Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia ugody. Uzupełnił go Pan pismem z 30 stycznia 2025 r. (wpływ 3 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego ostatecznie sformułowanego w uzupełnieniu wniosku
Bank udzielił Panu ((…)) oraz Pana wówczas partnerce (obecnie Pana małżonce od dnia 21 października 2006 r.) kredytu hipotecznego na podstawie umowy nr (…) z dnia 25 maja 2006 r. Kredyt został udzielony w wysokości (…) CHF (wypłacona kwota wynosiła (…) PLN) i był waloryzowany kursem CHF. Środki te przeznaczono w całości na zakup lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym.
W wyniku wątpliwości dotyczących abuzywności zapisów umowy, w 2023 r. wystąpił Pan przeciwko (…) z powództwem o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej przed Sądem Okręgowym w (…) (sygn. akt (…)). Dochodzona kwota roszczenia wynosiła (…) PLN oraz (…) CHF (łącznie (…) PLN wpłacone do Banku tytułem spłat kredytu).
W 2024 r. Bank zaproponował ugodę pozasądową, którą Pan zaakceptował. W ramach ugody:
1.Pozostała część zadłużenia ((…) CHF) została przeliczona na PLN według kursu NBP z dnia 20 czerwca 2024 r., co skutkowało zadłużeniem w wysokości (…) PLN.
2.Bank umorzył całość pozostałego zadłużenia.
3.Bank zwrócił kredytobiorcom kwotę (…) PLN (jest to § 1 ust. 6 ugody).
4.Ugoda wyczerpała wszelkie wzajemne roszczenia stron.
5.Kredytobiorcy zobowiązali się do cofnięcia pozwu do sądu ze zrzeczeniem się roszczeń.
Pana pytanie dotyczy wyłącznie kwestii opodatkowania kwoty (…) PLN zwróconej na podstawie § 1 ust. 6 ugody.
Pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku
Czy otrzymana przez Pana kwota (…) PLN, wskazana w podpisanej ugodzie z (…) jako „Bank dodatkowo zwróci na rzecz Kredytobiorców ustaloną przez strony kwotę (…) PLN”, mająca na celu polubowne zakończenie sporu dotyczącego umowy kredytu nr (…), stanowi zwrot nienależnie pobranych świadczeń lub rekompensatę poniesionych kosztów i w związku z tym nie stanowi dla Pana przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Pana stanowisko w sprawie wynikające z uzupełnienia wniosku
W Pana ocenie, kwota (…) PLN otrzymana od (…) w ramach ugody nie stanowi dla Pana przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) i w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu.
Zgodnie z § 1 ust. 6 ugody, bank zobowiązał się do zwrotu na Pana rzecz kwoty (…) PLN. Ugoda została zawarta w celu polubownego zakończenia sporu wynikającego z umowy kredytu hipotecznego i jednocześnie wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia stron. Kwota ta stanowi część rozliczenia kredytu i nie jest przysporzeniem majątkowym, lecz zwrotem środków, które wcześniej wpłacił Pan do banku na poczet spłaty kredytu.
Zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną organów podatkowych i sądów administracyjnych, aby dane świadczenie zostało uznane za przychód podlegający opodatkowaniu, musi ono prowadzić do realnego zwiększenia majątku podatnika. W tym przypadku takiego przysporzenia nie ma, ponieważ zwrócona kwota nie pochodzi z nowego źródła, lecz jest efektem rozliczeń wynikających z zawartej umowy kredytowej oraz postępowania ugodowego.
Podkreślenia wymaga również fakt, że bank w treści ugody nie określił tej kwoty jako wynagrodzenia, odszkodowania czy premii – lecz jako zwrot na rzecz kredytobiorców. Dodatkowo, w ugodzie brak jakichkolwiek zapisów wskazujących, że bank wystawi Panu informację PIT-11, co sugeruje, że sam bank nie traktuje tej kwoty jako podlegającej opodatkowaniu.
W związku z powyższym uważa Pan, że zwrócona w ramach ugody kwota (…) PLN nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zatem podsumowując, w Pana ocenie kwota ta nie stanowi przychodu do opodatkowania, ponieważ:
1.Stanowi zwrot środków wcześniej wpłaconych do banku w ramach spłat kredytu (kapitału i odsetek).
2.Łączna suma dokonanych spłat ((…) PLN) przewyższa kwotę otrzymanego finansowania ((…) PLN), co oznacza, że zwrócona kwota (…) PLN nie powoduje wzrostu Pana majątku.
3.Środki te przywracają wcześniejszy stan Pana posiadania, a nie stanowią nowego przysporzenia majątkowego.
4.Bank w treści ugody potwierdził, że nie wystawi PIT-11 z tytułu tego zwrotu, oraz że posiada interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej potwierdzającą brak obowiązku podatkowego dla kredytobiorców.
5.Interpretacje indywidualne wydane w podobnych sprawach (m.in. 0112-KDIL2-1.4011.806.2024.2.MKA, 0112-KDIL2-1.4011.749.2024.2.MKA) wskazują na brak obowiązku podatkowego w podobnych przypadkach.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Wobec powyższego, skoro kwota dodatkowa, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, jak Pan wskazał we wniosku, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu to jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. Pana żony).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.