
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w związku z zawarciem polisy ubezpieczenia OC. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Są Państwo polską spółką kapitałową, posiadającą siedzibę i miejsce zarządu na terytorium Polski; są Państwo również podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. (…). Funkcjonują Państwo jako przedsiębiorstwo wielooddziałowe, (…), posiadających w swojej strukturze szereg komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za procesy produkcji, magazynowania, sprzedaży i zakupu. W skład grupy wchodzą również Spółki zależne.
Na podstawie Umowy o pracę zatrudniają Państwo niezbędny personel do funkcjonowania Państwa Spółki, począwszy od pracowników fizycznych, poprzez pracowników działu handlu, pracowników działu księgowego, w którym dokonywane są ostateczne rozliczenia podatkowe Państwa Spółki, a skończywszy na członkach zarządu, którzy podejmują kluczowe decyzje dla Państwa Spółki.
W związku z dynamicznie rozwijającym się otoczeniem biznesowym, a co za tym idzie zmieniającym się otoczeniem prawnym poprzez wprowadzanie nowych norm legislacyjnych, chcąc sprostać wymogom prawnym zapewniają Państwo pracownikom zajmujących konkretne stanowiska szereg szkoleń celem podnoszenia posiadanych kompetencji, co ma przełożenie na prawidłowe wykonywanie zakresu obowiązków służbowych. Jednocześnie w Państwa Spółce funkcjonuje podział ról i obowiązków związanych z prawidłowym obiegiem i zatwierdzaniem dokumentacji w ostateczności skutkującym sporządzeniem różnego rodzaju sprawozdań czy deklaracji w zakresie szeregu opłat administracyjnych czy zobowiązań publicznoprawnych (…). W związku z funkcjonowaniem zapisów Kodeksu karno-skarbowego dotyczących wykroczeń czy przestępstw skarbowych, takie stanowiska jak: Dyrektor Operacyjny potwierdzający dane zdarzenie gospodarcze, Dyrektor Finansowy sprawujący nadzór w tym zakresie, pracownicy Działu Księgowości, Działu Kadr uczestniczące w szeregu procesach księgowych, kadrowo-płacowych, pracownicy Działu Podatkowego przygotowujące deklaracje na podstawie uzyskanych we wcześniejszym etapie dokumentacji czy Członkowie Zarządu podejmujący kluczowe decyzje – obarczone są wysokim ryzykiem odpowiedzialności nie tylko cywilnej, majątkowej, ale również karnoskarbowej.
W związku z powyższym w celu zapewnienia zarówno komfortu pracy, jak również komfortu psychicznego pracowników poprzez zdjęcie obaw o możliwą odpowiedzialność cywilną i karnoskarbową, co może mieć bezpośredni wpływ na sytuację majątkową konkretnych osób, zawarli Państwo Umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej księgowych i osób wykonujących obsługę płac czy podejmujących kluczowe decyzje mające przełożenie w zakresie wypełnienia obowiązków podlegających pod regulacje przepisów KKS. Polisa ta ma formę bezimienną, na polisie wskazana jest Państwa Spółka jako Ubezpieczający bez imiennego wskazywania osób ubezpieczonych, a co więcej bez wskazywania nawet liczby osób podlegających właśnie temu ubezpieczeniu, tym bardziej, że w tak dużej firmie rotacja stanowisk jest normalnym zjawiskiem. Ubezpieczonymi są wszyscy pracownicy, w tym również członkowie zarządu Państwa Spółki, jak również byli pracownicy, wykonujący czynności podlegające ochronie ubezpieczeniowej w terminie obowiązywania konkretnej polisy.
Pytanie
Czy w związku z objęciem Członków Zarządu, Dyrektora Finansowego, Dyrektorów Operacyjnych, Dyrektor Księgowości, Kierowników, pracowników Działu Księgowości, Działu Kadr oraz Działu Podatkowego bezimienną umową ubezpieczenia OC zawartą przez Państwa Spółkę, po stronie osób pełniących wskazane funkcje powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji Państwo, jako płatnik, będą zobowiązani do pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w odniesieniu do konkretnych osób?
Państwa stanowisko w sprawie
W Państwa ocenie, wartość ubezpieczenia nie stanowi dla pracowników przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie są Państwo zobowiązani do naliczenia i poboru zaliczki od tego przychodu. I bez znaczenia jest tu fakt, czy składka ta dotyczy obecnych czy byłych pracowników, czy członków zarządu świadczących pracę na podstawie Umowy o pracę.
Ubezpieczenie OC nie będzie stanowiło przychodu ani dla pracowników ani dla członków zarządu, ponieważ de facto wydatek ten jest poniesiony w interesie pracodawcy i nie jest możliwe przypisanie przychodu na podstawie art. 11 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych konkretnej osobie, ze względu na występującą rotację zatrudnienia, co jest zjawiskiem dość typowym i powszechnym w dzisiejszych realiach zmian miejsc pracy przez wykwalifikowanych pracowników. Polisa jest bezimienna i nie wskazuje danych osobowych osób nią objętych, a co więcej nie wskazuje nawet ilości osób ubezpieczeniowych, ponieważ jest to wartość ruchoma i może ulegać zmianom, zatem nie jest możliwe przypisane konkretnego świadczenia do określonej osoby.
Zapisy art. 11 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprost wskazują na definicję przychodu, na podstawie której przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W wyżej wymienionej Ustawie jest odniesienie do wartości pieniężnej, którą należy ustalić na podstawie cen rynkowych, cen zakupu, równowartości świadczenia czy cen stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku. W opisywanym we Wniosku stanie faktycznym, o ile samo określenie wartości świadczenia jest wprost wskazane w zawieranej Polisie Ubezpieczeniowej, o tyle już przypisanie proporcji tej wartości konkretnemu pracownikowi i rozpoznanie przychodu po jego stronie jest w Państwa ocenie niemożliwe, ze względu na szereg warunków oraz zależności towarzyszących prawdopodobieństwie ich wystąpienia.
W aspekcie świadczeń pracowniczych należy przeanalizować definicję „innych nieodpłatnych świadczeń”, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, według zapisów których za inne nieodpłatne świadczenia mogą być uznane świadczenia według poniższego:
-świadczenia te zostały spełnione za zgodą pracownika, pracownik skorzystał z nich dobrowolnie;
-świadczenia te zostały spełnione na rzecz i w jego interesie, przynosząc konkretnej osobie konkretną korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść;
-korzyść z takiego świadczenia powinna być wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi czy członkowi zarządu.
Powyższe było wprost potwierdzone przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13, w którym podkreślił iż „inne nieodpłatne świadczenie” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności w dużej mierze zależy również od faktu czy pracownik z oferowanego świadczenia w postaci objęcia ubezpieczeniem OC skorzystał dobrowolnie czy zostało to automatycznie przypisane z racji zajmowanego stanowiska i wykonywanego zakresu obowiązków. Nie można niejako „zautomatyzować” tego typu świadczenia jako świadczenia na rzecz pracownika, ponieważ ubezpieczenie to zostało narzucone ze strony Pracodawcy, który prowadząc działalność gospodarczą świadomie wprowadza tego typu zabezpieczenia, które w pierwszej kolejności pośrednio zabezpiecza interesy Spółki z tytułu mogących wystąpić w przyszłości roszczeń osób trzecich. Zgoda pracownika stanowi kluczowy argument przy rozpoznaniu świadczenia do opodatkowania, bowiem jej wyrażenie określa potwierdzenie, iż przedmiotowe świadczenie jest przydatne, celowe i leży w interesie pracownika z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej czy rodzinnej. Oznacza również, że w przypadku braku świadczenia po stronie pracodawcy pracownik musiałby ponieść ten wydatek, a tak w opisanym zdarzeniu faktycznym nie jest.
Nie stanowi również realnego przysporzenia majątkowego, którego efektem byłoby powstanie konkretnego wymiaru finansowego. W konsekwencji, aby wartość świadczenia uzyskanego od pracodawcy podlegała opodatkowaniu, po stronie pracownika musi powstać dochód, a więc korzyść majątkowa, a w omawianym przypadku takowa korzyść w całym okresie zatrudnienia czy objęcia polisą ubezpieczeniowy może w ogóle nie wystąpić. Dodatkowo jest to sytuacja warunkowa, której warunkiem powstania są pewne okoliczności, które mogą lecz nie muszą wystąpić i na dzień zawarcia polisy z Towarzystwem Ubezpieczeniowym jest wartością niemierzalną i zależną od zewnętrznych okoliczności, które mogą lecz nie muszą zaistnieć. W kwestii możliwości zindywidualizowana świadczenia Trybunał Konstytucyjny również szeroko zwraca uwagę, że w takim przypadku jest to niemożliwe, chociażby na fakt braku możliwości określenia jego wartości pieniężnej oraz przypisania konkretnej osoby z imienia i nazwiska.
Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż mimo że ubezpieczeniem objęci są pracownicy oraz członkowie zarządu, to wydatek ten został poniesiony przede wszystkim w interesie Państwa Spółki. Tak naprawdę to Państwo są beneficjentem szeregu korzyści płynących z zawarcia przedmiotowej umowy, zyskując lojalnych, mniej zestresowanych z co za tym idzie bardziej wydajnych pracowników, którzy szybciej i sprawniej podejmują kluczowe decyzje kierując się interesem Państwa Spółki, a nie obawą jakie mogą być konsekwencje w przyszłości w zakresie podejmowanych decyzji i czy w tym zakresie wystąpi ryzyko w zakresie odpowiedzialności cywilnej, czy co gorsza może nawet karnoskarbowej. Dodatkowo, poprzez tego typu zabezpieczenia interesów zarówno swoich jak i pracowników, stają się Państwo atrakcyjnym pracodawcą na rynku pracy, dzięki czemu pracownicy rzadziej podejmują decyzje o zmianie pracy, co z kolei ma wpływ na nieponoszenie przez Państwa Spółkę lub ograniczenie kosztów związanych z wdrożeniem potencjalnych nowych pracowników.
Bezimienna polisa nie określa kręgu osób nią objętych, a więc nie dość, że ubezpieczenie nie pozwala na określenia konkretnych osób, to dodatkowo nie pozwala nawet na wskazanie ilości tych osób, ponieważ jest to wartość ruchoma, ze względu na występującą rotację pracowników, mogącą wystąpić w trakcie okresu obowiązywania konkretnej ochrony wynikającej z ubezpieczenia. I o ile skład zarządu jest możliwy w dniu zapłaty składki ubezpieczenia OC, to ilość pracowników jest niemożliwa do zidentyfikowania i stanowi okoliczność uniemożliwiającą przypisanie przychodu z tego tytułu konkretnej osobie. Nie da się bowiem ustalić na dzień zawarcia polisy czy zapłaty składki danych osób, które będą pełnić te funkcje w przyszłości, nie można zatem na ten dzień jednoznacznie ustalić grona osób objętych ubezpieczeniem, a tym samym skonkretyzować wysokości przypadającego na jedną osobę.
To jednoznacznie potwierdza, iż skoro nie ma realnej możliwości przypisania konkretnej wartości ubezpieczenia (przychodu) do konkretnej osoby to tym bardziej, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, nie są więc Państwo zobowiązani do pobrania i wpłacenia zaliczki na ten podatek.
Dodatkowo z uwagi na to, że zakres odpowiedzialności osób objętych ubezpieczeniem jest różny, nie można ustalić przypadającej na poszczególne osoby części składki ubezpieczeniowej, stosując nawet najprostszy algorytm dzielenia. Udzielona im ochrona nie jest bowiem równa, w konsekwencji czego nie są równe także przypadające na nie części składki ubezpieczeniowej. Dodatkowe ubezpieczenie obejmuje również byłych pracowników, którzy już nie podejmują żadnych decyzji, ani innych działań w Państwa Spółce. W związku z tym nie można w takim przypadku ustalić wartości świadczenia stanowiącego przychód na podstawie art. 11 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto nie jest znana ostateczna liczba osób, jakie będą objęte ubezpieczeniem ani nawet okres przez jaki będzie ta ochrona obejmowała – może to być zarówno 11 miesięcy jak i 3 dni w zależności od okresu trwania zatrudnienia poszczególnych pracowników. W związku z tym nie sposób wyliczyć wartości świadczenia przypadającego na jednego ubezpieczonego.
Dodatkowo, różni pracownicy i członkowie zarządu podejmują decyzje o różnym stopniu odpowiedzialności oraz stopniu ryzyka, co z kolei powoduje różne prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia rodzącego obowiązek odszkodowawczy czy odpowiedzialność karnoskarbową, co w żaden sposób nie umożliwi ustalenie indywidulanego przychodu z tytułu polisy OC poszczególnym osobom. W Państwa Spółce wprowadzona została tzw. (…), opisująca odpowiedzialność poszczególnych osób bądź zespołu osób z konkretnego działu za realizację zadań procesów biznesowych, określając role i zadania w strukturze organizacji, uwzględniając szczegółowy plan działania oraz powiązania i zależności pomiędzy poszczególnymi komórkami. W związku z powyższym, zarówno stopień odpowiedzialności jak i ryzyko wystąpienia zdarzenia mogącego wywołać negatywne skutki roszczeniowe jest dosyć zróżnicowany.
Stoją Państwo na stanowisku, iż w związku z przytoczonym we wniosku stanem faktycznym, pracownicy (obecni, byli, przyszli) oraz członkowie zarządu objęci ubezpieczeniem nie uzyskują przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Państwa stanowisko potwierdzone jest w wielu interpretacjach, między innymi:
1.Interpretacja KIS z 13 grudnia 2023 r. (0112-KDIL2-1.4011.792.2023.1.KF), według której:
skoro w rozpatrywanej sprawie – jak wynika z wniosku – umowa ubezpieczenia nie wskazuje i nie będzie wskazywać imiennie osób objętych ubezpieczeniem, a jedynie szeroki i niezidentyfikowany krąg grupy osób nim objętych (krąg osób ubezpieczonych jest otwarty i elastyczny), składka jest zryczałtowana i nie podlega zmianom na skutek rozszerzenia lub zawężenia kręgu osób objętych ubezpieczeniem, osoby podlegające ubezpieczeniu mają różny zakres odpowiedzialności oraz różny czas obejmowania ich ubezpieczeniem (zależny) od okresu pełnienia funkcji/pozostawania w zatrudnieniu, to opłacenie przez Państwo składki z tytułu bezimiennej umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej osób objętych ochroną ubezpieczeniową nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
W konsekwencji, wartość składki nie stanowi zarówno dla obecnych jak i byłych pracowników oraz członków zarządu przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym na Państwu – w związku z opłaceniem ww. polisy – nie ciąży obowiązek naliczania i odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy od składki ubezpieczeniowej zapłaconej z tytułu ubezpieczenia osób objętych tą polisą.
2.Interpretacja IS w Katowicach z 21 marca 2016 r. (nr IBPB-2-2/4511-68/16/NG) wskazuje, że:
objęcie ubezpieczeniem grupy osób niemożliwej do zidentyfikowania stanowi okoliczność uniemożliwiającą przypisanie przy chodu z tego tytułu konkretnej osobie. Oznacza to, że opłacona składka ubezpieczeniowa z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków organów spółki nie stanowi przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym po stronie członków władz spółki.
3.Interpretacja IS w Warszawie z 22 stycznia 2016 r. (nr IPPB4/4511-1415/15-2/IM) potwierdza, iż:
w przypadku gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie ubezpieczenia w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, nie jest możliwe ustalenie im przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń z tytułu opłacenia (sfinansowania) przez spółkę składek na ich ubezpieczenie.
4.NSA w wyroku z 3 grudnia 2014 r. (sygn. akt IIFSK 2984/14) wyjaśnia, że:
skoro zakres odpowiedzialności osób objętych ubezpieczeniem jest różny, nie można ustalić przypadającej na poszczególne osoby części składki ubezpieczeniowej, stosując prosty algorytm dzielenia. Udzielona im ochrona nie jest bowiem równa, w konsekwencji czego nie są równe także przypadające na nie części składki ubezpieczeniowej. Tymczasem pojęcie "inne nieodpłatne świadczenie" oznacza przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości. Skoro nie ma możliwości określenia wysokości przychodu przypadającego na każdą z ubezpieczonych osób (odpowiadającego określonej części składki ubezpieczeniowej), zgodzić się należy z sądem I instancji, że nie może być on uwzględniony w podstawie opodatkowania, a w konsekwencji opodatkowany.
5.NSA w wyroku z 7 września 2021 r. (sygn. akt IIFSK 216/19) wskazał, że:
w przypadku, gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (załączniku do umowy, aneksie lub innym dokumencie) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, lecz są identyfikowane dopiero w chwili zajścia wypadku ubezpieczeniowego lub w chwili spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez spółkę.
Reasumując, stanowisko przedstawione w ramach niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie skutków podatkowych wynikających z przytoczonych przepisów prawa podatkowego jasno potwierdza, że składki opłacane tytułem ubezpieczenia nie będą stanowić zarówno dla pracowników, byłych pracowników, jak i członków zarządu przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 11 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie mają Państwo obowiązku do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
W związku z powyższym, nie rozpoznają Państwo przychodu po stronie pracownika, czego pokłosiem jest brak obowiązku naliczania oraz odprowadzania podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111):
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Przepis art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Stosownie do art. 11 ust. 2a ww. ustawy:
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4)w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Ponadto, jak wynika z art. 11 ust. 2b ww. ustawy:
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Za przychody, należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Mając na uwadze wyżej przywołane uregulowania prawne należy zaznaczyć, że przepis art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia jedynie przykładowo przychody ze stosunku pracy. Świadczy o tym użycie słowa „w szczególności” co oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Zatem przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz świadczenia nieodpłatne, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.
Stosownie natomiast do art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.
Ponieważ przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji „nieodpłatnych świadczeń” przy interpretacji tego pojęcia należy odwołać się do jego słownikowego znaczenia. W związku z powyższym stwierdzić należy, że zgodnie z Internetowym słownikiem języka polskiego, świadczeniem nieodpłatnym jest świadczenie „niewymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (https://sjp.pwn.pl). W orzecznictwie sądowym przyjmuje się natomiast, że nieodpłatne świadczenie obejmuje nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Kwestia rozumienia pojęcia „innych nieodpłatnych świadczeń” – w aspekcie świadczeń pracowniczych – była również przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13, stwierdził, że za przychód pracownika z tytułu „innych nieodpłatnych świadczeń”, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy, mogą być uznane takie świadczenia, które:
-po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
-po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
-po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
W kontekście pierwszego warunku, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie. Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie – z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej – jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. W konsekwencji, przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę oznacza uniknięcie tego wydatku.
Formułując drugi warunek Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że dla oceny czy świadczenie leżało w interesie pracownika, istotne jest czy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Trybunał Konstytucyjny – w ślad za uchwałami NSA – uznał, że w zakres nieodpłatnego świadczenia, jako przychodu wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, „których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W konsekwencji, aby wartość świadczenia uzyskanego od pracodawcy podlegała opodatkowaniu, po stronie pracownika musi pojawić się dochód, czyli korzyść majątkowa. Korzyść ta może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku. Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zauważył, iż w sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy – po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogłaby być objęta podatkiem dochodowym.
Odnosząc się natomiast do trzeciego warunku, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że przychód powstaje, gdy można zindywidualizować świadczenie, określić jego wartość pieniężną oraz skonkretyzować odbiorcę.
Jak wynika z opisu stanu faktycznego sprawy, zawarli Państwo Umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej księgowych i osób wykonujących obsługę płac czy podejmujących kluczowe decyzje mające przełożenie w zakresie wypełnienia obowiązków podlegających pod regulacje przepisów KKS. Polisa ta ma formę bezimienną, na polisie wskazana jest Państwa Spółka jako Ubezpieczający bez imiennego wskazywania osób ubezpieczonych, a co więcej bez wskazywania nawet liczby osób podlegających właśnie temu ubezpieczeniu, tym bardziej, że w tak dużej firmie rotacja stanowisk jest normalnym zjawiskiem. Ubezpieczonymi są wszyscy pracownicy, w tym również członkowie zarządu Państwa Spółki, jak również byli pracownicy, wykonujący czynności podlegające ochronie ubezpieczeniowej w terminie obowiązywania konkretnej polisy.
Należy w związku z tym wskazać, że zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
Stosownie do art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego:
Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.
Jednocześnie zgodnie z § 2 ww. artykułu:
Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Zarzut mający wpływ na odpowiedzialność ubezpieczyciela może on podnieść również przeciwko ubezpieczonemu.
Celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. W konsekwencji opłacenie składki przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Świadczenie nieodpłatne stanowi bowiem w tym przypadku ochrona ubezpieczeniowa na wypadek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie ubezpieczenia.
Jednakże z powołanego powyżej brzmienia przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że opodatkowaniu może podlegać tylko przychód ze świadczeń nieodpłatnych faktycznie otrzymanych. Ustalenie przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia wymaga wskazania osoby będącej beneficjentem świadczenia.
Wobec powyższego, skoro – jak wynika z wniosku – w rozpatrywanej sprawie:
·ochrona ubezpieczeniowa przypisywana jest poszczególnym osobom automatycznie z racji zajmowanego stanowiska i wykonywanego zakresu obowiązków,
·krąg osób objętych ubezpieczeniem nie będzie skonkretyzowany przez wskazanie ich z imienia i nazwiska,
·zakres osób objętych ubezpieczeniem będzie szeroki (bowiem ubezpieczeniem będą objęci obecni i byli pracownicy oraz członkowie zarządu zatrudnieni na podstawie umowy o pracę),
·zakres obowiązków, uprawnień oraz odpowiedzialności osób objętych ubezpieczeniem będzie zróżnicowany,
·składka będzie określona w takiej samej kwocie, niezależnie od liczby osób, które w okresie ubezpieczenia będą objęte ochroną ubezpieczeniową,
– to opłacenie przez Państwa składki z tytułu bezimiennej umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej osób objętych ochroną ubezpieczeniową nie spowoduje powstania po stronie tych osób przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Tym samym na Państwu – w związku z opłaceniem ww. polisy – nie będzie ciążył obowiązek naliczania i odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy od składki ubezpieczeniowej zapłaconej z tytułu ubezpieczenia osób objętych tą polisą.
W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidulanych oraz orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego wyjaśniam, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.