
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 grudnia 2024 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości i możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego. Uzupełniła go Pani pismem z 17 lutego 2025 r. (wpływ 18 lutego 2025 r.) i pismem złożonym 18 lutego 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
W dniu … maja 2019 r. Wnioskodawczyni po rozwodzie przejęła od swojego byłego małżonka spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w zamian za zwolnienie z długu, jaki powstał na skutek podziału majątku dorobkowego. W zamian za wypłacenie świadczenia pieniężnego w wysokości 200 000 zł małżonek oddał byłej żonie lokal, który był jego prywatną własnością.
W dniu … kwietnia 2021 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę o kredyt hipoteczny w wysokości 495 000 zł na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Kredyt zaciągnęła solidarnie razem ze swoim partnerem. Wybudowanie ww. budynku nastąpiło do majątku wspólnego Wnioskodawczyni i Jej partnera na ich wspólnej działce. W dniu … listopada 2024 r. Wnioskodawczyni sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabyte w dniu … maja 2019 r. w zamian za zwolnienie z długu od swojego byłego małżonka. W 2025 r. Wnioskodawczyni zamierza wykorzystać środki uzyskane z ww. sprzedaży lokalu na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego na wybudowanie budynku mieszkalnego.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w akcie notarialnym Rep. A nr … z dnia … maja 2019 r. została określona umowa przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w celu zwolnienia z długu.
Wyrokiem z dnia … marca 2019 r. sygn. akt … Sąd Okręgowy w … potwierdził rozwód … (Wnioskodawczyni) i …, oraz dokonał częściowego podziału ich majątku objętego wspólnością ustawową, w ten sposób, że zasądził od … na rzecz … kwotę 260 000 zł. Kwota 60 000 zł została uregulowana.
W akcie notarialnym, Rep. A nr … z dnia … maja 2019 r., wierzyciel … wyraziła zgodę na zamianę formy spłaty opisanego wyżej zobowiązania ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe (świadczenie w miejsce wykonania). Zatem zmianie formy zobowiązania pieniężnego ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe podlegała kwota 200 000 zł.
W celu realizacji ww. zobowiązania, dłużnik … przeniósł w ww. akcie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Po dokonaniu ww. świadczenia zobowiązanie dłużnika wygasło.
Adres lokalu mieszkalnego, o którym mowa we wniosku: … .
Wartość rynkowa spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, otrzymanego przez Wnioskodawczynię od byłego małżonka, w zamian za zwolnienie z długu powstałego na skutek podziału majątku dorobkowego, wynosiła 200 000 zł. Wartość ta odpowiadała wartości długu oraz wartości rynkowej.
Wnioskodawczyni nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej i wcześniejsza Jej działalność gospodarcza została zamknięta 2010 r. Sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Była to sprzedaż z majątku prywatnego.
Kredyt hipoteczny na sfinansowanie ceny zakupu domu został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię w banku … z siedzibą w …, przy ul. …, czyli w państwie członkowskim Unii Europejskiej.
W umowie o kredyt hipoteczny nr … zawartej z bankiem … bank wskazał przeznaczenie kredytu: budowa (w tym przebudowa, rozbudowa) domu jednorodzinnego. Z umowy zatem jednoznacznie wynika, że kredyt hipoteczny został zaciągnięty na budowę domu.
Wnioskodawczyni była właścicielem niezabudowanej działki budowlanej wraz z partnerem po 50% przed zawarciem umowy kredytowej. W dniu … kwietnia 2021 r. Wnioskodawczyni wraz z partnerem zawarła umowę kredytową o kredyt hipoteczny nr … z bankiem … na budowę domu jednorodzinnego. Budowa zakończyła się 2024 r. i w listopadzie 2024 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem przeprowadziła się do ww. budynku. Budynek ten położony jest pod adresem: … . W dniu zawarcia umowy kredytowej i rozpoczęcia budowy, partner (obecny małżonek) i Wnioskodawczyni nie byli jeszcze małżonkami. Mieli jedynie wspólną działkę, wspólnie zawarli kredyt i wspólnie prowadzili budowę przedmiotowego budynku. Związek małżeński zawarli już po udzieleniu kredytu, tj. w październiku 2024 r.
Wnioskodawczyni w wybudowanym domu obecnie realizuje własny cele mieszkaniowe, tj. mieszka w nim od listopada 2024.
Pytania
Czy wartość długu, za który Wnioskodawczyni objęła mieszkanie, można uznać przy sprzedaży za cenę nabycia?
Czy spłacając kredyt hipoteczny, zaciągnięty na wybudowanie budynku mieszkalnego jednorodzinnego, ze środków z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, nabytego w dniu … maja 2019 r. w zamian za zwolnienie z długu od swojego byłego małżonka, w części odpowiadającej zarówno Wnioskodawczyni jak i Jej partnera, Wnioskodawczyni ma prawo do zastosowania ulgi mieszkaniowej?
Pani stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, odrębnym źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
W sytuacji Wnioskodawczyni, przychód z tytułu sprzedaży przedmiotowego lokalu powstał przed upływem 5 lat od daty zakupu - przejęcia za dług.
W interpretacji indywidualnej z 15 marca 2024 r., 0112-KDIL2-1.4011.49.2024.1.MB Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że: „Przeniesienie na rzecz jednego ze współwłaścicieli udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie całkowitej spłaty kredytu wskazuje bezsprzecznie, że czynność taka ma charakter odpłatny”.
Oznacza to, że w sytuacji opisanej w pytaniu mamy do czynienia z odpłatnym nabyciem (zbyciem) nieruchomości w ramach takiej umowy, tzn. zwolnienia z długu.
W związku z tym, w razie sprzedaży tak nabytej nieruchomości, ustalając dochód z takiej sprzedaży podlegający opodatkowaniu, czyli zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawczyni rozpozna koszty uzyskania przychodu z takiego zbycia w wysokości wartości zwolnienia z długu, w tym przypadku będzie to kwota 200 000 zł. Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowią bowiem udokumentowane koszty nabycia.
Z ulgi mieszkaniowej można skorzystać, wydatkując uzyskany przychód na zaspokajanie własnych potrzeb mieszkaniowych. Proporcjonalnie do przeznaczenia tego przychodu dochód ze zbycia lokalu będzie wolny od podatku. Dopiero przeznaczając 100% przychodu na zaspokajanie własnych potrzeb mieszkaniowych całość dochodu będzie zwolniona z podatku.
Za wydatki uprawniające do zwolnienia przyjmuje się m.in. wydatki na spłatę kredytu hipotecznego. Ponieważ Wnioskodawczyni zaciągnęła kredyt hipoteczny solidarnie ze swoim partnerem – obecnie już małżonkiem, Jej odpowiedzialność za dług wynosi więc 100% obecnego długu. Spłata więc w całości obecnego kredytu zwolni Ją z tego długu. Zatem środki przeznaczone na spłatę całości obecnego zadłużenia z tytułu posiadanego kredytu hipotecznego, zaciągniętego z partnerem na wybudowanie domu jednorodzinnego, mogą być uznane za realizację tzw. ulgi mieszkaniowej i korzystać ze zwolnienia w zakresie podatku dochodowego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Źródła przychodów
Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeżeli nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej, skutkuje powstaniem przychodu. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym, kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
W tym miejscu należy wskazać, że moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.
Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Natomiast zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.
Świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) jest umową, na mocy której obie strony (dłużnik i wierzyciel) wyrażają zgodę na umorzenie istniejącego dotąd zobowiązania, jeśli dłużnik zamiast pierwotnie ustalonego, spełni inne świadczenie. Przyjmuje się, że umowa, o której mowa w ww. przepisie ma charakter odpłatnej umowy rozporządzającej, gdyż wierzyciel w miejsce dotychczasowego roszczenia uzyskuje inne. Płatność za świadczenie (wynagrodzenie) nie musi mieć bowiem charakteru pieniężnego, może oznaczać również uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy lub praw w zamian za zwolnienie z długu jest odpłatnym zbyciem tej rzeczy lub prawa, nie następuje bowiem pod tytułem darmym.
W związku z powyższym, nabyciem jest przeniesienie aktem notarialnym w dniu … maja 2019 r. na Pani rzecz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w ramach uregulowania wierzytelności (datio in solutum), w zamian za zwolnienie z długu powstałego w związku z podziałem majątku dorobkowego Pani i Pani byłego męża.
Biorąc pod uwagę powyższe, nienastępująca w ramach działalności gospodarczej sprzedaż … listopada 2024 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nabytego … maja 2019 r. w drodze zawarcia umowy świadczenia w miejsce wykonania, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości.
Opodatkowanie odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego
W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, o ile odpowiada wartości rynkowej, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, koszty pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.
Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.
Ponieważ umowa świadczenia w miejsce wykonania (datio in slolutum) ma charakter odpłatnej umowy rozporządzającej, gdyż wierzyciel w miejsce dotychczasowego roszczenia uzyskuje inne, zastosowanie znajdzie tu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Tym samym, ma Pani prawo jako cenę nabycia uznać nominalną wartość wierzytelności, która wygasła w wyniku przeniesienia na Pani rzecz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w ramach zawartej umowy świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) w zamian za zwolnienie z długu byłego męża.
Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy:
Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
1) dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2) dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Z kolei, jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:
Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
W myśl natomiast art. 30e ust. 7 ww. ustawy:
W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie.
Zwolnienie podatkowe
Dochód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy – może jednak zostać objęty zwolnieniem z opodatkowania przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.
Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.
Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:
dochód zwolniony = D × W/P
gdzie:
D – dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa,
W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
P – przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa.
Należy wyjaśnić, że powyższe zwolnienie obejmuje taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.
Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, zostały enumeratywnie wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Stosownie natomiast do treści art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, na cele określone w pkt 1,
b)spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a,
c)spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a lub b
‒ w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.
Zgodnie z art. 21 ust. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. a-c, uznaje się za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe, jeżeli przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, nastąpiło nabycie własności rzeczy lub praw wymienionych w ust. 25 pkt 1 lit. a-c, w związku z którymi podatnik ponosił wydatki na nabycie.
W myśl art. 21 ust. 26 ww. ustawy:
Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach. Przez własne budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d i e, rozumie się również niestanowiące własności lub współwłasności podatnika budynek, lokal lub pomieszczenie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, podatnik nabędzie ich własność lub współwłasność albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach, jeżeli uprzednio prawo takie mu nie przysługiwało.
Natomiast stosownie do art. 21 ust. 28 ww. ustawy:
Za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:
1) nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
2) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku albo jego części
‒ przeznaczonych na cele rekreacyjne.
Przy czym, zgodnie z treścią art. 21 ust. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a-c, stanowi część kredytu (pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych niż wymienione w tych przepisach zobowiązań kredytowych (pożyczkowych) podatnika, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki przypadające na spłatę kredytu (pożyczki) określonego w ust. 25 pkt 2 lit. a-c oraz zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki), która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a-c.
Z kolei, jak stanowi art. 21 ust. 30 ww. ustawy:
Przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Wskazać w tym miejscu należy, że ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.) stanowiącego, że:
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Z istoty rozwiązania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że podstawową okolicznością decydującą o możliwości skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest przeznaczenie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości i określonych praw majątkowych nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym została ona dokonana, na wskazane w art. 21 ust. 25 ww. ustawy własne cele mieszkaniowe. Zawarte w tym przepisie wyliczenie tzw. wydatków mieszkaniowych, których realizacja uprawnia do zastosowania ww. zwolnienia ma charakter enumeratywny (wyczerpujący).
Ze zwolnienia tego wypływa daleko idąca konsekwencja zawarta w stwierdzeniu „własne cele mieszkaniowe”. Poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne” świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania ww. zwolnienia i dopisując ten przymiotnik podkreślił, że celem nadrzędnym jest zwolnienie tylko takiego przychodu, który wydatkowany zostanie na zaspokojenie „własnych celów mieszkaniowych”, rozumianych jako potrzeba zapewnienia sobie dachu nad głową. Tak więc uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, zwolnienie od podatku dochodowego w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika, a nie lokata kapitału lub zdobywanie źródła zarobkowania bądź zapewnienie dachu nad głową innym osobom niż podatnik. Wyraz „mieszkaniowe” w wyrażeniu „własne cele mieszkaniowe” należy odnosić podmiotowo do zamiaru zamieszkiwania związanego z różnymi sposobami wydatkowania przychodu, a nie do wydatkowania przychodu w znaczeniu jedynie przedmiotowym. Zamiarem ustawodawcy tworzącego zwolnienie przedmiotowe w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, było zachęcanie podatników do nabywania w miejsce zbywanych praw majątkowych czy nieruchomości, innych nieruchomości lub praw przeznaczonych do zaspokajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych. U podstaw omawianego zwolnienia legło założenie, że nie powinny być opodatkowane środki wydane na realizację własnego celu mieszkaniowego. Powyższe wnioski wynikają wprost z brzmienia przepisu normującego powyższe zwolnienie.
Możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego
Z treści art. 21 ust. 25 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jasno wynika więc, że kredyt, na którego spłatę zostanie przeznaczony przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych musi być kredytem zaciągniętym na udokumentowane własne cele mieszkaniowe, które zostały wymienione w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Celem ustawodawcy było bowiem premiowanie zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych przez podatnika. Spłacony kredyt (pożyczka) nie ma być jakimkolwiek kredytem (pożyczką), lecz musi spełniać ściśle określone ustawą wymagania. Musi to być bowiem kredyt (pożyczka) – co wynika literalnie z art. 21 ust. 25 pkt 2 ww. ustawy – zaciągnięty przez podatnika na cele określone w pkt 1, tj. m.in. na nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie związanych z tym lokalem (art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ww. ustawy) oraz budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego (art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ww. ustawy). Przepis wyraźnie bowiem stanowi, że kredyt (pożyczka) ma być zaciągnięte na cele określone w pkt 1, a więc na cele mieszkaniowe.
Istotne jest także, aby spłacany kredyt zaciągnięty był przed dniem uzyskania przychodu ze sprzedaży oraz, aby kredyt ten zaciągnięty był przez osobę, która uzyskuje przychód ze sprzedaży.
Rozstrzygając zatem o prawie do zwolnienia z opodatkowania należy pamiętać, że zawarty w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, katalog wydatków uprawniających do zwolnienia ma charakter zamknięty i w związku z tym, tylko wydatkowanie środków na realizację celów w nim wskazanych pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania. Inne wydatki niż wymienione w tym katalogu nie uprawniają do skorzystania z powyższego zwolnienia.
Co istotne, jeżeli kredytobiorcy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z umowy kredytowej, czyli zgodnie z umową kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za kredyt, to podatnik jako kredytobiorca solidarny za zadłużenie wynikające z tej umowy również odpowiada solidarnie, a więc do pełnej wysokości.
Zgodnie bowiem z treścią art. 366 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny:
Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).
Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.
Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika zatem, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko za część, jaką można by mu przypisać poprzez, np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych. Zatem Pani jako kredytobiorca solidarny odpowiada do pełnej wysokości za zadłużenie wynikające z zawartej umowy kredytu.
Jak wynika z opisu sprawy, w dniu … maja 2019 r. Wnioskodawczyni po rozwodzie przejęła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w zamian za zwolnienie z długu od swojego byłego małżonka, jaki powstał na skutek podziału majątku dorobkowego. W zamian za wypłacenie świadczenia pieniężnego w wysokości 200 000 zł małżonek oddał byłej żonie lokal, który był jego prywatną własnością. W akcie notarialnym z dnia … maja 2019 r. Wnioskodawczyni wyraziła zgodę na zamianę formy spłaty opisanego wyżej zobowiązania ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe (świadczenie w miejsce wykonania). Zatem zmianie formy zobowiązania pieniężnego ze świadczenia pieniężnego na świadczenie rzeczowe podlegała kwota 200 000 zł. W celu realizacji ww. zobowiązania dłużnik (były mąż) przeniósł w ww. akcie prawo do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Po dokonaniu ww. świadczenia zobowiązanie dłużnika wygasło. Wartość rynkowa spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego otrzymanego przez Wnioskodawczynię od byłego małżonka w zamian za zwolnienie z długu powstałego na skutek podziału majątku dorobkowego wynosiła 200 000 zł. Wartość ta odpowiadała wartości długu oraz wartości rynkowej. W dniu … kwietnia 2021 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę o kredyt hipoteczny w wysokości 495 000 zł na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Kredyt zaciągnęła solidarnie razem ze swoim partnerem. Wybudowanie ww. budynku nastąpiło do majątku wspólnego Wnioskodawczyni i Jej partnera na ich wspólnej działce. W dniu … listopada 2024 r. Wnioskodawczyni sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nabyte w dniu … maja 2019 r. w zamian za zwolnienie z długu od swojego byłego małżonka. Wnioskodawczyni nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej i wcześniejsza jej działalność gospodarcza została zamknięta 2010 r. Sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Była to sprzedaż z majątku prywatnego. Kredyt hipoteczny na sfinansowanie ceny zakupu domu został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię w banku z siedzibą w państwie członkowskim Unii Europejskiej. W umowie kredytowej o kredyt hipoteczny zawartej z bankiem bank wskazał przeznaczenie kredytu: budowa (w tym przebudowa, rozbudowa) domu jednorodzinnego. Z umowy zatem jednoznacznie wynika że kredyt hipoteczny został zaciągnięty na budowę domu. Wnioskodawczyni była właścicielem niezabudowanej działki budowlanej wraz z partnerem po 50% przed zawarciem umowy kredytowej. Budowa zakończyła się w 2024 r. i w listopadzie 2024 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem przeprowadziła się do ww. budynku. W dniu zawarcia umowy kredytowej i rozpoczęcia budowy, partner (obecny małżonek) i Wnioskodawczyni nie byli jeszcze małżonkami. Mieli jedynie wspólną działkę, wspólnie zawarli kredyt i wspólnie prowadzili budowę przedmiotowego budynku. Związek małżeński zawarli już po udzieleniu kredytu, tj. w październiku 2024 r. Wnioskodawczyni w wybudowanym domu obecnie realizuje własny cele mieszkaniowe, tj. mieszka w nim od listopada 2024 r. W 2025 r. Wnioskodawczyni zamierza wykorzystać środki uzyskane z ww. sprzedaży lokalu na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu hipotecznego na wybudowanie budynku mieszkalnego.
Mając na uwadze przedstawione we wniosku stan faktyczny i zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że nienastępująca w ramach działalności gospodarczej sprzedaż … listopada 2024 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nabytego … maja 2019 r. w drodze zawarcia umowy świadczenia w miejsce wykonania w zamian za zwolnienie z długu byłego męża, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości.
Ma Pani prawo jako cenę nabycia uznać nominalną wartość wierzytelności, która wygasła w wyniku przeniesienia na Pani rzecz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w ramach umowy świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum).
Wydatkowanie przychodu z ww. odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na spłatę w 2025 r. kredytu hipotecznego, zaciągniętego w 2021 r. solidarnie z ówczesnym partnerem (obecnie mężem) na budowę budynku mieszkalnego, w którym Pani mieszka od listopada 2024 r., będzie stanowić wydatek na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co uprawnia do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec powyższego, Pani stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.