Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 12 kwietnia 2010 r. wraz z mężem B.B. zawarła Pani umowę o kredyt hipoteczny przeznaczony na zakup nieruchomości na rynku wtórnym z bankiem C. (dalej „Umowa”). Kredyt w całości został zaciągnięty na Państwa własne potrzeby mieszkaniowe i spełniał warunki wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zakup domu jednorodzinnego). Dodatkowo kredyt spełniał warunki określone w Rozporządzeniu MF z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, tj. był zabezpieczony hipotecznie, został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej opisanej w rozporządzeniu, przy czym wraz z mężem nie skorzystali Państwo wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Zgodnie z zawartą Umową kredyt denominowany w CHF (frankach szwajcarskich) udzielony został w złotych polskich w kwocie 400.000 zł, stanowiących równowartość 139.935.88 CHF, tzn. bank udzielił Państwu kredytu w złotych polskich, jednak spłata kredytu następować miała w CHF.

Powyższe postanowienia umowy stanowiły klauzule abuzywne na podst. art. 385 Kodeksu cywilnego i zgodnie z utartą linią orzeczniczą oraz wyrokiem TSUE (sygn. C-520/21 z dnia 15/06/2023) skutkowały uznaniem umowy za nieważną i obowiązkiem zwrotu przez bank całości rat kapitałowo-odsetkowych oraz innych opłat. W związku z powyższym bank D., będący następcą prawnym C., kierując się rekomendacjami (…) zaproponował Pani i Pani mężowi mediację przed (…) w celu podpisania ugody. Efektem mediacji była ugoda, którą podpisali Państwo z bankiem 12 czerwca 2024 r. Zgodnie z postanowieniami podpisanej ugody „zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania”. W wyniku Ugody bank zobowiązał się: 1. umorzyć kwotę niespłaconego kredytu w wysokości 5.889,54 CHF, która na dzień zawarcia ugody wynosiła 26.558,88 złotych (według kursu średniego NBP), 2. zwrócić kwotę 2.054,31 złotych, którą Bank wyliczył przyjmując fikcyjne założenie, że kredyt został zawarty w złotych polskich i raty odsetkowo-kapitałowe były kalkulowane i rozliczane nie w CHF, ale w PLN przy użyciu stawek WIBOR i podwyższonej marży wybranej przez bank (3,07% wobec marży 2,2% ustalonej z bankiem w dniu podpisania Umowy, tj. 12 kwietnia 2010 r.), 3. dodatkowo zwrócić 100.000 złotych, kwotę którą wynegocjowali Państwo z bankiem w trakcie mediacji jako częściowy zwrot rat odsetkowych wpłaconych do banku tytułem spłaty kredytu w latach 2010-2024. Zgodnie z wyliczeniami przedstawionymi przez bank (jako załącznik do Ugody) od początku zawarcia Umowy wpłaciła Pani wraz z mężem do banku 156.583,52 CHF, co w przeliczeniu na złote według kursu NBP z dnia każdej płatności stanowi równowartość 698.058,69 zł – podczas gdy wartość zaciągniętego kredytu wynosiła 400.000 zł (lub 139.935.88 CHF według kursu banku z dnia zawarcia Umowy 12 kwietnia 2010 r.). Zdaniem banku, kwota ta stanowi jednak przychód „Kredytobiorcy”, a na Banku ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-11. W związku z wątpliwościami, czy stanowisko Banku jest prawidłowe zarówno Pani jak i Pani mąż B.B. postanowiliście zwrócić się o wydanie interpretacji podatkowej indywidualnej.

Po analizie treści wniosku złożonego 20 stycznia 2025 r., mając na względzie zakres kompetencji przyznanej tut. organowi i treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa przyjęto, że Pani intencją było uzyskanie odpowiedzi na pytanie:

Czy w związku z zawarciem przez Panią i Pani męża Ugody z Bankiem mającej na celu polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, otrzymana kwota 102.054,31 zł stanowić będzie dla Pani przychód, który podlega opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że łączna kwota w wysokości 102.054,31 zł wypłacona przez bank na podstawie zawartej Ugody nie stanowi przychodu do opodatkowania według przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jako kredytobiorcy wpłaciła Pani wspólnie z mężem wcześniej do banku kwotę dużo wyższą niż kwota zaciągniętego kredytu oraz otrzymanego zwrotu w następstwie podpisanej Ugody. Otrzymane środki są częściowym zwrotem rat odsetkowych, które były uprzednio poniesione przez Państwa z własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowodowała więc faktycznego przyrostu w Pani i Pani męża majątku. Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym, przy czym zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z definicji przychodu wynika, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnymi nie mają charakteru zwrotnego. Nie jest więc przychodem kwota pieniężna otrzymana jako częściowy zwrot poniesionych wcześniej wydatków, do wypłaty której dochodzi w następstwie podpisanej ugody mającej na celu wyeliminowanie z obrotu prawnego umowy zawierającej klauzule abuzywne. W związku z powyższym, kwota taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń.

Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Panią wynika, że:

1.w 2010 r. zawarła Pani wraz z mężem z bankiem umowę kredytu hipotecznego;

2.Bank zaproponował Państwu zawarcie ugody i zwrot kwoty 2054,31 zł, którą Bank wyliczył przyjmując fikcyjne założenie, że kredyt został zawarty w złotych polskich i raty odsetkowo-kapitałowe były kalkulowane i rozliczane nie w CHF, ale w PLN przy użyciu stawek WIBOR i podwyższonej marży wybranej przez Bank oraz dodatkowo zwrot 100.000 zł, kwotę którą wynegocjowali Państwo z bankiem w trakcie mediacji jako częściowy zwrot rat odsetkowych wpłaconych do banku tytułem spłaty kredytu w latach 2010-2024.

Powzięła Pani wątpliwość, czy wypłacona kwota będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skutki podatkowe wypłaty kwoty przez Bank

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Otrzymana przez Panią kwota będzie stanowić zatem zwrot Pani własnych pieniędzy, które wpłaciła Pani do Banku na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych. Wobec powyższego, wypłata przez Bank na Pani rzecz tej kwoty jest dla Pani neutralna podatkowo.

W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani bowiem konkretnego przysporzenia majątkowego, a więc zwrot ten nie spowoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, zwrot ten nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pani stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Jednocześnie wskazuję, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Przedmiotowa interpretacja dotyczy tylko Pani indywidualnej sprawy i nie wywołuje skutków podatkowych dla Pani męża.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.