Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 stycznia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 20 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem i wypłaty „kwoty dodatkowej”. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni wraz z mężem A. A (pozostając w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej) zawarli z bankiem X S.A. (obecnie Y S.A.) w dniu 5 maja 2005 r. umowę kredytu nr (...). Bank udzielił kredytu w kwocie 36.323,39 CHF. Spłata kredytu miała nastąpić do 10 kwietnia 2030 r., według zmiennej stopy procentowej. Kredyt został przeznaczony na nabycie nieruchomości wyłącznie celem zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny kredytobiorcy. W kredytowanej nieruchomości nie była prowadzona działalność gospodarcza. Nieruchomość ta nie była również wynajmowana.

Aneksem nr 1 z 7 kwietnia 2008 r. zwiększono kwotę kredytu do wysokości 47.385,79 CHF, łącznie Bank wypłacił kredytobiorcom na podstawie umowy kredytu i aneksu kwotę 122.673,42 zł. Celem zawarcia Aneksu do umowy była konieczność przeprowadzenia remontu kredytowanej nieruchomości.

Kredytobiorcy zapłacili na rzecz Banku od dnia zawarcia umowy kredytu do 10 października 2024 r. kwotę 183.354,53 zł. Nadpłacili łącznie kwoty powyżej kapitał w wysokości 60.681,11 zł.

Kredytobiorcy zakwestionowali prawidłowość postanowień umowy odnoszących się do waloryzacji, w szczególności w zakresie zastosowania do przeliczenia kwoty kredytu oraz kolejnych rat kapitałowo-odsetkowych tabeli kursów walut ustalanej w sposób samowolny przez Bank, finalnie kierując sprawę na drogę postępowania sądowego.

Sprawa o ustalenie, że pomiędzy kredytobiorcami oraz bankiem nie istnieje stosunek prawny wynikający z Umowy nr (...) zawartej w dniu 5 maja 2005 r. na skutek nieważności tej umowy w całości, została zarejestrowana w Sądzie Okręgowym w A pod sygnaturą akt: (...). Kredytobiorcy domagają się w tym postępowaniu ustalenia nieważności umowy kredytu oraz zwrotu na ich rzecz kwoty 53.494,58 zł stanowiącej kwotę nadpłaconą powyżej kwoty wypłaconego kapitału, uwzględniając stan spłat rat kredytowych do 16 kwietnia 2024 r.

Jednocześnie, w wyniku prowadzonych negocjacji Bank zaproponował kredytobiorcom ugodę na warunkach przewidujących przeliczenie kredytu od początku tak, jakby był kredytem złotówkowym oprocentowanym stopą procentową właściwą dla kredytów PLN (WIBOR + marża). W wyniku przeliczenia saldo pozostałe do spłaty wyniosłoby 62.161,34 zł, natomiast Bank proponuje w ramach ugody umorzenie salda kredytu do 0 zł oraz zwrot na rzecz Powodów kwoty 37.939,62 zł.

2 grudnia 2024 r. kredytobiorcy zawarli z bankiem ugodę na ww. warunkach. W wyniku zawartej ugody na ww. warunkach proponowanych przez Bank, po stronie kredytobiorców powstaje przychód w odniesieniu do kwoty umorzonej pozostałego salda zadłużenia, tj. kwoty 62.161,34 zł. Jednocześnie, w ocenie kredytobiorców do ww. przychodu zastosowanie będzie miała regulacja rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, bowiem kredytobiorcy spełniają warunki określone w tym rozporządzeniu w par. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i b.

W ocenie Banku również w zakresie kwoty 37.939,62 zł, którą Bank dodatkowo zwraca kredytobiorcom, powstaje przychód i kwota ta jako dodatkowe świadczenia wypłacane w ramach ugody jest traktowana na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 UPDOF jako przychody z innych źródeł, za które uznaje się m.in. nieodpłatne świadczenia niemieszczące się w innych źródłach. W związku z tym na Banku ciąży obowiązek przygotowania informacji PIT-11 co do kwoty zwrotu, tj. 37.939,62 zł.

W ocenie kredytobiorców zwolnienie podatkowe obejmuje jednak nie tylko kwotę umorzonego salda kredytu, ale również obejmuje swoim zakresem kwotę, którą Bank dodatkowo zwraca kredytobiorcom na podstawie ugody, tj. kwotę 37.939,62zł i w tym zakresie nie powstaje po stronie kredytobiorców obowiązek podatkowy. Kwota, którą Bank zwraca nie stanowi przychodu, bowiem łącznie kredytobiorcy zapłacili wyższą kwotę tytułem rat kredytowych na rzecz Banku – łącznie 183.354,53 zł, natomiast Bank wypłacił im kwotę kredytu w wysokości 122.673,42 zł. Nadpłata powyżej kapitał wynosi 60.681,11 zł, a Bank zwrócił w ramach ugody kwotę niższą, tj. 37.939,62 zł.

Ponadto Kredytobiorca A. A z uwagi na powstałą wątpliwość co do kwoty, którą Bank miał zwrócić w ramach ugody, skierował wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący zdarzenia przyszłego. Wówczas w ramach ugody Bank proponował niższą kwotę zwrotu, tj. 33.528,38 zł – finalnie wypłacono kwotę wyższą, uwzględniając raty kredytowe spłacone w międzyczasie. A. A otrzymał pozytywną interpretację indywidualną w przedmiotowym stanie faktycznym z potwierdzeniem, iż kwota wypłacana przez Bank nie stanowi przychodu zgodnie z UPDOF (nr sprawy: (...), interpretacja indywidualna z 19.11.2024 r.).

Z treści tej interpretacji wynika jednak wprost, że wiąże ona tylko A. A– mimo tożsamego stanu faktycznego i prawnego – stąd z ostrożności Wnioskodawczyni składa wniosek również bezpośrednio w swojej sprawie.

Podsumowując, zgodnie z projektem ugody Strony – tj. Bank i kredytobiorcy – dokonują przewalutowania kredytu na kredyt złotówkowy, w wyniku czego saldo zadłużenia wynosi „0” – kredyt jest w całości spłacony, a dodatkowo Bank zwrócił kredytobiorcom kwotę 37.939,62 zł. Zatem w ocenie Wnioskodawczyni jest to kwota, którą nienależnie wpłaciła ona na rzecz Banku tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

Bank udzielił Wnioskodawczyni kredytu w kwocie 122.673,42 zł, natomiast wpłaciła ona na rzecz Banku kwotę 183.354,53 zł. Wobec tego wypłacony przez Bank kapitał został już znacznie nadpłacony, natomiast Bank w wyniku zawartej ugody zwrócił kwotę 37.939,62 zł tytułem części kwoty nadpłaconej powyżej kapitał.

Wnioskodawczyni cytuje również zapisy z ugody:

(...)

Ponadto Wnioskodawczyni informuje, że nie korzystała nigdy ze zwolnienia z zaniechania poboru podatku w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego.

Pytania

1.Czy kwota 37.939,62 zł, którą Bank dodatkowo zwrócił kredytobiorcom w ramach ugody, stanowi przychód i kwota ta jako dodatkowe świadczenia wypłacane w ramach ugody jest traktowana na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 UPDOF jako przychody z innych źródeł, za które uznaje się m.in. nieodpłatne świadczenia niemieszczące się w innych źródłach?

2.Drugie pytanie o charakterze warunkowym, na które oczekuje Pani odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania, że kwota 37.939,62 zł stanowi Pani przychód: Czy w ww. stanie faktycznym, co do kwoty 37.939,62 zł, którą Bank dodatkowo zwraca kredytobiorcom w ramach ugody, zastosowanie będzie miała regulacja rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, jeśli kredytobiorcy spełniają warunki określone w tym rozporządzeniu w par. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i b?

Pani stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawczyni, w odniesieniu do kwoty 37.939,62 zł, którą Bank dodatkowo zwrócił kredytobiorcom w ramach ugody nie powstaje przychód podatkowy i w związku z tym bezprzedmiotowa jest odpowiedź na pytanie nr 2. Kwota, którą Bank zwraca nie stanowi przychodu, bowiem łącznie kredytobiorcy zapłacili wyższą kwotę tytułem rat kredytowych na rzecz Banku – łącznie 183.354,53 zł, natomiast Bank wypłacił im kwotę kredytu w wysokości 122.673,42 zł. Nadpłata powyżej kapitał wynosi 60.681,11 zł, a Bank zwrócił w ramach ugody kwotę niższą, tj. 37.939,62 zł.

Tym bardziej, iż taką interpretację, w tym samym stanie faktycznym uzyskał mąż Wnioskodawczyni – współkredytobiorca, A. A. Numer sprawy: (...), interpretacja indywidualna z dnia 19 listopada 2024 r.

Odpowiadając natomiast na pytanie nr 2, uznając, iż ww. kwota stanowi przychód – w ocenie Wnioskodawczyni będzie miała zastosowanie regulacja rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. W ocenie Wnioskodawczyni, w takim wypadku nie powstanie obowiązek podatkowy po stronie kredytobiorcy. Na marginesie zaznacza ona również, że w jej ocenie tzw. ulga podatkowa dla frankowiczów wynikająca z ww. rozporządzenia miała początkowo obowiązywać do końca 2022 roku, jednak z uwagi na dalszą potrzebę wsparcia kredytobiorców walutowych została przedłużona do 31 grudnia 2024 r. Powyższe miało zachęcić kredytobiorców do ugodowego zakończenia sporu z bankiem. Wobec czego ulga ta powinna obejmować wszelkie korzyści kredytobiorcy z ugody, tj. nie tylko kwotę umorzonego zadłużenia, ale również dodatkowo wypłacone świadczenie przez Bank.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·   pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 powołanej ustawy mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów (obejmujący m.in. kwestię uwzględniania kosztów uzyskania przychodów dla celów ustalenia dochodu z danego źródła przychodów).

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił – w punkcie 9 ww. przepisu – „inne źródła”.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 tejże ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w treści art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z informacji przez Panią przedstawionych wynika, że:

·5 maja 2005 r. zawarła Pani wraz z mężem umowę kredytu mieszkaniowego,

·2 grudnia 2024 r. zawarli Państwo z bankiem ugodę sądową,

·na podstawie zawartej ugody bank – obok zwolnienia Państwa z długu – wypłacił Państwu kwotę dodatkową w wysokości 37.939,62 zł. Jak wynika z opisu sprawy, kwota ta mieści się w kwocie wpłaconej przez Panią i męża do banku podczas spłaty kredytu hipotecznego (jest częścią kwoty nadpłaconej powyżej kapitał kredytu).

Wobec powyższego, skoro kwota 37.939,62 zł, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłaconej przez Państwa podczas spłaty kredytu hipotecznego to jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Zatem Pani stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe. Jednocześnie nie udziela się odpowiedzi na pytanie nr 2, gdyż oczekiwała Pani na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania Pani stanowiska w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.