
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
W dniu 13 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 13 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 17 lutego 2025 r. (wpływ 17 lutego 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych
Wnioskodawca jest osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą związaną m.in. z doradztwem w zakresie informatyki (przeważający przedmiot klasyfikacji działalności – 62.01.Z).
Zakres prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej nie obejmuje natomiast odpłatnego zbywania udziałów, papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych ani realizacji praw z nich wynikających.
Wnioskodawca posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Polski zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy o PIT, a w konsekwencji podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP.
Wnioskodawca korzysta ze zryczałtowanej formy opodatkowania, na mocy Ustawy o Ryczałcie.
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi związane z doradztwem w zakresie informatyki na rzecz polskiej spółki z o.o. (dalej: „Spółka”).
Spółka jest organizatorem programu opcji na udziały Spółki dla pracowników i współpracowników, stanowiącego program motywacyjny adresowany do personelu Spółki (dalej: „Program opcyjny” lub „Program”).
Celem wprowadzenia Programu jest stworzenie mechanizmów zmierzających do realizacji strategii Spółki, w tym:
·stabilizacji składu osobowego kluczowego zespołu Spółki,
·utrzymania wysokiego i profesjonalnego poziomu działalności Spółki,
·stworzenia nowych mechanizmów motywacyjnych dla członków zespołu, co w efekcie przełoży się na efektywne wspieranie celów biznesowych,
·zapewnienie stabilnego wzrostu wartości Spółki i świadczonych przez Spółkę usług,
·stworzenia silnych związków pomiędzy Spółką, a członkami jej zespołu,
·stworzenia bodźców, które zachęcą, zatrzymają i zmotywują wykwalifikowane osoby, kluczowe dla realizacji strategii Spółki, do działania w interesie Spółki.
Program jest skierowany do pracowników Spółki (zatrudnionych na podstawie umowy o pracę) oraz do osób pozostających ze Spółką we współpracy na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy o świadczenie usług), wskazanych przez zarząd Spółki i na zasadach określonych w Regulaminie opcji na udziały przyjętego na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników Spółki (dalej: „Regulamin”).
Zgodnie z Regulaminem, osoby uprawnione (w tym Wnioskodawca) będą mogły objąć lub nabyć udziały w Spółce na zasadach określonych w Regulaminie.
Regulamin precyzuje również, że jednym ze zdarzeń uprawniających do wykonania prawa z opcji jest sprzedaż udziałów w Spółce na rzecz zewnętrznego inwestora.
W myśl postanowień Regulaminu sprzedaż rozumiana jest jako przejęcie całego kapitału zakładowego Spółki przez osobę lub osoby działające w porozumieniu niebędąca sprzedażą wyłączoną (dalej: „Sprzedaż”).
Regulamin precyzuje również, że w przypadku Sprzedaży Spółka podejmie czynności dotyczące podwyższenia kapitału zakładowego w celu umożliwienia uczestnikom Programu objęcia przysługujących im udziałów, chyba że zarząd Spółki postanowi o innym sposobie wykonania opcji, w szczególności poprzez przeniesienie na uczestnika udziałów posiadanych przez dotychczasowego wspólnika Spółki.
Dalej Regulamin wskazuje, że każda opcja zostanie przyznana w drodze umowy opcji w formie zatwierdzonej przez zarząd Spółki, która wskazywać będzie wszystkie warunki dotyczące opcji, w szczególności: datę przyznania opcji, maksymalną liczbę udziałów, których dotyczy opcja, oraz cenę wykonania prawa opcji (dalej: „Umowa opcji”).
Na podstawie Umowy opcji Spółka przyznała Wnioskodawcy nieodpłatnie opcję do nabycia lub objęcia udziałów w kapitale zakładowym Spółki na preferencyjnych warunkach, tj. po cenie nominalnej (dalej: „Opcja”), o ile spełnione zostaną przesłanki wymagane dla wykonania prawa Opcji, które zostały wskazane w Regulaminie oraz w Umowie.
Zawierając Umowę opcji, Wnioskodawca był związany ze Spółką na podstawie zawartej umowy o świadczenie usług doradztwa w zakresie informatyki, które świadczy na rzecz Spółki w ramach prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej.
Samo nabycie opcji nie uprawnia Wnioskodawcy do wykonywania praw udziałowca Spółki, tj. m.in. prawa do dywidendy, czy prawa głosu (uprawnienia te aktualizują się dopiero w przypadku realizacji praw z opcji i nabycia lub objęcia udziałów w kapitale zakładowym Spółki).
Z samego więc posiadania opcji nie wynikały ani nie wynikają dla Wnioskodawcy żadne konkretne, miarodajne korzyści. Zgodnie z Regulaminem opcje są niezbywalne, co oznacza, że prawo opcji udzielone jest wyłącznie danemu uczestnikowi Programu. Nie podlega ono przekazaniu ani cesji, nie można ustanawiać na nim zastawów ani żadnych innych obciążeń, a jakakolwiek próba przeniesienia, cesji, obciążenia, zastawienia, zbycia lub rozporządzenia prawami uczestnika Programu skutkować będzie natychmiastowym wygaśnięciem opcji.
Zgodnie z Umową, wykonanie prawa z Opcji jest uwarunkowane spełnieniem przez Wnioskodawcę poniższych warunków:
W przypadku objęcia udziałów:
1)wniesienia przez Wnioskodawcę wkładu do Spółki w kwocie równej łącznej cenie wykonania (rozumianej jako wskazaną w Umowie opcji cenę za każdy obejmowany udział, w odniesieniu do którego przyznano opcję) z tytułu nabywanych udziałów;
2)złożenia oświadczenia o objęciu udziałów i przystąpieniu do Spółki w formie aktu notarialnego;
W przypadku nabycia udziałów:
1)dopełnienia wszelkich formalności niezbędnych do wykonania Opcji (np. nabycia udziałów od dotychczasowego wspólnika Spółki za cenę odpowiadającą wartości nominalnej udziałów).
Z uwagi na zrealizowaną transakcję Sprzedaży wszystkich udziałów w Spółce na rzecz zewnętrznego inwestora, Spółka podjęła czynności w celu realizacji Programu opcyjnego, tj. podwyższono kapitał zakładowy w Spółce poprzez utworzenie nowych udziałów, które zostały objęte w całości przez dotychczasowego wspólnika Spółki (dalej: „Udziały”).
Następnie Udziały te, zgodnie z postanowieniami Regulaminu, zostały przeniesione przez dotychczasowego wspólnika Spółki na rzecz uczestników Programu, w tym na Wnioskodawcę.
Tym samym, na moment złożenia niniejszego Wniosku, Wnioskodawca zrealizował przysługujące mu prawo Opcji wynikające z Umowy opcji i na tej podstawie nabył udziały w Spółce od dotychczasowego wspólnika Spółki po preferencyjnej cenie, tj. po cenie nominalnej.
Obecnie wartość rynkowa udziałów w Spółce jest wyższa od ceny nominalnej tych udziałów.
Końcowo Wnioskodawca wskazuje, że zarówno przed zawarciem Umowy opcji, a także po nabyciu udziałów w Spółce przez zewnętrznego inwestora, jak również w chwili złożenia niniejszego Wniosku, Wnioskodawcę ze Spółką łączyła i będzie w dalszym ciągu łączyć umowa o współpracę, na podstawie której Wnioskodawca w ramach prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej świadczy usługi doradcze w zakresie informatyki na rzecz Spółki.
Uzupełnienie wniosku
Przyznane i będące przedmiotem wniosku Opcje nie są pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 722; dalej: „Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi”).
Za powyższym stanowiskiem przemawia w ocenie Wnioskodawcy m.in. fakt, że:
-Na moment przyznania Opcji nie jest możliwe ustalenie wartości rynkowej tych Opcji na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca ich uzyskania. Wynika to między innymi z faktu, że Opcje, o których mowa we wniosku, miały charakter warunkowy i były niezbywalne, co powoduje, że nie mogły one być przedmiotem obrotu rynkowego. Opcje nie mogły zostać wykonane przez jakąkolwiek inną osobę niż Uczestnik Programu, któremu zostały przyznane, a prawa z Opcji nie mogły zostać przeniesione lub scedowane na jakąkolwiek inną osobę ani nie mogło zostać na nich ustanowione jakiekolwiek obciążenie lub inne zabezpieczenie. Uczestnicy nie mogli zatem dysponować przyznanymi im Opcjami, natomiast stanowiły one jedynie potencjalną możliwość uzyskania korzyści w przyszłości (możliwość nabycia udziałów Spółki).
-Z tytułu posiadania Opcji, Wnioskodawcy nie przysługiwały prawa korporacyjne, majątkowe, prawo głosu ani prawo do dywidendy, poza prawem objęcia udziałów Spółki (przy spełnieniu warunków określonych Regulaminem Programu). Z samego przyznania Opcji nie wynikały zatem dla Wnioskodawcy jakiekolwiek konkretne, miarodajne korzyści, co również wskazuje na brak możliwości określenia wartości rynkowej Opcji na moment ich przyznania.
W ocenie Wnioskodawcy kryterium przesądzającym uznanie za pochodny instrument finansowy jest możliwość zbycia danego prawa. Pogląd ten w istocie sprowadza się do założenia, że skoro pochodne instrumenty finansowane zostały uregulowane w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, to dane prawo nie może być wyłączone z obrotu poprzez stosowne klauzule umowne. Zakaz zbycia wynikający z umowy dyskwalifikuje więc dane prawo jako pochodny instrument finansowy.
Opcje te nie są również papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a i lit. b Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Nie powstają one w wyniku emisji i nie odnoszą się do papierów wartościowych (nie inkorporują uprawnienia do nabycia lub objęcia papierów wartościowych), gdyż udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie są papierami wartościowymi w przeciwieństwie do np. akcji.
Wobec okoliczności faktycznych wskazanych w niniejszej odpowiedzi na wezwanie oraz we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, że Opcje:
-były przyznawane Uczestnikom Programu (w tym Wnioskodawcy) nieodpłatnie,
-były niezbywalne,
-nie mogły być przedmiotem obrotu, jak również nie ma rynku, na którym byłyby przedmiotem skutecznego obrotu.
Z uwagi na powyższe, Wnioskodawca wskazuje, że Opcje, o których mowa we wniosku, były wyłącznie przyrzeczeniem/obietnicą możliwości nabycia udziałów w Spółce w przyszłości i w momencie ich otrzymania nie mają one dla Uczestników Programu, w tym dla Wnioskodawcy, konkretnego wymiaru finansowego.
Nie sposób zatem uznać, że taki instrument finansowy spełnia przesłanki uznania go za pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy o obrocie instrumentami finansowymi w związku z art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie nazwa bowiem, a cechy danego instrumentu decydują o uznaniu go za pochodny instrument finansowy.
Tym samym kryteria i cechy charakteryzujące Opcje, o których mowa we wniosku, przemawiają przeciwko klasyfikacji tych praw jako instrumentów finansowych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Ponadto, Opcje te nie są również papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a i lit. b Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Nie powstają one w wyniku emisji i nie odnoszą się do papierów wartościowych (nie inkorporują uprawnienia do nabycia lub objęcia papierów wartościowych), gdyż udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie są papierami wartościowymi w przeciwieństwie do np. akcji.
Pytania
1.Czy nieodpłatne przyznanie Wnioskodawcy Opcji stanowi zdarzenie powodujące powstanie przychodu w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT?
2.Czy realizacja praw z Opcji poprzez odpłatne nabycie udziałów w Spółce stanowi moment powstania przychodu, a tak uzyskany przychód należy zakwalifikować jako przychód ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu 3% stawką podatkową na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e Ustawy o Ryczałcie w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 Ustawy o PIT?
3.Czy przychód ze zbycia udziałów nabytych w wyniku realizacji praw z Opcji należy zakwalifikować do przychodów ze źródła kapitały pieniężne w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a Ustawy o PIT?
4.Czy przychód ze zbycia udziałów zakwalifikowany jako przychód ze źródła kapitały pieniężne, może zostać pomniejszony o koszt uzyskania przychodu w wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu na moment realizacji praw z Opcji zgodnie z art. 22 ust. 1d pkt 2 ustawy o PIT?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1.
Zdaniem Wnioskodawcy, przyznanie Wnioskodawcy Opcji nie stanowi zdarzenia powodującego powstanie przychodu w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT.
Ad 2.
Zdaniem Wnioskodawcy, realizacja praw z Opcji poprzez odpłatne nabycie udziałów w Spółce stanowi moment powstania przychodu, a tak uzyskany przychód należy zakwalifikować jako przychód ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu 3% stawką podatkową na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e Ustawy o Ryczałcie w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 Ustawy o PIT.
Ad 3.
Zdaniem Wnioskodawcy, przychód ze zbycia udziałów nabytych w wyniku realizacji praw z Opcji należy zakwalifikować jako przychód ze źródła kapitały pieniężne w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a Ustawy o PIT.
Ad 4.
Zdaniem Wnioskodawcy przychód ze zbycia udziałów zakwalifikowany jako przychód ze źródła kapitały pieniężne, może zostać pomniejszony o koszt uzyskania przychodu w wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu na moment realizacji praw z Opcji, zgodnie z art. 22 ust. 1d pkt 2 ustawy o PIT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c Ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie zaś do treści art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Pojęcie „nieodpłatnego świadczenia/częściowo odpłatnego świadczenia”, użyte w art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, nie zostało zdefiniowane w tej ustawie. W orzecznictwie oraz piśmiennictwie podkreśla się, że pojęcie to ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu, ale także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.
Dla uznania więc, że dane świadczenie jest nieodpłatne bądź częściowo odpłatne, konieczne jest stwierdzenie, że w wyniku zdarzenia prawnego czy zjawiska gospodarczego podatnik uzyskał korzyść majątkową kosztem innego podmiotu lub też uzyskał nieodpłatne (częściowo odpłatne), to jest niezwiązane z kosztami (całkowitymi kosztami) lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy (por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego – dalej: „NSA” z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06). Przysporzenie to musi zatem być rzeczywiste, a nie tylko potencjalne.
Z kolei w ślad za wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 listopada 2016 r. sygn. II FSK 2243/14 art. 11 ust. 1 ustawy o PIT należy interpretować w ten sposób, że aby powstał przychód (opodatkowanie), muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki, tj.:
1) świadczenie musi mieć wymierną korzyść dla podatnika oraz
2) podatnik musi tę korzyść (świadczenie) „otrzymać”.
Do przysporzenia dochodzi więc tylko w sytuacji, gdy można mówić o powiększeniu majątku lub składników majątku danej osoby i gdy osoba ta może tym składnikiem swobodnie dysponować.
Biorąc pod uwagę powyższe, samo przyznanie Wnioskodawcy Opcji w ramach Programu opcyjnego nie skutkowało powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż:
a)Opcje przyznane Wnioskodawcy stanowią jedynie warunkowe prawo do nabycia lub objęcia udziałów w kapitale zakładowym Spółki;
b)z samego tytułu posiadania Opcji nie przysługują Wnioskodawcy żadne prawa korporacyjne w Spółce, jak np. prawo do dywidendy, prawo głosu na zgromadzeniu wspólników;
c)Wnioskodawca nie ma prawa do swobodnego dysponowania przyznanymi Opcjami z uwagi na to, że są one niezbywalne;
d)możliwość realizacji przez Wnioskodawcę praw z Opcji jest uzależniona od spełnienia warunków wskazanych w Regulaminie oraz w Umowie, takich jak m.in. od wykonania praw z Opcji w określonym czasie, kontynuowania świadczenia usług na rzecz Spółki przez Wnioskodawcę, wniesienia wkładu do Spółki czy złożenia oświadczenia o objęciu udziałów i przystąpieniu do Spółki.
Wobec powyższego, przyznanie Opcji nie skutkowało powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT. W szczególności, powyższego zdarzenia nie da się również zakwalifikować jako otrzymanie świadczeń nieodpłatnych (częściowo odpłatnych) w rozumieniu Ustawy o PIT, albowiem na tym etapie Wnioskodawca nie otrzymuje żadnej realnej korzyści (realnego przysporzenia). W takim stanie rzeczy nie sposób przyjąć, że doszło do powstania przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w interpretacji z dnia 25 stycznia 2018 r., nr: IPPB2/4160-52/13/18-9/S/MG, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „Dyrektor KIS” wskazał, że:
otrzymanie opcji na akcje spółki prawa amerykańskiego nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest bowiem związane z jakimkolwiek przysporzeniem w majątku osoby otrzymującej opcję. W momencie otrzymania opcji nie powstaje po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tożsame stanowisko wynika z interpretacji Dyrektora KIS z dnia 15 lutego 2022 r., nr: 0113-KDIPT2- 3.4011.973.2021.2.MS, zgodnie z którym:
w pierwszej kolejności należy stwierdzić, że z tytułu nieodpłatnego przyznania opcji, stanowiących pochodny instrument finansowy, o którym mowa w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie powstaje po Pana stronie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ opcja stanowi warunkowe prawo, które jest odroczone w czasie, gdzie w okresie restrykcji nie jest Pan uprawniony do żadnych praw korporacyjnych (dywidenda, prawo głosu), a ponadto samo przyznanie opcji nie daje prawa do dysponowania nimi. Jak wynika z wniosku, dopiero w momencie realizacji opcji na akcje i objęcia akcji nabywa Pan prawa akcjonariusza, tj. prawo do dywidendy oraz prawo głosu na zgromadzeniu akcjonariuszy. Zatem, jeśli nie jest możliwe ustalenie wysokości przychodu na moment nabycia pochodnego instrumentu finansowego (opcji na akcje), to nie uzyska Pan przychodu podlegającego opodatkowaniu na moment objęcia opcji na akcje.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.
W ocenie Wnioskodawcy przychód powstały w dacie realizacji Opcji i nabycia udziałów w Spółce po preferencyjnej cenie należy zakwalifikować jako świadczenie częściowo odpłatne (zgodnie z art. 11 ust. 2b w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 Ustawy o PIT) i rozliczyć jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT.
Powyższy przychód, z uwagi na korzystanie przez Wnioskodawcę ze zryczałtowanej formy opodatkowania, podlega opodatkowaniu 3% stawką podatku na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e Ustawy o Ryczałcie w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 Ustawy o PIT.
Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie realizacji prawa Opcji oraz częściowo odpłatnego nabycia udziałów w Spółce (tj. po cenie nominalnej, niższej niż cena rynkowa), po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy (w odniesieniu do realizacji Opcji – jako częściowo odpłatne świadczenie w wysokości różnicy pomiędzy wartością rynkową objętych udziałów a odpłatnością poniesioną przez Wnioskodawcę stosownie do uregulowań art. 11 ust. 1-2b ustawy o PIT).
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych zakłada przy tym zróżnicowanie sposobu opodatkowania poszczególnych rodzajów dochodów (przychodów) osób fizycznych w oparciu o system przyporządkowywania ich do odpowiedniego źródła przychodów. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania, uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów (obejmujący m.in. kwestię uwzględniania kosztów uzyskania przychodów dla celów ustalenia dochodu z danego źródła przychodów).
W świetle art. 10 ust. 1 ww. ustawy źródłem przychodów jest m.in.: pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3).
Z kolei Wnioskodawca otrzymał Opcję na nabycie lub objęcie udziałów w Spółce wyłącznie ze względu na obowiązującą pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką umowę o świadczenie usług, a więc w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Jak wynika z treści Regulaminu w tym zakresie, Program jest skierowany do pracowników Spółki (zatrudnionych na podstawie umowy o pracę) oraz do osób pozostających ze Spółką we współpracy na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy o świadczenie usług), wskazanych przez zarząd Spółki i na zasadach określonych w Regulaminie.
Wobec faktu, że Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz Spółki, przyznanie Wnioskodawcy Opcji umożliwiających nabycie udziałów w Spółce nastąpiło właśnie z uwagi na prowadzoną przez Wnioskodawcę działalność gospodarczą.
Dalej Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z treścią Regulaminu, jeśli uczestnik Programu z jakiegokolwiek powodu przestał być pracownikiem lub współpracownikiem, wówczas uczestnik Programu nie będzie mógł wykonać praw z opcji (niezależnie od tego, czy nabył uprawnienia do takiej opcji przed powyższą datą) ze skutkiem natychmiastowym od daty, gdy uczestnik przestał być pracownikiem lub współpracownikiem Spółki, zaś opcja automatycznie wygaśnie po upływie terminu 30 dni od tej daty, chyba że zarząd Spółki określi w terminie 30 dni od ustania zatrudnienia lub zakończenia współpracy, że uczestnik Programu może zachować część swojej opcji, do której nabył uprawnienia do dnia ustania zatrudnienia lub zakończenia współpracy lub przed tym dniem”.
W konsekwencji, w przypadku rozwiązania umowy o świadczenie usług, Wnioskodawca nie mógłby nabyć uprawnień do realizacji Opcji, co jednocześnie uniemożliwiłoby Wnioskodawcy obejmowanie lub nabycie udziałów w ramach Programu (poza sytuacją, w której zarząd Spółki określiłby, że Wnioskodawca może zachować część swojej Opcji, do której nabył uprawnienia do dnia zakończenia współpracy lub przed tym dniem.
Powyższe zasady, zdaniem Wnioskodawcy, również potwierdzają, że otrzymanie przez Wnioskodawcę Opcji jest nierozerwalnie związane ze świadczeniem przez niego, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, usług na rzecz Spółki.
Mając na uwadze powyższe okoliczności faktyczne i prawne, należy uznać, że przychody uzyskane przez Wnioskodawcę, jako uczestnika Programu opcyjnego, w ramach którego Wnioskodawca otrzymał Opcję, jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z którą Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz Spółki – stanowią przychód związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT.
Gdyby nie prowadzona przez Wnioskodawcę działalność gospodarcza oraz korzystanie przez Spółkę, będącą organizatorem Programu, z usług świadczonych przez Wnioskodawcę, Wnioskodawca nie miałby możliwości uczestnictwa w Programie oraz otrzymania Opcji.
W ocenie Wnioskodawcy przychód rozpoznany zgodnie z powyższym powinien zostać opodatkowany w analizowanej sprawie stawką podatku w wysokości 3%.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy o Ryczałcie osoby fizyczne oraz przedsiębiorstwa w spadku osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Natomiast stosownie do treści art. 6 ust. 1 ww. Ustawy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 7a ust. 4 lub art. 14 ustawy o podatku dochodowym, z zastrzeżeniem ust. 1e i ust. 1f, w tym również gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych, zwanych dalej „spółką”.
Z kolei w art. 12 Ustawy o Ryczałcie zostały wymienione stawki podatkowe dla poszczególnych przychodów.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e ww. Ustawy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i pkt 19-22 Ustawy o PIT, wynosi 3%.
Stosownie zaś do art. 14 ust. 1 Ustawy o PIT za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 Ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem ust. 2g i art. 21 ust. 1 pkt 125 i 125a Ustawy o PIT.
Treść art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT wskazuje, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl art. 11 ust. 2 ww. Ustawy wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne (art. 11 ust. 2b ustawy o PIT), przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 26 lipca 2024 r., znak: 0115-KDIT1.4011.324.2024.2.AS, w której wskazano, że:
Z opisu sprawy wynika, że obejmie Pan udziały w spółce z o.o. odpłatnie za wkład pieniężny, prawdopodobnie niższy od ich potencjalnej wartości rynkowej w ramach programu o charakterze motywacyjnym. Sytuacji nabycia (objęcia) udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością poniżej wartości rynkowej w "programie motywacyjnym" nie można utożsamiać z "klasyczną" sytuacją obejmowania akcji/udziału za wkład pieniężny. Zauważyć bowiem należy, że program motywacyjny to przede wszystkim system wynagradzania. Z reguły też różnicę pomiędzy wartością rynkową a ceną uiszczaną przez uczestnika może pokrywać/pokrywa spółka – pracodawca, zleceniodawca, kontrahent uczestnika, ponosząc koszt ekonomiczny takiego uczestnictwa. Obejmowanie/nabywanie akcji/udziałów zarówno nieodpłatne, jak i częściowo odpłatnie jest formą nagrody dla uczestnika. Powyższe z kolei implikuje do stwierdzenia, że preferencyjne objęcie udziałów spowoduje po Pana stronie wystąpienie realnego przysporzenia majątkowego.
W opisanej przez Pana sprawie przychód z tytułu objęcia udziałów niewątpliwie związany jest z prowadzoną przez Pana pozarolniczą działalnością gospodarczą. Zatem w przypadku objęcia przez Pana udziałów w ramach realizacji Programu Motywacyjnego za cenę niższą niż ich wartość rynkowa powstaje przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość tego przychodu należy określić na podstawie art. 11 ust. 2a w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i opodatkować zryczałtowanym podatkiem dochodowym stawką 3%.
Tożsame stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora KIS również w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lipca 2024 r., nr: 0115-KDIT1.4011.328.2024.2.MST oraz z dnia 4 lipca 2024 r. nr: 0113-KDIPT2-3.4011.318.2024.2.NM.
W konsekwencji tak rozpoznany przychód (obliczony zgodnie z treścią art. 11 ust. 2a-2b ustawy o PIT) powinien zostać opodatkowany na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e Ustawy o Ryczałcie w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT, 3% stawką podatkową.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytań nr 3 i nr 4.
W ocenie Wnioskodawcy przychód, który powstanie w dacie zbycia udziałów przez Wnioskodawcę, należy zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a Ustawy o PIT.
Rozpoznany w ten sposób przychód następnie będzie mógł zostać pomniejszony o koszty uzyskania przychodu w wysokości przychodu opodatkowanego na wcześniejszym etapie, tj. na moment realizacji Opcji w formie nabycia udziałów w Spółce, zgodnie z art. 22 ust. 1d pkt 2 Ustawy o PIT.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a Ustawy o PIT odpłatne zbycie akcji generuje przychód ze źródła kapitały pieniężne. Dochód ten (cena uzyskana ze sprzedaży udziałów minus koszty uzyskania przychodu) opodatkowany jest na podstawie art. 30b ustawy o PIT, stawką w wysokości 19%.
Powyższe założenia nie są w żaden sposób kwestionowane w praktyce – interpretacje i orzecznictwo są w tym zakresie jednolite, a przepisy nie budzą większych wątpliwości – vide: interpretacje wydane przez Dyrektora KIS:
* nr: 0113-KDIPT2-3.4011.973.2021.2.MS z 15 lutego 2022 r.;
* nr: 0113-KDIPT2-1.4011.852.2021.2.MGR z 14 stycznia 2022 r.;
* nr: 0115-KDIT1.4011.328.2024.2.MST z 8 lipca 2024 r.;
* nr: 0113-KDIPT2-3.4011.318.2024.2.NM z 4 lipca 2024 r.
W ocenie Wnioskodawcy, w opisanej sytuacji przy zbyciu udziałów nabytych częściowo odpłatnie, do ustalenia kosztów uzyskania przychodu zastosowanie znajdzie przepis art. 22 ust. 1d pkt 2 ustawy o PIT, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodu przy odpłatnym zbyciu praw nabytych nieodpłatnie bądź częściowo odpłatnie jest wartość przychodu określonego w momencie nabycia tych praw, powiększonego o wydatki na ich nabycie (w stanie faktycznym: cena, za jaką udziały zostały nabyte przez Wnioskodawcę – w wyniku realizacji praw z Opcji), tj. przychód określony zgodnie z art. 11 ust. 2b w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT.
Tym samym, kosztami uzyskania przychodów byłyby:
-kwota odpłatności poniesionej przez Wnioskodawcę na nabycie udziałów (tj. w momencie realizacji Opcji i nabycia udziałów) oraz
-przychód podlegający opodatkowaniu w momencie realizacji Opcji w formie nabycia udziałów w wysokości różnicy pomiędzy wartością rynkową nabytych udziałów a odpłatnością poniesioną przez Wnioskodawcę na ich nabycie.
Powyższe stanowisko jest powszechnie aprobowane przez organy podatkowe, z uwagi na fakt, że zakładając opodatkowanie już samego nabycia udziałów w związku z wykonaniem praw z Opcji, zastosowanie powyższych kosztów uzyskania przychodu pozwala na uniknięcie faktycznego podwójnego opodatkowania (podatek płacony jest przy nabyciu i ponownie przy zbyciu udziałów, jednak przy zbyciu opodatkowaniu podlega tak naprawdę jedynie ewentualny zysk osiągnięty ze sprzedaży udziałów (przy założeniu, że cena rynkowa udziałów wzrosła) – a nie cała ich wartość rynkowa, która de facto została już wcześniej opodatkowana).
Podsumowując, sprzedaż udziałów, nabytych częściowo odpłatnie lub nieodpłatnie w wyniku realizacji Programu opcyjnego, należy rozpatrywać w kategorii przychodu ze źródła zyski kapitałowe, przy czym uzyskany z tego tytułu przychód Wnioskodawca uprawniony jest pomniejszyć o koszt uzyskania przychodu obliczony na podstawie art. 22 ust. 1d pkt 2 Ustawy o PIT.
Przyjęcie odmiennego stanowiska skutkowałoby tym, że przychód z tytułu nabycia udziałów w ramach Programu byłby opodatkowany dwukrotnie: po raz pierwszy w momencie ich nabycia (w wyniku realizacji prawa Opcji) i po raz drugi z momentem odpłatnego zbycia tychże udziałów (tak też stanowiska wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 16 grudnia 2020 r. sygn. akt I SA/Gd 819/20, czy też wyroku NSA z 8 października 2020 r. sygn. akt II FSK 1610/18).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w cytowanej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie zaś do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.
Ogólne wyjaśnienie pojęcia przychodu zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia oraz świadczenia w naturze otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu – przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Zasady ustalania wartości świadczeń w naturze, innych nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych regulują art. 11 ust. 2-2b ustawy.
Stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4)w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
W myśl art. 11 ust. 2b ww. ustawy:
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zasadę powszechności opodatkowania. Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych zakłada przy tym zróżnicowanie sposobu opodatkowania poszczególnych rodzajów dochodów (przychodów) osób fizycznych w oparciu o system przyporządkowywania ich do odpowiedniego źródła przychodów. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania, uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów (obejmujący m.in. kwestię uwzględniania kosztów uzyskania przychodów dla celów ustalenia dochodu z danego źródła przychodów).
W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy źródłem przychodów jest m.in.:
·pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3) oraz
·kapitały pieniężne i prawa majątkowe (pkt 7).
Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Z kolei, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 cytowanej ustawy:
Przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem ust. 2g i art. 21 ust. 1 pkt 125 i 125a.
Stosownie natomiast do art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z:
a)odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych,
b)realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
Z uwagi na to, że przedstawiony przez Pana opis sprawy dotyczy szeroko rozumianych programów motywacyjnych, należy przytoczyć treść art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że jeżeli w wyniku realizacji programu motywacyjnego utworzonego przez:
1)spółkę akcyjną, od której podatnik uzyskuje świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13,
2)spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której podatnik uzyskuje świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13
– podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje tej spółki lub akcje spółki w stosunku do niej dominującej, przychód z tego tytułu powstaje w momencie odpłatnego zbycia tych akcji.
Natomiast stosownie do art. 24 ust. 11b ww. ustawy, przez program motywacyjny, o którym mowa w ust. 11, rozumie się system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez:
1)spółkę akcyjną, dla osób uzyskujących od niej świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13, albo
2)spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania uzyskują świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13
– w wyniku którego osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania bezpośrednio lub w wyniku realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji innych praw majątkowych, nabywają prawo do faktycznego objęcia lub nabycia akcji spółki określonej w pkt 1 lub 2.
Z regulacji art. 24 ust. 11 oraz art. 24 ust. 11b jednoznacznie wynika, że z programem motywacyjnym w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mamy do czynienia w przypadku, gdy:
1)jest to system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez spółkę akcyjną lub spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w stosunku do spółki,
2)podatnik uzyskuje świadczenie lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 (stosunek pracy) lub art. 13 (działalność wykonywana osobiście),
3)w wyniku tego programu motywacyjnego podatnik uprawniony do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania bezpośrednio lub w wyniku realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji innych praw majątkowych, nabywa prawo do faktycznego objęcia/nabycia akcji spółki akcyjnej lub jej spółki dominującej,
4)podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje tych spółek.
W przypadku takich programów motywacyjnych przychód powstaje dopiero w momencie zbycia wskazanych akcji i zaliczany jest do źródła przychodów kapitały pieniężne.
Z przedstawionego opisu okoliczności faktycznych sprawy wynika jednak, że nie jest Pan uczestnikiem programu motywacyjnego („Program opcyjny”) w rozumieniu ww. przepisów. Współpracuje Pan ze spółką, świadcząc na jej rzecz usługi w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Poza tym, w ramach tego programu nabywa Pan udziały, nie zaś akcje jak stanowi ww. przepis.
We wniosku wskazano natomiast, że opcje:
–zostały Panu przyznane nieodpłatnie,
–uprawniają Pana do nabycia udziałów w kapitale zakładowym spółki na preferencyjnych warunkach,
–nie uprawniają natomiast do wykonywania praw udziałowca spółki,
–są niezbywalne, nie dają konkretnej, miarodajnej korzyści,
–nie podlegają cesji, przeniesieniu, zastawianiu ani zbyciu,
–nie są pochodnymi instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,
–nie są papierami wartościowymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a i lit. b ww. ustawy,
–są obietnicą możliwości nabycia udziałów w spółce w przyszłości.
Przenosząc powyższe na grunt analizowanych przepisów, wskazać należy, że skoro opcje są jedynie obietnicą nabycia udziałów, nie posiadają wartości w momencie ich przyznania, to nabycie ich przez Pana w sposób nieodpłatny – w ramach opisanego programu o charakterze motywacyjnym – nie stanowi dla Pana przysporzenia majątkowego.
Kolejną kwestią jest nabycie przez Pana udziałów – w drodze realizacji przyznanych opcji – po cenie preferencyjnej, tj. po wartości niższej niż ich wartość rynkowa. Uzyskanie tych udziałów po cenie preferencyjnej jest niewątpliwie dla Pana rzeczywistym, wymiernym przysporzeniem majątkowym. Staje się Pan bowiem udziałowcem spółki i uzyskuje uprawnienia właścicielskie. Sytuacja ta mieści się więc w zakresie zastosowania art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako skutkująca powstaniem przychodu.
Kwalifikację źródła przychodów należy ustalić na podstawie rodzaju stosunku prawnego łączącego Pana ze spółką z o.o. Zatem przychód z tego tytułu powinien zostać zakwalifikowany do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość tego przychodu należy natomiast określić na podstawie art. 11 ust. 2b w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 tej ustawy.
Z opisu sprawy wynika, że opodatkowuje Pan przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t. j. Dz. U z 2024 r. poz. 776 ze zm.): ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi
3% przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-21 ustawy o podatku dochodowym.
Wobec powyższego, skoro jak wskazano wyżej, z tytułu nabycia udziałów w spółce w wyniku realizacji opcji będących obietnicą ich nabycia po preferencyjnej cenie uzyska Pan przychód w rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, powinien Pan opodatkować te przychody 3% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych zbycia przez Pana udziałów, ponownie należy wskazać, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z:
a)odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych,
b)realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
Z uwagi na fakt, że wskazał Pan, że zakres prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej nie obejmuje odpłatnego zbywania udziałów, papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, ani realizacji praw z nich wynikających przychód, jaki osiągnie Pan ze zbycia udziałów, należy zaliczyć do przychodów z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych:
1)z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających,
2)z odpłatnego zbycia udziałów (akcji),
3)z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni,
4)z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny,
5)z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych
– podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Stosownie do art. 30b ust. 4 ww. ustawy:
Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni, papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających, a także umorzenie, odkupienie, wykupienie albo unicestwienie w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.
W myśl art. 30b ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) albo udziałów w spółdzielni a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c, osiągnięta w roku podatkowym.
Zatem, osiągnięty przez Pana przychód ze zbycia udziałów nabytych częściowo odpłatnie należy opodatkować stawką 19% zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie w związku ze sprzedażą udziałów będzie Pan uprawniony do zastosowania odpowiednich kosztów uzyskania przychodów z tytułu osiągniętego przychodu z odpłatnego zbycia udziałów w spółce polskiej.
W myśl bowiem art. 22 ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, w związku z którymi, zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, został określony przychód, a także w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy, praw lub innych świadczeń będących przedmiotem wykonania świadczenia niepieniężnego, o którym mowa w art. 14 ust. 2e i 2f, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji dokonanej zgodnie z odrębnymi przepisami, jest odpowiednio:
1) wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2 i 2a albo
2) wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2b powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń, albo
3) równowartość wierzytelności (należności) uregulowanej przez wykonanie świadczenia niepieniężnego (w naturze), o którym mowa w art. 14 ust. 2e i 2f, pomniejszonej o naliczony w związku z przekazaniem tego świadczenia niepieniężnego podatek od towarów i usług
– pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.
Przepis ten daje możliwość uwzględnienia w kosztach podatkowych – w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy/praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie – wartości przychodu określonego na moment otrzymania/nabycia tych rzeczy/praw z tytułu nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń i świadczeń w naturze, określonego zgodnie z art. 11 ust. 2, ust. 2a i ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem przychód z tytułu zbycia udziałów, zakwalifikowany jako świadczenie ze źródła kapitały pieniężne, może zostać pomniejszony o koszt uzyskania przychodu w wysokości przychodu podlegającego opodatkowaniu na moment realizacji opcji i nabycia udziałów, zgodnie z art. 22 ust. 1d pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
·stanów faktycznych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
·zdarzeń przyszłych, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tę interpretację.
Ponadto wskazuję, że powołane przez Pana orzeczenie sądu administracyjnego nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości tej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, stwierdzam, że teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w tym postępowaniu.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pan sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.