Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 31 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych wypłaty z prywatnego ubezpieczenia emerytalnego z Niemiec. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 lutego 2025 r., które wpłynęło w tym samym dniu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan obywatelem Polski. Jest Pan polskim rezydentem i w Polsce przebywa ponad 183 dni w roku. Pracował Pan na terenie Republiki Federalnej Niemiec. W czasie pracy w Niemczech dokonywał Pan wpłat na pracowniczy program emerytalny funkcjonujący w oparciu o przepisy Republiki Federalnej Niemiec. Wypłata z ww. pracowniczego programu emerytalnego może nastąpić jednorazowo na wniosek uprawnionego. Ww. świadczenie zostało Panu wypłacone w 2023 r. na Pana wniosek, po ukończeniu przez Pana 60 roku życia. W okresie wypłaty tego świadczenia posiadał Pan miejsce zamieszkania na terenie Polski (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Na pytanie organu, czy wypłata nastąpiła z pracowniczego programu emerytalnego działającego w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w Niemczech, odpowiedział Pan, że jest to ubezpieczenie, które samodzielnie Pan wykupił. W Pana przekonaniu jest to dobrowolnie podpisana przez Pana umowa ubezpieczenia emerytalnego, która była opłacana niezależnie od pracodawcy. Nie ma Pan takiej wiedzy, czy ten rodzaj ubezpieczenia mieści się w pracowniczych programach.

Świadczenie nie zostało Panu wypłacone z systemu ubezpieczeń socjalnych Niemiec. Wypłata nastąpiła w związku z komercyjną umową jaką Pan zawarł. Zawartą umowę może Pan porównać np. z umową jaką Pan zawarł w Polsce z firmą (...), gdzie nadal gromadzi środki na wypłatę w określonym wieku.

Pana zamiarem było otrzymanie środków po osiągnięciu wieku emerytalnego. Otrzymał Pan zwrot wpłaconych środków powiększony o zysk, który jest przedmiotem wniosku. Zaproponowano Panu wybór, albo miesięczne świadczenie emerytalne przez całe pozostałe życie albo wypłata jednorazowa, na którą się Pan zdecydował.

Pytanie

Czy wypłata środków z pracowniczego planu emerytalnego będzie podlegać w Polsce opodatkowaniu podatkiem PIT?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, przedmiotowe świadczenie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT, ponieważ środki wypłacane z pracowniczych planów emerytalnych korzystają z ww. zwolnienia z PIT, albowiem „wolne od podatku dochodowego są wypłaty środków zgromadzone w pracowniczym programie emerytalnym."

Uzasadnienie stanowiska

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych: Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a tej ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która: (1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub (2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

W świetle art. 4a wyżej cytowanej ustawy:

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Stosownie do art. 4 ust. 1 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisaną w Berlinie dnia 14 maja 2023 r. (Dz. U. z 2023 r. Nr 12, poz. 90 z późn. zm.):

W rozumieniu Konwencji, określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się zatem bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Jest Pan obywatelem Polski. W Polsce przebywa Pan ponad 183 dni w roku. Pracował Pan na terenie Niemiec i w tamtym czasie dokonywał Pan wpłat na pracowniczy program emerytalny funkcjonujący w oparciu o przepisy Republiki Federalnej Niemiec. Otrzymał Pan świadczenie z pracowniczego programu emerytalnego funkcjonującego w oparciu o przepisy Republiki Federalnej Niemiec w 2023 r., na wniosek, po ukończeniu przez Pana 60 roku życia. W okresie wypłaty ww. świadczenia posiadał Pan miejsce zamieszkania na terenie Polski (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 18 ust. 1 Konwencji polsko-niemieckiej:

Emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Wskazane przepisy jednoznacznie regulują, że – co do zasady – emerytura i podobne świadczenie wypłacane z Niemiec osobie, która ma miejsce zamieszkania w Polsce – podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Powyższe oznacza, że świadczenie emerytalne z Niemiec z pracowniczego programu emerytalnego, które zostało Panu wypłacone – jako osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce – podlega opodatkowaniu w Polsce według zasad wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT: Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o PIT:

Wolne od podatku dochodowego są wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika – z zastrzeżeniem art. 21 ust. 33 ustawy o PIT.

Jak wynika z art. 21 ust. 33 ustawy o PIT:

Przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Stosownie do art. 2 pkt 18 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych:

Użyte w ustawie określenie – wypłata – oznacza dokonaną przez uczestnika lub osobę uprawnioną wypłatę gotówkową lub realizację przelewu środków zgromadzonych w ramach programu na wskazany przez uczestnika lub tę osobę rachunek bankowy – na warunkach określonych w umowie zakładowej, w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie.

Warunki te określone są w art. 42 ust. 1 ww. z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych, zgodnie z którym:

Wypłata następuje: (1) na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat; (2) na wniosek uczestnika po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i po ukończeniu 55. roku życia; (3) w przypadku ukończenia przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę środków; (4) na wniosek osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika.

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz wskazane we wniosku okoliczności, a mianowicie to, że wypłata nastąpiła na Pana wniosek, w związku z osiągnięciem przez Pana 60 roku życia stwierdzić należy, że ww. świadczenie nie będzie podlegało opodatkowaniu w Polsce, gdyż jest zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) w związku z art. 21 ust. 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, wnosi Pan o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego powyżej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

W myśl art. 3 ust. 1a tej ustawy:

W świetle art. 4a wyżej cytowanej ustawy:

Z wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, że jest Pan obywatelem Polski i polskim rezydentem podatkowym. W czasie pracy w Niemczech dokonywał Pan wpłat na dobrowolne ubezpieczenie emerytalne, które sam Pan wykupił niezależnie od pracodawcy. Otrzymał Pan zwrot środków wpłaconych powiększony o zysk. Ww. świadczenie zostało Panu wypłacone w 2023 r. na Pana wniosek, po ukończeniu przez Pana 60 roku życia. W okresie wypłaty tego świadczenia posiadał Pan miejsce zamieszkania na terenie Polski (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zatem w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą uregulowania zawarte w umowie z dnia 14 maja 2003 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. poz. 90).

Analizując treść poszczególnych artykułów umowy polsko – niemieckiej, należy wskazać, że umowa ta nie zawiera szczególnego artykułu, który regulowałby zasady opodatkowania przychodu w związku wypłatą środków wpłacanych w ramach prywatnego, dobrowolnego, nieobowiązkowego gromadzenia środków w ramach ubezpieczenia emerytalnego.

Zatem w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie art. 22 ust. 1 ww. Umowy, zgodnie z którym:

Z powyższego wynika, że dochód uzyskany w związku z wypłatą środków wpłacanych w ramach nieobowiązkowego, prywatnego ubezpieczenia emerytalnego przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Dla opodatkowania przedmiotowych należności w Polsce, należy wziąć pod uwagę regulacje zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 9 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z kolei art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Jednym ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy są wskazane w pkt 9 tego przepisu inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z opisu sprawy wynika, że otrzymał Pan z Niemiec wypłatę środków z samodzielnie wykupionego dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w swej treści nie zawiera szczególnego artykułu, który regulowałby źródło i zasady opodatkowania przychodu (dochodu) w związku z wypłatą środków wpłacanych w ramach prywatnego, dobrowolnego, nieobowiązkowego gromadzenia środków w ramach ubezpieczenia emerytalnego.

Z tych też względów należy stwierdzić, że przychód z otrzymanych przez Pana jako polskiego rezydenta środków z zagranicznych instrumentów oszczędzania na cele emerytalne (uregulowanych w przepisach obowiązujących w innych niż Polska państwach) należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowanych na ogólnych zasadach przy jednoczesnym zastosowaniu odpowiednich przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Pana wątpliwość budzi kwestia zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym otrzymanych środków na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle tego przepisu:

Według art. 21 ust. 33 ustawy:

Literalne brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) w zw. z art. 21 ust. 33 ustawy o podatku dochodowym stanowi, że przedmiotowe zwolnienie dotyczy wypłat środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym utworzonym i działającym w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych oraz środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym utworzonym i prowadzonym w innym Państwie Członkowskim Unii Europejskiej w oparciu o przepisy właściwe tym Państwom.

Powyższe przepisy nie znajdą zatem zastosowania w odniesieniu do środków z zagranicznych instrumentów oszczędzania na cele emerytalne, nawet zbliżonych w swej konstrukcji do pracowniczego programu emerytalnego, uregulowanych w przepisach obowiązujących w innych niż Polska państwach.

Jednakże w uzupełnieniu wskazał Pan, że wypłata świadczenia nastąpiła z dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego z Niemiec, a nie z pracowniczego programu emerytalnego. Umowa ubezpieczenia emerytalnego była opłacana niezależnie od pracodawcy.

Tym samym, środki wypłacone na Pana rzecz z dobrowolnego niemieckiego ubezpieczenia emerytalnego nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) w zw. z art. 21 ust. 33 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wypłata na Pana rzecz środków z dobrowolnego, nieobowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego podlega opodatkowaniu w Polsce jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowana na ogólnych zasadach według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy.

Ustalając podstawę opodatkowania dla środków otrzymanych przez Pana z ww. ubezpieczenia należy wskazać na art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Zatem podstawę opodatkowania w analizowanym przypadku będzie stanowił dochód, który należy ustalić zgodnie z art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wskazuje art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Ogólną definicję kosztów uzyskania przychodów zawiera natomiast art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki, które mogły przyczynić się do powstania przychodu albo jego zwiększenia.

Mając na uwadze powyższe, w analizowanym przypadku podstawą opodatkowania będzie stanowiła różnica między wypłaconą kwotą świadczenia brutto (tj. kwotą środków pieniężnych przed pobraniem podatku w Niemczech) a wniesionymi przez Pana wpłatami na ww. ubezpieczenie oraz poniesionymi ewentualnymi innymi kosztami uzyskania przychodów.

Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.