Interpretacja indywidualna

  – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 grudnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z związku z zawartą ugodą z bankiem i wypłatą kwoty z tego tytułu. Wniosek został uzupełniony pismami z 3 i 10 lutego oraz 4 marca 2025 r. (daty wpływu).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będącą stroną postępowania:

A. A

ul. A 1

(...)

PESEL: (...);

2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B. A

ul. A 1

(...)

PESEL: (...).

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni i jej mąż posiadają wspólność majątkową trwającą od dnia ślubu 28 grudnia 2008 r. A. A wraz z B. A zawarli w dniu 25 października 2006 r. umowę kredytu mieszkaniowego X hipoteczny nr (...) (spłacanego w ratach annuitetowych, udzielonego w walucie wymienialnej CHF) rozumiany jako kredyt udzielony w całości na finansowanie własnego i wspólnego celu mieszkaniowego (Umowa Nr (...) o wybudowaniu i sprzedaży lokalu mieszkalnego).

Kwota kredytu 67 291,50 CHF, kwota kredytu (kapitał) stanowiąca sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu wynosiła 155 090,66 PLN.

Zgodnie z § 33 umowy kredytu mieszkaniowego X „Kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za zadłużenie wynikające z umowy.”

W dniu 30 marca 2021 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem za pośrednictwem Spółki Y sp.p. złożyli pozew o zapłatę w celu uzyskania zapłaty oraz uznanie nieważności umowy kredytu.

W dniu 25 sierpnia 2021 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem dokonali wcześniejszej spłaty kredytu. Łączna kwota spłaconego kredytu wyniosła 307 014,85 zł.

W celu zakończenia sporu dotyczącego abuzywności klauzul umownych i ważności umowy, w dniu 12 sierpnia 2024 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem (zwani dalej Kredytobiorcą) zawarli z X SA z siedzibą w V (zwany dalej Bank) ugodę sądową. Przedmiotem ugody jest zakończenie sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy. Strony dokonują rozliczenia w oparciu o założenie zmiany waluty zadłużenia określonej w umowie na walutę polską. Rozliczenie kredytu udzielonego na podstawie umowy na poczet kredytu w złotych nastąpiło w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie umowy została zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następie rat kapitałowych kredytu w złotówkach. Powstała nadwyżka pomniejszyła kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane były kolejne odsetki, a niedobór powiększał kapitał do spłaty. Zgodnie z pkt 4) i 5) preambuły ugody zamiarem stron jest polubowne zakończenie sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających ze spłaconej w dniu 25 sierpnia 2021 r. umowy. Kredytobiorca dobrowolnie zgodził się odstąpić od dochodzenia od banku roszczeń objętych sporem oraz innych wywodzonych z zarzutu nieważności umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień umowy w brzmieniu sprzed zamiany umowy dokonanej ugodą w zamian za zmianę postanowień umowy w zakresie zobowiązań kredytobiorcy. W celu zakończenia wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności umowy, bank zobowiązał się do zwrotu i zwrócił na rzecz kredytobiorcy kapitał 58 471,28 zł oraz kwotę dodatkową w wysokości 94 153,72 zł, przy czym w ugodzie nie została wskazana podstawa otrzymania przez kredytobiorcę kwoty dodatkowej. Jednakże w § 10 ust. 2 umowy kredytu szacowany całkowity koszt kredytu został określony na 98 164,80 zł - co jest kwotą zbliżoną do kwoty dodatkowej. Wypłacona przez bank kwota dodatkowa stanowi wynagrodzenie za odstąpienie przez kredytobiorcę od dalszych roszczeń związanych z umową kredytową.

Jednocześnie w ugodzie wskazano, że kredytobiorca przyjął do wiadomości, że w związku z wypłatą kwoty dodatkowej powstaje po jego stronie przychód, a na banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenia informacji PIT-11).

Kwota kredytu (kapitał) stanowiąca sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu wynosiła 155 090,66 zł.

Łączna kwota spłaconego kredytu wyniosła 307 014,85 zł.

Nadpłacony kredyt stanowiący różnicę pomiędzy kwotą wpłaconą na rzecz banku (spłacony kredyt), a kwotą wypłaconą przez bank (kwota kredytu) 151 924,19 zł.

Łączna kwota ugody sądowej wyniosła 152 625,00 zł.

Kwota otrzymana od banku w ramach ugody sądowej ponad nadpłacony kredyt 700,81 zł.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem przez Wnioskodawczynię i jej męża ugody sądowej, mającej na celu zakończenie wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności umowy otrzymana od banku, w ramach zawartej ugody sądowej, ponad nadpłacony kredyt kwota 700,81 zł stanowić będzie dla Wnioskodawczyni i jej męża przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm., dalej: „UPDOF”) opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dalej: „PIT”) podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c UPDOF oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w UPDOF bądź od których zaniechano poboru podatku.

Przychody zostały zdefiniowane w art. 11 ust. 1 UPDOF, zgodnie z którym przychodami są - co do zasady - otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można mówić wyłącznie w sytuacji, kiedy na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (w szczególności środków pieniężnych) nastąpi przysporzenie majątkowe.

Otrzymany kredyt z banku, stanowiący sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu wyniósł – 155 090,66 zł. Łączna kwota spłaconego kredytu - 307 014,85 zł. Nadpłacony kredyt stanowiący różnicę pomiędzy kwotą wpłaconą na rzecz banku (spłacony kredyt), a kwotą wypłaconą przez bank (kwota kredytu) - 151 924,19 zł. Łączna kwota ugody sądowej 152 625,00 zł. Kwota otrzymana od banku ponad nadpłacony kredyt - 700 zł 81 gr.

Wobec powyższego, kwota otrzymana od banku ponad nadpłacony kredyt stanowi przysporzenie majątkowe, a więc stanowi przychód podlegający opodatkowaniu PIT na podstawie przepisów UPDOF.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

­dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku

oraz

­dochodów, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji  podatkowej.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Źródła przychodów

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednym z nich są „inne źródła”, czyli źródła inne niż wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ustawy (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy).

Przy czym, zgodnie z art. 20 ust. 1 komentowanej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Skutki podatkowe wypłaty przez bank kwoty tytułem zwrotu środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytobiorcy przekazali na rzecz banku w ramach spłaty kredytu udzielonego na podstawie umowy.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W opisie zdarzenia wskazano, że na skutek zawarcia 25 października 2006 r. umowy o kredyt hipoteczny łącznie bank wypłacił Państwu w PLN kwotę 155.090,66 zł – co stanowi równowartość 67.291,50 CHF. W dniu 25 sierpnia 2021 r. dokonali Państwo wcześniejszej spłaty kredytu. Uiścili Państwo na rzecz banku kwotą 307.014,85 zł. Różnica między kwotą, wpłaconą na rzecz banku z tytułu umowy, a kwotą rzeczywiście wypłaconą przez bank wyniosła 151.924,19 zł, która odzwierciedlała rzeczywistą, wysokość roszczenia kredytobiorców z tytułu umowy. W wyniku zawarcia ugody 12 sierpnia 2024 r., bank zwrócił Państwu łączną kwotą 152.625,00 zł tytułem ugody sądowej. Kredytobiorcy otrzymali od banku dodatkowo w ramach ugody sądowej ponad nadpłacony kredyt kwotę 700,81 zł.

Wobec powyższego, wypłata przez bank w wyniku ugody kwoty 700,81 zł jest dla Państwa przychodem i powoduje po ich stronie powstanie przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Kwotę tę – jak Państwo wskazali – otrzymali bowiem od banku w ramach ugody sądowej ponad nadpłacony kredyt.

Dodatkowe informacje

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie zagadnienie objęte pytaniem, tj. kwestię uznania za przychód otrzymanej od banku ponad nadpłacony kredyt kwoty 700,81 zł, wypłaconej Państwu w ramach zawartej ugody sądowej. Inne kwestie poruszane we wniosku nie były przedmiotem oceny przez tut. organ.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państawa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i 14r Ordynacji podatkowej.