Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 stycznia 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 3 marca 2025 r. (data wpływu 3 marca 2025 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

(…)

2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…)

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawcy (małżonkowie) podlegają (każde z nich osobno) nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „u.p.d.o.f.”).

(…) 2006 r. Wnioskodawcy zawarli z Bankiem umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (dalej: „Umowa Kredytu"), waloryzowany kursem CHF, na własne cele mieszkaniowe (dalej: „Kredyt").

Kapitał i odsetki od udzielonego Kredytu spłacane były w ten sposób, że Bank pobierał z rachunku bankowego Wnioskodawców ratę kapitałowo-odsetkową. Oznacza to, że odsetki faktycznie spłacane były równocześnie z ratą kapitałową.

W latach 2009-2023 Wnioskodawcy korzystali z tzw. ulgi odsetkowej, o której mowa w art. 26b u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., dokonując odliczenia od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wydatków faktycznie poniesionych na spłatę odsetek od Kredytu udzielonego im przez Bank na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawców poprzez nabycie domu jednorodzinnego. Fakt korzystania z ulgi odsetkowej odzwierciedlony został w rocznych zeznaniach podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2009-2023, w tym w załącznikach PIT/D do tych zeznań.

Prawomocnym wyrokiem z (...) 2024 r. Sąd (…) ostatecznie orzekł o nieważności Umowy Kredytu (dalej: „Wyrok”).

W związku z koniecznością rozliczenia wzajemnych roszczeń, tj. roszczenia Wnioskodawców o zapłatę wynikającego z Wyroku, oraz dochodzonego przez Bank od Wnioskodawców roszczenia o zwrot kapitału kredytu, Wnioskodawcy oraz Bank zawarli ugodę (dalej: „Ugoda”). W ramach Ugody Bank zobowiązał się do zwrotu Wnioskodawcom kwoty odpowiadającej sumie wpłat uiszczonych przez Wnioskodawców na podstawie Umowy Kredytu uznanej za nieważną, a Wnioskodawcy zobowiązali się do zwrotu na rzecz Banku kwoty udostępnionego im przez Bank kapitału Kredytu. W celu rozliczenia opisanych roszczeń strony dokonały umownego potrącenia roszczeń przysługujących stronom wobec siebie. W wyniku dokonanego potrącenia wzajemne wierzytelności umorzyły się do kwoty wierzytelności niższej, a Bank wypłacił Wnioskodawcom kwotę stanowiącą różnicę między kwotą roszczenia Wnioskodawców a roszczeniem Banku.

Pytania

Czy w sytuacji dokonania przez Bank w 2024 roku, w wykonaniu zawartej Ugody, zwrotu odsetek od Kredytu, w stosunku do których Wnioskodawcy skorzystali w latach 2009-2023 z ulgi odsetkowej:

1)Wnioskodawcy będą zobligowani do zwrotu ulgi odsetkowej od wszystkich odliczonych odsetek?

2)Wnioskodawcy nie będą zobowiązani do zwrotu ulgi odsetkowej za lata 2009-2010?

Państwa stanowisko w sprawie

Co do pytania 1:

W ocenie Wnioskodawców, w przypadku dokonania w 2024 roku rozliczenia z Bankiem umowy Kredytu, która została prawomocnie uznana za nieważną, w wyniku którego Wnioskodawcy otrzymali od Banku m.in. zwrot wpłat uiszczanych przez nich w latach 2009-2023 na podstawie Umowy Kredytu, obejmujących zarówno ratę kapitałową jak i część odsetkową, Wnioskodawcy będą zobligowani do zwrotu ulgi odsetkowej rozliczanej w latach 2009-2023 od wszystkich odsetek odliczonych w okresach nieprzedawnionych.

Co do pytania 2:

W sytuacji dokonania przez Bank w 2024 roku, w wykonaniu zawartej Ugody, zwrotu odsetek od Kredytu, w stosunku do których Wnioskodawcy skorzystali w latach 2009-2023 z ulgi odsetkowej, Wnioskodawcy nie mają obowiązku zwrotu ulgi odsetkowej za lata 2009 i 2010.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f.: „Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku."

Ulga odsetkowa:

Zasady dokonywania odliczeń wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych reguluje art. 26b u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 26b ust. 1 u.p.d.o.f.: „Od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1, odlicza się, z zastrzeżeniem ust. 2-4, faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi, o którym mowa w art. 3 ust. 1, na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:

1.budową budynku mieszkalnego albo

2.wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo

3.zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo

4.nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego."

W przepisie art. 26b ust. 4 pkt 1-2 u.p.d.o.f. ustawodawca określił wysokość dokonywanych odliczeń, gdyż są one limitowane.

Stosownie do art. 26b ust. 6 u.p.d.o.f.: „Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5, mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki."

Natomiast w myśl art. 26b ust. 7 u.p.d.o.f.: „Odsetki, o których mowa w ust. 4, zapłacone przed rokiem określonym w ust. 5 mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia."

Zgodnie z art. 26b ust. 8 u.p.d.o.f.: „Odliczenia dotyczą zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu - odliczeń dokonuje się zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.”

Pomimo uchylenia art. 26b u.p.d.o.f., korzystanie z ulgi odsetkowej zostało zagwarantowane w ramach praw nabytych. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 217, poz. 1588) - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.: „Podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie prawo odliczania wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki), do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (pożyczkę) zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r."

Wnioskodawcy, rozliczając się wspólnie, korzystali z ulgi odsetkowej związanej z Kredytem w latach 2009-2023.

Rozliczenie ulgi w związku z ugodą:

W ramach Ugody Bank zwrócił Wnioskodawcom równowartość wpłat uiszczonych przez nich na podstawie Umowy Kredytu uznanej prawomocnie przez sąd za nieważną. Zwrócona kwota obejmuje zarówno kwotę wpłaconą tytułem zwrotu kapitału Kredytu (raty kapitałowe) jak i kwoty uiszczone tytułem odsetek (raty odsetkowe), w tym kwoty odsetek, co do których Wnioskodawcy korzystali z ulgi odsetkowej w latach 2009-2023.

Konsekwencje otrzymania zwrotu kwoty, co do której uprzednio zastosowano odliczenie od dochodu, reguluje art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f., zgodnie z którym: „Jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone."

Z powyższego wynika, że rozliczenie z tytułu zwrotu odsetek powinno być uwzględnione w zeznaniu składanym za ten rok, w którym dojdzie do zwrotu tych odsetek. Jeżeli więc Wnioskodawcy otrzymali od Banku w 2024 roku faktyczny zwrot odsetek, w związku z zapłatą których skorzystali wcześniej z ulgi odsetkowej, to w zeznaniu rocznym za 2024 rok powinni doliczyć kwotę zwrotu otrzymanego z tego tytułu do podstawy opodatkowania (dochodu) za 2024 rok.

Stanowisko Wnioskodawców w związku z pytaniem 1:

W ocenie Wnioskodawców, kwota zwróconych odsetek, które powinny zostać doliczone do podstawy opodatkowania za 2024 rok stosownie do art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f., jest limitowana czasowo i obejmuje kwoty odliczone w ramach ulgi odsetkowej nie wcześniej niż za 2018 rok.

Zgodnie z art. 70 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej: O.p.), „Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku." A zatem zobowiązanie podatkowe z tytułu PIT za 2018 rok przedawnia się z dniem 31 grudnia 2024 r.

Przedawnienie jest jednym ze sposobów wygaśnięcia zobowiązania podatkowego. Zgodnie bowiem z art. 59 § 1 pkt 1 O.p. zobowiązanie podatkowe wygasa m.in. na skutek przedawnienia.

Konsekwencją przedawnienia zobowiązania podatkowego jest brak po stronie organów podatkowych możliwości weryfikacji rozliczeń podatkowych podatnika za okres przedawniony. Po upływie przedawnienia organy podatkowe nie są też uprawnione do domagania się zapłaty podatku za okres objęty przedawnieniem. Oznacza to, że po 31 grudnia 2024 r. organy podatkowe nie są uprawnione do weryfikacji rozliczeń podatkowych i żądania ewentualnej dopłaty podatku PIT za 2018 rok.

Przepis art. 45 ust. 3a w obecnym brzmieniu został wprowadzony do u.p.d.o.f. na mocy art. 1 pkt 28 ustawy z 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. 2010 Nr 226, poz. 1478, dalej: „Ustawa Zmieniająca 2010”) i zaczął obowiązywać od 1 stycznia 2011 r.

Jak wynika z uzasadnienia projektu Ustawy Zmieniającej 2010, nowowprowadzany ust. 3a art. 45 u.p.d.o.f. dotyczy zwrotu ulg podatkowych w sytuacji, gdy poniesiony przez podatnika wydatek, stanowiący podstawę odliczeń od dochodu lub podatku, został następnie zwrócony podatnikowi w jakiejkolwiek formie (druk sejmowy nr 3366, Sejm VI kadencji). Regulacja ta prowadzi zatem w założeniu do usunięcia negatywnych dla fiskusa skutków skorzystania przez podatnika z ulgi poprzez przeniesienie momentu opodatkowania przychodu na późniejszy czas (na moment otrzymania zwrotu). Ostatecznie jednak faktycznym przedmiotem opodatkowania jest dochód za okres, w którym podatnik pierwotnie skorzystał z ulgi odsetkowej. Szerokie stosowanie art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f., bez uwzględnienia okresów przedawnienia zobowiązań podatkowych, prowadzi w istocie do obejścia przez organy podatkowe ograniczeń czasowych wynikających z art. 70 § 1 O.p. poprzez umożliwienie organom częściowej kontroli rozliczeń podatkowych za okresy przedawnione.

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego utrwalony jest pogląd, zgodnie z którym celem wprowadzenia okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest z jednej strony zagwarantowanie organom odpowiednio długiego okresu na kontrolę i wyegzekwowanie należności publicznoprawnych, z drugiej zaś strony zagwarantowanie podatnikom, że po upływie określonego w ustawie czasu nie będą podejmowane w stosunku do nich żadne działania zmierzające do określenia i egzekwowania przedawnionych należności publicznoprawnych. Trybunał wielokrotnie podkreślał, że wszelkie odstępstwa od zasady przedawniania zobowiązań podatkowych, mają charakter wyjątkowy i jako takie nie mogą być interpretowane rozszerzająco (np. wyrok TK z 17 lipca 2012 r., sygn. P 30/11; wyrok TK z 8 października 2013 r., sygn. SK 40/12).

Z tego względu, w ocenie Wnioskodawców, upływ z końcem 2024 roku przedawnienia zobowiązań podatkowych za 2018 rok prowadzi do braku możliwości weryfikowania wszelkich rozliczeń podatkowych Wnioskodawców za ten okres (i wcześniejsze). Przyjęcie, że doliczeniu do dochodów za 2024 rok podlegają również kwoty odliczone w okresach przedawnionych oznaczałoby ponowne otwarcie możliwości weryfikacji zasadności odliczenia/doliczenia tych kwot. Weryfikacja przez organy skarbowe zasadności i prawidłowości ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych za rok 2024 musiałaby wszak objąć (w tym zakresie) sprawdzenie, czy faktycznie kwota odsetek doliczonych do dochodu Wnioskodawców za 2024 rok odpowiada kwocie odsetek odliczonych przez nich w latach 2009-2023, a zatem częściowo w okresach przedawnionych, w odniesieniu do których taka kontrola jest wyłączona. Weryfikacja rozliczeń podatkowych Wnioskodawców za wszystkie okresy, kiedy Wnioskodawcy korzystali z ulgi odsetkowej, w tym za okresy dawniejsze niż 5 lat, prowadziłaby do naruszenia zakazu weryfikowania rozliczeń za okresy przedawnione.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawców art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f. w zw. z art. 70 § 1 O.p., interpretowany przy uwzględnieniu wynikającej z art. 2 Konstytucji zasady ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa sprzeciwia się doliczaniu przez Wnioskodawców do podstawy opodatkowania PIT za 2024 rok odsetek pierwotnie rozliczonych w ramach ulgi odsetkowej za lata wcześniejsze niż 2018 rok.

Stanowisko Wnioskodawców co do pytania 1:

W sytuacji dokonania przez Bank w 2024 roku, w wykonaniu zawartej Ugody, zwrotu odsetek od Kredytu, w stosunku do których Wnioskodawcy skorzystali w latach 2009-2023 z ulgi odsetkowej, Wnioskodawcy będą zobligowani do zwrotu ulgi odsetkowej od wszystkich odsetek odliczonych w okresach nieprzedawnionych.

Stanowisko Wnioskodawców w związku z pytaniem 2:

Niezależnie od kwestii przedawnienia będącej przedmiotem pytania 1, Wnioskodawcy wskazują, że w ich ocenie nie będą zobowiązani do zwrotu ulgi odsetkowej za lata 2009-2010.

Jak wskazano wyżej, art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f. w obowiązującym obecnie brzmieniu został wprowadzony Ustawą Zmieniającą 2010 i obowiązuje od 1 stycznia 2011 r.

Wnioskodawcy rozpoczęli korzystanie z ulgi odsetkowej w rozliczeniu rocznym za 2009 rok.

Brzmienie art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f. obowiązujące w trakcie 2009 roku oraz w czasie składania przez Wnioskodawców zeznania rocznego za 2009 rok było następujące:

„Art. 45 ust. 3a: W przypadku otrzymania zwrotu uprzednio:

1)zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne,

2)odliczonej darowizny,

3)(uchylony),

4)(uchylony),

5)zapłaconego za granicą i odliczonego podatku

- w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a pkt 2, składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności, podatnik jest obowiązany doliczyć odpowiednio do dochodu lub podatku, obliczonego zgodnie z art. 27 albo art. 30c, kwoty uprzednio odliczone."

Przepis w tym brzmieniu obowiązywał do 31 grudnia 2010 r., a od 1 stycznia 2011 r. został zastąpiony treścią obowiązującą do dziś.

Oznacza to, że w trakcie korzystania przez Wnioskodawców z ulgi odsetkowej za lata 2009 i 2010 nie istniała podstawa prawna dla obowiązku doliczenia do dochodu kwoty uprzednio odliczonej w ramach ulgi w przypadku otrzymania jej zwrotu. Przepisy obowiązujące przed 1 stycznia 2011 roku przewidywały obowiązek doliczenia do dochodu lub podatku wyłącznie kwot wymienionych w art. 45 ust. 3a pkt 1), 2) i 5) u.p.d.o.f., tj. w przypadku otrzymania zwrotu: zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, lub odliczonej darowizny, lub zapłaconego za granicą i odliczonego podatku.

Zgodnie z zasadą wyłączności ustawowej w sprawach podatków, wynikającą z art. 84 i art. 217 Konstytucji, określanie i nakładanie podatków oraz określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania, stawek podatkowych, zasad przyznawania ulg i umorzeń, może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy.

Z kolei jednym z najważniejszych elementów zasady demokratycznego państwa prawnego wynikającej z art. 2 Konstytucji, jest zakaz działania prawa wstecz. Oznacza on, że ustawodawca co do zasady nie może stanowić przepisów, które nakazują kwalifikować według nowych norm czyny, stany rzeczy lub zdarzenia, które miały miejsce i zakończyły się w przeszłości. „Zasada niedziałania prawa wstecz jako dyrektywa postępowania skierowana pod adresem organów stanowiących prawo polega na tym, że nie należy stanowić norm prawnych, które nakazywałyby stosować nowo ustanowione normy prawne do zdarzeń (rozumianych sensu largo), które miały miejsce przed wejściem w życie nowo ustanowionych norm prawnych i z którymi prawo nie wiązało dotąd skutków prawnych normami tymi przewidzianych” (wyrok TK z 28 maja 2986 r., sygn. U 1/86, OTK z 1986 r., poz. 2). Z kolei w wyroku z 24 lipca 1990 r. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że retroaktywne działanie prawa jest dopuszczalne wyłącznie wtedy, gdy jest ono korzystne dla obywatela (sygn. K 5/90, OTK z 1990 r., poz. 4).

Ponieważ w okresie, gdy Wnioskodawcy rozpoczęli korzystanie z ulgi odsetkowej (lata 2009 i 2010) nie istniała podstawa prawna dla obowiązku doliczenia do dochodu kwoty uprzednio odliczonej w ramach ulgi w przypadku otrzymania jej zwrotu, to późniejsze (od 1 stycznia 2011 r.) wprowadzenie takiej podstawy nie może oddziaływać na stany faktyczne (zdarzenia), które wystąpiły i zakończyły się pod rządami przepisów dawniejszych. Przyjęcie, przy braku pozytywnej regulacji w tym przedmiocie, że wprowadzone od 1 stycznia 2011 r. przepisy mają zastosowanie do zdarzeń z 2009 i 2010 roku, stanowiłoby niedopuszczalne stosowanie prawa wstecz. Stąd, w ocenie Wnioskodawców, wobec treści art. 45 ust. 3a u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2011 r., brak jest podstawy prawnej do zwrotu przez nich ulgi odsetkowej za lata 2009-2010.

Stanowisko Wnioskodawców co do pytania 2:

W sytuacji dokonania przez Bank w 2024 roku, w wykonaniu zawartej Ugody, zwrotu odsetek od Kredytu, w stosunku do których Wnioskodawcy skorzystali w latach 2009-2023 z ulgi odsetkowej, Wnioskodawcy nie mają obowiązku zwrotu ulgi odsetkowej za lata 2009 i 2010.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Zasady dokonywania odliczeń wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych regulują przepisy art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Jak wynika z art. 26b ust. 1 ustawy:

W art. 26b ust. 4 pkt 1-2 ustawodawca określił wysokość dokonywanych odliczeń, gdyż są one limitowane.

Stosownie do treści art. 26b ust. 6 ww. ustawy:

Natomiast w myśl art. 26b ust. 7 tej ustawy:

Zgodnie z art. 26b ust. 8 cytowanej ustawy:

Pomimo uchylenia art. 26b ustawodawca zagwarantował korzystanie z ulgi odsetkowej w ramach praw nabytych.

Jak bowiem wynika z art. 9 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217 poz. 1588) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.:

Z informacji, które przedstawili Państwo we wniosku wynika, że:

1)w 2006 r. zawarli Państwo umowę o kredyt hipoteczny, waloryzowany kursem franka szwajcarskiego;

2)w latach 2009-2023 korzystali Państwo z tzw. ulgi odsetkowej.

W związku z unieważnieniem umowy kredytowej przez Sąd i zawarciem ugody powzięli Państwo wątpliwość, dotyczącą wykazania w zeznaniu podatkowym za 2024 rok zwrotu ulgi odsetkowej i jaki okres należy tym zwrotem objąć.

W przypadku zwrotu – w wyniku stwierdzenia nieważności umowy kredytowej – wartości odsetek, z którymi związane było prawo podatnika do korzystania z ulgi odsetkowej, ustawodawca przewidział rozwiązanie dla tego rodzaju szczególnych sytuacji. Stosownie bowiem do treści art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z powyższego wynika, że rozliczenie z tytułu zwrotu odsetek powinno być dokonane w zeznaniu składanym za ten rok, w którym dojdzie do ich zwrotu. Jeśli więc wynikiem wygrania procesu frankowego jest m.in. zwrot odliczonych wcześniej odsetek, to w zeznaniu rocznym za rok wypłaty tej należności trzeba ją doliczyć do podstawy opodatkowania (dochodu). Zatem w Państwa przypadku otrzymany zwrot odliczonych wcześniej odsetek, winni Państwo uwzględnić w zeznaniu rocznym za rok 2024 poprzez doliczenie zwróconej kwoty do podstawy opodatkowania (dochodu).

Zauważyć bowiem należy, że samo unieważnienie kredytu frankowego nie ma wpływu na rozmiar zobowiązania podatkowego w momencie składania wcześniejszych PIT. Dopiero wzajemne rozliczenia między bankiem i kredytobiorcą mogą mieć wpływ na zastosowanie ulgi odsetkowej. Powinni więc Państwo do zeznania podatkowego za 2024 rok doliczyć kwoty poprzednio przez Państwa odliczone w ramach ulgi odsetkowej.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy dokonując rozliczenia rocznego w składanym zeznaniu za 2024 rok są Państwo zobowiązani zwrócić środki odliczone z tytułu ulgi odsetkowej uwzględniając jedynie okres lat „nieprzedawnionych”, czy od 2011 roku, czy też wszystkie lata, w których miały miejsce odliczenia.

Zgodnie z art. 70 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111):

Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego zaczyna biec od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, a kończy się z upływem 5 lat. Istotą „przedawnienia” uregulowanego w art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej jest to, że na skutek upływu czasu zobowiązanie podatkowe wygasa z mocy prawa i organ podatkowy nie może skutecznie domagać się od podatnika jego zapłaty, zobowiązanie podatkowe przestaje bowiem istnieć.

Natomiast z cytowanego wcześniej art. 45 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika, że przepis ten dotyczy jedynie zwrotu kwot odliczonych za lata nieprzedawnionych zobowiązań podatkowych.

Kwestia przedawnienia Państwa zobowiązań podatkowych za lata wcześniejsze nie ma znaczenia dla rozliczenia przez Państwa ulgi odsetkowej w związku z nieważnością kredytu, gdyż zobowiązanie podatkowe dotyczące rozliczenia z tytułu zwrotu odsetek, z którymi była związana ulga odsetkowa, powstało dopiero w momencie otrzymania zwrotu odsetek w wyniku unieważnienia umowy kredytowej. Nie ma znaczenia również fakt, że treść art. 45 ust. 3a w brzmieniu obowiązującym w latach 2009-2010 odnosiła się do doliczenia do dochodu lub podatku jedynie otrzymanych uprzednio zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, odliczonej darowizny czy zapłaconego za granicą i odliczonego podatku. Skoro bowiem zwrot wskazanych we wniosku odsetek w Państwa przypadku nastąpił w 2024 roku – to z tego względu zastosowanie znajdzie przepis art. 45 ust. 3a w brzmieniu obowiązującym w roku, w którym dokonano przedmiotowego zwrotu (tj. w brzmieniu obowiązującym w roku 2024 r.).

W przypadku zwrotu środków, z tytułu których korzystali Państwo z ulgi odsetkowej, nie mają zatem znaczenia lata, w jakich korzystali Państwo z tej ulgi. Ważny jest moment (rok) rozliczenia z bankiem tych środków – to on jest podstawą do obliczenia okresu przedawnienia.

Nieprawidłowe jest więc Państwa stanowisko, że w sytuacji dokonania przez Bank w wykonaniu zawartej Ugody, zwrotu odsetek od Kredytu, w stosunku do których skorzystali Państwo w latach 2009-2023 z ulgi odsetkowej, będą Państwo zobligowani do zwrotu ulgi odsetkowej od wszystkich odsetek odliczonych w okresach nieprzedawnionych. Zeznanie podatkowe za 2024 rok powinno bowiem obejmować odsetki za cały okres odliczeń w ramach ulgi odsetkowej.

Powyższe oznacza, że zwrot Państwu przez Bank odsetek w 2024 roku obliguje Państwa do doliczenia do dochodu – w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok – wartości odliczonej w związku z ww. odsetkami ulgi odsetkowej, z której skorzystali Państwo w latach 2009-2023. Zobowiązanie z tego tytułu przedawni się z końcem 2030 roku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowaną, która jest stroną postępowania

Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.