Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 października 2024 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami złożonymi 13 stycznia 2025 r. i 14 stycznia 2025 r. oraz 11 lutego 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pani …, dalej także jako: „Wnioskodawca”, jest obywatelem Polski oraz polskim rezydentem podatkowym, którego dochody w całości podlegają opodatkowaniu w Polsce.

W dniu 18 stycznia 2007 r. Wnioskodawca zawarł z Bankiem (obecna nazwa: … z siedzibą w …), umowę kredytu hipotecznego (dalej: Umowa), na podstawie której otrzymał kredyt hipoteczny denominowany we franku szwajcarskim (CHF). Celem zawarcia Umowy było sfinansowanie nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości mieszkalnej (dalej: Nieruchomość) wskazanej w Umowie. Bank udzielił Wnioskodawcy kredytu na realizację ww. celu określonego w Umowie. Nieruchomość została nabyta na cele mieszkaniowe Wnioskodawcy. Wnioskodawca wykorzystuje Nieruchomość na własne cele mieszkaniowe do dnia złożenia przedmiotowego wniosku. Nieruchomość została zabezpieczona w postaci hipoteki zwykłej i kaucyjnej na nieruchomości zgodnie z Umową. Kredyt hipoteczny udzielony Wnioskodawcy na podstawie Umowy przeznaczony był na pokrycie części ceny nabycia Nieruchomości. Spłata kredytu zgodnie z Umową, miała nastąpić w miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych. Wszystkie raty były realizowane przez Wnioskodawcę zgodnie z harmonogramem do momentu wniesienia przez Wnioskodawcę pozwu, o którym mowa poniżej.

W decyzji nr … z dnia 22 września 2020 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że stosowane przez Bank we wzorcach aneksów dotyczących zmiany waluty spłaty kredytu, zawieranych do umów kredytów/pożyczek udzielonych w walucie obcej, postanowienia dotyczące sposobu ustalania kursów kupna i sprzedaży walut obcych stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ § 1 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.; k.c.), i zakazał ich wykorzystywania. Na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w … … z dnia 12 maja 2023 r. (sygn. akt …) decyzja ta jest prawomocna.

W związku z powyższym Wnioskodawca zainicjował proces sądowy, stojąc na stanowisku, że przysługują Mu roszczenia o uznanie postanowień Umowy, w tym dotyczących zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji, za niewiążące na podstawie art. 385¹ § 1 i nast. k.c., stwierdzenia jej nieważności lub roszczeń o zapłatę w związku z poprzednio wskazanymi roszczeniami.

Zgodnie z powołanym przepisem art. 385¹ § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne); nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Na skutek negocjacji z Bankiem, Wnioskodawca podjął decyzję o zawarciu ugody z Bankiem celem polubownego zakończenia sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, tym samym zakończenie toczącego się postępowania sądowego wskazanego w drodze zawarcia Ugody (dalej: Ugoda).

Zgodnie z treścią Ugody:

• Strony potwierdzają, że żadna z nich nie dokonała cesji wierzytelności, których dotyczy Ugoda, w jakimkolwiek zakresie.
• Na podstawie Umowy Bank udzielił Wnioskodawcy kredytu i przekazał kapitał w kwocie 759 334 zł 70 gr.
• Do dnia zawarcia Ugody Wnioskodawca na podstawie Umowy wpłacił na rzecz Banku kwotę 884 122 zł 88 gr.
• Z dniem zawarcia Ugody strony rozwiązują Umowę na warunkach określonych Ugodą.
• Wnioskodawca zobowiązuje się cofnąć pozew w całości ze zrzeczeniem się roszczenia w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank oświadcza, że zrzeka się w takim wypadku roszczeń z tytułu kosztów procesu.
• Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 339 263 zł 67 gr w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody, na wskazany przez Wnioskodawcę rachunek bankowy.

Na kwotę 339 263 zł 67 gr składają się:

• różnica między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu,
• połowa opłaty od pozwu oraz
• odsetki.

Bank w terminie 60 dni od daty zawarcia Ugody zobowiązuje się do wydania Wnioskodawcy dokumentu stanowiącego podstawę do wykreślenia hipoteki zabezpieczającej wierzytelność Banku, wynikającą z Umowy Kredytu (tzw. list mazalny).

Ugoda prowadzi do definitywnego uchylenia sporu dotyczącego ważności Umowy, jej bezskuteczności lub niedozwolonego charakteru jej postanowień oraz wyczerpuje wszelkie roszczenia stron związane z Umową, w tym także mogące wynikać z ewentualnego uznania Umowy za nieważną lub bezskuteczną. Strony zrzekają się wszelkich dalszych roszczeń wynikających z/lub związanych z Umową. Każda ze Stron zobowiązuje się do tego, że nie podniesie przeciwko drugiej Stronie żadnych roszczeń i nie będzie wszczynać żadnego postępowania.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 13 stycznia 2025 r., Wnioskodawca wskazał, że okres kredytowania umowy został ustalony na czas od 18 stycznia 2007 r. do 3 listopada 2036 r. Wnioskodawca był jedynym kredytobiorcą. Kredyt został udzielony przez … z siedzibą w … – obecnie jest to … z siedzibą w …, który podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Kredyt został przeznaczony na nabycie na podstawie przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 6 listopada 2006 r., lokalu mieszkalnego nr … w budynku położonym przy ul. … w …, dla którego Sąd Rejonowy dla … w … Wydział IV Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr …. Umowa sprzedaży i akt ustanowienia hipoteki zostały zawarte w dniu 23 stycznia 2007 r. przed notariuszem … w …, Rep. A nr …. Zgodnie z treścią elektronicznej księgi wieczystej, Wnioskodawcy przysługuje wyłączne prawo własności do nieruchomości. Kredyt został przeznaczony na zakup jednego lokalu mieszkalnego, tj. przy ul. … w …. Ugoda z bankiem została podpisana przez Wnioskodawcę w dniu 9 października 2024 r., natomiast przedstawiciele banku podpisali ugodę w dniu 10 października 2024 r. W ramach ugody strony zgodnie oświadczyły, iż na mocy ugody rozwiązują umowę kredytu denominowanego w CHF nr …. W ramach ugody nie nastąpiło przewalutowanie zaciągniętego kredytu, gdyż na mocy ugody z bankiem umowa kredytu została rozwiązana.

W związku z zawarciem ugody z bankiem umowa o kredyt hipoteczny została rozwiązana.

W treści zawartej ugody nie zostało wskazane, co składało się na kwotę objętą ugodą.

Wnioskodawca otrzymał taką informację w korespondencji mailowej prowadzonej z pracownikiem banku. W treści korespondencji mailowej pracownik banku wskazał, że bank zwraca umówioną kwotę w wysokości 339 263 zł 67 gr, na którą składa się:

• różnica między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu (ta kwota jest objęta zakresem zapytania we wniosku o interpretację złożonym przez Wnioskodawcę),
• połowa opłaty od pozwu (ta kwota nie jest objęta zakresem zapytania we wniosku o interpretację złożonym przez Wnioskodawcę) oraz
• odsetki w wysokości 213 975 zł 49 gr (ta kwota jest objęta zakresem zapytania we wniosku o interpretację złożonym przez Wnioskodawcę).

Z treści ugody wynika, że: „Do dnia zawarcia Ugody Kredytobiorca na podstawie Umowy Kredytu wpłacił na rzecz Banku 884 122,88 zł. Na podstawie Umowy Kredytu Bank wypłacił Kredytobiorcy kapitał w kwocie 759 334,70 zł. Strony oświadczają, że ich wolą jest polubowne zakończenie sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, tym samym zakończenie toczącego się postępowania sądowego wskazanego w pkt C w drodze zawarcia Ugody, wobec czego:

a)strony zgodnie oświadczają, że z dniem zawarcia Ugody rozwiązują Umowę kredytu na warunkach określonych Ugodą;

b)Kredytobiorca zobowiązuje się cofnąć pozew w całości ze zrzeczeniem się roszczenia w terminie 14 dni od dnia zawarcia niniejszej Ugody. Bank oświadcza, że zrzeka się w takim wypadku roszczeń z tytułu kosztów procesu. Kredytobiorca zobowiązuje się poinformować o cofnięciu pozwu pełnomocnika procesowego Banku w terminie 7 dni;

c)Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Klienta kwoty 339 263,67 zł, w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody (…).

Strony zgodnie oświadczają, że Ugoda prowadzi do definitywnego uchylenia sporu dotyczącego ważności Umowy, jej bezskuteczności lub niedozwolonego charakteru jej postanowień oraz wyczerpuje wszelkie roszczenia stron związane z Umową Kredytu, w tym także mogące wynikać z ewentualnego uznania Umowy Kredytu za nieważną lub bezskuteczną. Strony zrzekają się wszelkich dalszych roszczeń wynikających z/lub związanych z Umową Kredytu. Każda ze Stron zobowiązuje się do tego, że nie podniesie przeciwko drugiej stronie żadnych roszczeń i nie będzie wszczynać żadnego postępowania (jakiegokolwiek rodzaju i przed jakimkolwiek organem), których podstawa opierałaby się na okolicznościach związanych z Umową Kredytu”.

W związku z powyższym różnica między wpłaconym przez Wnioskodawcę kapitałem (do dnia zawarcia ugody) a wypłaconą przez Bank kwotą kredytu wyniosła 124 788 zł 18 gr.

W treści zawartej ugody nie zostało wskazane, co składało się na kwotę objętą ugodą. Wnioskodawca otrzymał taką informację w korespondencji mailowej prowadzonej z pracownikiem banku. W treści korespondencji mailowej pracownik banku wskazał, że bank zwraca umówioną kwotę w wysokości 339 263 zł 67 gr, na którą składa się:

• różnica między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu (ta kwota jest objęta zakresem zapytania we wniosku o interpretację złożonym przez Wnioskodawcę),
• połowa opłaty od pozwu (ta kwota nie jest objęta zakresem zapytania we wniosku o interpretację złożonym przez Wnioskodawcę) oraz
• odsetki w wysokości 213 975 zł 49 gr (ta kwota jest objęta zakresem zapytania we wniosku o interpretację złożonym przez Wnioskodawcę).

Wnioskodawca dysponuje potwierdzeniem otrzymania przelewu z banku na kwotę 339 263 zł 67 gr (wynikającą z zawartej ugody).

Kwota odsetek wypłacona Wnioskodawcy przez bank na podstawie ugody jest kwotą zwrotu nadpłaconych odsetek uiszczanych w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Koszty procesowe zostały pokryte w całości przez Wnioskodawcę z własnych środków. Bank zwrócił Wnioskodawcy połowę opłaty od pozwu, tj. kwotę w wysokości 500 zł. Kwota nie przewyższała faktycznie poniesionego przez Wnioskodawcę wydatku z tego tytułu.

Bank nie zobowiązał się do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy żadnej dodatkowej kwoty oprócz wskazanych w zapytaniu: nadpłaty, odsetek i opłaty od pozwu. Wszelkie kwoty, do wypłacenia których zobowiązał się Bank, zostały wskazane przez Wnioskodawcę we wniosku i wcześniejszej części pisma.

Wnioskodawca nie korzysta z zaniechania poboru podatku związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 11 lutego 2025 r. wskazano, że w pozwie wniesionym przeciwko bankowi o ustalenie nieważności umowy kredytu Wnioskodawca wniósł o zasądzenie od banku wypłaty ustawowych odsetek za opóźnienie w zapłacie (zwrotu) wpłaconych niesłusznie do banku rat kapitałowo-odsetkowych. Początek biegu naliczania odsetek został ustalony w negocjacjach z bankiem, tj. jako data po upływie 14 dni od doręczenia pozwu. Odsetki obliczono od upływu 14 dni od doręczenia pozwu bankowi (tj. od 24 listopada 2021 r.) do dnia zawarcia Ugody z bankiem. Wypłacona kwota odsetek w kwocie 213 975 zł 49 gr stanowi kwotę zwrotu nadpłaconych odsetek uiszczanych w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Wypłacone odsetki nie stanowią odsetek za opóźnienie w zapłacie (zwrotu) wpłaconych niesłusznie do banku rat kapitałowo-odsetkowych wyliczonych za okres od dnia złożenia pozwu do dnia wypłaty tych odsetek. Charakter i okres naliczenia odsetek wskazano powyżej.

Pozew został nadany na adres Sądu Okręgowego w … w dniu 23 sierpnia 2021 r.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem przez Wnioskodawcę Ugody z Bankiem i wykonaniem jej postanowień, różnica między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu wraz z odsetkami, zwrócona Wnioskodawcy przez Bank, będzie stanowić dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W związku z zawarciem przez Wnioskodawcę Ugody z Bankiem i wykonaniem jej postanowień, różnica między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu wraz z odsetkami, zwrócona Wnioskodawcy przez Bank, nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy zawartego w punkcie IV Wniosku

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), cyt.: „Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o PIT, cyt.: „Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów”.

Z kolei art. 9 ust. 2 ustawy o PIT wskazuje, że cyt.: „Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów”.

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady opodatkowaniu PIT podlega każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną, który zgodnie z definicją stanowi nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania.

W celu powstania dochodu do opodatkowania, nieodzowne jest zatem osiągnięcie przez podatnika przychodu w rozumieniu ustawy o PIT, który przewyższa poniesione koszty jego uzyskania.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, cyt.: „Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń”.

Jak podkreśla się w interpretacjach podatkowych, np. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej jako „DKIS”) z dnia 16 sierpnia 2024 r., nr 0115-KDIT1.4011.419.2024.2.DB, cyt.: „Z definicji przychodu wynika, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) - mają definitywny, a nie zwrotny charakter”.

Zatem, o uzyskaniu przychodu w rozumieniu powyższej definicji przez podatnika zadecyduje fakt, że osiągnął określone wartości majątkowe w postaci środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń albo sytuacja, w której podatnik w efekcie określonego zdarzenia (które pomniejsza jego zobowiązania wobec innych podmiotów) otrzymuje pewne przysporzenie majątkowe.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o PIT wskazuje, jakie źródła przychodów obejmuje ustawa o PIT oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Według art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT odrębnym źródłem przychodów są tzw. „inne źródła”.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, cyt.: „Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17”.

Powyższy przepis ze względu na użycie pojęcia „w szczególności” podkreśla, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i mogą zostać zaliczone do tego źródła również inne przychody niż wymienione wprost w ww. przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. W sprawie będącej przedmiotem wniosku kluczowe jest zatem, czy w świetle przepisów ustawy o PIT po stronie Wnioskodawcy w ogóle powstał przychód.

Dla ustalenia skutków podatkowych wykonania postanowień Ugody, istotna jest specyfika instytucji kredytu, uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2488).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, cyt.: „Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.

Samo otrzymanie kredytu (kapitału) i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są neutralne podatkowo dla kredytobiorcy. Odmienne skutki powstają natomiast w przypadku, gdy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga wymierne przysporzenie majątkowe, które stanowi przychód w rozumieniu ustawy o PIT zaliczany do tzw. innych źródeł na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT (DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 9 października 2024 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.684.2024.2.DJ).

Dla przypadków, gdy przychód powstaje, ustawodawca przewidział szczególne rozwiązania dotyczące umorzeń kredytów mieszkaniowych, tj. umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń - na zasadach, które określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102).

Zgodnie z przedstawionym opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego:

• Wnioskodawca zawarł z Bankiem umowę kredytu hipotecznego, na podstawie której otrzymał kredyt denominowany we franku szwajcarskim (CHF);
• celem zawarcia Umowy było sfinansowanie nabycia przez Wnioskodawcę Nieruchomości, użytkowanej następnie (do dnia złożenia wniosku) na własne cele mieszkaniowe Wnioskodawcy);
• wszystkie raty kapitałowo-odsetkowe były realizowane przez Wnioskodawcę zgodnie z harmonogramem do momentu wniesienia przez Wnioskodawcę pozwu w związku z decyzją (nr … z dnia 22 września 2020 r.) Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który uznał, że stosowane przez Bank we wzorcach aneksów dotyczących zmiany waluty spłaty kredytu, zawieranych do umów kredytów/pożyczek udzielonych w walucie obcej, postanowienia dotyczące sposobu ustalania kursów kupna i sprzedaży walut obcych stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ § 1 i nast. k.c., i zakazał ich wykorzystywania;
• na skutek negocjacji z Bankiem Wnioskodawca podjął decyzję o zawarciu ugody z Bankiem celem polubownego zakończenia sporu dotyczącego ważności oraz skuteczności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, tym samym zakończenie toczącego się postępowania sądowego wskazanego w drodze zawarcia Ugody.

Zgodnie z treścią Ugody:

• Z dniem zawarcia Ugody strony rozwiązują Umowę na warunkach określonych Ugodą.
• Wnioskodawca zobowiązuje się cofnąć pozew w całości ze zrzeczeniem się roszczenia w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank oświadcza, że zrzeka się w takim wypadku roszczeń z tytułu kosztów procesu.
• Bank zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy określonej kwoty w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody, na wskazany przez Wnioskodawcę rachunek bankowy.

Mając na uwadze przywołany opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, a także przepisy prawa, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że otrzymana od Banku (z tytułu zawartej Ugody) różnica między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu wraz z odsetkami nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy o PIT. W rezultacie, do kwoty stanowiącej różnicę między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu wraz z odsetkami zwróconej Wnioskodawcy przez Bank, nie znajdzie zastosowania rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe - z uwagi na brak wystąpienia przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT, który mógłby być objęty tym rozporządzeniem.

Wnioskodawca pragnie przy tym podkreślić, że analogiczne stanowisko zostało wyrażone przez DKIS w następujących interpretacjach indywidualnych:

• z dnia 5 września 2024 r. (nr 0113-KDIPT2-2.4011.479.2024.4.ST), cyt.: „Wobec powyższego, wskazać należy, że kwota nadpłaconego kapitału i odsetek, które zwrócił Panu bank, nie stanowi dla Pana przychodu. Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Pana majątku. Otrzymana przez Pana ww. kwota stanowiła zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił Pan wcześniej do banku. Pieniądze te (nadpłacony kapitał, odsetki), nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych”.
• z dnia 16 sierpnia 2024 r. (nr 0115-KDIT1.4011.419.2024.2.DB), cyt.: „Zatem otrzymana przez Panią kwota ma stanowić w istocie zwrot Pani środków, które okazały się nadpłatą zobowiązań kredytowych. Zwrot tych środków nie jest Pani przysporzeniem majątkowym - nie powoduje faktycznego przyrostu w Pani majątku. Jest to zwrot Pani środków, które zostały wpłacone nienależnie na rzecz banku (co wynika z treści wniosku). W rezultacie otrzymana od banku kwota nie jest Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro analizowana kwota nie jest przychodem podatkowym, jej wypłata jest neutralna podatkowo. Nie ma Pani zatem obowiązku jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych”.
• z dnia 15 lipca 2024 r. (nr 0113-KDIPT2-2.4011.351.2024.2.MK), cyt.: „Wobec powyższego wskazać należy, że otrzymanie przez Pana środków pieniężnych tytułem zwrotu nienależnie pobranych przez Bank świadczeń nie będzie Pana przychodem. Czynność taka nie powoduje uzyskania przez Pana przysporzenia majątkowego, wzrostu Jego majątku. Otrzymana przez Pana kwota to zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłacił wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pana stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie będzie Pan miał obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych”.
• z dnia 3 kwietnia 2024 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.79.2024.3.MN), cyt.: „Wobec powyższego wypłata przez Bank na Pani rzecz kwoty zawartej w ugodzie, stanowiącej po przeliczeniu kapitału różnicę pomiędzy kwotą spłaty a sumą kwoty wypłaty kredytu i kosztem odsetek - jest dla Pani neutralna podatkowo i nie powoduje po Pani stronie powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku tego zwrotu nie osiągnie Pani konkretnego przysporzenia majątkowego, a w związku z tym nie będzie ciążył na Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu”.
• z dnia 28 sierpnia 2023 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.607.2023.2.MN), cyt.: „Skoro zatem mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, to należy zgodzić się z Panem, że zwrot ten nie będzie stanowił przychodu po Pana stronie”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Skutki podatkowe wypłaty przez bank na Pani rzecz kwoty pieniężnej stanowiącej różnicę między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu wraz z odsetkami

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wobec powyższego, skoro jak Pani wskazała we wniosku i jego uzupełnieniu – kwota, która została na Pani rzecz wypłacona przez bank stanowi różnicę między wpłaconym kapitałem a wypłaconą kwotą kredytu oraz wypłacone odsetki w kwocie 213 975 zł 49 gr stanowią kwotę zwrotu nadpłaconych odsetek uiszczanych w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, to stwierdzam, że zwrot ten nie stanowi dla Pani przychodu. Jak Pani również wskazała, wypłacone odsetki nie stanowią odsetek za opóźnienie w zapłacie (zwrotu) wpłaconych niesłusznie do banku rat kapitałowo-odsetkowych wyliczonych za okres od dnia złożenia pozwu do dnia wypłaty tych odsetek.

Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu Pani majątku. Otrzymana przez Panią kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła Pani wcześniej do banku.

Pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście przedstawionego pytania i własnego stanowiska, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy, które nie były przedmiotem pytania oraz własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.

Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Wyjaśniam również, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu, nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Końcowo Organ wskazuje, że zapłacona na konto Krajowej Informacji Skarbowej, opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w części, która stanowi nadpłatę w myśl art. 14f § 2b pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa, zostanie zwrócona w terminie określonym w art. 14f § 2a ustawy Ordynacja podatkowa

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.