Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 17 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 23 stycznia 2025 r. (wpływ 23 stycznia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu (…) października 2006 r. zawarliście Państwo umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF nr (…) z bankiem, z siedzibą w W.

Kredyt został udzielony w złotych w kwocie stanowiącej równowartość (…) CHF, co stanowiło (…) PLN. Kredyt przeznaczony został na nabycie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, refinansowanie poniesionych kosztów na ww. inwestycję oraz sfinansowanie opłat okołokredytowych. Przedmiotem kredytowania była nieruchomość położona (…).

W dniu (…) marca 2017 r. wykonaliście Państwo Umowę, całkowicie spłacając kredyt:

- tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, w kwocie (…) PLN i (…) CHF ;

- oraz tytułem innych świadczeń pieniężnych w kwocie (…) PLN.

Wobec całkowitej spłaty kredytu postanowiliście Państwo dochodzić zwrotu świadczenia nienależnego i złożyliście pozew z dnia (…) lutego 2024 r. o ustalenie, że ww. umowa kredytu jest od początku nieważna w całości, ponieważ szereg postanowień tej umowy jest nieważnych i stanowi klauzule niedozwolone, wielokrotnie stwierdzone orzeczeniami sądowymi w innych sprawach.

Ponadto wnieśliście Państwo o zapłatę kwoty (…) PLN oraz (…) CHF tytułem zwrotu całości świadczenia nienależnego przyjmując, że kwota wpłacona do banku w trakcie spłaty kredytu hipotecznego wyniosła łącznie (…).

Sprawa rozpatrywana była przed Sądem Okręgowym.

Celem polubownego zakończenia sporu, w dniu (…) października 2024 r. zawarliście Państwo Ugodę, z bankiem. Wynikiem tego było wydanie w dniu (…) października 2024 r. przez Sąd Okręgowy.

Na skutek Ugody Bank zobowiązał się do wypłaty, w terminie 30 dni od daty jej podpisania, kwoty w wysokości (…) PLN, na wskazany rachunek Kredytobiorcy. Jednocześnie wskazano, iż przyjmujecie Państwo do wiadomości, że „Bank wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawarcia tej Ugody, co do tego czy po stronie kredytobiorca/y powstaje przychód w związku ze zwrotem wskazanym w ugodzie, a tym samym na Banku nie ciąży wyżej wskazany obowiązek informacyjny (...)”.

Strony Ugody oświadczyły, że zawarta Ugoda wyczerpuje wzajemne roszczenia.

Pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku

Czy jako podatnik jest Pan zobowiązany zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty (…) PLN, którą otrzymaliście wraz z żoną od banku w wyniku zawarcia ugody?

Pana stanowisko w sprawie wynikające z uzupełnienia wniosku

W Pana ocenie, powołując się na obowiązujące przepisy prawa przyjmuje Pan, że kwota w wysokości (…) PLN otrzymana od Banku wskutek zawarcia Ugody nie stanowi przychodu dla Pana i Pana żony, w związku z czym nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „u.p.d.o.f.”) wymienia źródła przychodów, z których przychód (dochód) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W wyniku zawarcia w Umowie przez Bank klauzul abuzywnych pozwalających Bankowi na dowolność ustalania kursu CHF, uiszczana przez Państwa na rzecz Banku kwota, na skutek abuzywności Umowy stanowi świadczenie nienależne.

W rozumieniu przyjętym w art. 410 w zw. z art. 405 Kodeksu Cywilnego, nienależne świadczenie nie zostało wymienione jako źródło przychodów w ww. art. 10 ust. 1 u.p.d.o.f.

Ponadto mając na uwadze fakt, iż w Ugodzie nie została wskazana podstawa, na jakiej Bank zobowiązał się do zwrotu (…) PLN, kwota ta tym bardziej nie powinna podlegać opodatkowaniu.

Kwota wpłacona do banku w trakcie spłaty kredytu hipotecznego wyniosła (…) PLN oraz (…) CHF, co po przeliczeniu wg. tabeli wynosi (…) PLN, a zatem łącznie (…) zł, plus dodatkowe opłaty w wysokości (…) PLN. Zatem kwota w wysokości (…) PLN mieści się w kwocie wpłaconej przez Państwa do banku, podczas spłaty kredytu hipotecznego, i stanowi:

- nadwyżkę w odniesieniu do kwoty otrzymanego kredytu w wysokości (…) PLN ,

- zwrot części kosztu, jaki ponieśliście Państwo w związku z zawarciem z Bankiem wadliwej Umowy, oraz nie stanowi dla Państwa żadnej dodatkowej korzyści, a jedynie prowadzi do rozliczenia, w następstwie pozbawienia Umowy kredytu jej abuzywnych postanowień.

Z uwagi na to, że nie ma możliwości przyporządkowania danego świadczenia do jakiegokolwiek źródła przychodu (w tym również do „innych źródeł przychodu”, o których mowa w art. 20 u.p.d.o.f.), to nie można go uznać za przychód podatkowy, choćby nawet odpowiadał ogólnej definicji przychodu zawartego w przepisach art. 11 u.p.d.o.f.

Ponadto, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa dochód jako nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania (art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f.). Przychód podatkowy warunkuje możliwość powstania dochodu podatkowego w tym znaczeniu, że dopóki nie mamy do czynienia z przychodem w sensie podatkowym, dopóty nie może powstać dochód podatkowy.

Otrzymanego zwrotu nie można traktować w kategorii przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 11 u.p.d.o.f., ponieważ w tej sytuacji nie następuje po Państwa stronie żadne przysporzenie majątkowe.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po Państwa stronie pojawiłby się w przypadku umorzenia kredytu, jego części lub odsetek.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Utrzymuje Pan stanowisko, że wiążąca Państwa z Bankiem Umowa Kredytu zawierała postanowienia abuzywne, co potwierdza bogate orzecznictwo sądów powszechnych i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Jako kredytobiorcy wpłaciliście Państwo do banku kwotę dużo wyższą niż tę proponowaną w ramach Umowy Kredytu, zaś w następstwie zawarcia Ugody otrzymaliście jedynie nadpłacone przez Państwa środki, co nie stanowi żadnej dodatkowej korzyści i nie powoduje faktycznego przyrostu Państwa majątku.

Natomiast zgodnie z art. 917 k.c. poprzez zawarcie Ugody doszło do wzajemnych ustępstw, zakończenia istniejącego sporu i rozliczenie z Bankiem.

Tożsame stanowisko można zaobserwować w wielu interpretacjach podatkowych wydawanych w oparciu o analogiczny stan faktyczny jak w niniejszej sprawie, m.in. w interpretacji z dnia 20 grudnia 2024 r. nr 0115-KDIT1.4011.700.2024.2.MST, z której wynika, że „Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W przedmiotowej sprawie – wobec przyjęcia ugody zaproponowanej przez bank (…) wypłacono (…) kwotę. (…), kwota ta mieści się w kwocie wpłaconej do banku (…) podczas spłaty kredytu hipotecznego. Wobec powyższego, (…) jej otrzymanie nie powoduje (…) dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są (…) przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje (…) obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.”

Mając na uwadze powyższe, podtrzymuje Pan swoje stanowisko, że kwota (…) PLN otrzymana od Banku wskutek zawarcia Ugody nie stanowi przychodu dla Pana i żony, w związku z czym nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163):

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy:

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też w wyniku określonego zdarzenia, które powoduje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Odrębnym źródłem przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów z innych źródeł ma otwarty charakter – nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe, które można przypisać do tego źródła.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymał Pan od banku w wyniku zawartej ugody, jak Pan wskazał we wniosku, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu to jej otrzymanie nie powoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pana przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie ze wskazaniem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Pan jest wnioskodawcą w niniejszej sprawie. Tym samym wystąpił Pan o interpretację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako jeden ze współkredytobiorców. Dlatego niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pana osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla Pana żony.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.