walucie CHF wypłacił w złotych (PLN), w wysokości 116 000 zł.

W dniu … października 2024 r. Bank dokonał przelewu 116 000 zł na wspólne konto Pani i Pani męża, tytułując przelew jako: Ugoda z dnia ….

W dniu 7 marca 2025 r. otrzymała Pani wraz z mężem dwie informacje o przychodach PIT-11, Pani na kwotę 58 000 zł i Pani mąż również na kwotę 58 000 zł (wypełniono Część F. „Informacja o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy”, w pkt 99 wpisano „Świadczenie”).

Przed podpisaniem ugody w dniu 26 września 2024 r. Bank zaproponował ogólne warunki zawarcia ugody przedstawiając szacunkowe skutki finansowe.

Na pytanie Organu oznaczone w wezwaniu jako pkt 7 lit. a) o treści: „Czy i w jaki sposób ww. ugoda określa charakter wypłaconego Pani świadczenia (dodatkowo wypłaconej kwoty, o której mowa we wniosku)? Proszę wskazać: czy przedmiotowa kwota jest świadczeniem wypłaconym z tytułu, np. zastosowania ujemnego oprocentowania, zwrotu nadpłaconego kredytu i odsetek, przewalutowania na złotówki kredytu udzielonego we frankach szwajcarskich lub czy jest świadczeniem stanowiącym dodatkową kwotę pieniężną, na wypłatę której nie miały wpływu ww. czynniki, wypłaconym w celu zachęcenia Pani i Pani męża do zawarcia ugody zamiast dalszego postępowania sądowego”, wskazała Pani: „Co do sposobu w jaki ugoda określa charakter wypłaconego świadczenia: myślę, że z zapisów UGODY wynika, że wypłacona kwota jest świadczeniem stanowiącym dodatkową kwotę pieniężną, na wypłatę której nie miały wpływu wymienione w ppkt a) czynniki”.

W ugodzie nie zawarto zapisu jakoby wypłacona kwota jest zwrotem wypłaconym przez Bank, mimo że zgodnie z obliczeniami Banku oraz Pani i Pani męża, dokonali Państwo nadpłaty ponad należną Bankowi spłatę zadłużenia kredytu.

W 2006 r. zaciągnęła Pani wraz z mężem kredyt w wysokości 81 702,68 CHF. Do dnia podpisania ugody dokonali Państwo jako kredytobiorcy spłat rat kapitałowo-odsetkowych związanych z ww. kredytem, przewyższających wysokość kredytu zaciągniętego w 2006 r. (zaświadczenie z Banku).

Kwota wypłacona przez Bank nie stanowi dla Pani dodatkowego przysporzenia wynikającego z zawartej ugody.

W ugodzie w pkt 3 „Zwolnienie z długu” pkt 3.2 Bank zawarł zapis: „Strony postanawiają, że Bank dodatkowo wypłaci Kredytobiorcy kwotę 116 000,00 PLN, w związku z rozliczeniem Umowy na rachunek Bankowy nr … w terminie miesiąca od dnia zawarcia Ugody”.

Z zapisów zawartych w ugodzie nie wynika, jakoby przedmiotowa kwota była wynagrodzeniem za odstąpienie od dochodzenia roszczeń wobec Banku na drodze sądowej.

Pytanie

Czy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, jest Pani zwolniona z zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty 116 000 zł, którą Bank wypłacił w związku z rozliczeniem umowy?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, od kwoty wypłaconej przez Bank nie powinna Pani zapłacić podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ była to kwota, która wynikała ze znacznego nadpłacenia otrzymanego kredytu.

Przez cały okres spłaty kredytu regularnie, bez żadnych zaległości, spłacała Pani z mężem zaciągnięty kredyt z wynagrodzeń za pracę, które również były opodatkowane.

Kwota zwrotu, którą Bank przekazał Pani i Pani mężowi, tj. 116 000 zł wynikała z umowy kredytowej, która z uwagi na zawarte zapisy doprowadziła do znacznej nadpłaty i konieczności rozliczenia się Banku z Panią i Pani mężem − jako kredytobiorcami. Ponadto, kwota zwrotu jest niższa niż kwota nadpłaconego przez Panią i Pani męża kredytu.

W zawartej ugodzie Bank nie przyznał, że umowa kredytowa była nieważna, a kwotę wypłaconą nazwano rozliczeniem umowy, a nie zwrotem kapitału.

W związku z powyższym uważa Pani, że wypłacona Pani kwota nie stanowi Pani przychodu, ale jest zwrotem ze strony Banku za pobrane od Pani i Pani męża pieniądze wynikające ze spłaty kredytu i wynikające z zapisów w umowie kredytowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił – w punkcie 9 ww. przepisu – „inne źródła”.

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Skutki podatkowe otrzymania kwoty z tytułu zawarcia ugody z bankiem

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się natomiast w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem, kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Odnosząc się do skutków podatkowych otrzymania ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Z opisu sprawy wynika, że w związku z wystąpieniem do Banku o zwrot nadpłaconego kredytu zaciągniętego … stycznia 2006 r. przez Panią i Pani męża w kwocie 81 702,68 CHF, w dniu … października 2024 r została zawarta z Bankiem ugoda, w wyniku której Bank umorzył pozostałe zadłużenie w kwocie 7 324,92 CHF, co po przewalutowaniu dało kwotę 33 533,48 PLN oraz dodatkowo wypłacił kwotę 116 000 PLN w związku z rozliczeniem umowy. W dniu … października 2024 r. Bank dokonał przelewu 116 000 zł na wspólne konto kredytobiorców (tj. Pani i Pani męża). Wskazała Pani, że do dnia podpisania ugody dokonała Pani wraz z mężem jako kredytobiorcy spłat rat kapitałowo-odsetkowych związanych z ww. kredytem, przewyższających kwotę zaciągniętego kredytu. Kwota wypłacona przez Bank nie stanowi dla Pani dodatkowego przysporzenia wynikającego z zawartej ugody. Z zapisów zawartych w ugodzie nie wynika, że przedmiotowa kwota była wynagrodzeniem za odstąpienie od dochodzenia roszczeń wobec Banku na drodze sądowej.

Zatem, otrzymanie ww. kwoty w związku z zawarciem przez Panią ugody z Bankiem, nie spowodowało po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta jest dla Pani neutralna podatkowo.

Podsumowując, w analizowanej sprawie wypłata przez Bank ww. kwoty nie spowodowała u Pani powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nie ma Pani obowiązku zapłaty podatku dochodowego od wypłaconej przez Bank ww. kwoty.

Jednocześnie należy wskazać, że skoro otrzymana na podstawie ugody z Bankiem kwota nie stanowi dla Pani przychodu, to wskazane przez Panią w pytaniu „zwolnienie od opodatkowania” na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku (nie analizował załączonych dokumentów). Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto, wskazuję, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. drugiego współkredytobiorcy – Pani męża).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.